مقدمه

ایالات متحدۀ آمریکا از بدو شکل‌گیری ایتالیای متحد در سال 1861 میلادی، سفارتخانة خود را در این کشور افتتاح نمود و روابط دوستانة خود را با ایتالیا جز در دورة جنگ جهانی دوم ادامه داد و در سال 2017 میلادی، در شبکة مناسباتی خود با این کشور که تجارت‌محور است، رقم 68 بیلیون دلار تبادلات تجاری داشته‌است[1].

سفارت ایالات متحده در رم، سه کنسولگری خود را در شهرهای رم، فلورانس، و میلان مدیریت می‌نماید و بخش روابط و همکاری‌ها در سفارت ایالات متحده، افق چشم‌اندازی را ترسیم کرده که در واقع، همان مفاد قانون اساسی و سیاست بین‌الملل آمریکاست. مناسبات با کشور میزبان برحسب میزان مطابقت مؤلفه‌های ساختاری قانون اساسی و نحوة اجرای آن در کشور میزبان با این افق چشم­انداز سطح‌بندی شده‌است و مطابق آن، مناسبات با کشور ایتالیا مطلوب ارزیابی شده‌است[2]. این مناسبات در حوزه‌هایی نظیر واگذاری مناقصة همکاری‌های اقتصادی در قالب سازوکار اعطای فرصت‌های تجاری مدیریت فدرال[3] و همکاری‌های بین‌المللی در زمینة مقابله با تروریسم و قاچاق انسان، حمایت از آزادی دینی و دفاع از حقوق بشر در جریان است[4].

1. فعالیت‌های فرهنگی

فعالیت ایالات متحدة آمریکا در ایتالیا در زمینة همکاری‌های فرهنگی، بر حوزه‌های زیر متمرکز است:

1) مدارس آمریکایی.

2) آموزش زبان انگلیسی (آمریکایی).

3) همکاری‌های دانشگاهی.

4) تحصیلات تکمیلی، فرصت‌های مطالعاتی و اعطای کمک‌هزینه‌های تحصیلی به دانشجویان و محققان ایتالیایی در آمریکا.

5) تحصیلات تکمیلی، فرصت‌های مطالعاتی و اعطای کمک­هزینه‌های تحصیلی به دانشجویان و محققان آمریکایی در ایتالیا

1ـ1. مدارس آمریکایی

تعداد مدارس آمریکایی در سراسر ایتالیا، 11 واحد آموزشی است که از مهد کودک تا مقطع دبیرستان دایر است. علاوه بر این مدارس آمریکایی که درهای آن به روی دانش‌آموزان ایتالیایی خواهان تحصیل مطابق برنامة آموزشی آمریکا باز است، 12 مدرسة آمریکایی در سراسر ایتالیا نیز در کلیة مقاطع تحصیلی وجود دارد که مستقیماً زیر نظر وزارت دفاع آمریکا مدیریت می‌شوند و دانش‌آموزان آن‌ها را تنها فرزندان نظامیان و دیپلمات‌های آمریکایی مأمور در ایتالیا، و غیرآمریکایی‌های شاغل در ناتو تشکیل می‌دهند. اگرچه مدارس آمریکایی در ایتالیا تعامل نزدیکی با سفارت این کشور دارند، اما در نهایت امر، مستقل از سفارت عمل می‌نمایند. افزون بر این، 26 مدرسه در سراسر ایتالیا، برنامه‌های درسی خود را در کلیة مقاطع به زبان انگلیسی ارائه می‌دهند و علاوه بر آموزش زبان انگلیسی در برنامة آموزشی مدارس ایتالیا، دوره‌های فوق برنامة آموزش زبان انگلیسی و برخی از دیگر برنامه‌های آموزشی انگلیسی‌زبان به صورت مقطعی، در طول سال تحصیلی در برخی مدارس ایتالیایی برگزار می‌گردد، اما ارائة دروس این مدارس به زبان انگلیسی، لزومآً به معنای ارائة برنامة آموزشی آمریکایی در این مدارس نیست[5].

1ـ2. آموزش زبان انگلیسی (آمریکایی)

علاوه بر فعالیت 28 مدرسة معتبر آموزش زبان انگلیسی (آمریکایی) در سراسر ایتالیا که مستقل از سفارت آمریکا فعالیت می‌کنند، دفتر مبادلات فرهنگی ایالات متحدة آمریکا نیز با 1000 نماینده در 80 کشور، طرح بین‌المللی آموزش زبان انگلیسی را در ایتالیا پی­گیری می‌نماید. این طرح که در سال 2019 میلادی نیم قرن فعالیت خود را جشن خواهد گرفت، در ایتالیا نمایندة رسمی ندارد[6] و از طریق بخش فرهنگی سفارتخانة آمریکا در این کشور، در قالب ارائة مشاوره، هماهنگی آموزش از راه دور در فضای مجازی و اعطای کمک‌هزینه‌های محدود به متخصصان و مدرسان ایتالیایی آموزش زبان انگلیسی به منظور سفر و اقامت در ایالات متحدة آمریکا و با هدف یادگیری زبان انگلیسی پی­گیری می‌شود[7].

