حمله اسرائیل به ایران، احساسات مردم ایران را به شدت برانگیخت و تمایل به واکنش در همه جا دیده میشد. پس از این حمله در دانشگاه تهران پوسترهای جدید و تصاویر شهدا به چشم میخورد. در راهرو دانشکده ادبیات و علوم انسانی، روی یک بنر نوشته شده بود:
"دانشجو باید احساس سیاسی، درک سیاسی و تحلیل سیاسی داشته باشد"
روی یک بنر دیگر نوشته شده بود:
"خدا لعنت کند آن دستهایی را که تلاش میکنند قشر جوان ما را غیرسیاسی کنند"
متن یک بنر دیگر ما را به تفکر درباره اندیشه اقبال سوق داد. بر روی آن نوشته شده بود:
"خبردار باشید: ایران کشور عاشقان است، نه عاقلان"
در اشعار اقبال، به تقابل عقل و عشق تأکید زیادی شده است و در این معرکه، عشق همواره بر عقل غلبه پیدا کرده است. اقبال دانش حاصل از عقل محض را بیروح میداند و تمام فلسفههایی که بر پایه عقل محض بنا شدهاند، را بی جان تلقی نموده است. از دیدگاه او، تنها علومی زندهاند که با خون جگر نوشته شوند و این احساسات، از عشق حاصل میشود.
در روز اقبال، خیابانهای تهران پر از بیلبوردهایی با یاد اقبال شد. روی این بیلبوردها، تصاویر خلاقانه اقبال همراه با اشعاری درج شده بود که موضوعات آنها درباره وطندوستی و مقاومت بود. مثلاً در یکی از اشعار به عظمت شرق اشاره شده بود:
"دین و هنر میراث شرق است، از این رو آسمان نیز بر آن رشک میبرد."
بر روی یک بیلبورد دیگر، اشعار معروف اقبال از نظم"از خواب گران خیز"درج شده بود که در آن بلندشدن از مرزهای هند، سمرقند، عراق و همدان و بیدار شدن از خواب غفلت داده شده است. روی بیلبورد دیگری، یکی از غزلیات "زبور عجم" با این مضمون نوشته شده بود:
"گلهای این باغ به خون سرخ رنگ شدهاند، بنابراین سلاحها را زمین نگذارید که هنوز جنگ ادامه دارد."
در شعری دیگر آمده است:
"کسی که درون روحش حق وجود داشته باشد ، هرگز در برابر باطل سر خم نمیکند."
اقبال در سال 1928، در دوران سفر خود به مدراس برای ایراد سخنرانیهایش، بهطور ویژه به آرامگاه سلطان تیپو در سرنگاپتنام رفت. او با کمال ادب وارد آرامگاه شد و پس از یک ساعت و نیم که در را باز کرد، چشمانش از شدت گریه سرخ شده بود. وقتی از او پرسیدند چه پیامی آورده است، اقبال چنین گفت:
در جهان نتوان اگر مردانه زیست
همچو مردان جان سپردن زندگی است
یعنی اگر در جهان نتوان مانند مردان شجاع زیست، مردانه جان سپردن خود زندگی است.
در این زمینه، امسال روز اقبال در دانشگاه تهران اهمیت ویژهای پیدا کرد. نویسنده که مسئولیت کرسی زبان اردو و مطالعات پاکستان در دانشگاه تهران را بر عهده گرفته بود، تصمیم داشت این بار روز اقبال در دانشگاه تهران برگزار شود. خوشبختانه، سفیر پاکستان محمد مدثر تیپو نیز از این تصمیم حمایت کرد. پس از 16 سال، با همکاری سفارت پاکستان، مراسم روز اقبال در دانشگاه تهران برگزار شد.
این مراسم در تالار فردوسی دانشکده ادبیات، که بیش از هزار نفر ظرفیت دارد، برگزار شد. آغاز مراسم با سرودهای ملی ایران و پاکستان، فضایی خاص ایجاد کرد. ریاست مراسم را دکتر عبدالرضا سیف، رئیس دانشکده، بر عهده داشت. دیگر سخنرانان شامل دکتر علی شهیدی، دکتر قاسم صافی، دکتر خانم نهاوندی، دکتر سعد خان رئیس فرهنگی اکو و نویسنده بودند. ستارگان درخشان زبان اردو در ایران مانند دکتر علی بیات و دکتر وفا یزدانمنش، با شیوة خاص خودشان مدیریت مراسم را بر عهده داشتند و سخنرانی ها را به فارسی و اردو به شکل روان ترجمه نمودند.
محمد مدثر تیپو، سفیر پاکستان، مهمان ویژه مراسم بودند. او در سخنرانی خود به زبان اردو، با اشاره به اینکه رهبر انقلاب آیتالله خامنهای دو هزار بیت از اشعار اقبال را از حفظ دارند، حضار را شگفتزده کرد. او همچنین حمایت کامل سفارت پاکستان از دانشگاه تهران را اعلام کرد. انتظار میرود که پس از این سخنرانی، روند اعزام دانشجویان ایرانی برای ادامه تحصیل به پاکستان، که از مدتی متوقف شده بود، از سر گرفته شود، بهویژه دانشجویان زبان اردو برای ادامه تحصیل به پاکستان بروند.
این مراسم با حضور شخصیتهای برجسته ایران و پاکستان برگزار شد، از جمله دکتر محمود فضیلت، معاون آموزشی دانشگاه تهران، دکتر فراتی، استاد گروه عربی، و اساتید اردو مانند دکتر محمد کیومرثی، دکتر علی کاوسینژاد، و دکتر فرزانه اعظم لطفی. همچنین نمایندگانی از سفارت پاکستان، از جمله فرحان علی، احمد شامی، فرحت جبین و دیگر اعضای کادر دیپلماتیک شرکت داشتند. دانشآموزان مدرسه بینالمللی پاکستان در تهران نیز با شور و شوق در این مراسم شرکت کردند. برگزاری این مراسم از سوی حلقه های آموشی و دیپلماسی پاکستان استقبال شد. دکتر سیف اعلام کرد که سخنرانی فارسی نویسنده در مجله پژوهشی دانشگاه تهران منتشر خواهد شد. شمشاد احمد، دبیر پیشین وزارت امور خارجه پاکستان، خالد عثمان قیصر سفیر پیشین خدمات آموزشی پاکستان در وزارت امور خارجه پاکستان، دکتر خورشید قیصر اندیشمند برجسته و فرهیختگان ایرانی و پاکستانی، نویسنده را به خاطر اجرای این برنامه تبریک گفتند. این مراسم، بدون شک، در محافل علمی تهران به یاد خواهد ماند.
مقاله نویس: دکتر زاهد عامر منیر
منبع مقاله: سایت خبرگزاری جنگ
نظر شما