سال 2023 سرشار از رویدادهایی با هدف توسعه روابط قرقیزستان و روسیه در زمینه‌های مختلف - از تجارت و اقتصاد گرفته تا آموزش، فرهنگ و ورزش بود. روسیه شریک استراتژیک قرقیزستان است و ما از شما دعوت می‌کنیم که سال گذشته را در روابط دوجانبه به یاد بیاورید.

درباره دیدار صادر جباروف و ولادیمیر پوتین

سال گذشته، دو رئیس‌جمهور بارها با یکدیگر دیدار کردند. در 7 و 9 می، سفر رسمی جباروف به روسیه انجام شد. او در 8 می با پوتین دیدار کرد و پس از مذاکرات در کرملین، طرفین بیانیه مشترکی را تصویب کردند. رئیس‌جمهور قرقیزستان در 9 می مهمان رژه پیروزی در میان سران سایر کشورهای مستقل مشترک‌المنافع شد.

پوتین و جباروف در رژه پیروزی در مسکو

در پایان ماه می، جباروف بار دیگر به مسکو پرواز کرد، این بار برای شرکت در دو رویداد مهم. او در 24 می در دومین مجمع اقتصادی اوراسیا سخنرانی و در 25 می در نشست شورای عالی اقتصادی اوراسیا شرکت کرد.

در 12 اکتبر، رهبر روسیه برای یک سفر رسمی وارد بیشکک شد. مراسم استقبال رسمی از پوتین در اقامتگاه دولتی «آلا آرچا»‌ برگزار شد. گروهان گارد افتخار در نزدیکی تالار کنگره صف کشیده بودند و پوتین به زبان قرقیزی خطاب به آنها «سلام، عسکر» گفت. سپس سران کشورها به مجموعه یادبود «آتا بِییت» رفتند و در آنجا به قربانیان حوادث غم‌انگیز سال 1916 ادای احترام کردند. روسای جمهور همچنین در مراسمی که به مناسبت بیستمین سالگرد تاسیس پایگاه هوایی سازمان پیمان امنیت جمعی اختصاص داشت، شرکت کردند.

پوتین به جباروف به دلیل کمک به تقویت روابط بین کشورها نشان افتخار اعطا کرد. سران کشورها در مورد مسائل مربوط به دستور کار دوجانبه و چشم‌انداز همکاری‌های بیشتر گفتگو کردند.

رهبر فدراسیون روسیه با اشاره به اینکه از کار انجام شده توسط قرقیزستان در دوره ریاست آن در اتحادیه کشورهای مستقل همسود قدردانی می‌کند، تاکید کرد که روسیه شریک اقتصادی پیشرو قرقیزستان است و در سال گذشته حجم مبادلات تجاری به 3.5 میلیارد دلار افزایش یافت.

اعطای نشان افتخار

جباروف گفت که روند بدون تغییر فعال‌سازی و گسترش همکاری‌ها در همه زمینه ها را تایید می‌کند.

رهبر روسیه همچنین 13 اکتبر را در بیشکک گذراند. او به همراه سایر روسای جمهور در اجلاس سران کشورهای مستقل مشترک‌المنافع شرکت کرد. ضمناً در این اجلاس بود که توافقنامه‌ای در مورد ایجاد یک سازمان بین‌المللی برای حمایت و ترویج زبان روسی امضا شد.

در پایان دسامبر، جباروف دوباره به روسیه پرواز کرد. این بار به سنت پترزبورگ. وی در نشست شورای عالی اقتصادی اوراسیا و نشست غیررسمی رهبران کشورهای مستقل مشترک المنافع شرکت کرد.

شرکت رئیس‌جمهور قرقیزستان در نشست غیررسمی رهبران کشورهای مستقل مشترک‌المنافع در روسیه

دفاعدر سال 2023، مسکو و بیشکک برای ایجاد یک سیستم دفاع هوایی مشترک توافق کردند. در اثنای مدت اعتبار سند، قرقیزستان زمینی به مساحت 5 هکتار در نزدیکی پایگاه هوایی کانت را برای استفاده موقت به روسیه واگذار می‌کند. هماهنگی اقدامات مشترک نیروهای سیستم مشترک به فرمانده نیروهای هوافضای روسیه سپرده شده است.