1ـ3. همکاری‌های دانشگاهی

علاوه بر دانشگاه‌های مستقل آمریکایی که شهر رم میزبان 3 واحد و شهر بلونیا میزبان 2 واحد آن است، ایالات متحدة آمریکا 146 طرح مشترک با دانشگاه‌های ایتالیا دارد. برخی از این طرح‌ها در قالب برگزاری دوره‌های دانشگاهی به میزبانی دانشگاه‌های ایتالیایی در حال اجراست و برای کسانی که این دوره‌ها را با موفقیت پشت سر گذارند، گواهینامه و دانشنامة آمریکایی صادر می‌شود[8].

این همکاری‌ها زیر نظر انجمن برنامه‌های کالج و دانشگاه‌های آمریکا در ایتالیا[9] مدیریت می‌گردد. این انجمن که در سال 1979 میلادی بنیان نهاده شده‌است، نمایندگی 150 دانشگاه آمریکایی را در سراسر ایتالیا بر عهده دارد که 31 هزار دانشجوی ایتالیایی در آن‌ها مشغول تحصیل هستند. شهر رم با 62 نمایندگی و پوشش 10500 دانشجو، و استان توسکانا[10] با 57 نمایندگی و پوشش 8 هزار دانشجو، رتبه‌های نخست میزبانی این نمایندگی‌ها و پذیرش دانشجو را دارند[11].

این همکاری‌ها در استان توسکانا با مشارکت یک مؤسسة تحقیقاتی که از سال 1999 میلادی در مؤسسة استانی برنامه‌ریزی اقتصادی توسکانا[12] آغاز به فعالیت نموده‌است، در سال 2008 میلادی به عنوان نمونه، 134 طرح ـ تحقیق را در قالب همکاری‌های بین دانشگاهی با 5/126 میلیون یورو هزینه برنامه‌ریزی کرده‌است و 397 میلیون یورو درآمد مستقیم برای دولت ایتالیا به همراه آورده‌است[13].

1ـ4. تحصیلات تکمیلی، فرصت‌های مطالعاتی و اعطای کمک‌هزینه‌های تحصیلی به دانشجویان و محققان ایتالیایی در آمریکا

بخش چشم­گیری از فعالیت‌های فرهنگی ایالات متحدة آمریکا در ایتالیا، بر ارائة مشاوره، هماهنگی و پی­گیری اعزام دانشجویان ایتالیایی برای ادامة تحصیل و نیز بهره‌گیری از فرصت‌های مطالعاتی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیق ایالات متحدة آمریکا متمرکز است. در این راستا، برخی کمک‌هزینه‌های تحصیلی‌ نیز از سوی ایالات متحدة آمریکا به متقاضیان واجد شرایط اعطاء می‌گردد که مهم‌ترین آن‌ها، کمک‌هزینة «فولبرایت» است. برنامة اعطای کمک‌هزینه‌های تحصیلی «فولبرایت» در بیش از 72 سال سابقة فعالیت خود، 370 هزار دانشجو در 160 کشور جهان را زیر پوشش قرار داده‌است[14].

این برنامه در ایتالیا دو نمایندگی در شهرهای رم و ناپل دارد که نمایندگی آن در شهر ناپل در محل کنسولگری ایالات متحدة آمریکا در این شهر مستقر است. این دو نمایندگی زیر نظر کمیسیونی متشکل از شش عضو ایتالیایی و شش عضو آمریکایی اداره می‌شود که هرساله از میان اعضای آمریکایی و ایتالیایی خود به تناوب یک رئیس دوره‌ای را برمی‌گزینند[15]. این کمیسیون هرساله، 70 کمک‌هزینة تحصیل و تحقیق را به دانشجویان و محققان ایتالیایی ارائه می‌دهد. این کمک‌هزینه‌های تحصیلی به 6 دانشجوی دورة کارشناسی ارشد و دکترا در رشته‌های مختلف، 1 دانشجوی ارشد و دکترا در رشتة حقوق، محققان و دانشجویان در حوزة تبادل تجاری[16] و 2 دانشجو برای فرصت مطالعاتی پنج‌هفته‌ای در مؤسسات آمریکایی[17] و... تعلق می‌گیرد[18].

فرصت‌های مطالعاتی نیز شامل 8 فرصت مطالعاتی 4ـ9 ماهة محققان دانشگاهی، 2 فرصت مطالعاتی 6 ماهة دانشجویان دکترا، 1 فرصت مطالعاتی یک‌سالة مؤسسة علوم کامپیوتر، 1 فرصت مطالعاتی 6ـ9 ماهة دانشجویان دکترای رشته‌های اقتصاد اجتماعی و علوم محیطی، 1 فرصت مطالعاتی 4ـ6 ماهة دانشجویان دکترای رشتة علوم تربیتی، فرصت مطالعاتی 3ـ9 ماهة مشارکتی اتحادیة اروپا برای گسترش روابط این اتحادیه با ایالات متحدة آمریکا، فرصت مطالعاتی 6ـ9 ماهة دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکترای دانشگاه سیسیل در رشتة جرم‌شناسی و 4 فرصت دانش‌افزایی زبان انگلیسی برای اساتید ایتالیایی این رشته در دانشگاه‌های ایتالیاست که در این فرصت مطالعاتی، زبان و فرهنگ ایتالیایی را نیز در دانشگاه‌های میزبان در ایالات متحده آموزش می‌دهند[19].

