درباره بنیاد هومبولت
بنیاد هومبولت بهعنوان نهادی پیشرو در حمایت از پژوهشگران برجسته از سراسر جهان، متعهد به ترویج برتری علمی و همکاریهای بینالمللی بر پایه احترام متقابل و ارزشهای لیبرال است. این بنیاد در انتخاب پژوهشگران، صرفاً بر شایستگی علمی افراد تمرکز دارد و هیچ سهمیهای برای ملیتها یا رشتههای دانشگاهی خاص در نظر نمیگیرد. کمیتههای انتخاب، متشکل از محققانی از رشتههای مختلف، تصمیمات خود را بهصورت مستقل و با معیارهای علمی اتخاذ میکنند. در این راستا، بنیاد هومبولت به حمایت از افراد متعهد و توانمند میپردازد، نه صرفاً پروژههای تحقیقاتی، زیرا مهارتها و تعهد فردی همچنان کلید موفقیت در دنیای علم و پژوهش است.
میزبانی پژوهشگران در آلمان
بنیاد هومبولت پژوهشگران بینالمللی را به همکاری با میزبانان علمی و دانشگاهی در آلمان تشویق میکند. این میزبانان میتوانند با حمایت از پژوهشگران جوان برای دریافت بورسیه پژوهشی یا معرفی شرکای تحقیقاتی برای جوایز هومبولت، نقش مهمی در پیشبرد همکاریهای علمی ایفا کنند. این بورسیهها شامل کمکهزینههایی برای تأمین تجهیزات، کارکنان پشتیبانی، هزینههای اداری و سایر نیازهای تحقیقاتی است تا شرایط بهینه برای همکاریهای علمی فراهم شود.
اصول و آییننامههای بنیاد
بنیاد هومبولت به ارزشهای لیبرال، حفاظت از دموکراسی و تقویت آزادی دانشگاهی پایبند است. این اصول در آییننامه عملکرد علمی بنیاد ریشه دارند که جنبههای مختلف فعالیتهای علمی، از جمله همکاریهای تیمی، نظارت بر پژوهشگران جوان و انتشار نتایج تحقیقات را تنظیم میکند. این آییننامه رفتارهای غیراخلاقی مانند بدنام کردن افراد بر اساس ملیت، مذهب، جنسیت، قومیت یا گرایش جنسی را ممنوع میکند و رعایت آن برای همه متقاضیان، نامزدها و دریافتکنندگان کمکهای مالی الزامی است. در صورت تخلف از این اصول، بنیاد میتواند اقداماتی نظیر لغو حمایت مالی را اعمال کند. همچنین، آییننامه رفتار بنیاد در رویدادهای آن، محیطی محترمانه و عاری از آزار و اذیت را برای همه شرکتکنندگان تضمین میکند.
بنیاد هومبولت با این اصول و برنامهها، فضایی پویا برای تبادل علمی و همکاریهای بینالمللی ایجاد کرده و از پژوهشگران در سراسر جهان دعوت میکند تا با پیوستن به این شبکه، به برتری علمی و پیشرفت دانش جهانی کمک کنند.
الکساندر فون هومبولت کیست؟
الکساندر فون هومبولت (۱۷۶۹–۱۸۵۹) یک دانشمند آلمانی، بنیانگذار جغرافیای فیزیکی، اقلیمشناسی و اکولوژیست بود. سفر پنجسالهاش به آمریکای لاتین (۱۷۹۹–۱۸۰۴) به کشف علمی این قاره منجر شد. او طبیعت را به عنوان سیستمی متصل میدید و همواره تأثیر انسان بر محیط زیست را هشدار می داد. هومبولت مخالف بردهداری و استعمار بود و از دانشمندان و هنرمندان جوان حمایت کرد.
اثر ارزشمند او، کتاب کازموس (۱۸۴۵–۱۸۶۲) می باشد که در آن به ترکیب علم و زیباییشناسی پرداخته شده است. نام هومبولت بر کوهها، رودها، حیوانات و حتی سیارکی در فضا گذاشته شده است. او الهامبخش چارلز داروین، جنبشهای محیط زیستی و هویت ملی در آمریکای لاتین بوده است.
