در سال 1922، مولانا صدرالدین، یک روحانی هندی، جامعه لاهور-احمدیه را در خیابان گیزبرشت 5 در شارلوتنبورگ برلین تأسیس کرد تا به ترویج دانش اسلامی بپردازد و ساخت مسجد برلین را آغاز کرد. این مسجد بین سال‌های 1924 تا 1928 توسط معمار «کارل آگوست هرمان» (Karl August Herrmann) به سبک معماری مغولی و با الهام از تاج محل هند ساخته شد و شامل یک خانه جانبی برای امام نیز بود. این مسجد دارای یک گنبد بزرگ و دو مناره بلند به ارتفاع 32 متر است. فضای داخلی مسجد شامل یک سالن بزرگ نماز و یک اتاق مطالعه است.پیش از آن، در سال ۱۹۱۵، با حمایت سلطان عثمانی، مسجدی در منطقه ووندسدورف برلین، برای عبادت اسیران جنگی مسلمان ساخته شده بود. در آن زمان از کل اسرای مسلمان، فقط دو هزار نفر پذیرفتند که در جبهه آلمان بجنگند. پس از پایان جنگ جهانی اول، این گروه از مسلمانان نیز به تدریج به کشورهای مبدأ خود باز گشتند. فقط ۹۰ نفر از آنان در آلمان ماندند و با اجازه مقامات، توانستند به زندگی خود در ووندسدورف ادامه دهند. بعدها مسلمانان در سال ۱۹۲۴ تصمیم گرفتند تا سنگ بنای مسجد جدیدی در منطقه ویلمرزدورف را بنا کنند. در آن زمان، انگیزه‌ای برای استفاده از مسجد ووندسدورف وجود نداشت. به همین دلیل اعضای انجمن عبادت اسلامی در سال ۱۹۲۷ تصمیم گرفتند که مسجد ووندسدورف را به مبلغ ۱۰ هزار رایش مارک به دولت آلمان بفروشند. هنگامی که ساخت مسجد ویلمرزدورف در سال ۱۹۲۸ به پایان رسید، تخریب ساختمان ووندسدورف در دستور کار قرار گرفت و به این ترتیب پس از ۱۵ سال، این مسجد در سال ۱۹۳۰ تخریب شد. مسجد جامع برلین (Berliner Moschee)، که به عنوان مسجد احمدیه نیز شناخته می‌شود، با سرمایه‌گذاری و حمایت مالی جنبش احمدیه ساخته شد. جنبش احمدیه یک فرقه اسلامی است که توسط "میرزا غلام احمد" در اواخر قرن نوزدهم در قادیان، هند، تأسیس شد. این جنبش به ویژه در اوایل قرن بیستم، به دنبال گسترش آموزه‌های خود در سراسر جهان بود و تأسیس مساجد و مراکز اسلامی در کشورهای مختلف، بخشی از این تلاش‌ها بود. به همین دلیل، مسجد جامع برلین با سرمایه‌گذاری جنبش احمدیه و حمایت مالی پیروان این جنبش ساخته شد.این مسجد در 26 آوریل 1928 به طور رسمی افتتاح شد. این مسجد تازه تأسیس با استقبال زیادی مواجه شد. مدیریت مسجد در ابتدا برعهده شخصی به نام هوگو مارکوس قرار داشت. وی از یهودیت به اسلام گرویده بود و توانست گروه‌های زیادی را به مسلمان شدن ترغیب کند. در سال ۱۹۳۴ اولین زن و شوهر آلمانی در این مسجد به اسلام گرویدند. در دهه‌های اولیه، مسجد جامع برلین محلی برای تجمع مسلمانان و غیرمسلمانان علاقه‌مند به اسلام و فرهنگ‌های شرقی بود. از جمله افرادی که از این مسجد بازدید کردند می‌توان به شخصیت‌های معروف آن زمان مانند شاعر معروف «رابیندرانات تاگور» اشاره کرد.
سبک و ویژگی‌ها:ی معماری
مسجد به سبک مغولی و اسلامی طراحی شده است.دارای یک گنبد بزرگ و دو مناره بلند به ارتفاع 32 متر است. فضای داخلی مسجد شامل یک سالن بزرگ نماز و یک اتاق مطالعه است.
نقش و فعالیت‌های فرهنگی
مرکز تجمع مسلمانان :مسجد جامع برلین به عنوان یک مرکز مهم برای مسلمانان در برلین و سایر نقاط آلمان محسوب می‌شود. علاوه بر نمازهای روزانه و نماز جمعه، این مسجد میزبان مراسم‌ها و جشن‌های اسلامی، کلاس‌های آموزشی و برنامه‌های فرهنگی است.
گسترش روابط بین فرهنگی:
مسجد جامع برلین نقش مهمی در ارتقاء فهم و درک متقابل بین مسلمانان و غیرمسلمانان ایفا می‌کند. این مسجد میزبان جلسات گفتگو و برنامه‌های آموزشی برای معرفی اسلام به غیرمسلمانان است. از سال 2010، نمازهای جمعه به طور منظم برگزار می‌شود؛ نماز جمعه با خطبه هر جمعه ساعت 13:15 برگزار می‌شود.مراسم مذهبی، تورها یا برنامه‌های آموزشی با هماهنگی با امام برلین، امیر عزیز، قابل برنامه‌ریزی است.
مشکلات و چالش‌ها
ساختمان مسجد حتی در زمان جنگ جهانی دوم نیز در امان نماند. بنای مسجد در طول جنگ به شدت آسیب دید. حتی در پایان جنگ، ارتش اتحاد جماهیر شوروی به مسجد حمله کرد تا سربازان نازی را که در آن پناه گرفته بودند، به اسارت بگیرد. این مسجد پس از جنگ با کمک نیروهای متفقین تعمیر شد. این بازسازی در دهه 1950 میلادی به پایان رسید. در دوره پس از جنگ، مسجد با کمک متفقین و با اهدای کمک‌هایی از لاهور به طور کامل بازسازی شد و بعدها با حمایت مالی حفاظت از بناهای تاریخی برلین مرمت و در 24 ژوئن 1952، مسجد توسط امام محمد امان هوهوم دوباره افتتاح شد. با این وجود، هنوز هم در داخل مسجد می‌توان آثار جنگ را به‌خوبی تشخیص داد.
در شب 8 ژانویه 2011، یک حمله آتش‌سوزی به مسجد صورت گرفت که خسارت مالی به همراه داشت.
در سال ۱۹۹۳، مسجد ویلمرزدورف در فهرست بناهای مورد حفاظت آلمان قرار گرفت. امروزه از سالن‌های مسجد برای برگزاری نماز جمعه و همچنین سخنرانی‌ها استفاده می‌شود. این مسجد همچنین در برخی اعیاد اسلامی و روز درهای باز مساجد، برنامه‌های مفصلی دارد.گفتنی است در برلین پایتخت آلمان بیش از 80 مسجد وجود دارد. این مساجد چه قدیمی و چه مدرن متعلق به تاریخ برلین هستند و نشان وجود کثرت و گونانی در این شهر می باشند.
منبع: Berlin.de
نظر شما