تاریخ قابل توجه دیگر: سال گذشته دقیقاً 20 سال از افتتاح پایگاه هوایی سازمان پیمان امنیت جمعی در کانت گذشت. در چارچوب توافق دوجانبه بین قرقیزستان و روسیه، پرسنل نظامی با سلاح، تجهیزات و هواپیما در آنجا مستقر شدند.

پایگاه‌های نظامی نه تنها امنیت مرزهای هوایی کشور را تضمین می‌کنند، بلکه به یتیم‌خانه‌ها و جانبازان کمک می‌کنند، برای بیمارستان‌های قرقیزستان خون اهدا می‌کنند و حتی در هنگام آتش‌سوزی به کمک می‌آیند.

بازرگانیسال گذشته پر از رویدادها با حضور نمایندگان جامعه تجاری، از جمله در سطح منطقه بود. به عنوان مثال، در ماه آوریل، نمایندگان 19 شرکت از شهر اومْسک وارد قرقیزستان شدند و در ماه ژوئن، نمایندگان 10 شرکت باشقیرستان بیش از 50 دیدار در چارچوب یک ماموریت تجاری به قرقیزستان برگزار کردند.

در ماه اکتبر، دفتر نمایندگی مرکز صادرات روسیه در بیشکک افتتاح شد که به شرکت‌های روسی کمک می‌کند تا وارد بازار جدیدی شوند و در دسترس بودن و محبوبیت محصولات روسی را در بین مصرف‌کنندگان قرقیز افزایش دهند.

پاییز 2023 به خاطر یک رویداد تجاری بزرگ دیگر به یادگار ماند: کنفرانس منطقه‌ای روسیه و قرقیزستان در جلال‌آباد برگزار شد. شرکت‌کنندگان در مورد مسائل همکاری، تامین مالی پروژه، تجارت، گردشگری و خرده‌فروشی بحث و گفتگو کردند. بازرگانان و مقامات از تأسیسات صنعتی بازدید کردند، یک کپسول برای پارک دوستی مناطق روسیه و قرقیزستان گذاشتند و نمایشگاه و جلسات تجاری برگزار کردند. در نتیجه این کنفرانس، اسناد و قراردادهایی به ارزش 3.5 میلیارد دلار، از جمله موافقتنامه‌های ساخت نیروگاه‌های برق و نیروگاه‌های برق آبی کوچک در قرقیزستان به امضا رسید.

پروژه‌هاروسیه یک مرکز لجستیک در شهر قدم‌جای به قیمت 207 هزار دلار ساخت که به ساکنان استان باتکن کمک می‌کند تا از طریق فروش محصولات خود درآمد کسب کنند. این مرکز دارای آزمایشگاهی است که کیفیت محصولات در آن تعیین می‌شود. یک بخش فرآوری و یک انبار سبزیجات نیز در آن وجود دارد. همه اینها امکان می‌دهد محصولات بدون از دست دادن کیفیت ذخیره شود. سپس محصولات در صورت نیاز به مدارس تحویل داده می‌شود.

با حمایت سرمایه‌گذارانی از روسیه، مجموعه تفریحی کوهستانی «قارْقیرا» در ایسیق‌کول ساخته می‌شود. در دسامبر، صادر جباروف ساخت این تاسیسات را آغاز کرد. این مجموعه در تمام طول سال فعال خواهد بود، بودجه سرمایه‌گذاری پروژه 191 میلیون دلار است.

سفر کاری رئیس‌جمهور قرقیزستان به استان ایسیق‌کول

قرقیزستان، با همکاری روسیه و اتریش، در حال تأسیس شرکت «سه قله» برای ایجاد یک خوشه اسکی است. این پیست اسکی «بیربولاق» در استان به قیمت 101.3 میلیون دلار در تمام طول سال فعال خواهد بود.

