شناختنامه مرکز مطالعات ایران‌شناسی دانشگاه چین جنوب غربی (Southwest University)

محمد پیرولی، دانشجوی دکترای تاریخ جهان دانشگاه چین جنوب غربی

و پژوهشگر مرکز مطالعات ایران  دانشگاه

«دانشگاه چین جنوب غربی» که به چینی با نام دانشگاه شی نان (西南 Xi nan) و به انگلیسی به نام Southwest University شناخته می شود و جزو دانشگاه های مورد تأیید وزارت علوم جمهوری اسلامی ایران است. در این دانشگاه، مرکز مطالعات ایران‌شناسی در تاریخ ۱ آوریل ۲۰۰۸ تأسیس شده است به مطالعه جامع ایران از منظر تاریخی و جغرافیایی می‌پردازد و با ترکیب تحقیقات بنیادی و کاربردی، جایگاه ویژه‌ای در میان مراکز ایران‌شناسی در چین پیدا کرده است.

1. ساختار سازمانی، کادر پژوهشی و حوزه تحقیقاتی

مرکز در حال حاضر دارای ۶ پژوهشگر تمام وقت شامل یک ایران‌شناس ایرانی، یک استاد تمام، دو دانشیار و چهار مدرس است که همگی دارای مدرک دکترا هستند. علاوه بر این، ۱۰ پژوهشگر مدعو نیز با مرکز همکاری می‌کنند. در سال ۲۰۱۸، با تصویب رشته دکترای تاریخ جهان در این دانشگاه و حمایت از زیرمجموعه مطالعات تاریخ خاورمیانه در بخش تاریخ منطقه‌ای و کشوری، این مرکز تاکنون ۱۰ دانشجوی کارشناسی ارشد و ۴ دانشجوی دکترا را تربیت کرده است و هم اکنون نیز چند دانشجوی ایرانی نیز دارد.

بر اساس داده‌های مرکز علوم ملی چین  China National Knowledge Infrastructure (CNKI)، مرکز از نظر تعداد مقالات منتشر شده در زمینه ایران و همچنین تعداد پروژه‌های ملی مرتبط با ایران و تعداد فارغ‌التحصیلان، در رتبه اول کشوری قرار دارد. این مرکز در حال حاضر به بزرگترین و تاثیرگذارترین نهاد تحقیقاتی ایران‌شناسی در چین تبدیل شده است.

2. اقدامات و دستاوردهای کلیدی

مطالعات ایران‌شناسی با محوریت منافع ملی، از همکاری‌های استراتژیک بین چین و ایران حمایت کرده و به تعمیق شناخت و درک متقابل بین دو کشور کمک می‌کند. در طول ۱۵ سال گذشته،  این مرکز ۲ میلیون یوان بودجه از دانشگاه و ۲ میلیون یوان بودجه از پروژه‌های دولتی خارج از دانشگاه جذب کرده است.

مرکز مطالعات ایران‌شناسی، به همراه پنج مرکز دیگر دانشگاه جنوب غرب، پژوهشگاه فرهنگی "یک کمربند، یک جاده" دانشگاه جنوب غرب را تشکیل می‌دهد و به عنوان یکی از ۲۲ اتاق فکر مورد تأیید بخش تبلیغات کمیته حزب شهرداری چونگ‌کینگ و همچنین یکی از مراکز ملی مطالعات منطقه‌ای "یک کمربند، یک جاده" کمیسیون ملی امور قومیتی فعالیت می‌کند.

1. 1. برخی از دستاوردهای برجسته مرکز مطالعات ایران‌شناسی دانشگاه چین جنوب غربی عبارتند از:

۱. تهیه و ارائه گزارش‌های تحلیلی (Think Tank Reports): به سفارش دفتر امور چینی‌های خارج از کشور وابسته به شورای دولتی، گزارش "مطالعه چینی‌های مقیم خاورمیانه – با تمرکز بر ایران، عربستان سعودی و ترکیه" تکمیل شده است.

2. سالانه به سفارش آکادمی علوم اجتماعی چین و انتشارات Social Sciences Academic Press، تنها گزارش تحلیلی ملی ایران با عنوان "گزارش توسعه ایران" منتشر می‌شود.

3. گزارش "ارزیابی و پیشگیری از خطرات مذهبی در ساختار 'یک کمربند، یک جاده'" توسط بخش جبهه متحد شهرداری چونگ‌کینگ به کار گرفته شده است.

