وی سپس برای ادامه تحصیل، بورسیه‌ای برای آلمان گرفت و در سال ۱۹۶۶ موفق به کسب مدرک دکترای باستان‌شناسی از دانشگاه هایدلبرگ شد. دکتر فوزی رشید به عنوان آخرین بازمانده از نسل پیشگام و برجسته باستان‌شناسان و میخی‌شناسان عراق شناخته می‌شود.
او از سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۷ به عنوان مدیر موزه عراق در بغداد فعالیت می‌کرد. سپس از سال ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۷ به سمت مدیر مطالعات و پژوهش‌ها در سازمان آثار باستانی عراق منصوب شد. پس از آن نیز، از سال ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۵، به عنوان استاد در دانشکده ادبیات دانشگاه بغداد مشغول به کار بود.
با توجه به شرایط دشوار اقتصادی عراق در دهه نود میلادی، دکتر فوزی رشید برای تدریس در دانشگاه‌ها به یمن سفر کرد. در سال ۱۹۹۷ به لیبی رفت و در دانشگاه «هفتم آوریل» در شهر زاویه و سپس در دانشگاه «پنج نقطه» در شهر زواره (نزدیک مرز تونس) مشغول به کار شد. اما در سال ۲۰۰۲، به دلیل رسیدن به سن بازنشستگی طبق قوانین لیبی، فعالیت‌های او در این کشور پایان یافت.
پس از آن، او به تونس رفت و تا سال ۲۰۱۰ در دانشگاه‌های این کشور از جمله دانشگاه تونس المنار به تدریس ادامه داد. در سال ۲۰۱۱، با آغاز آنچه «بهار عربی» نامیده شد، دکتر رشید پس از سال‌ها دوری و غربت در لیبی و تونس، بار دیگر به عراق بازگشت. اما این بازگشت دیری نپایید و او تنها یک هفته پس از ورود به کشورش، چشم از جهان فروبست.
دکتر فوزی رشید با تألیفات متعدد خود، میراث علمی غنی و ارزشمندی بر جای گذاشته است. آثار او نه تنها به درک بهتر تمدن‌های باستانی عراق کمک می‌کند، بلکه منابعی گران‌بها برای دانشجویان و پژوهشگران این حوزه محسوب می‌شود. از جمله مهم‌ترین آثار او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کتاب‌های تخصصی در حوزه تمدن و زبان‌های باستانی:
- پدیده‌های تمدنی و زیبایی‌شناختی از تاریخ باستان
- قواعد زبان سومری و قواعد زبان اکدی
- سارگون اکدی: اولین امپراتور جهان
- حمورابی: پادشاهی که وحدت کشور را تجدید کرد
- آشور: افق آسمان
- شاهزاده گودئا
- نارام سین: پادشاه چهار جهت
- ابی سین: آخرین پادشاه سلسله اور سوم
این آثار به شخصیت‌ها و دوره‌های مهم تاریخ بین‌النهرین می‌پردازند و جنبه‌های مختلف تمدن‌های باستانی را روشن می‌کنند.
- کتاب‌های جامع در ابعاد مختلف تمدن و فرهنگ باستان:
- قوانین باستانی عراق
- سیاست و دین در عراق باستان
- موزه‌داری
- اندیشه در طول تاریخ
این کتاب‌ها ابعاد گوناگون تمدن و فرهنگ باستانی عراق را از جنبه‌های حقوقی، سیاسی، دینی و موزه‌داری بررسی می‌کنند.
- آثار مرجع و دایرةالمعارف:
- دانشنامه سلسله طلایی
- طه باقر: زندگی و آثار او
علاوه بر این کتاب‌ها، دکتر رشید مقالات علمی متعددی را در مجلات و نشریات معتبر داخلی و بین‌المللی منتشر کرد که به غنای دانش باستان‌شناسی افزود و دیدگاه‌های جدیدی را در این زمینه ارائه داد.
کارنامه پربار دکتر فوزی رشید با جوایز و افتخارات متعددی همراه بود که گواهی بر تأثیرگذاری و اعتبار اوست: او عضو انجمن باستان‌شناسی آلمان، اتحادیه مورخان عرب، و انجمن مورخان و باستان‌شناسان عراق بود. همچنین، به پاس خدماتش به تاریخ و میراث عربی، نشان "مورخ عرب" را از اتحادیه مورخان عرب دریافت کرده بود. پس از درگذشت او، نیز جایزه علامه طه باقر برای نوآوری باستان‌شناسی (دوره اول، ۲۰۱۲) به پاسداشت مجموعه آثارش و به عنوان بهترین باستان‌شناس پیشگام به او اهدا شد. این جایزه بالاترین جایزه رسمی در زمینه باستان‌شناسی در عراق بشمار می رود، که توسط وزارت گردشگری و آثار باستانی این کشور اعطا می‌شود.
دکتر فوزی رشید با دانش عمیق، پژوهش‌های گسترده و تألیفات ارزشمند خود، نقشی بی‌بدیل در حفظ و معرفی میراث باستانی عراق ایفا کرد. او نه تنها یک پژوهشگر برجسته، بلکه معلمی تأثیرگذار و مدیری کارآمد نیز به شمار می‌رفت که نامش برای همیشه در تاریخ باستان‌شناسی عراق به نیکی یاد خواهد شد و میراث علمی‌اش الهام‌بخش نسل‌های آینده خواهد بود.
--------------------------------------------
منبع:
دار الکتب والوثائق العراقیة
وب سایتهای: العراق فی التاریخ - المعرفة
سرکار خانم دکتر رغد حسین.
نظر شما