علاوه بر این، سال گذشته مشخص شد که شرکت روسی Unigreen Energy در ساخت یک نیروگاه خورشیدی در ایسیق‌کول سرمایه‌گذاری خواهد کرد.

به پروژه‌های صندوق توسعه روسیه و قرقیزستان باید به عنوان یک مورد جداگانه  شود. برای آن سال گذشته از همه نظر یک سال رکورد بود. برای اولین بار در تاریخ این صندوق، بودجه مصوب تقریباً 30 درصد فراتر رفت و پروژه‌هایی به ارزش 160 میلیون دلار به جای 128 میلیون دلار تأمین مالی شدند.

طی سه سال گذشته، این صندوق بیش از 265 میلیون دلار در اقتصاد قرقیزستان سرمایه‌گذاری کرده است. در سال 2023 با حمایت آن بیش از 20 پروژه بزرگ، از جمله احداث کارخانه سیمان، نیروگاه برق آبی «کولاناک» و کارخانه تولید کاشی و سرامیک راه‌اندازی شد.

اقتصاد، امور مالی و تجارت

در ماه مارس، بیست و چهارمین نشست کمیسیون بین دولتی قرقیزستان و روسیه در زمینه همکاری‌های تجاری، اقتصادی، علمی، فنی و بشردوستانه در اقامتگاه دولتی «آلا آرْچا» برگزار شد. عاقل‌بیک جباروف، رئیس کابینه وزیران قرقیزستان و آلکسی اورچوک، معاون نخست‌وزیر روسیه ریاست مشترک این نشست را بر عهده داشتند. شرکت‌کنندگان در این رویداد تعداد زیادی از موضوعات مرتبط با همکاری در زمینه‌های صنعتی، انرژی، مالی، حمل‌ونقل و روابط فرهنگی و بشردوستانه را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

سال گذشته، روسیه برای اولین بار برق‌رسانی به قرقیزستان را آغاز کرد. کل حجم برنامه‌ریزی شده عرضه از آوریل 2023 تا مارس 2024 حدود 900 میلیون کیلووات ساعت خواهد بود. به گفته نیکلای اودویچنکو، سفیر روسیه در قرقیزستان، روسیه در سال جاری قصد دارد حجم عرضه را به 1.5 میلیارد کیلووات ساعت افزایش دهد.

در ماه سپتامبر مشخص شد که بانک‌های قرقیزستان می‌توانند در تجارت ارز در روسیه شرکت کنند.

در ماه نوامبر، برای شهروندان قرقیزستان و تعدادی از کشورهای دیگر، افتتاح حساب‌های بانکی و سپرده‌گذاری در روسیه آسان‌تر شد.

در ماه دسامبر، وزارت دارایی جمهوری قرقیزستان برای اولین بار اوراق قرضه روبلی فروخت.

فرهنگ و آموزشدر ماه مارس اولین همایش زنان روسیه و قرقیزستان در مسکو برگزار شد که آیْگول جبارووا، بانوی اول قرقیزستان و والنتینا ماتوینکو، رئیس شورای فدراسیون روسیه در آن حضور داشتند. شرکت‌کنندگان در این همایش درباره توسعه همکاری‌های بشردوستانه، مراقبت‌های بهداشتی، کارآفرینی زنان، حمایت دولت از مادران و کودکان بحث کردند. در نتیجه این رویداد، 11 یادداشت تفاهم دوجانبه و قطعنامه «باغ زندگی» به امضا رسید.

در ماه ژوئیه، مدرسه تابستانی بازیگری موسسه هنرهای تئاتر روسیه در ایسیک‌قول برگزار شد. به مدت ده روز، معلمان مؤسسه هنرهای تئاتر روسیه برای دانشجویان از قرقیزستان و آذربایجان تمرین‌ها و کارگاه‌های آموزشی برگزار کردند.