دو دفتر نمایندگی این طرح در ایتالیا، علاوه بر ارائة مشاورة فردی و گروهی و نیز اطلاع‌رسانی به دانشجویان، محققان و اساتید دانشگاه‌های ایتالیا از طریق انتشار ویژه‌نامه‌های ادواری، مصاحبه‌های پذیرش و پی­گیری امور دانشجویی، صدور روادید و کمک‌هزینه‌های تحصیلی، به همراه صدور گواهینامه‌ها یا تأیید مدارک را نیز پی­گیری می‌نمایند و رایزنی‌های گسترده‌ای دربارة زمینه‌سنجی، هماهنگی و پی­گیری ملاقات نمایندگان همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه‌های دو کشور، برنامه‌ریزی سفر نمایندگان ایتالیایی به ایالات متحدة آمریکا و بازدید از دانشگاه‌ها و مراکز تحقیق این کشور، ملاقات و هم‌اندیشی با همتایان آمریکایی خود، تنظیم قراردادهای همکاری و هماهنگی‌های بین‌وزارتخانه‌ای در این زمینه را در دستور کار دارند[20].

در این راستا، کمیسیون رم، از سال 1948میلادی در تعامل با دفتر فعالیت‌های آموزشی و فرهنگی کنسولگری ایالات متحدة آمریکا در رم، وزارت امور خارجة ایتالیا، وزارتخانه‌های آموزش دو کشور، تبادل دانشجو را در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا با هدف تبادل فرهنگی پی­گیری می‌کند و تاکنون 8 هزار کمک‌هزینة تحصیلی را به دانشجویان ایتالیایی اعطاء نموده‌است که نام 3 برندة جایزة نوبل نیز در میان ایشان به چشم می‌خورد[21]!

1ـ5. تحصیلات تکمیلی، فرصت‌های مطالعاتی و اعطای کمک‌هزینه‌های تحصیلی به دانشجویان و محققان آمریکایی در ایتالیا

در سال تحصیلی 2015ـ2016 میلادی، با %4 افزایش نسبت به سال تحصیلی قبل، تعداد 325/339 دانشجوی آمریکایی با کمک‌هزینه‌های تحصیلی و بهره‌گیری از فرصت‌های مطالعاتی دفتر آموزش ایالات متحدة آمریکا، به ترتیب به دانشگاه‌ها و مراکز تحقیق در کشورهای انگلستان، ایتالیا، اسپانیا، فرانسه، آلمان، چین، ایرلند، استرالیا، کاستاریکا و ژاپن اعزام شده‌اند[22].

علاوه بر 63 کمک‌هزینة تحصیلی و فرصت مطالعاتی بین‌المللی که این اعزام‌ها در قالب آن انجام یافته‌اند، 54 طرح ملّی به تفکیک مقطع تحصیلی و مقصد نیز در جریان است که در اغلب موارد، هدف از آن، آشنایی با زبان و فرهنگ کشور مقصد است[23]. بخشی از این کمک‌ها و فرصت‌ها برحسب نیازهای هر ایالت، از سوی بخش بین‌الملل دپارتمان آموزش دولت در قالب طرح کمک‌های تحصیلی ایالتی اعطاء می‌شود[24]. دفتر آموزش نیز خود اعطای 7 کمک‌هزینة تحصیلی را در اختیار دارد[25]، اما بیشتر این کمک‌هزینه‌ها و فرصت‌های مطالعاتی ملّی از سوی مراکز و بنیادهایی اعطاء می‌شود که غالباً به وسیلة سیاست‌مداران بازنشسته تأسیس شده‌است و در واقع، هدف تربیت نسل آیندة سیاست‌مداران و مدیران ارشدی را در دستور کار دارند که هم‌سو با حزب حامی در شبکة آتی مناسبات قدرت مشارکت نمایند و یا نمایندگان و رابطان ایالات متحده در دیگر کشورها و کارشناسان تحلیل‌های تخصصی حوزه‌های مختلف در خصوص آن کشورها باشند.

تنها %3 از این دانشجویان و محققان اعزامی، یک سال تحصیلی را در کشور میزبان سپری نموده‌اند و آمار اعزام‌هایی که یک نیم سال تحصیلی به طول انجامیده نیز بیشتر از %32 از کلّ اعزام‌ها نیست، در حالی که %60 اعزام‌شوندگان، برنامه‌های کوتاه‌مدت با طول زمانی کمتر از 8 هفته را برگزیده‌اند که غالب ایشان (%38 اعزام‌شوندگان) در برنامه‌های تابستانی شرکت جسته‌اند[26].

از انگلستان، ایرلند و استرالیا به ترتیب به عنوان نخستین، هفتمین و هشتمین مقصد این اعزام‌ها که بگذریم (اشتراک زبانی، اولویت قرار گرفتن آن‌ها را توجیه می‌کند)، قرار گرفتن ایتالیا در جایگاه دومین مقصد دانشجویان و محققان اعزامی، به‌ویژه در فصل تابستان، می‌تواند گویای این واقعیت باشد که در کنار اهداف یا علل دیگری مانند ارزیابی وزارت امور خارجة ایالات متحده از پایین بودن ضریب حملات تروریستی در ایتالیا[27] و تحقق «ارتقای درک متقابل»[28] در دیپلماسی فرهنگی ایالات متحده، این سفرها و اعزام‌ها در قالب یک سفر گردشگری و فرهنگی در سطح دانشگاهی انجام می‌شود.