4. به سفارش کمیته امنیت ملی شهرداری چونگ‌کینگ، گزارش "بررسی اوضاع ایران و خاورمیانه" تکمیل شده است.

5. "مطالعه سیاست‌ها و اقدامات زبانی کشورهای خاورمیانه" به کمیسیون ملی زبان ارائه شده است.

6. "مطالعه طبقه‌بندی و کنترل ریسک شرکت‌های چینی در ایران" به ترتیب توسط کمیسیون بازرگانی شانگهای و شرکت تضمین اعتبار چین پذیرفته شده است.

7. "مطالعه کنترل ریسک سرمایه‌گذاری و عملیات خارجی – با تمرکز بر شرکت‌های چینی در غرب آسیا و آفریقا" توسط کمیسیون اقتصاد و تجارت خارجی چونگ‌کینگ به کار گرفته شده است.

8. "تکامل بحران هسته‌ای ایران و راهکارهای چین برای امنیت انرژی" به دفتر برنامه‌ریزی ملی علوم اجتماعی ارائه شده است.

9. "تأثیرات، چالش‌ها و راهکارها در خصوص عوامل مذهبی در کشورهای 'یک کمربند، یک جاده'" توسط دفتر کمیته حزب شهرداری چونگ‌کینگ پذیرفته شده است.

"10. بررسی مسیرهای جدید همکاری چین و ایران در دوران پس از همه‌گیری" توسط انستیتوی غرب آسیا و آفریقا وابسته به آکادمی علوم اجتماعی چین در سال ۲۰۲۲ پذیرفته شده است.

1. 2. پروژه‌های وزارت آموزش و پرورش:

1.  "مطالعه طبقه‌بندی و کنترل ریسک شرکت‌های چینی در ایران" (۲۰۱۴-۲۰۱۵) که گزارش آن توسط کمیسیون بازرگانی شانگهای، شرکت تضمین اعتبار چین و انستیتوی غرب آسیا و آفریقا وابسته به آکادمی علوم اجتماعی چین پذیرفته شده است.

2."(مطالعه نفوذ ایران در ساختار بین‌المللی و سیاست‌های آن در قبال چین" (۲۰۱۶-۲۰۱۷، با بودجه ۱۰۰ هزار یوان، کد ۱۷GBQY119) که تکمیل شده است.

3. دو پروژه ویژه مطالعات منطقه‌ای وزارت آموزش و پرورش: "مطالعه سیاست آموزشی ایران" و "مطالعه روابط ایران و عربستان سعودی" (هر دو تکمیل شده‌اند)، که دانشگاه جنوب غرب موفق به دریافت هر دو پروژه شده است.

1. 3.  کسب ۸ پروژه ملی تحقیقاتی در زمینه ایران (بیشترین تعداد در میان دانشگاه‌های چین):

"تاریخ جامع ایران" (رئیسان: سون پی‌لیانگ، یانگ چانگ‌ژانگ، ۱۹۸۷)

"مطالعه روابط چین و ایران در دوره جدید" (رئیس: یانگ شینگ‌لی، ۲۰۰۴)

"مطالعه روابط ایران و جهان اسلام" رئیس مرکز: جی کای‌یون، ۰۷(BSS011)

"روندهای تکاملی بحران هسته‌ای ایران و راهکارهای چین برای امنیت انرژی" (رئیس: چن جون‌هوا، ۲۰۱۰)

"بررسی جنگ ایران و عراق و پیامدهای آن" رئیس مرکز: جی کای‌یون، ۱۲(BSS012)

"بررسی تاریخی دهقانان و تغییرات روستایی در فرآیند مدرن‌سازی ایران" (رئیس: دو لین‌زه، ۲۰۱۴)

"مطالعه ساختار و حکمرانی کشور یکپارچه با اقوام مختلف در ایران" ۲۰۱۸(VJX085)، جی کای‌یون

"مطالعه تاریخی حکمرانی اجتماعی در ایران از دوران مدرن" (دو لین‌زه، ۲۰۲۲)

1. 4. انتشار ۵ جلد گزارش توسعه سالانه با همکاری انتشارات Social Sciences Academic Press:

"گزارش توسعه ایران" (۲۰۱۵-۲۰۱۶) "گزارش توسعه ایران" (۲۰۱۶-۲۰۱۷) "گزارش توسعه ایران" (۲۰۱۷-۲۰۱۸) "گزارش توسعه ایران" (۲۰۱۸-۲۰۱۹) (۲۰۲۰) "گزارش توسعه ایران" (۲۰۲۲-۲۰۲۳)

انتشار مداوم این پنج جلد (در مجموع ۱.۵ میلیون کلمه) تنها گزارش تحلیلی ملی ایران، آن را به معتبرترین، جامع‌ترین و سیستماتیک‌ترین گزارش تحلیلی در زمینه ایران‌شناسی در چین تبدیل کرده است. این گزارش‌ها نقش مرجع مهمی برای کارکنان شرکت‌های چینی در ایران و دیپلمات‌های چینی مقیم ایران ایفا می‌کنند.