در ماه سپتامبر، جشنواره «قرقیزستان - روسیه: میراث فرهنگی مشترک» در قرقیزستان برگزار شد. این جشنواره شامل 12 رویداد، از جمله پنج کنسرت و رویدادهای تئاتری و سه نمایشگاه بود.

در ماه اکتبر، همایش قرقیزی- روسی معلمان «نگاه به آینده» در بیشکک برگزار شد. این برنامه شامل میزگرد تقویت روابط دوجانبه در زمینه آموزش، ارائه پروژه‌ها در زمینه توسعه همکاری‌ها و اعمال استانداردهای مشترک آموزشی، آموزش فشرده برای معلمان، برنامه کنسرت و رویدادهای دیگر بود.در ماه اکتبر، صادر جباروف فرمانی «پیرامون شعبه دانشگاه دولتی مسکو به نام لومونوسوف در شهر قاراقول» را امضا کرد. این شعبه طبق قوانین قرقیزستان و روسیه فعالیت خواهد کرد. قبول متقاضیان و صدور گواهینامه نهایی فارغ‌التحصیلان به روش تعیین شده توسط دانشگاه انجام خواهد شد. هر سال 60 سهمیه از طریق کمک‌هزینه تحصیلی از قرقیزستان به متقاضیان اختصاص می‌یابد.

در ماه اکتبر، سومین همایش روسای دانشگاه‌های قرقیزستان و روسیه برگزار شد. در این مراسم روسای وزارتخانه‌های مربوطه و بیش از 100 رئیس دانشگاه از دو کشور حضور داشتند. هدف از این همایش بحث در مورد زمینه‌های کلیدی همکاری بین دانشگاه‌های قرقیزستان و روسیه، شکل‌گیری فضای آموزشی مشترک و نزدیک شدن سیستم‌های آموزش عالی قرقیزستان و روسیه به عنوان بخشی از توسعه ادغام اوراسیا است.

در ماه نوامبر، در چارچوب برنامه بین‌المللی «گفتگوی روسیه و کشورهای آسیای مرکزی» مدرسه رسانه‌ای بین‌المللی در دانشگاه قرقیزی- روسی اسلاوی با حمایت بنیاد گورچاکوف برگزار شد. کارشناسان و روزنامه‌نگاران تجربیات خود را با دانشجویان دانشگاه‌های قرقیزستان و روسیه به اشتراک گذاشتند.

روسیه چگونه به قرقیزستان کمک کرد

اقتصاد. سال گذشته، فدراسیون روسیه به عرضه سوخت بدون عوارض گمرکی به جمهوری قرقیزستان در چارچوب یک توافقنامه بین‌دولتی ادامه داد. صحبت از 460 هزار تن بنزین، 485 هزار تن گازوئیل و همچنین سوخت جت، نفت خام و قیر نفتی است.

بهداشت. روسیه در ماه آوریل 200 هزار دوز واکسن ضد طاعون را به قرقیزستان اهدا کرد. در مجموع، تا 600 هزار دوز واکسن طی سه سال به طرف قرقیزی واگذار می‌شود تا از شیوع این عفونت خطرناک جلوگیری شود.

در ماه ژوئن، پارلمان قرقیزستان توافقنامه‌ای را با روسیه در مورد ساخت و راه‌اندازی یک مرکز علمی برای تحقیقات بیماری‌های عفونی در کشور تصویب کرد. این مرکز بر اساس مرکز ملی قرنطینه و عفونت‌های خیلی خطرناک در بیشکک ساخته خواهد شد. طرف روسی متخصصان محلی را آموزش می‌دهد، یک مرکز می‌سازد و سپس آن را به وزارت بهداشت قرقیزستان واگذار می‌کند.

پس از افتتاح این مرکز، متخصصان عفونی می‌توانند از جمله به طور مستقل گونه‌های ویروس کرونا را شناسایی کنند. پیش از این، نمونه‌ها برای تحقیق به فدراسیون روسیه، آلمان و بریتانیا ارسال می‌شد.

