دیدگاه

«پیروزی زهران ممدانی ثابت کرد که مردم آمریکا از حمایت بی‌چون‌وچرای اسرائیل به تنگ آمده‌اند» این پیروزی کاملاً غیرمنتظره نبود، اما بدون تردید تاریخی بود. مدتی است که نظرسنجی‌ها نشان می‌دادند زهران ممدانی، مهاجر مسلمانِ اهل جنوب آسیا، در رقابت انتخاباتی برای احراز مقام شهردار نیویورک‌سیتی پیشتاز است.

بااین‌حال، پیروزی او قطعی به‌نظر نمی‌رسید، زیرا تحلیلگران بر این باور بودند که شمار بالای رأی‌دهندگان سالخورده، که از حامیان اندرو کومو به‌شمار می‌رفتند، می‌تواند نتیجه را تغییر دهد. اما چنین نشد و در شب چهارم نوامبر، بزرگ‌ترین شهر آمریکا برای نخستین‌بار در تاریخ خود یک مسلمان را به‌عنوان شهردار برگزید.

برای حزب دموکرات، به‌ویژه جناح ترقی‌خواه آن، این پیروزی معنایی ژرف دارد. دموکرات‌های ترقی‌خواه مدتی بود که از سکوت شرم‌آور حزب در برابر نسل‌کشی در غزه، از بی‌عملی در قبال یورش‌های اداره مهاجرت و گمرک (ICE)، و از نبود راه‌حل واقعی برای بحران تورم، ابراز نارضایتی کرده بودند. پیروزی زهران ممدانی در واقع پاسخی بود به همه این نارضایتی‌ها و نشانه‌ای از آن‌که نیروی حقیقی حزب دموکرات در کجا نهفته است.

در حالی‌که بیش از بیست میلیاردر با صرف صدها هزار دلار برای شکست دادن او تلاش کرده بودند، ممدانی نشان داد که اراده و انرژی واقعی حزب در میان مردم عادی است، نه در میان نخبگان ثروتمند. رأی‌دهندگان نسل «زد» (Gen Z) به‌طور گسترده پای صندوق‌های رأی آمدند و به زهران ممدانی رأی دادند. پس از سال‌ها که سیاست‌مدارانی چون هیلاری کلینتون و چاک شومر چهره میانه‌روی سنتی حزب را نمایندگی می‌کردند، اکنون شخصی ظهور کرده است که زبان رأی‌دهنده واقعی دموکرات را می‌فهمد و با او سخن می‌گوید. اختلاف چشمگیر آراء در این پیروزی نشان داد که رهبری حزب دموکرات تا چه اندازه در درک تحولات درون جامعه خود دچار توهم بوده است.

اصل داستان در حقیقت، روایت مهاجران و مسلمانان است. نیویورک شهری است که زیر بارِ سنگینِ یادِ یازدهم سپتامبر خمیده است؛ رویدادی که هم جمهوری‌خواهان و هم دموکرات‌ها از آن به عنوان بهانه‌ای برای آغاز جنگ‌ها و تأمین بودجه‌ی آن‌ها در سراسر جهان استفاده کردند. از همان‌جا، دوران تازه‌ای از اسلام‌هراسی آغاز شد. بیش از دو دهه است که سیاست‌مداران نیویورک، یادِ ۱۱ سپتامبر را دستاویز تبعیض نژادی و اقدام‌های آشکار علیه مسلمانان قرار داده‌اند؛ حتی علیه کسانی که تنها «چهره‌ای شبیه مسلمانان» داشتند.

به بهانه‌ی «دلایل امنیتی مشکوک» و «احتمالِ حمله بدون هیچ مدرک و سندی»، مردان و زنان مسلمان را مرعوب و مضطرب کردند. مأموران اف‌بی‌آی و پلیس نیویورک (NYPD) را به مساجد فرستادند تا در میان مسلمانان نفوذ کنند و آنان را تحت فشار گذاشتند تا از هم‌کیشان خود جاسوسی نمایند. هرگاه طرحی برای ساخت مسجدی ارائه می‌شد، با موجی از اسلام‌ستیزی مواجه می‌گردید حتی از سوی برخی گروه‌های یهودی‌ـ‌امریکایی که حادثه‌ی ۱۱ سپتامبر را دستاویز قرار داده بودند تا مسلمانان را از نظر اجتماعی و دینی به حاشیه برانند و منزوی سازند.