1. 5. انتشار ۵ کتاب تخصصی و ۱ ترجمه:

"مطالعه قدرت ملی جامع ایران"، انتشارات Shishi Press، ۲۰۱۶

"مطالعه سیاست‌ها و اقدامات زبانی کشورهای خاورمیانه"، انتشارات Shishi Press، فوریه ۲۰۱۸

"مطالعه جغرافیای انسانی معاصر ایران"، انتشارات Shishi Press

"داستان‌هایی از تاریخ ایران"، انتشارات China Books

"تولد، توسعه و انتقال پرورش کرم ابریشم و بافندگی ابریشم چین به غرب" (انتشارات Jiangxi Education Press، دسامبر ۲۰۱۸)

"پانصد سال ایران"، انتشارات People's Daily Press، ژوئن ۲۰۲۲، کتابی به حجم ۹۷۰ هزار کلمه که منعکس کننده آخرین دستاوردهای تحقیقاتی بین‌المللی در تاریخ عمومی ایران است.

1. 6.  انتشار ۵۰ مقاله:

انتشار ۵۰ مقاله در نشریاتی نظیر People's Daily، Guangming Daily، West Asia and Africa، Arab World Studies، Middle East Studies، World Geographical Research، و Journal of Southwest University.

1. 7.  هدایت افکار عمومی و ترویج دیپلماسی عمومی:

۱۵ بار با رسانه‌های مختلفی مانند Shenzhen TV، Hubei TV، Shanghai Jiefang Daily، Global Times، Southern Daily، Sputnik News (روسیه) و Construction Daily (ایران) مصاحبه شده و سیاست‌های چین در خاورمیانه را تشریح کرده است.

1. 8. ترویج فرهنگ چینی در ایران و کمک به تبادل متقابل تمدنی بین چین و ایران:

آقای احسان دوست محمدی (پژوهشگر ایرانی مرکز) چندین اثر کلاسیک چینی را به فارسی ترجمه کرده و در ایران منتشر کرده است که سهم مهمی در شناخت متقابل چین و ایران داشته است. از جمله:

• کتاب "منسیوس" با ترجمه وی توسط انتشارات ققنوس در ایران و انتشارات Wuzhou Communication Press منتشر شده است.
• کتاب "آموزه‌هایی از حکمت چین باستان" شامل ترجمه "دانش بزرگ" (Daxue)، "اعتدال" (Zhongyong) و "قوانین دانش‌آموزان" (Dizigui) توسط انتشارات طلایه در ایران و انتشارات Zhonghua Book Company منتشر شده است.
• همچنین ترجمه "فرهنگ آیین و آداب چین باستان" پس از تأیید در "پروژه ترجمه آکادمیک چینی ۲۰۱۹" بنیاد ملی علوم اجتماعی چین، توسط نشر کوهسار در ایران و انتشارات Zhonghua Book Company منتشر شده است.
  9. تربیت استعدادها در زمینه مطالعات ایران:

مرکز مطالعات ایران‌شناسی دوره‌هایی نظیر "مقدمات زبان فارسی"، "مطالعه جغرافیای طبیعی و انسانی ایران"، "تاریخ و فرهنگ ایران"، "تاریخ توسعه کشورهای 'یک کمربند، یک جاده'"، "اقتصاد و جامعه ایران"، "روابط خارجی ایران"، "مباحث ویژه تاریخ خاورمیانه" و "جغرافیای خاورمیانه" را ارائه می‌دهد. مرکز در تلاش است تا یک سیستم آموزشی سه‌گانه (انگلیسی، چینی و فارسی) با محتوایی متمرکز بر وضعیت ملی، تاریخ، سیاست، فرهنگ، آموزش و اقتصاد ایران ایجاد کنیم. این سیستم بر درک سیستماتیک تاریخ، مذهب، سیاست، اقتصاد و روابط خارجی ایران تأکید دارد و هدف نهایی آن، تسهیل ارتباط و درک متقابل بین چین و ایران است.