گُل‌نارا باتیرُوا وزیر بهداشت قرقیزستان و آلکسی لیخاچوف مدیرکل روساتوم

علاوه بر این، در تابستان، وزارت بهداشت قرقیزستان و شرکت دولتی Rosatom رویسه تفاهمنامه‌ای را در مورد ایجاد یک مرکز پزشکی بر اساس مرکز ملی انکولوژی و هماتولوژی امضا کردند که در آن با استفاده از فناوری‌های پیشرفته سرطان را درمان خواهند کرد. بر اساس این سند، یک مرکز تصویربرداری مولکولی و یک داروخانه رادیودارو باید در قرقیزستان ایجاد شود. یک دستگاه توموگرافی گسیل پوزیترون نیز در مرکز ملی انکولوژی و هماتولوژی نصب خواهد شد که امکان تشخیص سرطان در مراحل اولیه را فراهم می‌کند.

در ماه دسامبر، وزارت بهداشت قرقیزستان 107 واحد تجهیزات ویژه را از فدراسیون روسیه دریافت کرد. اتومبیل برای کارکنان پزشکی با استفاده از کمک مالی روسیه به مبلغ 3 میلیون دلار خریداری شد، از جمله 47 آمبولانس، 54 وسیله نقلیه بهداشتی، ۴ خودروی ویژه برای انتقال اجساد جان‌باختگان و ۲ خودروی ضدعفونی.

در ماه می، پروژه «ماموریت خوبی» در قرقیزستان راه‌اندازی شد. متخصصان بسیار ماهر روسی وارد کشور شدند و به نیازمندان کمک رایگان کردند و به همکاران قرقیز مشاوره دادند، به ویژه به والدین کودکان دارای معلولیت کمک کردند. این برنامه اوش و بیشکک را پوشش داد.

پروژه بشردوستانه "ماموریت خوب" در قرقیزستان

آموزش و علم. سال گذشته، دولت روسیه یک سهمیه اضافی برای تحصیل رایگان برای شهروندان قرقیزستان در دانشگاه‌های روسیه اختصاص داد. در مجموع، در سال 2023 هزار سهمیه به قرقیزستان ها پیشنهاد شد.

در ماه می، مرکز لومونوسوف در دانشگاه دولتی اوش افتتاح شد. برنامه‌های آموزشی مشترک دو مدرک در اینجا در سه رشته راه‌اندازی می‌شود: گردشگری (کارشناسی)، روابط بین‌الملل، ریاضیات و علوم کامپیوتر، ریاضیات کاربردی و علوم کامپیوتر (کارشناسی ارشد). دانشجویان دو سال اول را در دانشگاه دولتی اوش و سال سوم و چهارم را در دانشگاه دولتی مسکو تحصیل خواهند کرد؛ آنها از دو دانشگاه دیپلم دریافت خواهند کرد. در واقع این مرکز به عنوان شعبه‌ای از دانشگاه دولتی مسکو در قرقیزستان فعالیت خواهد کرد.

افتتاح مرکز دانشگاه دولتی مسکو در دانشگاه دولتی اوش

در ماه سپتامبر، صادر جباروف و ولادیمیر پوتین در قالب ویدئو کنفرانس ساخت سه مدرسه مشترک قرقیزستان و روسیه را در قرقیزستان آغاز کردند. 9 مدرسه مدرن مجهز به پیشرفته‌ترین فناوری‌ها در همه ۷ استان کشور و در بیشکک و اوش ساخته خواهد شد. قرار است سه مدرسه اول در بیشکک، باتکن و قاراقول در سپتامبر 2025 به بهره‌برداری برسد.

