در یک بعدازظهر ابری شنبه، مردم کشمیر چشم به آسمان سنگین دوخته بودند، به امید دیدن هلال ماهی که نشان‌دهنده فرا رسیدن رمضان است.
ماه پنهان ماند و دره را در بلاتکلیفی فرو برد. به زودی تصویری از ماه از تانگمَرگ، در ۳۸ کیلومتری سرینگر، منتشر شد، جایی که هلال دیده شده بود. این رویت تأیید کرد که رمضان امسال از شامگاه اول مارس آغاز می‌شود و اولین روزه در روز بعد گرفته خواهد شد.
در سنت اسلامی، رویت ماه آغاز ماه مبارک را تعیین می‌کند. در طول رمضان، مسلمانان روزه می‌گیرند، دعا می‌کنند، به نیازمندان کمک می‌کنند و به تفکر می‌پردازند. این همچنین زمانی برای خودسازی، کنترل خواسته‌ها و نیازها و پرورش رشد معنوی است.
بازارهایی که زمانی مملو از خریداران بودند، اکنون در کشمیر آرام هستند. خانواده‌ها همچنان برای رمضان آماده می‌شوند، اما افراد کمتری توانایی خرید آنچه را که نیاز دارند دارند.
قصابی در یک غرفه کوچک در سرینگر با تماشای جمعیت اندک گفت: «مردم در این رمضان توانایی خرید گوشت یا اقلام اساسی را ندارند. بسیاری بیکار هستند. دیدن تقلا کردن آنها دردناک است.»
خرما برای افطار
دستفروشان خرما در طول رمضان در خیابان‌های سرینگر صف کشیده‌اند. خرما در طول ماه مبارک تقاضای زیادی دارد، زیرا مسلمانان به طور سنتی روزه خود را با خرما و آب قبل از لذت بردن از افطار، غذای شام که بعد از غروب آفتاب در طول رمضان خورده می‌شود، باز می‌کنند. اعتقاد بر این است که حضرت محمد (ص) ترجیح می‌دادند روزه خود را با خرما باز کنند، سنتی که مسلمانان در سراسر جهان از آن پیروی می‌کنند. قرآن ۲۲ بار به خرما اشاره کرده و بر اهمیت آن تأکید کرده است. قرآن همچنین می‌گوید که پیامبر توصیه کرده‌اند هر روز صبح هفت خرما بخورند تا از چندین بیماری جلوگیری شود.
در طول رمضان، مسلمانان از سپیده دم تا غروب آفتاب از خوردن و آشامیدن خودداری می‌کنند که می‌تواند باعث ضعف آنها شود. خرما سرشار از پروتئین است و انرژی و قدرت فوری را فراهم می‌کند.
یک زن مسلمان در بازار عمده‌فروشی خرما در سرینگر گفت که مردم در این رمضان از خرید خرمای اسرائیلی خودداری می‌کنند. او گفت: «امیدوارم این ماه مبارک برای مردم ما آرامش به ارمغان بیاورد و خداوند به نیازمندان در سراسر جهان روزی دهد. ما مسلمانان مراقب خریدهایمان هستیم و خرماها را با دقت بررسی می‌کنیم.»
بسیاری از کارگران روزه رمضان خود را در خیابان‌ها باز می‌کنند، جایی که دیگران خرما و آب پخش می‌کنند. بیشتر آنها با خرما شروع می‌کنند و سپس فرنی، یک پودینگ شیرین برنج با طعم هل، می‌خورند. بسیاری از فروشندگان در طول رمضان فرنی می‌فروشند، اگرچه خانواده‌ها نیز این دسر لطیف را در خانه تهیه می‌کنند. در گذشته، فرنی بیشتر در ظروف سفالی سرو می‌شد، اما این رسم با گذشت زمان کمرنگ شده است. فاروق احمد، یک فروشنده در بیرون از زیارتگاه دستگیر، ۵۶ سال است که فرنی می‌فروشد. دستور پخت این فرنی از پدرش به او رسیده و غرفه‌اش در طول رمضان منظره‌ای آشناست.
مساجد، زیارتگاه‌ها و امامباره‌ها مملو از نمازگزارانی است که برای نماز و تلاوت قرآن گرد هم می‌آیند. دعاهای ویژه در مساجد طنین‌انداز می‌شود و فضایی از ارادت و تفکر ایجاد می‌کند.
تقاضا برای نان‌های سنتی در طول رمضان
نانواهای سنتی در کشمیر در طول رمضان بسیار مورد تقاضا هستند و مردم برای خرید نان‌های مخصوصی که برای افطار و سحری (غذای قبل از سپیده دم) خورده می‌شود، به مغازه‌های آنها رفت و آمد می‌کنند. در علمگری بازار سرینگر، عرفان، یک نانوای سنتی، شب‌ها برای پخت نان بیدار می‌شود. او گفت: «پختن نان برای مؤمنان در ماه مبارک به من آرامش می‌دهد. من بسیار خوشبختم که برای افرادی که در این ماه روزه می‌گیرند نان می‌پزم. خداوند این شغل را به من عطا کرده است.»
یکی دیگر از سنت‌های دیرینه، نقش «سحرخوان‌ها»، طبل‌زنانی است که قبل از سپیده دم در خیابان‌ها راه می‌روند و مردم را برای سحری بیدار می‌کنند. برای عرفان احمد ۲۰ ساله از کوپواره، این اولین رمضان او به عنوان سحرخوان است. او میراث پدرش را ادامه می‌دهد. طبل از شانه‌اش آویزان است و او در کوچه‌های باریک شهر قدیمی سرینگر حرکت می‌کند. او فریاد می‌زند: «وقت سحر!» صدایش در خیابان‌های ساکت طنین‌انداز می‌شود. کم کم چراغ‌ها روشن می‌شوند و خانواده‌ها بیدار می‌شوند. کار عرفان چالش‌هایی دارد. سگ‌های ولگرد به صورت دسته‌ای در خیابان‌ها پرسه می‌زنند. او گفت: «صدها سگ در سرینگر وجود دارد و من از آنها می‌ترسم. اما من هنوز این کار را برای پیروی از سنت پدرم انجام می‌دهم. من این کار را برای پول انجام نمی‌دهم، بلکه برای کسب پاداش‌های آسمانی انجام می‌دهیم.»
همزمان با طلوع خورشید، صدای قدم‌های عرفان در کوچه‌ها محو شد. در داخل خانه‌ها، خانواده‌ها برای سحری نشستند و قبل از یک روز دیگر روزه‌داری، دعا زمزمه کردند. با وجود سختی‌ها، روح رمضان در کشمیر زنده مانده است، که توسط کسانی که سنت‌های آن را حفظ می‌کنند، حمل می‌شود.
عادل عباس یک عکاس مستقل مستقر در سرینگر، کشمیر است.
نظر شما