6 طرح اصلی اعزام دانشجویان و محققان آمریکایی به کشور ایتالیا با مشارکت 21 دانشگاه و بنیاد ایتالیایی و آمریکایی در جریان است که بخش تحصیلات تکمیلی آن از سال 1984میلادی، غالباً از سوی «مرکز اطلاعات جابه‌جایی و برابرسازی‌های دانشگاهی»[29] مدیریت می‌شود[30].

چنان‌که پیش از این گفته شد، بخشی از طرح‌های تبادل محقق و دانشجو میان ایالات متحده و دیگر کشورها از ساختار دانش‌افزایی متقابل تبعیت می‌نماید که کمک‌هزینه‌ها و فرصت‌های مطالعاتی مقطع دکتری به منظور حمایت از مطالعات آمریکایی و برگزاری دوره‌های آموزشی در دانشگاه‌های شهرهای میلان، باری و رم (دانشگاه سوم) از آن جمله است. حضور و مشارکت 2 تا 6 هفته‌ای محققان آمریکایی در تحقیقات ایتالیایی و اروپایی (با مشارکت 23 کشور،) نمونة شاخصی است که هر دو ویژگی کیفی دانش‌افزایی متقابل و کمّی کوتاه‌مدت بودن را به‌خوبی نمایش می‌دهد.

2. دیپلماسی فرهنگی ارتقای درک متقابل

کلیة حوزه‌های فعالیتی مذکور، مطابق یک دیپلماسی فرهنگی در جریان است که می‌توان آن را (چنان‌که پیش از این گفته شد،) دیپلماسی فرهنگی ارتقای درک متقابل[31] نامید. متولی این دیپلماسی، دفتر آموزش و فعالیت‌های فرهنگی ایالات متحده[32] است که طرح ارتقای درک متقابل را از طریق فعالیت دفترهای برنامة مبادلات دانشگاهی، مبادلات شهروندان، طرح‌های آموزش زبان انگلیسی، برنامه‌های آموزشی جهانی، بازدیدکنندگان بین‌المللی، سیاست‌گذاری و ارزیابی، و همکاری با بخش خصوصی پیش می‌برد[33].

طرح ارتقای درک متقابل که هستة اولیه آن در سال 1940 میلادی شکل گرفت، از سال 1961 ساختار فعلی خود را به دست آورد. در این طرح حدود 1 میلیون نفر مشارکت دارند که 55 هزار نفر ایشان، اعضای فعال آمریکایی هستند و %80 آنان فعالیت داوطلبانه نیز داشته‌اند. در واقع، بخش چشمگیری از فعالیت‌ها در این طرح، داوطلبانه انجام می‌شود و به طور میانگین، سالانه 10 هزار نیروی داوطلب آمریکایی با 600 هزار ساعت کار داوطلبانه، به پیشبرد اهداف این طرح مساعدت می‌نمایند. 1 میلیون ساعت خدمات اجتماعی دانشجویی و 22 هزار میزبانی خانگی از مهمانان خارجی نیز از دیگر فعالیت‌های داوطلبانه‌ای است که در مساعدت به این طرح انجام یافته‌است[34].

این داوطلبان و مشارکان فعال، حول یک هستة مرکزی از اعضای شاخص به فعالیت مشغول هستند که در میان ایشان، نام 570 رهبر سیاسی فعلی و قبلی، 105 برندة جایزة ادبی پولیتزر، 84 برندة جایزة نوبل، 89 نمایندة کنگرة آمریکا، 31 مدیر ارشد سازمان‌های تراز اول بین‌المللی و 64 سفیر در سازمان ملل متحد به چشم می‌خورد که فعالیت‌های آنان، به وسیلة مخاطبان پرشماری تعقیب می‌شود که تعداد آنان تنها در شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی، بیش از 365 هزار نفر است[35].

علت اقبال به این طرح، چنان‌که از آمارهای سابق نیز برمی‌آید، در وهلة نخست، به گستردگی شبکة مشارکان، شمول و پوشش آن برمی‌گردد؛ به عنوان نمونه، هرساله به طور میانگین، حدود 15 هزار سفر بین‌المللی برای پیشبرد اهداف این طرح، از سوی مشارکان فعال آمریکایی انجام می‌یابد که مقصد بسیاری از آن‌ها، 110 کشوری است که ایالات متحده با آن‌ها مبادلات فرهنگی دارد و تنها در سال 2013 میلادی، حدود 9 میلیون نفر در آن شرکت جسته‌اند. نمونة شاخص دیگر، طرح حمایت از دانشجویان آفریقایی موسوم به «ماندلا واشینگتن»[36] است که با 49 کشور آفریقایی در جریان است و برنامة اعطای کمک‌هزینه‌های تحصیلی «فولبرایت» در قالب طرح ارتقای درک متقابل نیز تاکنون بیش از 370 هزار دانشجو را از 160 کشور جهان زیر پوشش گرفته‌است[37].

