خلاصه:

دانشگاه کاردیف بریتانیا، در حالی که در کشور خود با کسری بودجه شدید (حدود ۴۲.۱۲ میلیون دلار در سال مالی گذشته و پیش‌بینی کسری ۸۷.۷۵ میلیون دلاری برای سال آینده) و تعدیل گسترده نیروی آکادمیک مواجه است، اولین شعبه خود در آسیای مرکزی را با شکوه فراوان در آستانه قزاقستان افتتاح کرد. دولت قزاقستان با فراهم آوردن زمین رایگان و ایجاد تسهیلات، این همکاری را فرصتی برای جذب دانشجویان داخلی و دسترسی به آموزش عالی جهانی در شرایط سخت‌گیرانه شدن سیاست‌های ویزای غرب می‌داند.

با این حال، برخلاف ادعای اولیه وزیر علوم مبنی بر "عدم تخصیص بودجه دولتی"، مشخص شد که دولت سالانه ۴.۵ میلیون دلار برای بورسیه ۳۰۰ دانشجو در این دانشگاه هزینه خواهد کرد. این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که برای دانشگاه کاردیف، این شعبه راهی برای جبران ضررهای مالی و حفظ نفوذ بین‌المللی است و برای قزاقستان، یک پروژه پرستیژی محسوب می‌شود که هزینه آن از بودجه عمومی تأمین می‌گردد.

چگونه میلیاردها دلار از بودجه قزاقستان یک دانشگاه خارجی را نجات می‌دهند؟

اولین شعبه دانشگاه کاردیف بریتانیا در آسیای مرکزی، طی مراسمی باشکوه در آستانه افتتاح شد. این مراسم با فرش قرمز، چادر سنتی قزاق و پهپادها، بیشتر شبیه به یک نمایش بود تا افتتاح یک مؤسسه آموزشی. سه وزیر همزمان روبان افتتاحیه را بریدند: وزیر علوم و آموزش عالی، وزیر آموزش و وزیر توسعه دیجیتال.

اما در وطن خود، یعنی بریتانیا، دانشگاه کاردیف روزهای سختی را می‌گذراند. این دانشگاه سال مالی ۲۰۲۳-۲۰۲۴ را با ۳۱.۲ میلیون پوند کسری بودجه به پایان رساند و کسری بودجه پیش‌بینی شده برای سال ۲۰۲۴-۲۰۲۵ حدود ۶۵ میلیون پوند است. در واکنش به این وضعیت، مدیریت دانشگاه اعلام کرد که قصد دارد حدود ۴۰۰ پست آکادمیک (حدود ۷ درصد از کل کارکنان) را کاهش دهد و چندین رشته را تعطیل کند. با این حال، تعداد نهایی تعدیل‌ها به ۱۳۸ نفر کاهش یافت؛ زیرا بخشی از کارکنان داوطلبانه استعفا دادند.

مدیریت دانشگاه دلیل این اقدامات سختگیرانه را کاهش تعداد دانشجویان خارجی و افزایش هزینه‌ها اعلام کرد. در ماه فوریه، ناتاشا آسگار، نماینده بریتانیایی، این برنامه‌ها را " شرم ملی" نامید. با این وجود، دانشگاه از گسترش خود دست نکشید و اکنون برند خود را به بازار قزاقستان آورده است.

این مهمانی به حساب چه کسی است؟

برای این دانشگاه بریتانیایی در قزاقستان، شرایط بسیار راحتی فراهم شده است. زمین ساخت‌وساز به صورت رایگان و در پشت مجموعه سوارکاری در آستانه در اختیار آن‌ها قرار گرفته است. ساختمان آن نیز قرار است تا سال ۲۰۲۸ توسط بنیاد Qualified Centre of Education که توسط گروهی از بازرگانان پایتخت ایجاد شده، ساخته شود. در حال حاضر، این شعبه در یک ساختمان جدید در خیابان سیگاناک فعالیت می‌کند.

سایاسات نوربیک وزیر علوم و آموزش عالی قزاقستان، در مصاحبه با Ulysmedia خاطرنشان کرد که همکاری با دانشگاه کاردیف یک فرصت برای قزاقستان است. او توضیح داد که ایالات متحده، بریتانیا و سایر کشورها سیاست‌های مهاجرتی و ویزای خود را سختگیرانه کرده‌اند و به همین دلیل بسیاری از متقاضیان نمی‌توانند در دانشگاه‌های خارجی پذیرفته شوند. این در حالی است که خود دانشگاه‌ها، از جمله کاردیف، منبع مهمی از درآمد خود را از دست می‌دهند.

وزیر گفت: «این فرصت خوبی برای ما بود.» به عقیده او، کاردیف یک دانشگاه قوی و در سطح جهانی است که در بین ۲۰۰ دانشگاه برتر رتبه‌بندی شده و رشته‌های مورد نیاز در قزاقستان مانند پزشکی، زیست‌پزشکی، شیمی و مهندسی کامپیوتر را ارائه می‌دهد. به گفته نوربیک، امروز ۳۱۵ شهروند قزاقستان در این شعبه تحصیل می‌کنند، هرچند به گفته یکی از کارکنان پردیس جدید، این تعداد ۳۵۰ نفر است.

