ادب اختلاف و عناصر وحدت در گفت‌وگوی اسلامی–اسلامی
https://m.youtube.com/watch?v=9i2MIMmBGns
وحدت و یکپارچگی جهان اسلام در برابر طوفان های سهمگینی که موجودیت آن را نشانه گرفته است در کلام شیخ ازهر با بسامد بالایی تکرار شده است. ایشان با تأکید بر پذیرش مذهب گرایی بدور از تعصب گرایی به بایسته های رابطه ی محبت آمیز مذاهب اشاره نمودند.
در سومین جلسه از ویژه‌برنامه "الإمام الطیب"، شیخ الازهر با تمرکز بر موضوع ادب اختلاف و عناصر وحدت در امت اسلامی به تبیین دیدگاه‌های خود پرداخت. این جلسه با مشارکت فعال بانوان و به صورت یک کنفرانس حلقه‌ای برگزار شد که در آن نمایندگان زنان مسلمان نیز دیدگاه‌های خود را ارائه دادند.
نقش زنان در گفت‌وگوی اسلامی – اسلامی
زنان حاضر در این نشست با بیان نظرات سازنده، بر نقش کلیدی بانوان در آموزش و ترویج فرهنگ گفت‌وگو تأکید کردند. آنان معتقد بودند زنان می‌توانند با نگاهی فراگیر، زمینه‌ساز پذیرش اختلاف نظر در چارچوب کلی اسلام شوند و به تحکیم وحدت در امت اسلامی کمک کنند.
ادب اختلاف؛ حلقه مفقوده‌ی وحدت
شیخ الازهر تاکید کرد که اختلاف مذهبی در اسلام امری مباح است، اما فقدان ادب در اختلاف، انحراف در مسیر امت اسلامی را موجب شده است. ادب اختلاف بر پایه‌ی احترام متقابل، پرهیز از توهین، و اجتناب از نسبت دادن القاب زشت استوار است. وی با اشاره به تحولات یمن و عراق، هشدار داد که فتنه شیعه و سنی بزرگ‌ترین تهدید علیه وحدت مسلمانان است؛ فتنه‌ای که دشمنان اسلام از آن بیشترین بهره را می‌برند.
عناصر وحدت میان مسلمانان
از نگاه شیخ الازهر، مسلمانان از عناصر فراوانی برای اتحاد برخوردارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
• جغرافیای مشترک
• زبان و ملیت واحد
• جمعیت گسترده‌ی امت اسلامی
• عقیده به خدای واحد
• قبله و قرآن مشترک
وی به طور خاص بر اشتراک در قرآن کریم تاکید کرد و شایعه وجود قرآن‌های متفاوت میان شیعه و اهل سنت را قاطعانه رد کرد و آن را ساخته و پرداخته‌ی دشمنان اسلام دانست.
تأکید بر آموزه‌های نبوی در تعریف مسلمان
به گفته‌ی شیخ، پیامبر اسلام (ص) شاخص‌های مشخصی برای دینداری معرفی کرده‌اند: نماز، قبله و حضور در جامعه‌ی اسلامی. از این منظر، هر کس این عناصر را دارا باشد، در ذمه‌ی خدا و رسول او قرار دارد و نباید مورد تعرض قرار گیرد.
نظریه توطئه یا واقعیت انکارناپذیر؟
در پاسخ به برخی که سخنان شیخ را نظریه‌ی توطئه می‌دانند، وی گفت که واقعیت‌ها آشکار شده‌اند و دشمنان اسلام با تجهیز گروه‌هایی از درون امت، سعی در نسبت دادن خشونت به اسلام دارند؛ در حالی که این اقدامات ریشه در سیاست‌های استعماری و طرح‌های تفرقه‌افکنانه دارند.
وحدت، تنها راه نجات امت
شیخ الازهر تصریح کرد که وحدت تنها راه برون‌رفت از وضعیت بحرانی فعلی است. وحدتی که در آن امت اسلامی بتواند در مسائل مهم، رأی واحد و موضع مشترک داشته باشد.
نقش تاریخی الازهر در تقریب مذاهب
در ادامه، شیخ الازهر به نقش تاریخی الازهر در گفت‌وگوی اسلامی–اسلامی پرداخت. وی با اشاره به همکاری الازهر با علمای شیعه به ویژه از حوزه علمیه قم، از شکل‌گیری مرکز "دارالتقریب" در سال ۱۹۴۹ و انتشار ۹ جلد از نشریه "رسالة الاسلام" یاد کرد. به گفته‌ی او، این تلاش‌ها باید با شفافیت، برادری و پذیرش تفاوت‌های مذهبی احیا شود.
ریشه تاریخی اختلافات مذهبی
وی با مرور تاریخی آغاز اختلافات، به کتاب «منهاج الکرامة» اثر علامه حلی و پاسخ ابن تیمیه با کتاب «منهاج السنة» اشاره کرد و افزود که شکاف‌ها از قرن هفتم هجری آغاز شد و تا زمانی که اختلاف مذهبی در چارچوب علمی و نظری باقی بماند، مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما خروج از این چارچوب، خطر جنگ و درگیری را در پی خواهد داشت.
نظر شما