گستردگی شبکة مشارکان، شمول و پوشش این طرح، علاوه بر فعالیت‌های داوطلبانه، به پشتوانة منابع مالی امکان‌پذیر شده که 36 بیلیون دلار بودجة تخصیصی مبادلات دانشگاهی در سال 2015ـ2016 میلادی و اعطای سالیانة حدود 800 کمک‌هزینة تحقیقات و 3 هزار جایزة «گیلمن»[38] نمونه‌های آن است که بخشی از آن، در قالب همکاری‌های بین‌المللی با جلب مشارکت 50 کشور دیگر تأمین می‌شود[39]. علاوه بر این، دفتر مبادلات با بخش خصوصی توانسته‌است مشارکت این بخش را نیز در پیشبرد اهداف طرح ارتقای درک متقابل جلب نماید و بخش برنامة خصوصی در آن، برنامه‌هایی را با مشارکت بخش خصوصی طراحی و اجرا می‌نماید[40].

به نظر می‌رسد، اقبال جمعی و شمول مذکور و یا حتی توجیه منطقی پشتیبانی مالی از این طرح، به کارایی و بهره‌وری آن برمی‌گردد. کافی است در نظر بگیریم که 84 برندة جایزة «پولیتزر»، 59 برندة جایزة «نوبل» و 37 رهبر سیاسی در سراسر جهان، کسانی بوده‌اند که تحصیلات خود را با کمک‌هزینه‌های تحصیلی «فولبرایت» در طرح ارتقای درک متقابل به پایان رسانده‌اند و %10 از کلّ زنان برندة جایزة نوبل نیز از سال 1940 میلادی تاکنون، با این طرح همکاری داشته‌اند[41].

این کارایی و بهره‌وری به نخبگان محدود نیست و در سطوح پایین‌تر نیز به چشم می‌خورد؛ چنان‌که 22 دریافت‌کنندة نشان آزادی رئیس‌جمهور ایالات متحده از میان فارغ‌التحصیلان دانشگاهی با کمک‌هزینه‌های تحصیلی فولبرایت[42] و 300 هزار دریافت‌کنندة روادید تبادلات فرهنگی ایالات متحده از 200 کشور جهان[43] از نمونه‌های آن در سطوح ملّی و بین‌المللی است.

آمارهایی که تاکنون ارائه شد، برای تشریح بهتر علل و دلایل اقبال جمعی به برنامة تبادلات فرهنگی و طرح ارتقای درک متقابل ایالات متحده، گستردگی و شمول و نیز توجیه منطقی پشتیبانی مالی از آن‌هاست که غالباً از میان فعالیت‌های دفاتر مبادلات دانشگاهی[44] و کمک‌هزینه‌های تحصیلی[45] انتخاب شده بود، اما این انتخاب بدان معنی نیست که این فعالیت‌ها به حوزه‌های مذکور محدود باشد؛ به عنوان نمونه، برنامة تبادلات فرهنگی با هدف ارتقای درک متقابل، تاکنون زمینة حضور 85 هزار موسیقی‌دان از سراسر جهان را در کنسرت‌های موسیقی فراهم کرده که در ایالات متحدة آمریکا برگزار و باعث همکاری ایشان با موسیقی‌دانان آمریکایی شده‌است[46]. همچنین، در برنامة جهانی مشاورة ورزشی[47]، ایالات متحده در همکاری با 147 نمایندگی در 72 کشور جهان، 510 برنامة همکاری ورزشی را طراحی نموده‌است. این همکاری‌ها در قالب طرح توسعة ورزش، با مشارکت 5632 ورزشکار داوطلب از سراسر جهان، 228626 ورزشکار را زیر پوشش گرفته‌است. %84 این ورزشکاران داوطلب، طرح‌های توسعة ورزشی را در کشورهای خود نیز مدیریت می‌نمایند و 38 سازمان بین‌المللی از 80 سازمان فعال در این حوزه هم به دست ایشان راه‌اندازی شده‌است. این داوطلبان که شامل 52 دریافت‌کنندة نشان مسابقات جهانی و 99 ورزشکار زن تراز اول از کشورهای مختلف هم هستند، از سال 2005 میلادی تاکنون با هدف توسعة ورزش، به 58 کشور جهان سفر کرده‌اند. همچنین، 343 ورزشکار حرفه‌ای آمریکایی نیز از سال 2005 میلادی، با سفر به 83 کشور جهان کوشیده‌اند تا طرح‌های ورزشی در این کشورها را گسترش دهند و از سال 2002 میلادی تعداد 1344 مربی جوان از سراسر جهان با هدف آشنایی با پیشرفت‌های ورزشی ایالات متحده، در جریان طرح مذکور به این کشور سفر کرده‌اند[48].

