یونیسف در گزارشی تحت عنوان وضعیت کودکان جهان ۲۰۲۴: آینده کودکی در جهانی در حال تغییر که به مناسبت روز جهانی کودک منتشر شد، هشدار داده است که آینده کودکی در خطر است مگر آنکه اقدامات فوری برای حمایت از حقوق کودکان در دنیای متغیر امروز انجام شود. این گزارش تأثیر سه روند جهانی تغییرات جمعیتی، بحران‌های اقلیمی و زیست‌محیطی، و فناوری‌های پیشرفته بر زندگی کودکان تا سال ۲۰۵۰ و پس از آن را بررسی می‌کند.

این گزارش با عنوان«از اینجا تا سال ۲۰۵۰» به بررسی تغییرات چشم‌گیر پیش‌رو می‌پردازد و هند را به‌عنوان یکی از کشورهایی که کودکان آن در برابر این خطرات آسیب‌پذیرترند، برجسته می‌کند.

کودکان در هند با توجه به تعداد زیادشان از آسیب پذیرترین افراد هستند. بر اساس پیش‌بینی‌ها، تا سال ۲۰۵۰ بیش از یک سوم کودکان جهان در چهار کشور هند، چین، نیجریه و پاکستان زندگی خواهند کرد. هند و چین به ترتیب با ۳۵۰ میلیون (۲۰.۷ درصد جمعیت) و ۱۴۱ میلیون (۱۱.۷ درصد جمعیت آن) بیشترین جمعیت کودک را خواهند داشت. در مقابل، سهم کودکان در جمعیت کلی جهان کاهش می‌یابد، به‌ویژه در کشورهای پردرآمد. این تغییرات نیازمند تلاش‌های هدفمند برای حمایت از حقوق کودکان است.

سینتیا مک کافری، نماینده یونیسف در هند در انتشار این گزارش گفت:«سه روند بزرگی که در گزارش وضعیت کودکان جهان برجسته شده است، ما را وادار می کند تا چگونگی حمایت از کشورها را در ایجاد آینده ای که حقوق هر کودک را ارتقا می دهد، بررسی کنیم. تصمیماتی که امروز گرفته می شود، دنیایی را که فرزندان ما در سال ۲۰۵۰ به ارث می برند، شکل خواهد داد. در مجموع، ما فرصت و مسئولیت داریم تا آینده ای مرفه و پایدار برای همه کودکان بسازیم. قرار دادن کودکان و حقوق آنها در همه راهبردها، سیاست ها و اقدامات، راه پیش رو است.[۱]»

گزارش امسال سه گرایش بزرگ را شناسایی می‌کند: تغییرات جمعیتی، بحران‌های اقلیمی و زیست‌محیطی، و فناوری مرزی که هر کدام مسیر دوران کودکی را در ربع قرن آینده شکل خواهند داد.

این گزارش تأکید می‌کند که بحران اقلیمی قبلاً به نقطه‌ای بحرانی رسیده و سال ۲۰۲۳ گرم‌ترین سال ثبت شده بوده است. پیش‌بینی می‌شود که در دهه۲۰۵۰-۲۰۵۹، تعداد کودکانی که در معرض موج‌های گرمای شدید، سیل‌های رودخانه‌ای و آتش‌سوزی‌های گسترده قرار دارند، به ترتیب هشت برابر، سه برابر و دو برابر بیشتر از دهه ۲۰۰۰ شود. خطرات اقلیمی با توجه به سن، وضعیت سلامت، شرایط اجتماعی-اقتصادی و دسترسی کودکان به منابع مختلف متفاوت خواهد بود. کودکانی که به سرپناه‌های مقاوم در برابر تغییرات اقلیمی، سیستم‌های خنک‌کننده، خدمات بهداشتی، آموزش و آب تمیز دسترسی دارند، شانس بیشتری برای زنده ماندن در برابر شوک‌های اقلیمی دارند.

آفریقای جنوب صحرا و جنوب آسیا در دهه ۲۰۵۰ بیشترین جمعیت کودک را خواهند داشت. با این حال، نسبت کودکان در جمعیت جهانی کاهش خواهد یافت. در آفریقا، این سهم به کمتر از ۴۰ درصد خواهد رسید، در حالی که این رقم در سال ۲۰۰۰ حدود ۵۰ درصد بوده است. در شرق آسیا و اروپای غربی، سهم کودکان به کمتر از ۱۷ درصد کاهش خواهد یافت.

این گزارش نشان می‌دهد که تأثیرات تغییرات اقلیمی همچون موج‌های گرمای شدید، آتش‌سوزی‌های گسترده و خشک سالی، سلامت جسمی و روانی کودکان را به خطر می‌اندازد. افزایش دمای متوسط زمین منجر به رشد جمعیت پشه‌ها و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌هایی همچون مالاریا و دنگی شده است. همچنین آلودگی هوا، که دومین علت اصلی مرگ کودکان زیر پنج سال است، با مشکلاتی مانند آسم و اختلالات عصبی مرتبط است.

