جشنواره Eyo یک بالماسکه سنتی نیجریه است که در محیط فرهنگی یوروبا بسیار مورد احترام است. این بالماسکه که به عنوان نمایشنامه آدامو اوریسا نیز شناخته می شود، عمدتاً در ایالت لاگوس در نیجریه جشن گرفته می شود و به دلیل اهمیت فرهنگی غنی خود، مشهور است.

 بالماسکه Eyo مظهر تاریخ و زندگی اجتماعی مردم یوروبا است و در طول سال ها نه تنها در نیجریه بلکه در سطح جهانی نیز محبوبیت پیدا کرده است.

تاریخ جشنواره ایو به اوایل قرن نوزدهم در زمان سلطنت اوبا آکیتویه در ایالت لاگوس برمی گردد. این جشنواره از مراسم مرگ یک پادشاه یا رئیس قوم در فرهنگ یوروبا سرچشمه می گیرد و به عنوان وسیله ای برای دلجویی از پادشام متوفی و اطمینان از انتقال آرام قدرت به پادشاه دیگری استفاده می شده است .

جشنواره Eyo در فضای باز اجرا می شود و همه می توانند  آن را تماشا کنند. این بالماسکه اولین بار برای استقبال از ملکه ویکتوریا انگلستان در لاگوس در سال 1854 مورد استفاده قرار گرفته است.  این جشنواره نمایشی باشکوه است که از آن زمان تا کنون بخشی جدایی ناپذیر از چشم انداز فرهنگی ایالت لاگوس، باقی مانده است.

جشنواره ایو برای مردم یوروبا معانی و نمادهای مختلفی دارد. یکی از اهمیت های اصلی این جشنواره نقش آن در راه اندازی یک اوبا (پادشاه) جدید در ایالت لاگوس است. این جشنواره به عنوان وسیله ای برای پاکسازی شهر و دفع ارواح شیطانی که ممکن است بخواهند از تاجگذاری آرام پادشاه جدید جلوگیری کنند، استفاده می شود. در طول جشنواره Eyo، خیابان‌های لاگوس با اجراکنندگان سفیدپوش پوشانده می‌شود و اعتقاد بر این است که شعار و رقص جشنواره باعث پاکسازی شهر می‌شود.

یکی دیگر از نمادهای جشنواره Eyo ارتباط آن با اجداد است. در سنت یوروبا،Eyo نشان دهنده ارواح اجدادی است که برای کمک به زنده ها به زمین آمده اند. لباس های سفید و رقص های بالماسکه پیوند متافیزیکی بین زنده ها و مردگان را تداعی می کند. از این رو، جشنواره ایو به عنوان راهی برای یادآوری و تکریم اجداد تلقی می شود.

جشنواره Eyo همچنین نمادی از اتحاد در بین مردم یوروبا است. این جشنواره مردم را از همه اقشار از جمله افراد بالا و پایین، ثروتمند و فقیر دور هم جمع می کند. این یک جشنواره متحد کننده در نظر گرفته می شود که حس یگانگی را در بین مردم تقویت می کند. در طول جشنواره، همه تفاوت ها از جمله موقعیت اجتماعی، قومیت و مذهب کنار گذاشته می شود و همه گرد هم می آیند تا فرهنگ و میراث خود را جشن بگیرند.

ویژگی بارز جشنواره Eyo، لباس‌ها و ماسک‌هایی است که توسط اجراکنندگان پوشیده می‌شود که از پارچه سفید ساخته می شود . لباس‌های بالماسکه به اشکال مختلفی می‌آیند که هر یک از آن‌ها معنا و نماد خاص خود را دارند. متداول ترین شکل لباس Agere است. این لباس توسط مجری که رژه را رهبری می کند پوشیده می شود که از یک کلاه سفید و یک لباس روان تشکیل شده است که تمام بدن از جمله صورت را می پوشاند.

یکی دیگر از لباس های این جشنواره، آدیمو است که توسط رقص کنندگان ایو پوشیده می شوند . لباس آدیمو شامل یک پیراهن سفید، شلوار و دستکش است. این لباس همچنین شامل یک ارسی مهره‌دار است که کمر رقص کننده را زینت می‌دهد. اعتقاد بر این است که مهره های دور کمر از رقص کننده در برابر ارواح شیطانی محافظت می کند. ماسک آدیمو معمولا یک صورت کشیده با دهانه باریک برای چشم است.

نمایش های جشنواره ایو با موسیقی سنتی، طبل زدن و رقص با سازهای مختلف یوروبا مشخص می شود. موسیقی و ضربات نواخته شده در هنگام بالماسکه ، صداهای زمین و طبیعت را تقلید می کند و اعتقاد بر این است که با اجداد ارتباط برقرار می کند. رقص کننده‌ها با ریتم موسیقی و ضرب‌ها حرکت می‌کنند و تاب می‌خورند، و منظره لباس‌های نوسانی و رقص‌های رسمی Eyo Masquerade منظره‌ای است که ارزش دیدن را دارد.

جشنواره Eyo تأثیر قابل توجهی بر فرهنگ نیجریه و فراتر از آن داشته است. یکی از تأثیرات مثبت مهم جشنواره، کمک آن به توسعه گردشگری در ایالت لاگوس است. این جشنواره گردشگرانی را از نقاط مختلف نیجریه و جهان جذب می کند که برای تماشای میراث فرهنگی غنی مردم یوروبا می آیند.

جشنواره Eyo همچنین با ایجاد فرصت هایی برای مشاغل و صنعتگران محلی به تقویت اقتصاد نیجریه کمک کرده است. این جشنواره بستری را برای هنرمندان محلی فراهم می کند تا آثار هنری خود مانند گردن بندهای مهره دار، دستبند و سایر صنایع دستی سنتی را به نمایش بگذارند و به فروش برسانند. این جشنواره همچنین حس اجتماع و با هم بودن را در میان مردم تقویت می کند و از این طریق هماهنگی اجتماعی و همزیستی مسالمت آمیز را ترویج می کند.

جشنواره Eyo همچنین به حفظ و ترویج فرهنگ و سنت یوروبا کمک کرده است. این جشنواره از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و به بخشی از میراث فرهنگی یوروبا تبدیل شده است. این جشنواره همچنین با ترکیب منحصر به فرد خود از موسیقی، رقص و لباس بر فرهنگ های دیگر در نیجریه و فراتر از آن تأثیر گذاشته است. جشنواره Eyo در سایر مناطق نیجریه و آفریقا برگزار می شود و بر توسعه جشنواره های مشابه در سایر کشورهای آفریقایی تأثیر گذاشته است.

به نظر می رسد هدف اصلی این جشنواره که ریشه در حضور استعماری انگلیس در منطقه دارد، بیشتر مشغول کردن آحاد مردم از توجه نکردن به خلع وجود شاه یا رئیس قوم پس از مرگ بوده است تا براحتی بتوانند فرد مورد نظر را برای ادامه سلطه خود در این منطقه داشته باشند . 

منابع :

https://www.oriire.com/article/the-eyo-festival-uncovering-the-sacred-symbolisms-of-nigerias-iconic-masquerade