سال گذشته پروژه «سفیران زبان روسی در جهان» به کار خود در قرقیزستان ادامه داد. هدف اصلی آن گسترش زبان و فرهنگ روسی در خارج از کشور است. بیش از 1700 کودک 6 تا 17 ساله در این برنامه آموزشی شرکت کردند. کلاس‌ها در ماه اوت در مجتمع بهداشتی «جالین» و اردوگاه «مایاک» در ایسیق‌کول برگزار شد. در طی چندین شیفت، کودکان با سنت‌ها، آداب و رسوم و تاریخ روسیه آشنا شدند و در کارگاه‌های آموزشی و برنامه‌های ورزشی و سرگرمی شرکت کردند.

همچنین در سال 2023، پروژه «معلم روسی در خارج از کشور» به کار خود ادامه داد. امروز 120 معلم از روسیه در 51 مدرسه قرقیزستان کار می‌کنند.

دیدار وزیر آموزش قرقیزستان با معاون وزیر آموزش روسیه در مورد پروژه «معلم روسی در خارج از کشور»

اجرای پروژه «قدرت ذهن» نیز ادامه یافت که در چارچوب آن معلمان روسی کلاس‌های اضافی برای مطالعه عمیق فیزیک و ریاضیات برگزار کردند. این پروژه با حمایت وزارت روشنگری فدراسیون روسیه و با هدف عمومیت بخشیدن به آموزش فیزیک و ریاضی روسیه در کشورهای خارجی اجرا می‌شود.

در ماه دسامبر، بنیاد «خانه روسی» در بیشکک و اعضای جنبش روسی «الهام‌بخش‌ها» کارگاه‌های آموزشی برای جوانان قرقیزستان برگزار کردند. بلاگرهای برجسته روسی نحوه ایجاد یک برند شخصی، تولید محتوای دیجیتال و رواج علم و فناوری نانو را بیان کردند.

کمک‌های غذایی. در سال گذشته، روسیه از طریق برنامه جهانی غذا (WFP) به قرقیزستان کمک کرد. هزاران خانواده آسیب‌پذیر از طریق پروژه‌های اجتماعی با هدف بازسازی زیرساخت‌های محلی و افزایش انعطاف‌پذیری جامعه در برابر خطرات بلایا و شوک‌های مرتبط با تغییرات آب و هوایی، آرد و روغن دریافت کرده‌اند.

فدراسیون روسیه همچنین به کمک به مدارس جمهوری قرقیزستان در تهیه غذای گرم ادامه داد. از سال 2013، بیش از 800 مدرسه در کشور به لطف برنامه‌ای که توسط برنامه جهانی غذا و با حمایت وزارت بهداشت و وزارت آموزش و علوم قرقیزستان تهیه شده است، دارای وعده‌های غذایی گرم شده‌اند. کمک‌کننده اصلی این برنامه روسیه است که تاکنون بیش از 20 میلیون دلار به مدارس قرقیزستان اختصاص داده است.

موارد اضطراری. روسیه در ماه مارس 40 کامیون تانک آتش‌نشانی KamAZ را به قرقیزستان تحویل داد. هر وسیله نقلیه مجهز به 18 شیلنگ آتش‌نشانی با قطرهای مختلف است. مخزن آتش‌نشانی همچنین مجهز به سه نردبان با طول‌های مختلف است که امکان می‌دهد تا به طور موثر با آتش‌سوزی در مناطق روستایی و کوهستانی مبارزه شود.

در ماه می، فدراسیون روسیه به تخلیه شش تبعه قرقیزستان از سودان که درگیری در آن جریان داشت، کمک کرد. در ماه نوامبر تا دسامبر، به لطف روسیه، چهار شهروند جمهوری قرقیزستان از نوار غزه تخلیه شدند.

بالگرد روسی Mi-8 MTV

روسیه در ماه اکتبر یک هلیکوپتر اِم‌تی‌وی Mi-8 را به همراه قطعات لازم به وزارت شرایط اضطراری قرقیزستان تحویل داد.

منبع:

https://ru.sputnik.kg/20240102/kyrgyzstan-russia-otnosheniya-sobytiya-2023-god-itogi-1081701198.html