در نظر سنجی که توسط گالوپ و گیلانی انجام شد، حدود یک‌پنجم پاکستانی‌ها (۲۱٪) گزارش داده‌اند که خود یا خانواده‌شان اختلافات‌شان را از طریق جرگه یا شوراهای غیررسمی حل‌وفصل کرده‌اند. این یافته‌ها نشان‌دهنده نقش پایدار فرهنگیِ سازوکارهای سنتی حل اختلاف، در کنار چالش‌های مداوم در دسترسی به عدالت رسمی است.
در مقابل، اکثریتی روشن (۷۸٪) گفته‌اند که هرگز به چنین سازوکارهایی متوسل نشده‌اند، در حالی که ۱٪ پاسخی نداده‌اند.
یافته‌های نظرسنجی
یک نمونه ملی از مردان و زنان بزرگسال در سراسر پاکستان این پرسش را دریافت کردند:
«در بسیاری از خانواده‌ها یا جوامع، اختلافات از طریق جرگه یا روش‌های غیررسمی حل می‌شوند. آیا تاکنون هیچ‌یک از امور شما یا خانواده‌تان به جرگه سپرده شده است»؟
- ۲۱٪ پاسخ «بله» دادند
- ۷۸٪ پاسخ «خیر» دادند
- ۱٪ پاسخی ندادند
اهمیت فرهنگی و خلأهای عدالت
نتایج تأیید می‌کند که اگرچه جرگه‌ها شکل غالب حل اختلاف نیستند، اما همچنان برای بخش قابل توجهی از جامعه نهادی معتبر و مورد اعتماد به شمار می‌آیند. کارشناسان خاطرنشان می‌کنند که بسیاری از خانواده‌ها به دلیل سنت‌های فرهنگی، مقرون‌به‌صرفه بودن و در دسترس بودن، به‌ویژه در مناطق روستایی که دادگاه‌های رسمی کمتر فعال‌اند، به جرگه‌ها مراجعه می‌کنند.
در عین حال، اتکا به جرگه‌ها همچنین بازتاب‌دهنده خلأهای مداوم در نظام عدالت رسمی پاکستان است. تأخیرهای طولانی، هزینه‌های بالای حقوقی و اعتماد محدود به نهادهای دولتی بسیاری را به سمت شوراهای غیررسمی سوق می‌دهد.
پیامدهای سیاست‌گذاری
تحلیلگران پیشنهاد می‌کنند یافته‌ها بر ضرورت گسترش دسترسی به عدالت مقرون‌به‌صرفه و به‌موقع، به‌ویژه در مناطق روستایی و محروم، تأکید می‌کند. تقویت دادگاه‌های محلی، کاهش حجم پرونده‌های معوق و افزایش اعتماد عمومی به نهادهای دولتی می‌تواند به‌تدریج وابستگی به نظام‌های غیررسمی را کاهش دهد.
در حالی که جرگه‌ها همچنان در بافت فرهنگی پاکستان ریشه دارند، این نظرسنجی بر اهمیت ایجاد توازن میان سنت و اصلاحات تأکید دارد تا عدالت برای همه شهروندان هم دسترس‌پذیر و هم عادلانه باشد.
نظر شما