صنایع دستی و هنرهای سنتی، نمادی از میراث مادی و معنوی نیجریه ای ها و بخش جدایی ناپذیر از فلسفه های معنوی آنها است. بنابراین، آنها اشیایی برای ترویج و حفاظت از گردشگری خلق می کنند. صنایع دستی نیجریه در پارچه، سرامیک، برنز، برنج و آهن، الیاف، عاج، جواهرات، چرم کاری، کراوات و رنگرزی، کارهای چوبی، تزئینات کدو تنبل و غیره دسته بندی می شود. بیشتر آثار هنری نیجریه را می توان در موزه های سراسر جهان یافت.

در نیجریه، فرهنگ در هنر، رقص، ادبیات، موسیقی، زبان، فولکلور، حکومت و حتی محیط زیست خود را نشان می دهد. بر اساس یافته‌های باستان‌شناسی، یافته‌های نیجریه نشان‌دهنده پیشینه قوی اولین زندگی افرادی است که تا ۲۰۰۰ سال زندگی می کردند بازمی‌گردند.

هنرها و صنایع دستی قبیله ای نیجریه دارای تاریخ و تکامل غنی است که قدمت آن به هزاران سال پیش می رسد. این اشکال هنری عمیقاً در فرهنگ و اعتقادات مردم نیجریه ریشه دارند و نقش اساسی در حفظ میراث فرهنگی آنها داشته اند.

تاریخچه هنرها و صنایع دستی قبیله ای نیجریه را می توان به تمدن نوک" که بین 500 سال قبل از میلاد تا 200 پس از میلاد شکوفا شد، جستجو کرد. مردم نوک مطمئناً در سفالگری ماهر بودند و مجسمه‌های سفالی آنها از قدیمی‌ترین آثار هنری باقی‌مانده آفریقاست. علاوه بر این، سبک هنری نوک با نمایش چهره های انسانی و حیوانات مشخص می شود. با گذشت زمان، گروه های قومی مختلف در نیجریه سبک ها و تکنیک های هنری منحصر به فرد خود را توسعه دادند. به عنوان مثال، پادشاهی Ife در ایالت اوسون امروزی به دلیل مجسمه های برنزی طبیعی و پیچیده خود شناخته شده است.

پادشاهی بنین در ایالت ادو امروزی به دلیل تکنیک ریخته‌گری موم گمشده‌اش که برای خلق مجسمه‌های برنزی پیچیده استفاده می‌شود، مشهور است. علاوه بر این، مردم ایگبو در جنوب شرقی نیجریه به خاطر ماسک‌های رنگارنگ و پیچیده‌شان که برای مراسم مذهبی و رویدادهای اجتماعی استفاده می‌شود، شهرت دارند.

ورود قدرت های استعماری اروپایی به نیجریه در اواخر قرن نوزدهم به طور قابل توجهی بر توسعه هنرها و صنایع دستی قبیله ای نیجریه تأثیر گذاشت. قدرت‌های استعماری نیز این گونه‌های هنری را ابتدایی و پست می‌دیدند که تولید آنها را منصرف می‌کرد.

با این حال، مردم نیجریه به خلق این اشکال هنری در خفا ادامه دادند و مهارت ها و تکنیک های خود را به نسل های آینده منتقل کردند.

در دوران پس از استعمار، هنرها و صنایع دستی قبیله ای نیجریه دوباره محبوبیت خود را تجربه کردند. دولت تازه استقلال یافته نیجریه به اهمیت فرهنگی و اقتصادی این اشکال هنری پی برد و تولید و صادرات آنها را ترویج کرد.

برنج و برنز هنوز در بنین، بیدا و در جنوب غربی نیجریه تولید می شود. با این حال، کشف برنزهای معروف ایفه و بنین این نوع اثر بومی را برجسته کرد. علاوه بر برنزهای بنین و ایفه، یافته‌های باستان‌شناسی ایگبو-اوکو، آثار هنری باستانی و پیشرفته‌ای را نشان داده‌اند. برنزهای Igbo-Ukwu که دارای طرح های پیچیده و متقارن هستند. مشهورترین آنها Ife است.

