چندی پیش، شهر هامبورگ میزبان جشنواره ادبی با موضوع تنوع فرهنگی بود. این جشنواره که با عنوان “ ما اینجا هستیم” نام‌گذاری شده بود، به مناسبت دومین سالگرد حمله گروه‌های راست افراطی به مهاجران در هانائو برگزار شد و در آن نویسندگان مهاجر درباره تجربیات خود از نژادپرستی در آلمان صحبت کردند. در این راستا، نشریه هسن‌شو با بنو هنیش فون لانگه، مدیر این جشنواره درباره اهداف برگزاری آن به گفت‌وگو پرداخته است. در ادامه ترجمه بخش‌هایی از این مصاحبه را می‌خوانید:
اولین دوره جشنواره “ ما اینجا هستیم” ، سال گذشته برگزار شد. فکر می‌کنید تفاوت جشنواره امسال با سال گذشته چیست؟
در دومین دوره، غم و عصبانیت کم‌تری وجود داشت. بنابراین ما توانستیم در شرایط بهتری درباره موضوع نژادپرستی با افراد مختلف به گفت‌وگو بپردازیم. به اعتقاد من، ما باید به نژادپرستی ساختاری در آلمان توجه بیشتری داشته باشیم و از منزوی‌شدن و به حاشیه رانده‌شدن مهاجران جلوگیری کنیم. برگزاری منظم جشنواره در سالگرد حادثه هاناو به ما کمک می‌کند تا فراموش نکنیم که توسعه نژادپرستی تا چه اندازه می‌تواند برای جامعه آلمان خطرناک باشد.
شما در این دوره از نویسندگانی دعوت کرده بودید که همگی، تجربیات تلخی از نژادپرستی ساختاری در آلمان داشتند. چرا به طور خاص از این نویسندگان دعوت شد؟
در اکثر سخنرانی‌ها و گفت‌وگوهای تلویزیونی که درباره نژادپرستی صورت می‌گیرد، عمدتاً از افرادی دعوت می‌شود که خودشان تحت تأثیر نژادپرستی نبوده‌اند. بنابراین ما از ابتدا قرار گذاشتیم که در هر برنامه از افرادی دعوت کنیم که به صورت مستقیم تحت تاثیر نژادپرستی و تبعیض در جامعه آلمان قرار داشتند. ما همه می‌دانیم که نژادپرستی سیستماتیک در بسیاری از مدارس، بیمارستان‌ها، در ادارات پلیس، فروشگاه‌ها و محیط‌های کاری وجود دارد. اما زمانی که افراد از تجربه‌هایشان صحبت می‌کنند، عمق فاجعه بهتر مشخص می‌شود.
تمرکز این دوره از جشنواره بر آثار ادبی آلمان بود. به نظر شما، ادبیات می‌تواند نقشی در اینگونه بحث‌ها داشته باشد؟
آثار ادبی آینه تمام نمای رویدادها، آیین‌ها، رفتارها و اندیشه‌های هر جامعه به شمار می‌روند. بنابراین به وسیله آن‌ها می‌توان شرایط اجتماعی را به خوبی بررسی کرد. از سوی دیگر، در سال‌های اخیر، به دلیل فعالیت نویسندگان مهاجر در آلمان، تنوع بیشتری در آثار ادبی این کشور به وجود آمده است و می‌توان نظرات متفاوتی درباره شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی آلمان را مطالعه کرد. از این‌رو، من فکر می‌کنم که ادبیات داستانی و غیرداستانی در آلمان، می‌تواند به بررسی شرایط مهاجران در این کشور و رفتارهای تبعیض‌آمیز با آن‌ها کمک کند. البته باید توجه کنیم که همه آثار فرهنگی می‌توانند نقش مهمی در این راستا ایفا کنند.
عنوان جشنواره بر چه مبنایی انتخاب شد؟
جامعه ما متنوع و متکثر است و هیچ‌کدام از ما نمی‌خواهیم از آن دور بمانیم. بنابراین جشنواره را با عنوان “ ما اینجا هستیم” نام‌گذاری کردیم.
تا به حال دو دوره از این جشنواره برگزار شده. آیا قرار است این جشنواره به فستیوالی دائمی بدل شود؟
من امیدوارم که جامعه آلمان به جایی برسد که دیگر نیازی به چنین جشنواره‌هایی نداشته باشیم. اما فکر می‌کنم در چند سال آینده ما مجبوریم که جشنواره‌ها و سمینارهای متعددی برگزار کنیم و درباره نژادپرستی و تبعیض در جامعه آلمان به بحث بپردازیم. به خصوص ما باید از هنرمندان و نویسندگان مهاجری که به حاشیه رانده شده‌اند، دعوت کنیم تا درباره مشکلات خود بیشتر صحبت کنند. از این طریق، کودکان، جوانان و بزرگسالان می‌توانند درک بهتری از شرایط مهاجران و گروه‌های اقلیت در آلمان داشته باشند.
منبع: هسن‌شو
لینک مصاحبه:
نظر شما