همچنین، مرکز میراث فرهنگی[49] در دفتر آموزش و فعالیت‌های فرهنگی ایالات متحده، با 140 کشور جهان سابقة همکاری در حوزة حفظ میراث فرهنگی را دارد و در جریان آن، تا سال 2001 میلادی، مبلغ 74 میلیون دلار به منظور اتمام هزار طرح کاوش، حفاظت و مرمت میراث فرهنگی در 125 کشور جهان هزینه نموده‌است و 17 کشور جهان با انعقاد قراردادهایی کاوش، حفظ و مرمت میراث فرهنگی خود را به ایالات متحده واگذار نموده‌اند. این دفتر برنامه‌های آموزشی‌ در حوزة حفظ میراث فرهنگی را در 75 کشور جهان برگزار کرده‌است و برنامه‌ها و مأموریت‌های ویژه‌ای نیز در دستور کار خود دارد و یکی از شاخص‌ترین آن‌ها، مأموریت در عراق و سوریه است که در جریان آن، از سال 2005 میلادی تاکنون، تعداد 1225 اثر باستانی ربوده‌شده در جنگ عراق، شناسایی و به این کشور عودت داده شده‌است[50]. تبادلات فرهنگی مشابهی با هدف ارتقای درک متقابل، در دفاتر تبادلات فرهنگی شهروندان[51]، برنامه‌های آموزشی جوانان[52]، برنامه‌های آموزشی جهانی[53] و برنامة بازدیدکنندگان بین‌المللی[54] نیز در جریان است که برنامة اخیر با طرح تبادل پیشگامان آینده[55] از سال 1993 میلادی تاکنون توانسته‌است مشارکت 26300 نیروی داوطلب با یک میلیون ساعت فعالیت داوطلبانه را جلب نماید که 350 تن از آنان، افراد کم‌توان بودند[56]. همچنین، در قالب طرح جابه‌جایی و تحصیل جوانان[57] که با همکاری 39 کشور با بیشترین جمعیت مسلمانان اجرا می‌شود، از سال 2003 میلادی تاکنون، تعداد 11 هزار دانش‌آموز دبیرستانی مسلمان (سالانه 900 دانش‌آموز) با پرداخت کلیة هزینه‌های آشنایی با زبان انگلیسی و تحصیل در مدارس ایالات متحده، در کنار دانش‌آموزان دیگر ادیان با هدف ارتقای درک متقابل به این کشور سفر نموده‌اند و در خانه‌های شهروندان داوطلب آمریکایی سکونت داده شده‌اند[58]. با پشتیبانی کنگره و مجلس ایالات و نیز مشارکت ویژة کشور آلمان، طرح جابه‌جایی مذکور در مشارکت با دیگر کشورها (به‌ویژه کشورهای اروپایی)، با هدف مشابه ارتقای درک متقابل در جریان است.[59]

3. نقش فضاهای آمریکایی در دیپلماسی فرهنگی ارتقای درک متقابل

ایالات متحده 650 فضای آمریکایی با ساختار مدرسه، دانشگاه، کتابخانه و... در 150 کشور در اختیار دارد که در تعامل با سفارتخانة این کشور، علاوه بر نمایش فیلم، برگزاری همایش، جلسات سخنرانی و دیگر رخدادهای‌ فرهنگی، خدماتی نظیر مشاورة ادامة تحصیل در آمریکا، برگزاری کارگاه‌های آموزش زبان انگلیسی، کارگاه‌های معرفی فناوری‌های نوین و... را ارائه می‌نمایند. در ایتالیا، این فضاهای آمریکایی در شهرهایی نظیر تریئسته[60]، پیستویا[61] و رم دایر هستند که فعال‌ترین آن‌ها، دانشگاه آمریکایی رم است[62]. در واقع، این فضاهای آمریکایی به مثابة مویرگ‌های درک متقابل و تبادل فرهنگی در دیپلماسی فرهنگی ایالات متحده، وظیفة ارتقای درک و گسترش تبادلات در زمینه‌های ویژه با کشور میزبان را در دستور کار دارند.

4. آکادمی آمریکایی رم[63]

آکادمی آمریکایی رم در سال 1954میلادی تأسیس شده‌است. از سال 1984میلادی، مدرسة آمریکایی معماری[64] و از سال 1985میلادی، مدرسة آمریکایی مطالعات کلاسیک نیز دایر شد که مدرسة اخیر هرساله 12 جایزه به تحقیقات برتر در حوزة ایتالیاشناسی و رم‌شناسی اعطاء می‌کند و افراد بسیاری متقاضی شرکت در دوره‌های تابستانی آن هستند. این آکادمی با مشارکت دفتر خود در نیویورک، به مثابة پُل ارتباطی هنرمندان، نویسندگان و محققان مطالعات بینافرهنگی دو کشور ایالات متحده و ایتالیا عمل می‌کند و در این راستا، علاوه بر برگزاری نمایشگاه، برنامه‌ریزی طرح‌های تحقیقاتی، به‌ویژه در حوزة باستان‌شناسی و برپایی همایش‌های مشترک، سالانه 30 جایزه نیز به هنرمندان مشارک خود اعطاء می‌نماید[65].