رویدادهای شدید آب‌وهوایی همچون سیل و طوفان، نظام آموزشی را نیز مختل کرده‌اند و از سال ۲۰۲۲ تاکنون باعث تعطیلی مدارس برای بیش از ۴۰۰ میلیون دانش‌آموز در سراسر جهان شده‌اند. این اختلالات موجب تعمیق شکاف‌های آموزشی و افزایش مشکلات روانی کودکان می‌شوند. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰، حدود ۱.۳ میلیارد کودک در مناطق شهری زندگی کنند، که نیازمند برنامه‌ریزی شهری بهتر برای ایجاد فضاهای ایمن و سالم برای کودکان است.

فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی فرصت‌ها و خطراتی را برای کودکان به همراه دارند. در حالی که کودکان به طور فزاینده‌ای با فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی مانند برنامه‌ها، اسباب‌بازی‌ها و نرم‌افزارهای آموزشی تعامل دارند، اختلاف دیجیتال همچنان یک چالش جدی است. در سال ۲۰۲۴، بیش از ۹۵ درصد مردم در کشورهای پردرآمد به اینترنت دسترسی دارند، در حالی که این رقم در کشورهای کم‌درآمد تنها ۲۶ درصد است.

پیشرفت‌هایی در فناوری‌های پیشرفته، از جمله هوش مصنوعی و واکسن‌های نوین، می‌تواند زندگی کودکان را بهبود بخشد. با این حال، دسترسی نابرابر به اینترنت و فناوری‌ها، به‌ویژه در کشورهای کم‌درآمد که تنها ۲۶ درصد کودکان به اینترنت دسترسی دارند، می‌تواند نابرابری‌های موجود را تشدید کند.

گزارش یونیسف هشدار می‌دهد که تغییرات اقلیمی و درگیری‌ها باعث آوارگی میلیون‌ها کودک شده‌اند. روزانه حدود ۲۰,۰۰۰ کودک به دلیل بلایای اقلیمی آواره می‌شوند. پیش‌بینی می‌شود این آمار با شدت گرفتن تغییرات اقلیمی افزایش یابد.

این گزارش با تأکید بر اهمیت تصمیم‌گیری‌های کنونی، هشدار می‌دهد که در صورت تداوم وضعیت فعلی، نابرابری‌ها تشدید خواهند شد و آینده میلیون‌ها کودک به خطر خواهد افتاد. یونیسف از دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی می‌خواهد تا با تمرکز بر حقوق کودکان و ایجاد سیاست‌های پایدار، آینده‌ای روشن‌تر برای آن‌ها بسازند.

این گزارش با وجود چالش‌ها، نکات مثبتی نیز ارائه می‌دهد. پیش‌بینی می‌شود امید به زندگی هنگام تولد افزایش یابد و دسترسی به آموزش ابتدایی در سطح جهانی به ۹۶ درصد برسد که نسبت به ۸۰ درصد در دهه ۲۰۰۰ پیشرفت چشمگیری است. همچنین با سرمایه‌گذاری در آموزش، بهداشت عمومی و حفاظت از محیط زیست، می‌توان شرایط کودکان را بهبود بخشید.

راهکارها و اقدامات پیشنهادی

یونیسف در این گزارش پیشنهاد می‌دهد که برای مقابله با چالش‌ها و استفاده از فرصت‌های ناشی از سه روند جهانی، اقدامات زیر انجام شود:

• سرمایه‌گذاری در آموزش، خدمات و شهرهای پایدار و مقاوم برای کودکان.
• تقویت تاب‌آوری اقلیمی در زیرساخت‌ها، فناوری‌ها و خدمات اساسی.
• فراهم‌سازی دسترسی ایمن و طراحی فناوری‌های مناسب برای همه کودکان.

پیام روز جهانی کودک

امسال روز جهانی کودک با شعار به آینده گوش دهید گرامی داشته شد. در این کمپین، کودکان از سراسر جهان نامه‌هایی درباره آینده‌ای که آرزو دارند، نوشتند. این نامه‌ها که از مناطق مختلفی مانند غزه، هائیتی و تانزانیا ارسال شده‌اند، امید کودکان به زندگی امن، سالم، تحصیل‌کرده و عاری از جنگ و خطرات اقلیمی را نشان می‌دهند.

کاترین راسل، مدیر اجرایی یونیسف در این خصوص گفت: «روز جهانی کودک فرصتی است برای رهبران تا تعهد خود را به حقوق و رفاه هر کودک نشان دهند. ما می‌توانیم آینده‌ای بهتر برای کودکان بسازیم، اما باید همین امروز اقدام کنیم.»

file:///C:/Users/Hp/Downloads/SOWC-۲۰۲۴-full-report-EN.pdf