کتاب «قطر و قضیه فلسطین» نوشته «علی المسعودی» نویسنده قطری که اخیراً توسط انتشارات قطری «روزا» منتشر شده است، نخستین کتابی است که به بررسی جنبه‌های مختلف همگرایی و حمایت قطر از مسئله فلسطین می‌پردازد. نویسنده در این کتاب سیری تاریخی از سیاست خارجی دوحه در حمایت از آرمان فلسطین، از آغاز واقعه نکبت تا تحولات اخیر غزه ارائه می‌دهد و مراحل این همگرایی را مورد بررسی و مستندسازی قرار می‌دهد.
محور اصلی این کتاب 468 صفحه‌ای محورهای مهم سیاست خارجی قطر در قبال قضیه فلسطین، از ابتدای اتخاذ این رویکرد در ساختار سیاسی این کشور تا تطور آن طی سالیان متمادی و بویژه سال هایی است که شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی و سپس فرزندش شیخ تمیم بن حمد بر سر کار بوده اند. پیش فرض اصلی کتاب همواره آن بوده است که قطر توانسته است نهادهای بین‌المللی و افکار عمومی جهانی را برای حمایت از فلسطینیان، بسیج کند.
شیوه‌های حمایت قطر از فلسطین
حمایت مالی
یکی از محورهای اصلی کتاب، بحث «حمایت‌های مالی» قطر از فلسطین است. نویسنده به تلاش‌های دوحه برای بازسازی زیرساخت‌های فلسطین، ساخت مسکن، مجتمع‌ها، پرداخت حقوق، کمک‌های مالی به پروژه‌های آموزشی و ساخت مدارس، درمان فلسطینی‌ها از طریق ساخت بیمارستان، ارائه خدمات بهداشتی، و اجرای پروژه‌های خیریه و بشردوستانه تحت نظارت بین‌المللی می‌پردازد.
حمایت رسانه‌ای و فرهنگی
رویکرد کتاب فقط محدود به کمک‌های مالی نیست. نویسنده معتقد است که قطر علاوه بر حمایت مالی، نقش مهمی در حمایت رسانه‌ای و فرهنگی از فلسطین ایفا می‌کند. این موضوع تا آن حد حائز اهمیت است که نویسنده، حمایت رسانه ای را بسیار مهم تر از دیگر ابعاد حمایتی می داند. البته قابل کتمان نیست که عملکرد شبکه تلویزیونی الجزیره طی سالیان اخیر در حمایت از آرمان فلسطین و پوشش خبری و رسانه ای تحولات این منطقه و اقدامات تجاوزکارانه اشغالگران صهیونیستی بر کسی پوشیده نیست. به ویژه آنکه این شبکه در همین مسیر، تعداد زیادی از خبرنگاران حرفه‌ای خود همانند خانم «شیرین ابوعاقله» را از دست داده است. بارها نیز دفتر و مقر این شبکه در فلسطین مورد تعرض جنگنده های رژیم صهیونیستی قرار گرفته است.
به دلیل اهمیت این موضوع، نویسنده، بخشی از محتوای کتاب را به زبان انگلیسی به رشته تحریر درآورده تا غیرعرب‌زبانان نیز بتوانند از آن بهره‌مند شوند.
کتاب به نقش قطر به‌عنوان چراغ آگاهی رسانه‌ای و فرهنگی که حامی مظلومان است، اشاره دارد. میراث اعراب فلسطینی در حومه دوحه، شرق و غرب، سطح بالایی از دسترسی را نشان می‌دهد. قطر اولین حامی رسانه‌ای آرمان فلسطین در جهان است و همچنین به‌عنوان یک تئاتر فرهنگی، میراث فلسطین را به تصویر می‌کشد.
او اشاره دارد که این کتاب تمامی منابع، مراجع، اسناد و عکس‌های عربی و خارجی را تأیید می‌کند که اعتبار آن را بر اساس رویکردی دانشگاهی مستحکم می‌کند.
بخش دیگری از این رویکرد رسانه ای را می توان در رویدادهای ورزشی که با میزبانی قطر طی سالیان اخیر برگزار کرده، جستجو کرد. کتاب «قطر و قضیه فلسطین» تاکید دارد که دوحه از محبوبیت و گستره رسانه ای رویدادهای ورزشی بین المللی نیز برای حمایت از آرمان فلسطین استفاده می کند. به عنوان مثال در رویداد مهمی مثل جام جهانی فوتبال، مشاهده کردیم که چطور نام و یاد فلسطین در تمامی ابعاد و زوایای این رویداد ورزشی حاضر بوده است. علاوه بر این، نویسنده معتقد است که در دیگر ورزش‌های تیمی و انفرادی نیز نام و یاد فلسطین با افتخار در کشور قطر شنیده می شود.
