شیخ فیصل بن قاسم بن فیصل آل ثانی متولد 1948 که یکی از برجسته ترین تاجران قطر به شمار می رود. بر اساس فهرست مجله "فوربس خاورمیانه" در سال 2016 وی در رتبه هجدهم ثروتمندترین اعراب قرار گرفت و در سال 2012 هم رتبه "شخصیت اول میراث عربی" به وی اعطا شد. شیخ فیصل از دوران جوانی علاقه زیادی به عتیقه جات و آثار هنری داشت و به همراه پدرش برای بازدید از موزه ها و مکان های باستانی در منطقه خلیج فارس، مصر، سوریه، ترکیه، یونان و سایر کشورها رفته است.

موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی یکی از بزرگترین موزه‌های هنر و تاریخ در قطر است. این موزه که در سال 1998 در دوحه و به نام مؤسس خود؛ شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی، برادر امیر پیشین قطر و عموی امیر جدید، "موزه شیخ فیصل" نام گرفت.

برای شیخ فیصل، این کلکسیون بسیار گران تمام شده است و نیاز به دقت زیادی هم دارد. گنجینه هایی در موزه وی از بازارهایی در سطح جهانی به اینجا منتقل شده است. به عنوان مثال، فرشی در این موزه وجود دارد که  11 سال پیش به او پیشنهاد شده بود تا آن را بیش از 10 میلیون پوند (12.65 میلیون دلار) بفروشد.

در طول زمان، مجموعه‌ای بزرگ از قطعات هنری و تاریخی جمع‌آوری و به تدریج به موزه اضافه شد. این موزه در حال حاضر بر اساس اعلام پایگاه اینترنتی مربوطه، میزبان بیش از 30 هزار قطعه از آثار هنری و تاریخی است که آن را تبدیل به یک مرکز فرهنگی برجسته در منطقه خلیج فارس و یکی از مقاصد عمده گردشگری در قطر کرده است.

این موزه که به سبک معماری سنتی قطری (برج و بارو) ساخته شده، شامل 16 بخش و همچنین سالن‌های بزرگی است که راهروهایی از آن منشعب می شوند. در راهرو اول قطعاتی از اثاثیه منزل مانند آینه های بزرگ و میز و صندلی هایی که با اشکال تزئینات اسلامی تزیین شده که معروف ترین آنها «ارابیسک» است که در دمشق و قاهره معروف بوده و در ساخت آن از منبت کاری قطعات چوبی با مصالحی مانند عاج، مروارید و غیره استفاده شده است.

در راهروی دوم، بین تالار بزرگ و تالار هنر اسلامی، مجموعه‌ای از زره‌های رزمی از جمله سامورایی‌های ژاپنی دیده می شود. قطعات نادری از جمله مجموعه‌ای از کمربندهایی که زنان در ترکیه و قفقاز با طلا و سنگ‌های قیمتی قرن نوزدهم از آنها استفاده می‌کردند، سرپوش چرکسی با نخ‌های طلادوزی شده از قرن هجدهم، و شمشیر فولادی حکاکی شده با اشکال گیاهی و حیوانی که دسته آن با طلا و نقره منبت کاری شده و از هندوستان آورده شده است. همچنین دستگاه پرس سنگی برای روغن کنجد وجود دارد که پلاک شناسایی آن نشان می دهد که یمنی است و قدمت آن به 3000 پیش باز می گردد!

در یک راهروی بزرگ، درب چوبی بزرگی مستقر شده است که نام قبایل قطری با علامت شترهای مخصوص هر قبیله روی آن حک شده است. این نشانه‌ها نمادهای هویت قبیله‌ای هستند که با مهر آهنی که روی آتش، گرم شده ، با هدف شناسایی مالکیت هر شتر بر روی آن شتر درج می‌شود.

از دیگر قسمت های مهم این موزه، باید به خانه دمشقی یا «البیت السوری» اشاره کرد که به سبک خانه‌های معروف پایتخت سوریه است که با مجموعه‌ای از امارت های شامی، مانند بیت وکیل، بیت جدی و خانه عبدالقادر جزائری بازسازی شده است.