تاریخچه
ریشههای بنیاد به سال ۱۸۶۰ بازمیگردد؛ زمانی که «بنیاد الکساندر فون هومبولت برای تحقیقات طبیعی و سفر» ۱۸ ماه پس از مرگ الکساندر فون هومبولت در برلین تأسیس شد. این بنیاد در ابتدا از دانشمندان آلمانی برای سفرهای تحقیقاتی به خارج از کشور حمایت میکرد. اما در تورم سال ۱۹۲۳ سرمایه خود را از دست داد. در سال ۱۹۲۵، بنیاد جدیدی توسط رایش آلمان برای حمایت از دانشجویان و پژوهشگران خارجی در آلمان تأسیس شد که تا سال ۱۹۴۵ فعالیت داشت. بنیاد کنونی در ۱۰ دسامبر ۱۹۵۳ توسط جمهوری فدرال آلمان، با حمایت برخی از پژوهشگران سابق این بنیاد، مجدد تأسیس شد و دفتر مرکزی آن در شهر بن قرار گرفت.
جدول گاه شمار تاریخچه بنیاد:
سال |
رویداد |
۱۸۶۰ |
تأسیس بنیاد اولیه برای حمایت از سفرهای تحقیقاتی دانشمندان آلمانی |
۱۹۲۵ |
تأسیس بنیاد جدید برای حمایت از دانشجویان و پژوهشگران خارجی در آلمان |
۱۹۴۵ |
توقف فعالیت بنیاد |
۱۹۵۳ |
تأسیس بنیاد کنونی توسط جمهوری فدرال آلمان |
۱۹۵۴ |
اولین جلسه انتخاب بورسیهها، اعطای ۷۸ بورسیه از ۲۵۷ متقاضی |
۱۹۹۷ |
راهاندازی بورسیه تحقیقاتی فئودور لینن برای پژوهشگران آلمانی در خارج |
۲۰۰۸ |
معرفی پروفسوری الکساندر فون هومبولت، به عنوان با ارزشترین جایزه تحقیقاتی بینالمللی آلمان |
۲۰۲۳ |
انتخاب رابرت شلوگل بهعنوان رئیس کنونی بنیاد |
مأموریت و اهداف
استراتژی بنیاد الکساندر فون هومبولت برای سالهای ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۸ با عنوان «علم پایدار برای جهانی در حال تحول» ، بر توسعه شبکه جهانی این بنیاد، ترویج برابری جنسیتی، تنوع در تحقیقات و تقویت ارتباط علمی با جامعه تمرکز دارد. این استراتژی روی برتری علمی تأکید دارد و هیچ سهمیهای برای کشورها یا رشتههای خاص تعیین نمیکند. بنیاد با چشمانداز ایجاد شبکهای جهانی از محققان برجسته، به دنبال توسعه راهحلهای مبتنی بر واقعیت ها و گسترش تبادل بینالمللی پژوهشگران برجسته می باشد.
در این راستا، اهداف چهارگانه سازمان به شرح زیر می باشد:
- تقویت جایگاه آلمان بهعنوان مرکز تحقیقاتی از طریق تبادلات بین المللی
این بنیاد با جذب محققان برجسته بینالمللی، ایجاد برنامههای بودجهای انعطافپذیر و ترویج همکاریهای بلندمدت و شبکهسازی جهانی، آلمان را تبدیل به یک مرکز علمی و تحقیقاتی پویا در سطح جهانی میکند.
- تقویت آزادی علمی و حفاظت از محققان در معرض خطر
آزادی علمی بهعنوان پایه نوآوری و خلاقیت، در قلب فعالیتهای بنیاد قرار دارد. این بنیاد با حمایت از محققان در معرض خطر از طریق برنامههایی مانند فیلیپ شوارتز و دفاع از ارزشهای دموکراتیک، به تقویت امنیت و آزادی علمی در سطح جهانی متعهد است.
- پرداختن به چالشهای جهانی با بهرهگیری از تخصص محلی
بنیاد با تمرکز بر همکاری برابر با کشورهای در حال توسعه، بهویژه از طریق برنامه گئورگ فورستر و مراکز تحقیقاتی در آفریقا، با بهره گیری از دانش محلی به چالشهای جهانی کمک میکند.