مجسمه از صنایع دستی محبوب نیجریه است و باستان شناسان در این کشور یک سنت معمولی را کشف کرده اند. اعتقاد بر این است که پیدایش آن به 500 سال قبل از میلاد برمی گردد. باستان شناسان همچنین مجسمه های نیجریه ای را کشف کرده اند که از برنج، سرامیک، سفال و برنز ساخته شده اند. ریخته گری برنز به طور گسترده در نیجریه - عمدتاً در جنوب غربی این کشور - انجام می شود. در نیجریه، آثار هنری مختلف ساخته شده از برنز، نماد اشیاء واقع گرایانه جذاب هستند

اگرچه مکان هایی مانند Osogbo، Benin، Oyo و Awka به عنوان مرکز کنده کاری های چوبی شناخته می شوند. اما منبت کاران در سراسر جنوب نیجریه از زمان های بسیار قدیم با ساختن پیکره هایی برای زیارتگاه ها، ماسک ها، پرتره ها، شکل ارواح، آسمان، دریا، خشکی، جنگل، آتش و رعد برای زیارتگاه ها و ابزار و زیورآلات تا به امروز، هنر دست خود را به نمایش گذاشته اند. بسیاری از این آثار در موزه ها هستند. امروزه چوب در تولید مبلمان، کاسه، در، پانل و جعبه که تقاضای زیادی دارد پیشرفت کرده است.

کنده کاری عاج در بنین، یوبه، اویو و در کاخ های حاکمان سنتی نیجریه وجود دارد. کنده کاری های عاج روی گردنبند، دستبند و کلاه، دسته چاقوها ، جعبه سیگار، وقطعات تزئینی بی شماری استفاده می شود و یکی از صنایع دستی نیجریه ها به حساب می آید.

در شمال نیجریه، هم صنعتگران و هم زنان سبد، بادبزن، میز و فرش درست می کنند. برخی از آنها زیبا و مقاوم هستند. در زمان های اخیر از ساقه نیشکر برای ساخت مبلمان مانند صندلی، میز، چهارپایه و غیره استفاده می شود.

کارهای شیشه و فلز بسیار با کیفیت بوده و طرفدران بسیاری در اقصی نقاط جهان دارد. سازندگان آنها، مهارت های قدیمی خود را به عنوان یک سنت خانوادگی حفظ کرده اند. آنها از مرجان ها برای ساخت آثارشان هم استفاده می کنند. فلزکاران در اصل در شمال زره پوش می ساختند. هنر آنها اکنون در تولید مهارت‌های کاملاً شیک همچون سینی‌ها و کاسه‌های تزئین شده، بشقاب، دستبند و چیزهایی از این قبیل به کار می‌رود. 

کاوش ها نشان داده است که سرامیک در نیجریه به سطح بالایی از پیشرفت رسیده است. سرامیک تولید نیجریه یکی از هنرمندانه ترین در جهان است. معروف ترین مراکز سرامیک ابوجا، سولیجا و ایلورین است. در سال 1963، هنرمند سرامیک نیجریه، مرحوم دکتر لادی کوالی، به بریتانیا و اروپا سفر کرد تا هنر سرامیک نیجریه را به نمایش بگذارد.

کارهای عالی در حکاکی‌های چرم و کدو تنبل در اویو، کانو، گومی و سوکوتو تولید می‌شوند. پوست معروف به "چرم مراکشی" از پوست بز سوکوتو، زامفارا و برخی ایالت های شمالی می آید. شمال نیجریه از اوایل قرن هجدهم به دلیل مواد چرم شناخته شده است. برخی از این چرم ها به عنوان محصول نهایی برندهای گران قیمتی مانند گوچی، لویی ویتون، رالف لورن و فندی راه پیدا کرده اند. بیشتر این پوست‌ها به جیر تبدیل می‌شوند و سپس به کارخانه‌هایی در توسکانی شمالی ایتالیا صادر می‌شوند که بیشتر مواد را پردازش می‌کنند و به شرکت‌های کیف و کفش لوکس می‌فروشند.

از معدود ظروف سنتی که هنوز در نیجریه مدرن رایج است، کالاباش است. در شمال نیجریه، دیدن یک زن فولانی در خیابان که یک کالاباش به زیبایی تزئین شده حمل می کند، معمول است. به این کالباس در هاوسا کواریا می گویند. کالاباش معمولاً با الگوهای انتزاعی آمیخته با حکاکی های تیره حیوانات و افراد کوچک طراحی می شود.

