زنان در سیاست – حضور و تاثیر آنان
زنان در صربستان با وجود اینکه در پارلمان کمی بیش از حداقل قانونی ( ۳۷.۲ درصد) کرسی دارند، اما باید گفت که صربستان پس از انتخابات پارلمانی در سال ۲۰۱۶ میلادی (۱۳۹۵شمسی) از بین ۱۹۰ کشور به لحاظ تعداد نماینده در پارلمان در رتبه ۲۷ قرار دارد. 
تعداد زنان در مجلس صربستان با برگزاری هر چرخه انتخاباتی افزایش پیدا می کند. به عنوان مثال؛ درصد زنان در پارلمان صربستان در انتخابات سال ۱۹۹۰ میلادی(۱۳۶۹ شمسی)، ۱.۶ درصد افزایش داشته و در انتخابات پارلمانی در سال ۲۰۰۸ میلادی (۱۳۸۷ شمسی)، ۲۱.۶ درصد و پس از اصلاح قوانین انتخاباتی در سال ۲۰۱۱ میلادی (۱۳۹۰ شمسی) که طبق این قانون یک سوم کرسی در پارلمان برای زنان تضمین شد، این افزایش پس از انتخابات پارلمانی در سال ۲۰۱۲ میلادی(۱۳۹۱ شمسی) تعداد کرسی پارلمانی برای زنان به ۳۲.۴ درصد افزایش یافت.
ساختار کنونی پارلمان صربستان از ۹۳ نماینده زن و ۱۵۷ نماینده مرد تشکیل شده است. ( پارلمان صربستان ۲۵۰ نماینده دارد). در حال حاضر زنان در صدر ۳ گروه از ۱۵ گروه پارلمانی که در مجلس وجود دارد، قرار دارند و از ۲۱ وزارت خانه تنها ۴ وزارت خانه توسط زنان اداره می شوند.
با وجود این، شاخص برابری جنسیت برای جمهوری صربستان نشانگر بهبود برابری جنسیت در فاصله زمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ میلادی (۱۳۹۳-۱۳۹۵ شمسی) است. ارزش شاخص برابری جنسیت در صربستان در این دوره زمانی به میزان ۳.۴ درصد افزایش یافته است.
قدرت سیاسی زنان با توجه به افزایش تعداد زنان در پارلمان و همچنین سمت وزیران در دولت افزایش داشته و به موازات این امر شاخص برابری جنسیت نیز در این کشور به ویژه در چند سال اخیر سیر صعودی داشته است.
همچنین در این راستا می توان اشاره کرد که در صربستان از سال ۲۰۱۷ میلادی(۱۳۹۶ شمسی)  برای اولین بار یک زن در صدر دولت قرار دارد و این در حالیست که پارلمان صربستان در چند نوبت توسط زن اداره و هدایت می شود.
از طرف دیگر با توجه به  اینکه از ۷۰ حکومت محلی در سراسر صربستان زنان در صدر تنها ۱۲ حکومت محلی قرار دارند و در ۲۳ حکومت محلی و شورای شهر حتی یک زن نیز فعالیت ندارد، اشاره می شود که حضور پایین زنان در نهادهای حکومت های محلی در صربستان کاملا مشهود است.
با توجه به اینکه مشارکت مساوی زن و مرد در نهادهای سیاسی و غیر سیاسی در هر جامعه به عنوان یکی از پیش شروط مهم دستیابی به دموکراسی است، لذا حضور زنان و تاثیر گذار بودن زنان در هر جامعه امری بسیار مهم محسوب می شود.
با این وجود و بر اساس آمارهای ارائه شده می توان گفت که در صربستان گام های بزرگی در راستای برابری جنسیت برداشته شده است، اما تخمین هایی وجود دارد که نشان می دهد هنوز در موضوعات مهم مردها تصمیم گیرنده هستند.

 اقدامات دولت صربستان در برابری جنسیت
دولت جمهوری صربستان با هدف ارتقاء برابری جنسیت در این کشور یک نهاد هماهنگی برابری جنسیتی در ۳۰ اکتبر سال ۲۰۱۴ میلادی(۸ آبان ۱۳۹۳ شمسی) تاسیس کرد. در صدر این هیات خانم « زورانا میخایلوویچ» معاون نخست وزیر و وزیر حمل و نقل قرار دارد.
نهاد هماهنگی برابری جنسیتی یک ساز و کار هماهنگی ملی در امور برابری جنسیتی در دولت صربستان محسوب می شود و فعالیت این نهاد هماهنگ کردن کار دستگاه های اداری دولتی و سایر نهادها با هدف بهبود برابری جنسیتی و جایگاه زنان و مردان در کشور است.
