Hum Dekhenge

کتاب : * خواهیم دید *

«عدالت برای یک مسلمان در این کشور، به آرزویی آرمان‌شهری تبدیل شده است»

نویسنده:              Dr. Meharban And Aasif Mujtaba

زبان:                    انگلیسی

تعداد صفحه:        ۱۱۲

سال چاپ:         ۱۹ دسامبر ۲۰۲۰

ناشر:                 White Dat Publisher

   کتاب مصور با عنوان"خواهیم دید" با الهام از شعری از شاعر اردو زبان، "فیض احمد فیاض"، که بعدها بصورت شعاری برای جنبش اعتراض به " قانون اصلاح شهروندی" درآمد، توسط "آصف مجتبی" و "محمد مهربان" گردآوری و مستند سازی شده است. اعتراضاتِ شاهین باغ در حومه دهلی علیه قانون اصلاح شهروندی بیش از ۱۰۰ روز ادامه داشت. تحصن مسالمت آمیزی که عمدتاً توسط زنان رهبری می شد، به یکی از بزرگ ترین اعتراضات دوران اخیر تبدیل شد که در آن هنر، موسیقی و شعر نیز به عنوان اَشکال مقاومت در این تجمعات به کار گرفته شدند. کتاب مصور" خواهیم دید" دارای ۲۲۳ تصویر از ۲۸ هنرمند عکاس، از جمله مرحوم "دانش صدیقی" است که این اعتراضات را مستند سازی کرده و به تصویر کشیده است.

   یکی از گرد آورندگان این اثر، آصف مجتبی می گوید: دو سوال در ذهن من وجود داشت؛ اول اینکه، چگونه احساسات را به تصویر بکشم؟ زیرا وقتی شما کتابی می نویسید، توصیف خشم، عصبانیت، فریب خوردن توسط دولت و احساس ناامید شدن بسیار دشوار است. اینکه اکنون ملیت شما زیر سوال می رود، شما کشته می شوید، اما آشوبگر نامیده می شوید.

   عنصر دوم این است که وقتی صحبت از شاهین باغ یا قتل عام دهلی به میان می آید، دو گروه مجزا وجود دارد؛ یکی طرفداران حزب حاکم "بی جی پی" و جریان افراطگرای "هندوتوا" و دیگری، طرفداران حزب تندروی "آر اس اس" (ملی گرایان هند). آنها با بیان جملاتی از این قبیل که "این زنان روزانه ۵۰۰ روپیه حقوق می گیرند" تمام تلاش خود را کردند تا اعتراضات در شاهین باغ را بد جلوه دهند.

   اولین کتابی که در مورد اعتراضات شاهین باغ منتشر شد نوشته ای بحث برانگیز بود، که یک روایت نادرست از طرف هندوتوا را بیان کرده بود. بنابراین، اولین چیزی که از خود پرسیدیم این بود که چگونه کتابی داشته باشیم که بتواند احساسات واقعی معترضان را نشان دهد؛ خشم و عصبانیت، وقتی جسد پسرتان، شوهرتان یا یکی از عزیزانتان را می‌بینید. چگونه می توانیم اینها را به شیوه ای بی طرفانه منعکس کنیم؟

   به همین دلیل ما به فکر یک کتاب مصور افتادیم. عکس ها بی طرف هستند، خشم و احساساتی که یک عکس ثبت می کند را نمی توان با کلمات به خوبی بیان کرد.

   این کتاب به سه مورد مهم می پردازد که همگی با حرف "پی" انگلیسی شروع می شوند؛ یعنی به سه پی اشاره دارد.

   اول اعتراض مسلمانان به قانون متمم شهروندی؛ دوم تبلیغات منفی جناح های راست یعنی بی چی پی و آر اس اس، که سعی داشتند اعتراضات مسلمانان را در شاهین باغ و جاهای دیگر تحقیر کنند؛ و سوم قتل عامی که در شمال شرقی دهلی، با همدستی کامل دولت رخ داد. دولت کاملاً شریک جرم بود، اگر عکس‌ها را ببینید، در جاهایی پلیس نه تنها از اغتشاش کنندگان حمایت نمی‌کرد، بلکه خود پلیس آشوبگر بود.  