یک بخش عجیب در این موزه، جابجایی کامل یک خانه دمشقی به همراه دیوارها، سنگ‌ها و سقف‌ها و محتویات

کامل به این موزه است. این خانه، متعلق به حقی العظم، اولین نخست وزیر سوریه و حاکم دمشق در سال 1920 بوده است. برچیدن این خانه در سوریه دو سال طول کشیده و سپس به قطر فرستاده شده است. به ادعای برخی منابع سوری، این عملیات که بین سال‌های 2014 تا 2015 انجام شده، یکی از چندین عملیاتی است که ده‌ها سال است برای برچیدن بخش‌هایی از خانه‌های قدیمی دمشق و فروش آن‌ها به صورت قطعات به خریدارانی در خلیج فارس، اروپا و آمریکا انجام می شود.

یکی دیگر از بخش‌های بسیار جذاب موزه شیخ فیصل، موزه خودرو است که حدود 300 خودروی کلاسیک و قدیمی  را در خود جای داده و چرخه تطور 120 ساله صنعت خودرو را به نمایش گذاشته است.

  موزه شیخ فیصل، یکی از بزرگترین و مهمترین موزه‌های هنر و تاریخ در بین کشورهای حاشیه خلیج فارس است که با هزاران قطعه از آثار هنری و تاریخی، به بازدیدکنندگان فرصتی منحصر به‌فرد برای آشنایی با هنر و تاریخ قطر و جهان اسلام می‌دهد.

علاوه بر گستره وسیعی از فرهنگ ها و جغرافیای نمایش داده شده در این موزه، در غرفه الریان در این موزه نیز میراث قطری، نگهداری می شود. در تالار بزرگ موزه، یک غرفه کامل به غواصی و ابزارهای صید مروارید از طریق قایق های بادبانی اختصاص داده شده است. علاوه بر این، بخش‌های دیگری شامل وسایل شخصی شیخ فیصل و خانواده‌اش است نیز دیده می شود.

طبق گفته های مقامات این موزه، در سال آستانه میزبانی قطر از جام جهانی فوتبال به ویژه در نوامبر و دسامبر ، این موزه تعداد زیادی بازدیدکننده داشته است.

موزه فرش نیز به عنوان یکی از بخش‌های جالب توجه و دیدنی موزه شیخ فیصل است. این بخش دارای 600

 قطعه فرش نفیس را در خود جای داده که عمدتا از ایران، هند و ترکیه خریداری و زیبایی این هنر اصیل شرقی را به نمایش گذاشته‌اند.

در مورد «تالار نسخه‌های خطی» این موزه هم باید گفت که این مجموعه نسخه‌های خطی بسیاری به خط عربی را شامل می شودکه قدمت آن به خطاطان بزرگ دوره های مختلف از جمله امپراتوری عثمانی بازمی‌گردد.

"بخش ارز" ، سکه ها، نقره و طلای مورد استفاده در دوران اسلامی و پیشا اسلامی در خاورمیانه و ارزهای معاصر در بسیاری از کشورها نیز در این موزه به نمایش گذاشته شده است.

شایان ذکر است که اخیرا بخش ویژه ای در موزه با موضوع فرهنگ جهان اسلام و عرب افتتاح شده است که از طریق آن موزه به معرفی شخصیت های مهمی می پردازد که تأثیر زیادی بر فرهنگ قطری داشته اند.

ایران در موزه شیخ فیصل

در موزه شیخ فیصل، می‌توان اثاری تاریخی و نیز هنری از ایران را در بخش های مختلف آن مشاهده کرد.  برخی از قطعات هنری ایرانی شامل تابلوهای نقاشی، قلمزنی، کاشی‌کاری، فلزکاری و سفالگری هستند. این اثار قطعاتی تاریخی، آثار هنرمندان معاصر و قطعات مرتبط با فرهنگ و تاریخ ایران را شامل می شود. بر روی برخی از قطعات، به وضوح اینکه از ایران است دیده می شود. علاوه بر این فرهنگ و تاریخ ایرانی هم در این موزه وضوح دارد. به عنوان بارزترین نمونه می توان به فرش ها و تابلوفرش هایی اشاره کرد که به ایران اشاره دارد. از جمله چند تابلو فرش نفیس که نادرشاه افشار را به تصویر می کشد و نام نادرشاه بر روی آن نوشته شده است.

آدرس پایگاه اینترنتی موزه شیخ فیصل:

https://www.alsamriyaestate.com/museum