وزیر این نگرانی را که این دانشگاه به محلی برای استخدام اساتید تعدیل‌شده از بریتانیا تبدیل شود، رد کرد و اظهار داشت که متخصصان قوی به آستانه آمده‌اند، برای نمونه یکی از کارشناسان برجسته در زمینه هوش مصنوعی.

چگونه دانشگاهی افتتاح شد که "یک تنگه" هم برایش خرج نشد؟

در پاسخ به این سؤال که افتتاح این شعبه چقدر برای قزاقستان هزینه داشته است، نوربیک ادعا کرد که "هیچ بودجه‌ای از دولت" خرج نشده است. اما سپس اضافه کرد که ۳۰۰ دانشجو با کمک مالی دولتی در این شعبه تحصیل خواهند کرد. هزینه هر گرنت ۱۵ هزار دلار در سال است. به گفته پردیس جدید، این هزینه در بریتانیا دو برابر بیشتر بود. اما یک حساب سرانگشتی ساده نشان می‌دهد که در سال جاری، ۴.۵ میلیون دلار یا ۲.۴۳ میلیارد تنگه از بودجه برای این دانشجویان هزینه خواهد شد.

وزیر برای اطمینان خاطر گفت: «برای اینکه مدل مالی پایدار باشد و این پردیس بتواند در چند سال اول، حدود پنج سال، روی پای خود بایستد، ما تعداد محدودی بورسیه در نظر گرفته‌ایم.»

چه منفعتی دارد؟

برای بریتانیا، شعبه آستانه راهی برای جبران کسری بودجه و حفظ نفوذ بین‌المللی است. برای قزاقستان نیز یک پروژه معتبر است که به جذب بخشی از جوانانی که در غیر این صورت برای تحصیل به خارج از کشور می‌رفتند، کمک می‌کند.

در راهروهای این شعبه، با یکی از این دانشجویان سال اولی ملاقات کردیم؛ یک جوان ۱۸ ساله از آستانه که نخواست نامش فاش شود و در رشته علوم کامپیوتر ثبت‌نام کرده است. نمره آزمون ورودی او ۱۰۷ و نمره آیلتس او ۶.۵ بود. به گفته او، پیشنهادهایی از اتریش و هنگ‌کنگ داشت، اما در آستانه ماند. او نتوانست به درستی توضیح دهد که چرا این گزینه را انتخاب کرده است.

او گفت: «می‌خواستم تحصیلات خارج از کشور داشته باشم، اما در نهایت اینجا ماندم. راستش را بخواهید، هنوز نمی‌دانم در آینده چه خواهد شد، شاید باز هم به خارج بروم.»

وندی لارنر رئیس و نایب‌رئیس دانشگاه کاردیف، در مراسم افتتاحیه تأکید کرد که این دانشگاه اولین عضو از گروه راسل (یک گروه نخبه متشکل از ۲۴ دانشگاه برتر بریتانیا) است که پردیسی در قزاقستان افتتاح کرده است و این یک گام مهم در تحقق جاه‌طلبی‌های جهانی است.

اما پشت این کلمات پرطمطراق درباره "جاه‌طلبی‌های جهانی" یک حساب سرانگشتی ساده پنهان است: میلیون‌ها دلار سالانه از بودجه قزاقستان برای حمایت از یک دانشگاه خارجی که در وطن خود با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کند، هزینه خواهد شد.

جمع بندی:

افتتاح شعبه دانشگاه کاردیف در آستانه، نمونه بارزی از یک تضاد عمیق میان روایت رسمی و واقعیت‌های مالی است. در ظاهر، قزاقستان با میزبانی از یکی از دانشگاه‌های عضو "گروه راسل" بریتانیا، گامی بلند در جهت ارتقای نظام آموزشی و جلوگیری از فرار مغزها برداشته است. اما در باطن، این پروژه به معنای تزریق سالانه میلیون‌ها دلار از بودجه عمومی قزاقستان برای کمک به پایداری مالی یک مؤسسه خارجی است که در کشور خود دچار بحران شده است.

در حالی که مقامات از "جاه‌طلبی‌های جهانی" و "فرصت‌های استثنایی" سخن می‌گویند، حساب و کتاب ساده نشان می‌دهد که مالیات‌دهندگان قزاقستانی هزینه جبران کسری بودجه و گسترش برندی را می‌پردازند که بدون این حمایت مالی، قادر به ادامه حیات در سطح فعلی خود نبود. بنابراین، این پروژه بیش از آنکه یک سرمایه‌گذاری استراتژیک برای آینده علمی قزاقستان به نظر برسد، به یک عملیات نجات مالی برای دانشگاهی خارجی شبیه است که سود اصلی آن متوجه طرف بریتانیایی خواهد بود.

آلماتی قزاقستان

منبع:

 https://ulysmedia.kz/analitika/58314-kak-milliardy-iz-biudzheta-kazakhstana-spasaiut-zarubezhnyi-vuz