- گسترش مشاوره اجتماعی و سیاسی از طریق هومبولت کازموس
شبکه بینرشتهای هومبولت کازموس برای انتقال دانش به سیاستگذاران و جامعه بنا شده است. بنیاد با ایجاد پلتفرم، مشاوره علمی مبتنی بر واقعیت را گسترش میدهد تا تأثیرگذاری بیشتری در گفتمانهای بین المللی داشته باشد.
برنامهها و بورسیهها
بنیاد هومبولت مجموعهای گسترده از برنامهها و بورسیهها را برای پژوهشگران در مراحل مختلف شغلی ارائه میدهد. این برنامهها برای همکاریهای علمی بین پژوهشگران خارجی و آلمانی طراحی شدهاند که شامل موارد زیر می باشد:
نام برنامه/بورسیه |
واجدین شرایط |
پذیرش از کشور های |
شرایط |
پروفسوری الکساندر فون هومبولت |
پژوهشگران برجسته |
همه کشورها (بهجز آلمان) |
تا ۵ میلیون یورو برای ۵ سال |
بورسیه تحقیقاتی هومبولت |
پژوهشگران پسادکتری و با تجربه |
همه کشورها (بهجز آلمان و برزیل) |
اقامت تحقیقاتی ۶ تا ۲۴ ماه در آلمان |
بورسیه فئودور لینن |
پژوهشگران پسادکتری و با تجربه |
آلمان |
اقامت تحقیقاتی ۶ تا ۲۴ ماه در خارج |
جایزه تحقیقاتی هومبولت |
پژوهشگران برجسته بینالمللی |
همه کشورها (بهجز آلمان) |
۸۰ هزار یورو، اقامت تا ۱۲ ماه در آلمان |
بورسیه گئورگ فورستر |
پژوهشگران پسادکتری و با تجربه در توسعه پایدار |
کشورهای در حال توسعه (بهجز چین و هند) |
اقامت تحقیقاتی ۶ تا ۲۴ ماه در آلمان |
بورسیه صدراعظم آلمان |
فارغالتحصیلان دانشگاهی با تجربه رهبری |
برزیل، چین، هند، آفریقای جنوبی، آمریکا |
پروژه ۱۲ ماهه در آلمان |
بورسیه حفاظت از اقلیم بینالمللی | رهبران آینده و پسادکتریها با تخصص اقلیمی | کشورهای در حال توسعه غیراروپایی | پروژه تحقیقاتی ۱۲ تا ۲۴ ماه در آلمان |
این برنامهها برای حمایت از پژوهشگران در تمامی مراحل شغلی، از پسادکتری تا متخصصان برجسته طراحی شدهاند و بر تنوع و برابری جنسیتی تأکید دارند.
تأثیر و دستاوردها
بنیاد هومبولت تأثیر عمیقی بر علم جهانی داشته است:
- شبکه جهانی: بیش از ۳۰,۰۰۰ عضو در بیش از ۱۴۰ کشور، شامل ۶۱ برنده جایزه نوبل
- بورسیهها و جوایز: اعطای بیش از ۷۰۰ بورسیه و جایزه تحقیقاتی در سال
- حمایت از فارغالتحصیلان: حفظ ارتباط مادامالعمر با بنیاد از طریق برنامههای حمایتی و شبکهسازی
- مشارکتهای علمی: کمک به پیشرفتهای علمی در رشتههای مختلف، از علوم طبیعی تا علوم انسانی
- تبادل فرهنگی: تقویت گفتوگوی بینالمللی از طریق شبکه گسترده خود
بهعنوان مثال، از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲، بنیاد ۲۸۳۰ بورسیه اعطا کرد که ۵۲۶ مورد در علوم زیستی و ۶۳ مورد در پزشکی بود.
ساختار سازمانی
در ساختار جمهوری فدرال آلمان، بنیاد الکساندر فون هومبولت به صورت یکی از زیرمجموعه های وزارت امور خارجه تعریف شده است. این بنیاد دارای شورای عالی است که متشکل از ریاست (رئیس بنیاد) و ۷ عضو رسمی می باشد که به شرح زیر می باشد:
- وزیر امور خارجه
- وزیر پژوهش
- رئیس کنفرانس وزرای آموزش
- رئیس ماکس پلانک
- رئیس کنفرانس رؤسای دانشگاهها
- رئیس سرویس تبادلات آکادمیک آلمان (DAAD)
- رئیس بنیاد پژوهش آلمان

تأمین مالی
این سازمان از طریق بودجه دولتی و غیردولتی پشتیبانی مالی می شود که در ادامه به تامین کنندگان آن اشاره می شود:
-
- وزارت امور خارجه فدرال
- وزارت آموزش و تحقیقات فدرال
- وزارت همکاری اقتصادی و توسعه فدرال
- سایر شرکای ملی و بینالمللی
- کمکهای مردمی (بنیاد کمکهای مالی را برای حمایت از نسل بعدی پژوهشگران برجسته میپذیرد.)
