نویسنده کتاب: حیدر باقر

ناشر: میزان

تعداد صفحات: ۱۹۶ صفحه

سال نشر: ۲۰۲۰

هنگامی که کلمه "فلسفه" ذکر می شود، بازی با کلماتی دشوار و پیچیده -گاه پوچ و دور از ذهن- و فقط در مورد مسائل بدون کاربرد تصور می شود. در بهترین حالت، مردم آن را "علمی عالی متعالی" می دانند که فقط تعداد انگشت شماری از افراد با سلیقه نسبتاً عجیب و غریب آن را درک می کنند.

واقعیت این است که فلسفه مادر توسعه پارادایم یا توسعه جهان است که -آگاهانه یا ناآگاهانه- همیشه زمینه ساز پیشرفت علوم است. در فلسفه، مفاهیمی مانند خدا، عدالت، آزادی، سعادت و مفاهیم متنوع دیگر که محور زندگی بشر است، مورد بحث و تدوین قرار می گیرند.

در تمدن اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیست. زمانی بود که فقها، مفسران، متکلمین و دانشمندان مسلمان هم فلاسفه بودند. چون توسعه علوم اسلامی پایه و اساس محکمی در فلسفه دارند. با این حال، اخیراً، نه تنها در انزوا و غربت، فلسفه زمانی "فرزندی نامشروع" (حرام زاده) تلقی می شد که هدف لعن و توهین قرار می گرفت. بنابراین، به نظر می رسد که تمدن اسلامی رکود را تجربه می کرد.

این کتاب سعی دارد جنبه های مختلف فلسفه اسلامی را به صورت متناسب، موجز، عامیانه و ساده برای درک آن ارائه می دهد، اما تا آنجا که ممکن است کاملاً جامع است و سطحی نیست. به روشی ساده و روان ارائه داده می شود و خوانندگان دیدگاه های تازه ای را از جمله این موارد به دست می آورند:

· فلسفه اسلامی چیست؟

· کاربرد فلسفه اسلامی چیست؟

· تاریخ مکتب های فلسفه اسلامی

· مفاهیم کلیدی در فلسفه اسلامی

· فلسفه سیاسی و فلسفه اخلاق

نویسنده اعتقاد بیشتری به اهمیت توسعه فلسفه –به عبارت دقیق تر، بازگرداندن آن- در دامان تمدن اسلامی دارد. استدلال در این مورد به طور مفصل در چندین فصل از این کتاب ارائه شده است. او امیدوار است از طریق این کتاب مختصر -درباره علمی که اکثر مردم از آن می ترسند- و همچنین از هم‌اندیشی‌ها و دوره هایی که برگزار شده و می شود، عشق مردم به آن بیشتر شود. زیرا همان‌طور که خوانده می شود،

فلسفه اسلامی یک بدعت نیست. فلسفه اسلامی، حداقل به نظر نویسنده، از قلب تمدن اسلامی خارج می شود.

وی معتقد است که تصور دشواری های فلسفه در واقع به این دلیل بوجود می آید که فلسفه، حداقل در طول چند قرن گذشته، از تمدن اسلامی بیگانه و غریب شده است. در حالی که اگر از همان دوران کودکی مانند سایر علوم تعلیم داده می شد، مانند سایر علوم می ماند.

به گفته نویسنده، اصطلاح فلسفه اسلامی که در این کتاب به کار رفته محدود به معنای سنتی آن است، یعنی فلسفه اسلامی مشایی، اشراقی و حکمت متعالیه همان‌طور که در فصل ۶ بحث خواهد شد.

همچنین لازم به تأکید است که خارج از مجموعه فلسفه اسلامی " سنتی" که در این کتاب مورد بحث قرار گرفته است، هنوز همان افکاری وجود دارد که شایسته است در بحث فلسفه اسلامی گنجانده شود، هر چند که مختصر باشد. این شامل اندیشه های فلاسفه ای است که معمولاً از آن‌ها به عنوان "فلاسفه صغیر" یاد می شوند، مانند ابو البرکات البغدادی، ابو الحسن العامری و ابوسلیمان السجستانی - علاوه بر شاه ولی الله دهلوی، شیخ احمد سیرهندی و بسیاری دیگر از فلاسفه مسلمان.

جمع آوری شده از سایت میزان