   این کتاب همچنین به سه حرف" آر" انگلیسی پرداخته است: "مقاومت" در برابر خشونت جمعی، "مقاومت" حتی پس از بارها کشتن ما و دستگیری رهبران ما، و "یادآوری"؛ ما همه چیز را به یاد می آوریم، هر خیانتی را، هر موقعیتی که دولت ما را ناامید کرده بود به یاد می آوریم و قرار نیست آن را فراموش کنیم.

   در ذیل گردآورندگان اثر مصور دکتر مهربان و آصف مجتبی درباره چگونگی گرد آوری این کتاب به پرسش های علاقمندان جواب می دهند.

سوال: روند گردآوری کتاب چگونه بوده است؟

   دکتر مهربان: زمانی که خشونت ها در ۱۳ دسامبر و سپس در ۱۵ دسامبر ( ۲۰۱۹ ) رخ داد، من در دانشگاه جامیا میلیا بودم و از خشونت ها عکس برداری کردم و سپس آنها را در نمایشگاهی در دانشگاه در معرض دید مردم قرار دادم. سپس، عکسها را در شاهین باغ نیز به نمایش درآوردم و خشونتی را که در سراسر دهلی رخ داد، به تصویر کشیدم. من شاهد عینی خشونت های شمال شرق دهلی نیز بودم. ما تا آن زمان توانسته بودیم مجموعۀ خوبی از عکس ها فراهم کنیم، بنابراین تصمیم گرفتیم آن را در یک کتاب مصور، که در واقع تاریخ را مستند می کند و همچنین افراد بیشتری می توانند به آن دسترسی پیدا کنند، جمع آوری کنیم. اما انتشار این کتاب کار آسانی نبود. تمامی ناشران کشور که کتاب های عکس منتشر می کنند به دلیل محتوای کتاب، ما را از خود می راندند؛ آنها ترسیده بودند. ما در نهایت توانستیم آن را توسط یک انتشارات محلی، که متعلق به یک سازمان مسلمان است، منتشر کنیم.

   آصف مجتبی: سرویس ویژه پلیس دهلی پیش از رونمایی کتاب نزد ناشر آمد. آنها گفتند: "ما می خواهیم محتوا را ببینیم." این فرآیند بیش از یک سال طول کشید، اما علیرغم تمام مشکلاتی که وجود داشت، توانستیم کتاب را بیرون بدهیم.

سوال: چند عکاس در مجموعه عکسهای این  اثر مشارکت داشته اند؟

   دکتر مهربان: حدود ۲۸ عکاس و هنرمند مستقل با ما همکاری داشته اند. این کتاب به طور ویژه تقدیم به مرحوم دانش صدیقی شده است، که عکس‌های او را از خبرگذاری رویترز خریداری کردیم. این عکسها، اعتراضات سراسر کشور، از کلکته تا بمبئی، دهلی تا کرالا و فراتر از آن را به تصویر می کشد. ما حداقل محدودیت گروه سنی خوانندگان این کتاب را ۱۰ سال درنظر گرفته ایم زیرا برخی از تصاویر دارای صحنه های خشونت آمیز هستند.

سوال: تجربۀ شما از مستندسازی تاریخ در حالی که اتفاقات در جریان بود چگونه بوده است؟

   دکتر مهربان: در طول ۱۰-۱۵ روزی که جامیا شاهد خشونت بود، من حتی وقت فکر کردن یا پردازش مستندات تصویری را نداشتم. حتی نمی توانستم بخوابم. فقط دوربینم را برداشتم و به مستندسازی وقایع ادامه دادم. در حالی که من قبلاً به عنوان یک روزنامه نگار مستقل کار می کردم، اما در آن روزها دیدن دوستانمان که به طرز وحشیانه ای مورد ضرب و شتم قرار می گیرند و ما مجبور به گرفتن عکس از آن وقایع بودیم بسیار آزار دهنده بود. دوستانی بودند که می‌گفتند ما می‌توانیم به جای این کار به نجات آنها کمک کنیم. اگر من این کار را انجام می‌دادم، نمی‌توانستم تصاویر انحصاری این رویدادها را ثبت کنم. دانش صدیقی، که در آن زمان مربی من بود، گفت: "تصویربرداری از هر چیزی که در اطراف شما اتفاق می‌افتد، خودش نوشتن تاریخ است، همه چیز را ثبت کنید. دیگر چنین فرصتی نخواهید داشت."