فارغ التحصیلان و استراتژی شبکه ای
یکی از راهبرد های اصلی بنیاد هومبولت، هدایت فعالیتهای آینده در راستای توسعه بیشتر شبکه سازمانی می باشد. شبکه هومبولت از تبادل بین رشتهای میان اعضای خود شکل می گیرد و فراتر از اقامت تحقیقاتی در آلمان نیز ادامه می یابد. در این ساختار شبکهای، تنوع و پویایی در بین نسلهای مختلف وجود دارد. این نهاد از طریق اقدامات حمایتی، زیرشبکههای خود را توسعه و ترویج میدهد. در ادامه به نمونههایی از این موارد اشاره شده است:
- منطقهای: ۱۱۱ انجمن فارغالتحصیلان هومبولت در ۷۵ کشور (از جمله آلمان) و ۴۶ انجمن سفیر دانشمندان در ۳۵ کشور، تبادل علمی، فرهنگی، منطقهای و بینالمللی را ترویج میدهند.
- تخصصی: شبکههای تخصصی بین اعضای انجمن هومبولت و شرکای همکاری آلمانی وجود دارد که نه تنها شامل میزبانان دانشگاهی در آلمان است، بلکه سایر محققان در سطوح مختلف شغلی را نیز شامل می شود. علاوه بر این، شبکههای تخصصی انفرادی نیز در نقاط مختلف شبکه جهانی هومبولت در چارچوب فعالیتهای منطقهای در حال ظهور هستند.
- میانرشتهای: شبکه هومبولت بستری برای تبادل ایدهها در مورد موضوعات مختلف در رشتههای گوناگون، فراهم میکند.
- اجتماعی: شبکه ای متشکل از تبادل تجربیات، خاطرات و ارائه پیشنهاد ها در رابطه با اقامت در آلمان می باشد.
شبکه هومبولت برای آلمان ارزش افزوده ای ایجاد میکند که شامل حال ذینفعان در علم، تحقیق، سیاست علمی، سیاست فرهنگی، سیاست آموزشی، همکاریهای توسعهای و رسانهها می شود.
در این راستا، این شبکه سازی ۲ هدف اصلی را دنبال می نماید:
۱. ارتقا چشمانداز علم و تحقیقات آلمان در سطح بین المللی
الف) شبکه هومبولت با هدف تداوم پایدار همکاریهای تحقیقاتی با شرکای آلمانی، از محققان نخبه جهان تشکیل شده است که از کشورهای پیشرو در تحقیقات و کشورهای نوظهور و در حال توسعه تشکیل شده است. این اعضا، که نماینده مؤسسات پیشرو در کشورهای خود می باشند، بهعنوان محققانی با تجربه در آلمان، شرکای ارزشمندی برای حفظ و گسترش همکاریهای علمی با آلمان محسوب میشوند.
ب) اعضای شبکه هومبولت سهم قابل توجهی در جذب گروهها و نسلهای جدید از محققان عالی به عنوان شرکای همکاری برای علم در آلمان دارند.
۲. مشارکت در سیاست خارجی فرهنگی و آموزشی آلمان فراتر از حوزه همکاری علمی
الف) اعضای شبکه هومبولت، به عنوان مشاوران خارجی از کشور های دیگر، در موضوعات گوناگون به آلمان یاری می رسانند.
ب) اعضای این شبکه از تجربه شخصی خود، تصویری واقعبینانه از آلمان به عنوان مقصدی برجسته برای علم، تحقیق و زندگی روزمره ترویج میکنند. این امر باعث می شود تا علاقه نخبگان را به آلمان، در سطح بینالمللی برانگیزند.
www.humboldt-foundation.de
نظر شما