این آکادمی هم‌سو با اهداف دیپلماسی فرهنگی ایالات متحده، در تعامل با سفارت و دیگر فضاهای این کشور در ایتالیا، وظیفة پوشش همکاری‌هایی را دارد که ماهیتاً از حوزه‌های فعالیت پیش‌گفته بیرون می‌مانند و یا به واسطة پیشرو بودن ایتالیا در آن‌ها شایسته‌است که فعالیتی تخصصی در زمینة آن‌ها انجام شود و نیز وظیفة انجام مطالعات فرهنگی را در کشور میزبان به عنوان مرکز بین‌المللی ایالات متحده برای چنین حوزه‌های مطالعاتی بر عهده دارد و در چنین ساختاری است که از سال 2007 میلادی، طرح آشپزی پایدار رم[66] نیز در این آکادمی آغاز به فعالیت نموده‌است. افزون بر این، این آکادمی با در اختیار داشتن یک عمارت تاریخی، باغ، کتابخانه و مجموعه‌ای نفیس، بازدیدهایی را به زبان انگلیسی و ایتالیایی برنامه‌ریزی می‌کند که در کنار دیگر رخدادهای فرهنگی، دوره‌های تابستانی و... آکادمی آمریکایی رم را به یک مکان گردشگری، مرکز فرهنگی هنرمندان و نویسندگان آمریکایی در رم، مرکز بین‌المللی مطالعات ایتالیا ـ رم‌شناسی ایالات متحده، مرکز هماهنگی مشارکت‌های هنری غیردولتی هنرمندان دو کشور، و در پایان، نمایندگی فرهنگی ایالات متحده در ایتالیا بدل نموده‌است که مخاطبان و مراجعان آن، علاوه بر ایتالیایی‌ها، جمعیت پرشمار گردشگران، دانشجویان و هنرمندان خارجی مقیم این شهر هستند.

5. ره یافت‌های واکاوی ساختار دیپلماسی فرهنگی ایالات متحدة آمریکا در ایتالیا

5ـ1. ساختار دیپلماسی فرهنگی ایالات متحدة آمریکا، مبادلات فرهنگی است که با هدف ارتقای درک متقابل و در راستای بهبود مناسبات اقتصادی ـ تجاری (به‌ویژه تجارت فرهنگی) و سیاسی (به‌ویژه طرح‌های سیاست فرهنگی نظیر همکاری‌های بین‌المللی در مبارزه با تروریسم و...) در جریان است.

5ـ2. ارتقای درک متقابل در این دیپلماسی، در حوزه‌های کلان نظیر آموزش زبان، همکاری‌های دانشگاهی و... به وسیلة دفاتر مستقل دولتی ایالات متحده با حوزة عملکرد بین‌المللی طراحی، هدف‌گذاری و پشتیبانی می‌شود و با رایزنی سفارت و کنسولگری‌های ایالات متحده در کشور میزبان، و تشکیل دفاتر نمایندگی به شکل کمیسیون مشترک برون‌سپاری و پس از بومی‌سازی در ساختار مبادلات فرهنگی، به شکل ادواری اجرایی می‌گردد.

5ـ3. مدارس و فضاهای آمریکایی در این شبکه، علاوه بر پوشش آن بخش از مبادلات فرهنگی که از کلیّت حوزه‌های کلان بیرون مانده، این مبادلات را تخصصی می‌سازد و در کشورهای میزبان مانند ایتالیا، با جایگاه فرهنگی خاص خود به عنوان مرکز بین‌المللی مطالعات در زمینة آن فرهنگ عمل می‌نماید و فراسوی مبادلات فرهنگی که با کشور میزبان و به میزبانی همان کشور دارد، در مبادلات فرهنگی بین‌المللی خود با دیگر کشورها در حوزة مورد نظر نیز مرکزیت می‌یابند.

5ـ4. طراحی راهبردی دقیق حوزه‌های کلان عملکرد و ثبات تاریخی آن‌ها، تفکیک تخصصی این حوزه‌ها و واگذاری مدیریت آن‌ها به دفاتر دولتی مستقل، طراحی حوزة عملکرد مستقل و بی‌واسطة بین‌المللی برای این دفاتر، ساختار ادواری فعالیت‌ها، هم‌افزایی بین‌المللی کمیسیون‌های مشترک، هم‌افزایی جهانی نمایندگی‌هایی که مرکزیت بین‌المللی یافته‌اند، تضمین کارایی و بهره‌وری متقابل با اتخاذ ساختار مبادلاتی، و سرانجام، تبدیل پشتیبانی اولیه به سرمایه‌گذاری سودآور در ساختار طراحی مبادلات فرهنگی برای ارتقای مناسبات تجاری و سیاسی، دیپلماسی فرهنگی ایالات متحده را در جایگاه یکی از اقتصادی‌ترین دیپلماسی‌های فرهنگی قرار داده‌است که این جایگاه هم از نظر ساختار دیوان‌سالاری، نیروی انسانی و مدیریت، و هم در معنای مالی کلمه (نسبت سرمایه به سود) حائز اهمیت است.

5ـ5. چنان‌که از حوزه‌های کلان مبادلات و جایگاه ارتقای درک متقابل در دیپلماسی فرهنگی ایالات متحده برمی‌آید، این دیپلماسی آموزش‌محور است و در ساختار مبادلاتی خود به شکل دانش‌افزایی‌های متقابلی تحقق می‌یابد که اگرچه آموزش زبان یکی از سرفصل‌های آن است، اما این آموزش در کنار آموزش‌های فرهنگی، به شکل آموزش خام زبان و محتوای فرهنگی محض ارائه نشده‌است و غالباً افق چشم‌انداز آن آموزش، سرمایه‌گذاری آموزشی در خدمت اهداف کاربردی در مناسبات تجاری‌ـ اقتصادی و سیاسی است.