سوال : به نظر شما ارتباط این کتاب عکس همزمان با افزایش ملی گرایی هندو و حملات به جوامع اقلیت در سراسر کشور چیست؟

   آصف مجتبی: اولین مطلب این است که آنها با استفاده از دستگاههای دولتی، جامعه را تحقیر می کنند و درکشتار مردم شریک هستند. همچنین برای اقلیت، مشکل مضاعف این است که حتی درد آنها نیز به نوع دیگری نشان داده می شود. بعد از دو سال هنوز می بینم که مردم نمی توانند بفهمند چرا تجمعات شاهین باغ صورت گرفت. چرا مسلمانان در خیابان ها تظاهرات می کردند؟ دلیلش این بود که یک اقدام جمعی و اسلام هراسانه به نام "قانون اصلاح شهروندی" بوجود آمده بود. اعتراضات شاهین باغ ۱۰۱ روز ادامه یافت و حتی یک مورد خشونت از سوی مسلمانان مشاهده نشد. خشونتها فقط زمانی اتفاق افتاد که "کاپیل گورجار" اقدام به تیراندازی کرد. در جامیا، خشونتها فقط به خاطر پلیس رخ داد. جامعه مسلمان در اینجا متزلزل شده است، عصبانی است، به وضوح از دولت احساس ناامیدی می کند. جامعه ای است که در گذشته کشته شده است. تعداد زیادی از اعضا کشته شدند، خانه ها سوزانده شدند و مغازه ها غارت شدند.

   در جریان قتل عام شمال شرق دهلی، بیش از ۹۰ درصد کشته‌ها مسلمان هستند، بیش از ۹۰ درصد مغازه‌ها و خانه های سوخته متعلق به مسلمانان هستند. اما در ادارۀ پلیس اینجا طرح شکایتی شده است که به واسطه آن دارند مسلمانان را فرا می خوانند! حتی قاضی دادگاه عالی، "اس مورالیدهار" که دستور داد گزارش شکوائیه باید علیه افرادی مانند کاپیل میشرا ثبت شود، از آنجا منتقل شد. قوه قضائیه توسط دولت مرکزی تحت فشار و بهره برداری قرار گرفت. بنابراین اهمیت این کتاب برای دولت و مردم بیشتر می شود که بدانند مردم شاهین باغ دلیل بسیار موجهی برای اعتراض داشتند. باید سندی وجود داشته باشد که به دولت بگوید فارغ از هر اشتباهی که انجام دهید، در دراز مدت هر دروغی رسوا خواهد شد. حقیقت پیروز خواهد شد. هیچ یک از این تبلیغات پابرجا نخواهد ماند. به همین دلیل نام کتاب را «خواهیم دید» گذاشته‌ایم.

سوال: این کتاب در آستانه انتخابات منتشر شد. امیدوارید چه دستاوردی برای مردم دشته باشد؟

   حرف من اینست که اعتراضات به قانون اصلاح شهروندی لحظاتی عظیم بود، که در آن شاهد مشارکت بی سابقه زنان کشور، زنان مسلمان و سایر مردم از همۀ طبقات اجتماعی بودیم. با کمال تعجب، وقتی نوبت به انتخابات مجلس رسید، روایت این وقایع از محافل سیاسی محو شد. ما از طریق این کتاب می‌خواهیم از تمام افرادی که برای اعتراض به پایمال شدن حقوقشان بی‌رحمانه کشته شدند، یاد کنیم. ما می‌خواهیم مردم این خاطرات را از دردها و آسیب‌هایی که از هر دو طرف متحمل شده‌اند به یاد داشته باشند؛ یکی از طرف سلول ویژه پلیس دهلی و نیروهای دولتی و ترس از اینکه دولت در نهایت به سراغ ما بیاید تا به ما صدمه بزند؛ و طرف دیگر حافظۀ خود ماست.

سوال: شما خودتان یکی از برگزارکنندگان تجمعات شاهین باغ و شاهد رشد آن بودید. امیدوار بودید نماد چه چیزی باشد؟

   آصف مجتبی: همان روز اولی که در شاهین باغ شروع به اعتراض کردیم، چیزی جز یک نیمکت در آنجا وجود نداشت. اولین سخنرانی من و" شارجیل امام" در کف خیابان بود. چیزی نبود؛ به تدریج رشد کرد. من و شارجیل در مورد اینکه چگونه باید اعتراضات پایدار باشد و جامعه از آن حمایت کند بحث کرده بودیم. همیشه در نظر داشتیم که این جنبش نه تنها باید علیه قانون اصلاح شهروندی، بلکه علیه قضاوتی که دادگاهها در مورد جامعه مسلمانان دارند و خشمی که در جامعه بوجود آمده نیز، باشد.

