مسجد امبورک که با قدمت چند صد ساله در منطقه شگر در بلتستان با چوب ساخته شده است، در سال ۱۳۷۳ میلادی توسط مبلغ اسلام میر سید علی همدانی، واعظ منطقه شگر بلتستان معماری شده بود. این مسجد با قدمتی ۶۵۰ ساله در سال ۲۰۰۵ میلادی توسط یونسکو به عنوان میراث فرهنگی معرفی شد. همچنین دفتر بنیاد رفاهی مومنه چیمه نیز در کنار مسجد امبورک راه اندازی شده است.
این مسجد یک شاهکار معماری است زیرا در ساخت آن هیچ مصالح ساختمانی غیر از چوب وجود ندارد. به عنوان مثال از میخ های آهنی، لولاهای آهنی و میله آهنی در آن استفاده نشده است. صنعتگران کشمیری به گونه ای روی چوب نقش بسته بودند که حتی پس از گذشت صدها سال، این مسجد در حال حاضر به حال خود باقی است و الان بعنوان یک نمونه گردشگری مورد بازدید علاقمندان قرار می گیرد و گردشگران از سراسر جهان برای دیدن این مسجد تاریخی به اینجا می آیند.
میر سید علی همدانی (رحمه الله) از بزرگان صوفیه و شاعری عارف و محقق بود. وی در ۱۲ رجب ۷۱۴ هجری قمری در روز دوشنبه در همدان به دنیا آمد و در سال ۷۸۶ هجری قمری در منطقه مانسهره در روستای پاکهلی درگذشت و در ختلان به خاک سپرده شد. او با وجود اینکه فرزند یک حاکم بود، قدرت را نپذیرفت و تمام زندگی خود را وقف تبلیغ اسلام کرد و بدین ترتیب نور اسلام را در بسیاری از نواحی منطقه از جمله کشمیر و بلتستان گسترش داد.
به گفته مورخان، سیدعلی همدانی اولین مبلغ اسلام در این منطقه است که در نتیجه تبلیغ او، مردم کشمیر و تبت وارد قلمرو اسلام شدند. پس از آمدن او فرهنگ کشمیر به کلی تغییر کرد. او با نام سید علی همدانی و شاه همدان (پادشاه همدان ایران) و به عنوان امیر کبیر، رهبر بزرگ نیز یاد می شود. او همچنین کتاب هایی مختلف از مجلات کوچک گرفته تا کتاب های بسیار قطور درباره عقاید، فضایل اهل بیت (ع) و تصوف و موضوعات دیگر را در رشته تحریر در آورد.
او در خانواده ای بسیار محترم و نمونه همدان به دنیا آمد و نسبش به امام زین العابدین (علیه السلام) می رسد. مادرش مجداء سیده فاطمه نام دارد که با هفده واسطه با پیامبر اکرم ﷺ وصل می گردد.
جناب امیرکبیر سه بار پیاده به حج رفت و بیست یا بیست و یک سال پیوسته در سفر ماند. در این دوره با بسیاری از مقدسین آشنا شد. امیرکبیر با حدود ۷۰۰ تن از ارادتمندان و مریدان خود به کشمیر آمد. به گزارش یونسکو، میر سیدعلی همدانی، شخصیت بزرگی بود که بسیاری از پایههای فرهنگ کشمیر را تغییر داد و نه تنها به آن جایگاه فرهنگ اسلامی بخشید، بلکه جایگاه اقتصادی کشمیر را بسیار تقویت کرد. ایشان برای فرار از ظلم و ستم امیر تیمور، پادشاه وقت، به کشمیر رفت و در این منطقه بصورت بسیار سازماندهی شده به تبلیغ اسلام پرداخت. پیروانش در ساختن مساجد در معابر و اماکن مهم منطقه از او حمایت کردند. از جمله این مساجد معروف می توان به خانقاه معلی، درگاه شاه همدان سرینگر، مسجد امبورک شگر بلتستان و مساجد دیگر در حاشیه رودخانه جهلم اشاره کرد.
مساجد ساخته شده توسط وی در گلگت بلتستان به نام ’’مسجد حضرت امیر‘‘ و یا در زبان محلی با نام ’’حضامیر‘‘ به یادگار مانده اند. آقای امیرکبیر در کشمیر بصورت منظم به تبلیغ اسلام پرداخت. خانقاه های زیادی در بلتستان ساخته شده توسط امیرکبیر سید علی همدانی وجود دارد که میلیون ها نفر از مردم گروه صوفی امامیه نوربخشیه برای نماز پنجگانه، در نمازهای جمعه، عید فطر و دیگر اعیاد اسلامی گرد هم می آیند و به ویژه در ایام عزاداری در این خانقاه ها اجتماع می کنند.
وی برای اولین بار در سال ۷۷۴ هجری قمری که در آن زمان حاکم کشمیر سلطان شهاب الدین بود، از کشمیر مسافرت کرد. در این دیدار شش ماه به تبلیغ دین پرداخت. او برای دومین بار در سال ۷۸۱ هجری قمری در حالی که قطب الدین پادشاه در کشمیر بود، به کشمیر آمد. در این مناسبت او کم و بیش یک سال در کشمیر ماند. در این مدت به روستاهای کشمیر رفت و مردم را مسلمان کرد. در سال ۷۸۳ هجری قمری به ترکستان از جمله لداخ سفر کرد. برای سومین بار در سال ۷۸۵ هجری قمری به کشمیر روی آورد و این بار قصد داشت به طور کامل در این منطقه مستقر شود، اما به دلیل بیماری مجبور به بازگشت به همدان شد.
در بازگشت چون به پاکهلی رسید، مانند یک پادشاه از او پذیرایی شد. در اینجا بود که بیماری او بدتر شد و مرض مرگبار شد. او پس از پنج روز بیماری سخت در پاکهلی، در سال ۷۸۶ هجری قمری به ختلان، در حومه شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان فعلی آورده شد و در اینجا به خاک سپرده شد. آرامگاه او تا امروز همچنان محل زیارت مردم است.
نظر شما