چهار سال پیش، پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و تشکیل حکومت طالبان، این تصور عمومی به‌وجود آمد که همچون نخستین دوره طالبان، روابط برادرانه‌ای میان پاکستان و افغانستان برقرار خواهد شد. انتظار می‌رفت پاکستان دیگر از جانب مرزهای شمال‌غربی خود تهدیدی احساس نکند و دو کشور با برقراری روابط پایدار در همه عرصه‌ها مسیر توسعه و رفاه را طی نمایند. همچنین با توجه به سیاست‌های ضد مسلمانانه هند، امارات اسلامی افغانستان از آن فاصله خواهد گرفت و پاکستان از هر جهت برای کابل گزینه‌ای ترجیحی خواهد بود.

با این حال، با شدت یافتن سلسله حملات تروریستی تحریک طالبان پاکستان (TTP) از خاک افغانستان علیه پاکستان مانع تحقق این انتظارات شد. هرچند تلاش‌هایی برای بهبود اوضاع از طریق گفت‌وگو ادامه دارد و حکومت افغانستان پیوسته مدعی است که خاک این کشور علیه هیچ کشوری، از جمله پاکستان برای اقدامات تروریستی استفاده نمی‌شود، اما واقعیت‌های میدانی خلاف این ادعا را نشان می‌دهند. عملیات اخیر ارتش پاکستان در باجور و وزیرستان جنوبی که به کشته شدن ۳۵ تروریست منجر شد و در آن ۱۲ نظامی پاکستانی نیز به شهادت رسیدند، گواه روشنی بر این امر است.

نخست‌وزیر پاکستان نیز در واکنش به این تحولات تصریح کرد که تروریست‌ها از افغانستان وارد پاکستان می‌شوند و در بیانی صریح خطاب به کابل گفت افغانستان باید میان تروریست‌ها و پاکستان یکی را انتخاب کند. این ادعا بی‌اساس نیست، چراکه شواهد موجود است. در ماه مارس سال جاری، منیر اکرم، نماینده دائم پاکستان در سازمان ملل در نشست شورای امنیت فاش ساخت که بیش از ۲۰ گروه تروریستی در افغانستان حضور دارند که تهدیدی بزرگ برای کابل، منطقه و کل جهان محسوب می‌شوند. به گفته او، حکومت کابل علیه داعش اقداماتی انجام داده است، اما در قبال القاعده و گروه‌های وابسته به آن مانند تحریک طالبان پاکستان، همچنین ارتش آزادی‌بخش بلوچستان BLA و تیپ مجید اقدام مؤثری صورت نگرفته است.

منیر اکرم اعلام کرد که دست‌کم شش هزار جنگجوی تحریک طالبان پاکستان در افغانستان حضور دارند و این گروه بزرگ‌ترین سازمان تروریستی فعال در آن کشور است که با سایر گروه‌ها مانند BLA و تیپ مجید همکاری می‌کند تا پاکستان را بی‌ثبات نماید. وی بدون ذکر نام هند افزود که این گروه‌ها از حمایت دشمن دیرینه پاکستان نیز برخوردارند. در مقابل، رهبران طالبان افغانستان موضوع تحریک طالبان پاکستان را مسئله‌ای داخلی برای پاکستان می‌دانند. سال گذشته، رئیس ستاد ارتش طالبان در یک کنفرانس خبری در کابل ادعا کرد که هیچ مدرکی از حضور TTP در افغانستان وجود ندارد و پایگاه‌های آنان در خاک پاکستان است.

در چنین شرایطی ضروری است که شواهد روشن و مستند از ورود تروریست‌ها از افغانستان به پاکستان منتشر گردد. تاکنون صدها فرد مسلح در این مسیر کشته شده‌اند و بدون شک شمار زیادی نیز زخمی یا دستگیر شده‌اند. ثبت و ارائه مشخصات، هویت، تصاویر و اظهارات آنان می‌تواند حقیقت را برای رهبران افغان و جامعه جهانی آشکار سازد. همچنین می‌توان از طریق تصاویر ماهواره‌ای محل استقرار و فعالیت‌های آموزشی این گروه‌ها را مستند و منتشر کرد. اطلاعاتی که نماینده پاکستان در شورای امنیت ارائه داده است نیز باید همراه با منابع اصلی در برابر افکار عمومی جهان قرار گیرد. چنین شواهدی موقعیت پاکستان را در میز مذاکره تقویت خواهد کرد.

بهبود روابط، بی‌شک در راستای منافع هر دو کشور است. صلح و ثبات نیازی حیاتی برای همه کشورهاست. گلایه از سیاست‌هایی که پاکستان پس از حمله آمریکا در دوره پرویز مشرف ناگزیر به اتخاذشان شد نیز امروز سودی ندارد. ملت پاکستان نقشی تاریخی ایفا کرده است و نزدیک به چهار دهه، با روی گشاده، میزبان حدود چهار میلیون پناهجوی افغان بوده است. بنابراین، حکومت افغانستان باید خواسته کاملاً مشروع پاکستان را بپذیرد و با اقدامات قاطع مانع استفاده از خاک خود علیه پاکستان شود تا بزرگ‌ترین مانع در برابر روابط دوستانه دو کشور برطرف گردد. هم‌زمان، دو طرف باید با صداقت و جدیت وارد گفت‌وگو شوند و زمینه همکاری در همه عرصه‌های زندگی را جست‌وجو کنند. زیرا تداوم تلخی، تنش و کشمکش نه‌تنها با هیچ کشوری سازگار نیست، بلکه برای همسایگانی که جغرافیای مشترک دارند زیانبارتر است. دوستان قابل تغییرند، اما همسایگان تغییرناپذیر.[i]