همچنین ماموریت نهاد هماهنگی برای برابری جنسیت، کمک به دولت صربستان و تمامی جامعه در جهت ارائه ارزش یابی برابری جنسیت و نیازهای همه افراد جهت تحقق امکانات کامل و عاری از تبعیض بر اساس جنس و جنسیت است.
ماموریت نهاد هماهنگی جنسیتی نیز در کنار همکاری با نهادهای مستقل جمهوری صربستان که فعالیت آنها رسیدگی به حقوق بشر است، معرفی موضوعات برابری جنسیتی در سیاست ها و اقدامات دولتی می باشد. 
همچنین این نهاد از برنامه مربی گیری برای زنان جوان به ویژه در جامعه رومی ها (کولی ها) در جهت کمک به آنها در انتخاب شغل حمایت می کند و سالانه یک بار مدرسه تابستانی تشکیل می دهد و از شبکه پارلمانی زنان در تلاش خود برای نظارت بر اجرای قوانین برابری جنسیتی حمایت می کند.
« زوارنا میخایلوویچ» معاون نخست وزیر و وزیر حمل و نقل در دولت صربستان که ریاست نهاد هماهنگی برابری جنسیت را در دولت نیز بر عهده دارد، اخیرا به مناسبت روز جهانی خانواده گفت که برابری جنسیت زن و مرد پایه و اساس یک خانواده سالم است.
وی با اشاره به اینکه خانواده نه تنها پناهگاه و منبعی برای شروع زندگی است، گفت که خانواده نیز ما را در برقراری محبت، احترام، مراقبت از یکدیگر و همسویی متحد می کند.
میخایلوویچ همچنین با اشاره به نقش زنان و خانواده در جامعه افزود: مسئولیت ما بزرگ سالان بسیار مهم و زیاد است، زیرا ما برای قشر جامعه می توانیم الگو و نمونه رفتار و کردار باشیم. پس بیایید صدای خود را در برابر خشونت بلند کنیم و عاملان خشونت را به نهادهای مسئول گزارش دهیم و از زنان محافظت کنیم.

سازمان و موسسه های مختلف حمایت از زنان، خانواده و کودکان در صربستان
در صربستان سازمان و موسسه های زیادی وجود دارد که فعالیت آنها صرفا مربوط به حفاظت از زن و خانواده است که از طرف دولت این کشور نیز حمایت می شوند. از طرف دیگر در قانون اساسی صربستان به نقش زن و برابری جنسیت در جامعه اهمیت زیادی داده شده است.
در بلگراد پایتخت صربستان و همچنین در شهرهای بزرگ این کشور مراکز و خانه های امن و تلفن های ویژه ای برای کمک، نگهداری و حفاظت از زنان و کودکان که مورد آزار و احیانا خشونت در خانواده قرار گرفته اند، فعالیت دارند.
همچنین مراکزی نیز در نقاط مختلف صربستان وجود دارد که زنان می توانند مشکلات خود را با روانشناسان و مدد کاران اجتماعی در میان بگذارند.
سازمان و موسسه های زیر در نقاط مختلف صربستان از جمله مراکزی هستند که در رابطه با زنان و رفع مشکلات آنها و یا مبارزه با تبعیض فعالیت دارند که به شرح این مراکز پرداخته می شود؛
۱-    سازمان تحت عنوان «از محفل – ووی ودینا»:
  یک سازمان جامعه مدنی زنان است که در شمال صربستان قرار دارد و در ماه مارس ۲۰۰۷ میلادی (۱۳۸۶ شمسی) تاسیس شده است. فعالیت این سازمان به ویژه در حمایت از زنان و کودکان معلول است که در معرض خشونت قرار دارند. همچنین تقویت آگاهی عمومی از تبعیض های متعدد در برابر زنان معلول از دیگر فعالیت های این مرکز به شمار می رود.
این سازمان با حمایت و پشتیبانی حرفه ای از موقعیت و حقوق زنان با معلولیت در منطقه ووی وودینا فضای مناسبی را جهت مشارکت برابر و یکسان این قشر از زنان در جامعه فراهم می کند.
