مسلمانان صربستان روز ۲۰ نوامبر ( ۳۰ آبان) را بعنوان روز سنجاک یعنی اتحاد مسلمانان، صرب ها و مونته نگرویی ها در مبارزه با فاشیسم که برای تمامی مسلمانان صربستان مهم و اهمیت خاص دارد با برپایی همایش و سخنرانی های مختلف به ویژه در شهر نووی پازار مرکز این منطقه جشن می گیرند.
 
اهمیت این روز به این خاطر است که ۷۵ سال پیش یعنی در ۲۰ نوامبر ۱۹۴۳ ( ۲۸ آبان ۱۳۲۲)، شورای ملی ضد فاشیست آزادیبخش خلق سنجاک در «پلیولیا» تاسیس شد و منطقه سنجاک به خودمختاری خود دست یافت که در این چارچوب حق خودسازماندهی داخلی و مدیریت مرزهای این خودمختاری تضمین شده است.

با آگاهی و هوشیاری آزادی خواهانه، ایده همزیستی و نفوذ تسامح، ارزش های جهانی انسانی و سنت ضد فاشیسم، مردم سنجاک برای خود منطقه ای واحد، چند ملیتی و خودمختاری را انتخاب کردند.

روز بزرگداشت سنجاک با یک سری فعالیت ها و رویدادهای منظم در شهر نووی پازار مرکز این منطقه و دیگر شهرهای منطقه سنجاک برگزار می شود. از جمله به این مناسبت (روز جمعه ۳۰ آبان) مراسم جشنی از ساعت ۱۸ در دانشکده مطالعات اسلامی شهر نووی پازار برپا می شود.

در شهرداری های منطقه سنجاک، روز ۲۰ نوامبر ( ۳۰ آبان) روز تعطیل و غیر کاری است.

«معمر زوکورلیج» رهبر حزب عدالت و آشتی و معاون رئیس مجلس صربستان به همین مناسبت در پیامی  گفت که منطقه سنجاک با تمام داده های خود و تغییرات تاریخی که قرن ها در این منطقه بالکان مرکزی تلاقی داشته است، تمامی آزمایش ها و چالش های پیش روی خود را به ویژه در یکصد و پنجاه سال گذشته بدون در نظر گرفتن اختلافات ملی و مذهبی که باعث وجود همزیستی در این منطقه می شود را بخوبی و هیچ عاملی قادر به از بین موجودیت بی نظیر مردم سنجاک نشده است، زیرا سنجاک ارزش های جدید و خوبی را بوجود آورده است.

وی افزود که این ارزش های خوب در مواقع بحرانی خود را نشان می دهند، همانطور که در سال ۱۹۴۳ تمامی میهن پرستان در منطقه پلیولیا از همه ادیان و ملت ها که به مسائل و بحران آن زمان واقف بودند، دور هم جمع شدند و با افتخار وحدت ملی تمامی مردم سنجاک را به نمایش گذاشتند و ایده مبارزه با شرارت فاشیسم و تمام آفت هایی را که تهدید به نابودی بشریت است، اعلام کردند.

زوکورلیج همچنین در این پیام تصریح کرد که ایده و آرزوی آنها برای آزادی، صلح و حق زندگی را برای میلیون ها انسان در اروپا و تمامی جهان به ارمغان آورده است.

وی در بخشی دیگر از این پیام تاکید کرد: تعهد این مبارزه ما را ملزم می کند نه تنها در ۲۰ نوامبر، بلکه هر روز از سال را بر روی این ایده کار کنیم و نسل هایی را پرورش دهیم که آزادی، عزت، صلح، همزیستی، تحمل، احترام به دیگری و دیگرجوامع را به عنوان ارزش های اساسی هویت شخصی مان پرورش دهیم. همانطور که بنیان گذاران سنجاک برای ما به ارث گذاشته اند.

زوکورلیچ در پایان این پیام، ضمن تبریک ۲۰ نوامبر یعنی روز سنجاک به تمامی مسلمانان و تمامی شهروندان سنجاک، دعا کرد: پروردگارا، ما و خانواده هایمان را از تمامی شرارت ها و دشواری هایی که با آنان مواجه هستیم، حفظ بفرما.