سبک تزئین کالاباش در میان برخی از مردم فولانی که در بخش‌هایی از شمال شرقی نیجریه زندگی می‌کنند به همان اندازه متمایز است. این کاسه ها به رنگ قرمز یا نارنجی تیره رنگ می شوند و سپس نقوش هندسی سیاه و ضخیم با چاقوهای داغ حکاکی می شوند. طراحی حاصل جسورانه و به طرز چشمگیری زیباست.

بیشتر کدو تنبل ها از پوست برخی میوه ها و برخی درختان و گیاهان تهیه می شوند. کدو تنبل برای مصارف خانگی و تزئیناتی که شامل خوردن، آشامیدن و شستن است استفاده می شود. این یک سنت قدیمی از زمان های بسیار قدیم بوده است.

 یکی دیگر از صنایع دستی استثنایی نیجریه، بافت پارچه است. محبوب‌ترین آن‌ها آسو اوکی هستند که روی تنگ پیچیده شده‌اند، به ویژه در ایسین، اویو و اوگبوموسو، همه در ایالت اویو. بافت Ebira در Okene در ایالت Kogi و پارچه Akwete Akwete در ایالت Abia در یک قاب پهن تولید می شود. این لباس ها با طرح های جذاب و رنگ های روشن تولید می شوند.

نقاشی یک بیان هنری است که از دیرباز مورد استفاده قرار گرفته است. برنین کودو، نقاشی و طراحی نمادین نشان دهنده انس با برخی از نقاشی های صحرا است. بدنه و تزیین آیین ها و اعیاد تشریفاتی نیز در بسیاری از نقاط کشور رایج است. نقاشی روی تابلو و نقاشی روی دیوار. نمای نزدیک از یک هنرمند و یک نقاش با قلم مو. برخی از آنها ریشه در نفوذ اسلامی در فرهنگ نیجریه دارند.

 صنعت نساجی رنگرزی در مناطق غربی و شمالی کشور قرار دارد. یوروباهایی که در قسمت غربی ساکن هستند در رنگ آمیزی پارچه ها متخصص هستند. آنها از دو روش تولید، صحافی و رنگ و نوعی باتیک یا مقاومت در برابر رنگرزی در روش هایشان استفاده می کنند. نشاسته یوکا محلی، مواد اولیه مورد نیازآنهاست. تنتور آبی از یک درختچه محلی می آید و تنتور در گلدان های بزرگ انجام می شود. Abeokuta، Ibadan، Ife و Osogbo مراکز معروفی هستند که در آن زنان به تولید لباس‌های منحصربه‌فرد مشغول هستند آنها لباس‌هایی برای همه مناسبت‌ها دارند. در بخش شمالی نیجریه، جایی که مردان فعالیت های مشابهی را انجام می دهند، رنگرزی در گودال های روباز انجام می شود. یک سبزی محلی که رنگی از آن استخراج می شود به عنوان رنگ دهنده استفاده می شود.

صنایع دستی و هنر جنبه اصلی هر فرهنگی است. تسلط در هر کاردستی نشان دهنده مهارت و تجربه ای است که صنعتگر در طول زمان به دست آورده است.

گروه های قومی بسیاری در نیجریه وجود دارد. قبایل مختلف روش‌های متفاوتی برای ساختن چیزها دارند، مانند مهره‌های یوروبا، ماسک‌های ایگبو، و مجسمه‌های برنزی بنین. هر قبیله سنت ها، تکنیک ها و سبک های خاص خود را دارد که تاریخ، باورها و ارزش های آن را نشان می دهد. در واقع اهمیت هنرها و صنایع دستی قبیله ای نیجریه نه تنها نمایشی از خلاقیت و زیبایی هستند، بلکه در فرهنگ و تاریخ نیجریه نیز اهمیت زیادی دارند. این اشکال هنری نشان دهنده هویت، باورها و ارزش های مردم نیجریه است و گواهی بر مهارت های هنری و خلاقانه آنهاست.

منابع

1.     https://guardian.ng/life/a-dive-into-the-traditional-crafts-of-nigeria/

2.     https://steemit.com/genesisproject/@adejokeade/arts-and-crafts-in-nigeria-516b553c1568

3.     https://naijaquest.com/nigerian-arts-and-crafts/

4.     https://nicholasidoko.com/blog/2023/04/01/nigerian-tribal-arts-and-crafts-a-showcase-of-creativity-and-beauty