5ـ6. دانش، توانایی است[67] و از این منظر، دیپلماسی فرهنگی آموزش‌محور ایالات متحده و کمک‌هزینه‌های آن، در وهلة نخست همچون بستة پیشنهادی سودآوری در مبادلة فرهنگی می‌نماید که گویی در جریان آن، ایالات متحده با آموزش، به افزایش توانایی مشارکان خود مساعدت می‌نماید. حال آنکه در سطحی بالاتر، اگر دانش توانایی است، آموزش و انتقال آن دانش و توانایی بالاتری است و از این رو، ناظر و مدیریت‌کنندة دانش و توانایی سطح نخست است؛ به عنوان نمونه، اگرچه آموزش زبان انگلیسی، آموزش دیگر علوم و فنون به زبان انگلیسی که مستلزم آموختن این زبان است و نیز حمایت از تحقیقاتی که نتایج آن‌ها به زبان انگلیسی انتشار می‌یابد، در ابتدا آینده‌ای علمی دارد، اما در عین حال، به گسترش یک جامعة زبانی کمک می­کند که نظر به میزان گسترش آن، ضامن پذیرش این زبان به عنوان زبانی بین‌المللی خواهد بود و به تبع آن، با توجه به بین‌المللی بودن، مذاکراتی سیاسی‌ با این زبان انجام خواهد یافت و یا قراردادهای تجاری، سیاسی و حقوقی به کمک این زبان تألیف خواهد شد که ممکن است یکی از طرفین آن، افرادی باشند که این زبان، زبان مادری‌ آنان بوده‌است و توانمندی‌هایی دارند که می‌توان از آن‌ها در تنظیم ظرایف یک قرارداد حقوقی استفاده نمود و زبانی را که با راهکارهای پیشین بین‌المللی شده، در موضع قدرت به کار گرفت.

5ـ7. دیپلماسی ارتقای درک متقابل در مبادلات فرهنگی ایالات متحده در واقع، سرمایه‌گذاری در آموزش و تربیت هم‌پیمانان سیاسی و مصرف‌کنندگان تولیدات آمریکایی، به‌ویژه در بازار تجارت فرهنگی است. آمریکاگرایی که دولت‌مردان ایتالیا را در هم‌پیمانی با ایالات متحده و در مقابل اتحادیة اروپا قرار داده‌است، یا میلیون‌ها مهاجر ایتالیایی که در تب شیفتگی آمریکا به این کشور سفر نموده‌اند و می‌نمایند، شواهدی بر سودآوری این سرمایه‌گذاری آموزشی و تبلیغاتی در ایتالیاست. سود حاصل از سرمایه‌گذاری ایالات متحده در طرح ارتقای درک متقابل در ایتالیا، تربیت مصرف‌کنندگانی است که سلیقه و الگوی مصرف‌ آنان در کشوری صاحب‌سبک در سینما، به پیشی‌ گرفتن سهم فروش محصولات سینمایی «هالیوود» از تولیدات داخلی در سینماهای این کشور منجر شده‌است و کودکان و نوجوانانِ یکی از پایتخت‌های طراحی لباس در جهان را بر آن داشته که با لباس‌هایی نظیر شلوار «جین»به سبک آمریکایی‌ها لباس بپوشند و در کشوری صاحب‌سبک در آشپزی، بسیاری از جشن‌های تولد خود را به همراه دوستان در یکی از رستوران‌های زنجیره‌ای غذای فوری آمریکایی، مانند «مک دونالد» جشن بگیرند، از هدیه گرفتن عروسکِ یکی از شخصیت‌های پویانمایی‌های «والت دیزنی» خرسند باشند و پس از یک سال تماشای محصولات غالباً آمریکایی از تلویزیون، جستجو در موتورهای جستجو و شبکه‌های اجتماعی صاحب‌امتیازان آمریکایی در فضای مجازی، سپری نمودن اوقات فراغت با بازی‌های کامپیوتری آمریکایی و... آرزوی آنان این باشد که در تعطیلات تابستان به شهر بازی «دیزنی»بروند تا وقتی به سنّ جوانی رسیدند، زندگی هنرپیشگان و خوانندگان اَبَرستارۀ آمریکایی را تقلید نمایند و در بزرگسالی با سودای مهاجرت به این کشور و پرسه زدن در خیابان‌های نیویورک به جمع شیفتگان آمریکا بپیوندند و میان‌سالان جامانده از این سفر، جا مانده از واقعیت جهان هستند و تصویری را که ایالات متحده از جهان می‌نماید، از رسانه‌های خود دنبال کنند و با نظم نوین جهانی که ایالات متحده در جریان جهانی‌سازی رقم می‌زند، روزگار را سپری نمایند.

5ـ8. چنان که از عنوان‌های پیشین دفاتر، برنامه‌ها و طرح‌های مبادلات فرهنگی ایالات متحده برمی‌آید، از ادبیاتی در نامگذاری آن‌ها بهره گرفته شده که اصطلاح بین‌المللی[68] غالباً دربارة وجه دیوان‌سالار و امور کنسولی مبادلات فرهنگی به کار رفته‌است و در دیگر موارد، اصطلاح جهانی[69] جایگزین آن شده‌است. این جایگزینی نشانة معناداری از افق چشم‌انداز دیپلماسی فرهنگی ایالات متحده است که فراسوی مبادلات فرهنگی بین‌المللی با ایتالیا یا هر کشور دیگری به جهانی‌سازی می‌اندیشد.