مسلمانان در صربستان علاوه بر ۲۰ نوامبر به عنوان روز سنجاک، ۱۱ ماه می ( ۲۲ اردیبهشت) به عنوان روز پرچم ملی بوشنیایی ها( مسلمانان)، ۱۱ ژوئیه ( ۲۱ تیر) به عنوان روز یادبود و ۸ سپتامبر ( ۱۸ شهریور) روز بوسشنیاک ها را جشن می گیرند.

شورای ملی بوشنیاک ها همچنین به خاطرات ۱۳ و ۱۴ آگوست ۱۹۱۷ ( ۲۲ و ۲۳ مرداد ۱۲۹۶) هنگام تصویب قطعنامه ای در شهر اکثر مسلمان نشین «سینیتسا» در منطقه سنجاک و همچنین ۲۵ ، ۲۶ و ۲۷ اکتبر ۱۹۹۱ ( ۳، ۴ و ۵ آبان ۱۳۷۰) هنگام برگزاری همه پرسی خودمختاری سنجاک را به ویژه گرامی می دارد.
 
در نووی پازار، سینیتسا و توتین و همچنین برخی دیگر از منطقه سنجاک، ۲۰ نوامبر برای بوشنیایی ها (مسلمانان) ها روز تعطیل است و پرچم ملی بوشنیایی در ساختمان های خودگردان محلی، موسسات شهری و شرکت ها و مدارس نمایش داده می شود.

همانطور که اشاره شد، این تاریخ  به مناسبت ۲۰ نوامبر ۱۹۴۳ ( ۲۸ آبان ۱۳۲۲) جشن گرفته می شود، یعنی زمانی که بوشنیایی ها، صرب ها و مونته نگرویی ها در مبارزه با فاشیسم متحد شدند و شورای ملی ضد فاشیست آزادسازی مردم سنجاک در شهر پلیولیا تأسیس شد.

توضیح: 
منطقه سنجاک که مرکز آن شهر نووی پازار است در جنوب صربستان قرار دارد و اکثر ساکنین این منطقه را مسلمانان تشکیل می دهند.
در منطقه سنجاک در حال حاضر بیش از ۲۰۰ مسجد وجود که از این تعداد بیش از ۶۰  مسجد ساخته شده در شهر نووی پازار مرکز این منطقه قرار دارد.
شهر نووی پازار یک مرکز سیاسی، اقتصادی، فرهنگی در منطقه سنجاک در ۲۹۰ کیلومتری جنوب شهر بلگراد پایتخت صربستان واقع شده است. مساحت کل شهرداری نووی پازار با بیش از یکصد منطقه مسکونی بالغ بر ۷۴۲ کیلومتر مربع است. 
برآورد می شود که در تمامی منطقه وسیع شهر نووی پازار با حومه های آن، بیش از ۱۲۰ هزار نفر زندگی می کنند که از این تعداد بیش از ۷۸ درصد آن را بوشنیاک ها (مسلمانان) تشکیل می دهند.
براساس آخرین سرشماری های غیررسمی بیش از ۳۰۰ هزار مسلمان در صربستان زندگی می کنند که حدود ۱۰۰ هزار نفر از آنان در بلگراد و حومه این شهر سکونت دارند.
دولت صربستان اهمیت بسیاری برای شهر نووی پازار و تمامی ساکنین آن قائل است و در این راستا می توان به تلاش های «آلکساندر ووچیچ» Aleksander Vuchich رئیس جمهور صربستان در جذب سرمایه گذاری های خارجی و احداث کارهای زیر ساختاری در این منطقه اشاره کرد. 

منابع:
https://sandzakpress.net/danas-je-۲۰-novembar-dan-sandzaka-۲/

https://sandzakpress.net/cestitka-akademika-zukorlica-radimo-na-generacijama-koje-ce-slobodu-dostojanstvo-i-zajednistvo-gajiti-kao-temeljne-vrijednosti/

https://www.snews.rs/nizom-manfestacije-bice-obiljezen-۲۰-novembar-dan-sandzaka/