   شما می توانید یک جنبش را به سمت چیزی سازنده هدایت کنید یا به سمت تخریب ببرید؛ جنبش شاهین باغ کاری سازنده بود. زیبایی جنبش شاهین باغ این بود که هر هویتی در آن وجود داشت. اما همه با هر هویت فرهنگی و موقعیت اجتماعی در یک مکان گردهم آمدند. ممکن است جنبش شاهین باغ به شکل فیزیکی پایین کشیده شود، اما این ایده که مردم می توانند خود را سازماندهی کنند و برای اعتراض به خیابان بیایند، هنوز وجود دارد.

سوال: انتظار دارید از کتاب چگونه استقبال شود؟

   آصف مجتبی: برای یک مسلمان در این کشور، عدالت به آرزویی آرمان‌شهری تبدیل شده است. حتی اگر من فقط در مقابل شما بنشینم و با آرامش نفس بکشم، این بیشترین عدالتی است که می توانم به دست بیاورم. در این روزهای سخت، ما می خواهیم کتاب به عنوان یک خاطره عمل کند. ما می‌خواهیم این کتاب در قفسه‌ باشد تا به مردم یادآوری کند که وضعیت چقدر بد بود اما با وجود همه سختی‌ها، شما جرات اعتراض را داشتید. این چیزی است که ما واقعاً می خواستیم از طریق کتاب به آن برسیم و امیدوارم مردم آن را بپذیرند.

ملاحظه:

   چنانچه در ابتدا آورده شد، این کتاب به صورت مصور است و تنها از طریق تصویر می خواهد وقایع پیش آمده در ماجرای شاهین باغ در حومه دهلی علیه قانون اصلاح شهروندی را نشان دهند. متمم قانون جدید شهروندی هند که در ۱۱ دسامبر سال ۲۰۱۹ تدوین شده است در مورد ردیابی سریع مهاجران غیر مسلمان هندو، سیک، بودایی، آیین جین، پارسی‌ها (زرتشتیان) و مسیحیانی است که پیش از سال ۲۰۱۵ از کشورهای مسلمان پاکستان، بنگلادش و افغانستان گریخته‌ و به هند آمده‌اند.

   پس از تصویب این قانون در ابتدا باعث شد که منتقدین علیه آن موعظه گیری کنند و پس از آن تظاهرات گسترده ای در ایالت شرقی آسام هند انجام پذیرفت، زیرا بخشی از معترضین می ترسیدند که این قانون هزاران مهاجر غیر قانونی بنگلادشی را به ساکنان قانونی هند تبدیل کند. مسئله اصلی این قانون که بیشتر مورد اعتراض قرار گرفت این بود که این قانون، اعطای شهروندی به شش اجتماع مذهبی-قومی (هندو، سیک، بودایی، آیین جین، پارسی‌ها و مسیحیانی) را تضمین می کند که به گفته نخست وزیر هند از لحاظ تاریخی با آزار و اذیت در سه کشور همسایه هند روبرو هستند.

   در ادامه معترضان، متمم قانون جدید شهروندی را به مثابه حمله قانون اساسی سکولار هند و اقدامی علیه مسلمانان این کشور ارزیابی کردند. آنها اعتقاد داشتند؛ این قانون که از سوی نخست وزیر "نارندرا مودی" طراحی شده به مسلمانان هیچ اشاره ای نکرده است و در واقعیت می خواهد مسلمانانی را که اسناد قانونی اقامت در هند ندارند را شناسایی و در نهایت آنها را اخراج کند. منتقدان از دولت می پرسند که چرا این قانون شامل مسلمانی که از کشورهایی همچون سریلانکا و میانمار که اکثریت جمعیت با بوداییان می باشد و مسلمانان را زیر فشار قرار می دهند نشده است؟ ‌

در مقابل دولت هند همه این ادعاها را رد کرد و وعده داد که از همه شهروندان به صورت مساوی محافظت خواهد کرد. 

#این معرفی کتاب باز نشر داده شد