این سخن به بُعد دیگری از پیروزی زهران ممدانی اشاره دارد. نیویورک، در خارج از سرزمین اسرائیل، بزرگ‌ترین شهر یهودی‌نشین جهان به شمار می‌آید. بسیاری بر این باور بودند که با توجه به نسل‌کشیِ جاری در غزه و حمایت آشکار زهران ممدانی از فلسطینیان، دستیابی او به چنین پیروزی‌ای ناممکن خواهد بود. گرچه بخش بزرگی از جامعه یهودیان به او رأی نداد چنان‌که بنابر نتایج نظرسنجی‌های خروجی (Exit Polls)، یهودیان روس‌تبار به‌ویژه علیه او سازمان‌یافته عمل کردند اما در عین حال، شمار قابلِ توجهی از یهودیان جوان آمریکایی به سود او رأی دادند. بر خلاف یهودیان سالخورده آمریکایی که بیشترشان به اندیشه‌های صهیونیستی باور دارند و هرگونه انتقاد از اسرائیل را یهودستیزی می‌پندارند، یهودیان جوان‌ترِ آمریکا نگرشی دقیق‌تر، ژرف‌تر و متعادل‌تر دارند. بی‌گمان، این وضعیت برای اسرائیل مایه نگرانی است؛ زیرا لابیِ نیرومندِ آن، ایپک (AIPAC)، در ایالات متحده از هر دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات پشتیبانی مالی می‌کند، آن‌هم به شرط آن‌که نامزدهایشان از اسرائیل حمایت کنند.

در مناظره‌های انتخاباتیِ شهرداری نیویورک، زهران ممدانی تنها نامزدی بود که با صراحت اعلام کرد پس از پیروزی، هیچ علاقه‌ای به سفر به اسرائیل ندارد و ترجیح می‌دهد در همان نیویورک بماند. دیگر نامزدها به‌شدت از این موضع او انتقاد کردند، اما زهران بر دیدگاه خود استوار ماند و سرانجام همان او بود که پیروز شد. این وضعیت بدون تردید برای لابی‌هایی که نفوذ گسترده‌ای در سیاست آمریکا دارند، نگران‌کننده است؛ چراکه اکنون شاید با خود می‌اندیشند که مبادا سیاستمداران آمریکایی کم‌کم به این واقعیت پی برده باشند که مردم از جانبداری بی‌چون‌وچرای رهبرانشان از اسرائیل به ستوه آمده‌اند به‌ویژه در زمانی که خودِ مردم حتی از پرداخت اجاره خانه یا تأمین هزینه خوراکشان نیز ناتوان‌اند.

در بیرون از نیویورک نیز دموکرات‌ها دستاوردهای چشمگیری به‌دست آوردند، و این موفقیت را می‌توان پیش‌زمینه‌ای روشن برای انتخابات میان‌دوره‌ای سال آینده ایالات متحده دانست. رأی‌دهندگان با اکثریتی قابل‌توجه به‌روشنی در برابر جمهوری‌خواهان و به‌طور غیرمستقیم، در برابر دستورکار سیاسی ترامپایستادند، تا آنجا که حتی نامزدهای ضعیف یا کم‌نفوذ حزب دموکرات نیز توانستند پیروز میدان شوند. این خبر برای همه آن آمریکاییانی دلگرم‌کننده است که از آغاز امسال، شاهد ضعف و پراکندگی در درون دولت بوده‌اند. معمولاً روسای جمهور تا زمانی از نارضایتی عمومی در امان می‌مانند، اما این‌بار اوضاع متفاوت بود و نارضایتی زودتر از همیشه خود را نشان داد.

تا جایی که به مهاجران و مسلمانان مربوط می‌شود، این خوش‌خبری تنها محدود به نیویورک سیتی نبود. در ویرجینیا، غزالۀ هاشمی، آمریکاییِ هندی‌تبار، به عنوان اولین زن مسلمان معاون فرماندار آمریکا انتخاب شد. به همین ترتیب، در شهرهای دیربورن و دیربورن هایتز در میشیگان نیز شهرداران مسلمان انتخاب شده‌اند.

زهِران ممدانی تنها ۹ سال داشت که حوادث ۱۱ سپتامبر رخ داد. مادر او، میرا نایر، فیلم‌ساز نامزد اسکار، و پدرش، محمود ممدانی، استاد برجسته مطالعات پساکالونیالیسم، شاید هرگز تصور نمی‌کردند آن کودکی که در آن زمان در شهری تحصیل می‌کرد که ناگهان نسبت به مسلمانان محتاط شده بود، روزی به جوان‌ترین شهردار نیویورک در صد سال اخیر تبدیل شود.

اما معجزه‌ها رخ می‌دهند و گردش تاریخ به ما می‌آموزد کسی که روزی جامعه او را «بیگانه» یا «ناخوانده» می‌دانست، همان فرد می‌تواند روزی به رهبر تبدیل شود. داستان زهِران ممدانی، درس و انگیزه‌ای است برای همه کسانی که امید به روزگار بهتر را از دست داده بودند.[1]

نویسنده: رافعه ذکریه[2]

ترجمه:دکتر عسکری

منابع: روزنامه دان پاکستان[3]