حمایت سیاسی و میانجیگرانه
علی المسعودی در مصاحبه ای که با پایگاه اینترنتی الخلیج آنلاین[1] داشته، بیان کرده است که حوادث اخیر غزه همچون زلزله‌ای بود که همه را از خواب غفلت بیدار کرد. وی تأکید می‌کند که متاسفانه جامعه جهانی با بی‌تفاوتی، شاهد قتل‌عام و کشتار و تخریب فلسطینیان بوده است، در حالی که نقش ثابت، قهرمانانه و اصیل قطر در این قضیه، قابل تحسین بوده است. وی در این راستا به سخنان شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، در اجلاس سران کشورهای عربی اشاره می‌کند که توانسته است نقش‌آفرینی قطر را در این زمینه برجسته نماید.
در این راستا، المسعودی معتقد است که کشور قطر طی سالیان اخیر به شدت تحت فشارهای بین‌المللی قرار داشته است تا از نقش حمایتی خود در قضیه فلسطین دست بردارد. با این وجود، دوحه بر اصول خود در حمایت از مظلومان و احقاق حقوق آنها به‌عنوان یک میانجی بین‌المللی پایبند بوده و هست و این موضع را نیز نه بر اساس منافع بلکه متاثر از اصول اسلامی و نگاه قرآنی به مسجد الاقصی و نیز به مثابه یک اصل عربی در مبارزه با بی‌عدالتی و تجاوز اتخاذ کرده است.
نوینسده کتاب تاکید دارد که مردم قطر نیز همواره با سیاست‌های امیر و دولت خود در حمایت از قضیه فلسطین، هم‌سو بوده و شجاعانه از آرمان فلسطین حمایت کرده‌اند.
نتیجه‌گیری
این کتاب با ارائه نتایج علمی و توصیه‌های عملی به پایان می‌رسد. این توصیه‌ها و یافته‌های پژوهشی با مستندات علمی و دانشگاهی پشتیبانی می‌شوند. به همراه کتاب، فهرستی از چهره‌ها و تصاویری که ارتباط نزدیکی با موضوع کتاب یعنی قضیه فلسطین در قطر دارند نیز ضمیمه شده است. 
علاوه بر این، خلاصه‌ای به زبان انگلیسی ارائه شده است تا کتاب برای گروه‌های مخاطب غیر عرب نیز قابل دسترس باشد. همچنین، فهرستی مستقل از منابع علمی تخصصی که برای نگارش این اثر پژوهشی به کار رفته‌اند، ارائه شده است.
خاطرنشان می‌شود که «علی کیاد المسعودی الشمّری» نویسنده و فعال رسانه‌ای مطرح قطری متولد کویت است که چهره‌ای مطرح در ادبیات و شعر حتی در سطح کشورهای عربی خلیج فارس محسوب می شود. وی در حال حاضر، مدیریت انتشارات «دار سعاد الصباح» را بر عهده دارد. علاوه بر این، المسعودی سمینارهای زیادی برگزار کرده و سخنرانی های زیادی برای دانشجویان داشته است.
در اوایل دهه 1990 وی مسئولیت بخش فرهنگی روزنامه السیاسه کویت، سردبیری مجله الحدث، مجله المختلف و الیقظة نیز بر عهده داشت و مدتی نیز به واسطه فعالیت در مجله فرهنگی «الکویت» با وزارت اطلاعرسانی کویت همکاری داشت.
المسعودی در قطر نیز به عنوان مدیر شبکه تلویزیونی الریان و سپس مدیر شبکه الخلیج و شبکه ماهواره ای «بروز» مشغول به کار شد.
در سال 2018 کتابی از وی با عنوان (مذکرات طالب حلم) منتشر شده است که ترکیبی از رمان و خاطره را ارائه داده که بیش از همه علاقه وی به مباحث آموزشی را نشان می دهد.
آثار و نظرات وی توسط نویسندگان و منتقدان مطرح جهان عرب همچون اسماعیل فهد، نجمه ادریس، جمال باروت، نزال العانی و عذاب الرکابی مورد نقد قرار گرفته است.
[1] -https://alkhaleejonline.net/%D8%AB%D9%82%D8%A7%D9%81%D8%A9-%D9%88%D9%81%D9%86/%D9%82%D8%B7%D8%B1-%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9-%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AC%D8%AF%D9%8A%D8%AF-%D9%8A%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%D8%AF%D8%B9%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D8%AD%D8%A9-%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86
نظر شما