شماره تلفن: ۰۰۳۸۱۲۱۴۴۷۰۴۰ و ۰۰۳۸۱۶۶۴۴۷۰۴۰ 
آدرس:- Novi sad- Srbija Bulevaru vojvode Stepe ۶۷
ایمیل: office@izkrugavojvodina.org,   info@invalidnostns.rs
۲-    «دایره جایگزین- کراگویواتس»:
یک مرکز آموزش، ارتباطات و تحقیقات در شهر کراگویواتس در جنوب غربی صربستان به شمار می رود که در سال ۲۰۰۰ میلادی(۱۳۷۹ شمسی) با هدف ارتقاء کیفیت زندگی زنان و سایر گروه های حاشیه نشین تاسیس شده است.
دایره جایگزین – کراگویواتس به طور دائم در تلاش است تا آگاهی عمومی از حقوق بشر را در امور حقوق بشر زنان، خشونت در خانواده و همچنین توسعه امکانات برای ارائه خدمات به قربانیان خشونت را افزایش دهد. 
اعضای این سازمان نخستین مرکز مشاوره و اولین خانه امن برای زنان و کودکان قربانی خشونت خانگی را در شهر کراگویواتس تاسیس کرده اند. 
دایره جایگزین- کراگویواتس همچنین خود را در پروتکل همکاری های متقابل در روند محافظت از قربانیان خشونت خانگی در شهر کراگویواتس گنجانده است.

شماره تلفن این سازمان برای کمک به زنان که مورد خشونت قرار گرفته اند ۰۰۳۸۱۳۴۳۰۵۶۴۱ است که روز های سه شنبه و پنجشنیه بین ساعات ۱۴ تا ۱۷ در دسترس متقاضیان به کمک می باشد. مکان این سازمان در شهر کراگویواتس- بلوار ووی ووده ستپه ۶۷ (Bulevaru vojvode Stepe ۶۴- Kragujevac- Srbija) و شماره تلفن تماس با دفتر ۰۰۳۸۱۲۱۴۴۷۰۴۰ می باشد و از طریق ایمیل (office@izkrugavojvodina.org ,  info@invalidnostns.rs) می توان تماس برقرار کرد.
۳-    مرکز خودمختاری زنان- بلگراد:
این مرکز یک سازمان غیر دولتی است که در سال ۱۹۹۳ میلادی (۱۳۷۲ شمسی) تاسیس و فعالیت آن بر اساس اصول و تئوری «فمینیستی» است. 
این مرکز معتقد است که زندگی بدون خشونت، حقوق اساسی بشریت است و بر همین اساس از زنان حمایت ویژه می کند و به خشونت های مردان علیه زنان چه بصورت فردی و یا نهادی پاسخ می دهد و همچنین در جهت تقویت شبکه زنان و جامعه مدنی به طور کلی کمک و تلاش دارد.

مرکز خودمختاری زنان- بلگراد چه برای پیشگیری و یا ارائه اطلاعات به زنان که از خشونت مردان در سختی به سر می برند از طریق خدمات تلفنی در زمینه های حمایت اجتماعی و روانی، اطلاعات حقوقی و دیگر حمایت های مرتبط، خدمات مشاورتی می دهد. همچنین این سازمان بطور مستقل از ذینفعان در موسسات و دادگاه و مراحل اداری حمایت و دفاع می کند.
۴-    مرکز دختران در شهر نیش صربستان:
 این مرکز در ۱۵ آوریل ۱۹۹۸ میلادی( ۲۶ فروردین ۱۳۶۷) تاسیس و در ابتدا با ایجاد خط تلفنی برای کمک به زنان و کودکان قربانی خشونت در شهر نیش واقع در جنوب صربستان شروع به کار کرد.
هدف از تاسیس این مرکز تلاش برای بهبود جایگاه دختران و زنان از طریق آموزش و آزادی زنان جوان است. سه زمینه اصلی که این مرکز به طور مدوام با آن سر و کار دارد، عبارتند از: پیشگیری از حمایت از دخترانی که از خشونت جان سالم به در برده اند، جلوگیری از قاچاق دختران و سلامت زنان.
رسالت مرکز برای دختران؛ همچنین توانمندی دختران، زنان جوان و نوجوانان از طریق آموزش، فعالیت و خلاقیت این قشر در شهر نیش است. این مرکز در ۱۸ سال اخیر(از ۱۳۸۱ شمسی تا کنون) ضمن ایجاد یک خط تلفنی برای ارائه خدمات مشورتی به دختران، فعالیت های دیگری را از جمله برگزاری جلسات و کارگاه های آموزشی و تجربی، سخنرانی، ارائه کمک های روانشناختی، تئاتر فعال فمینیستی، جشنواره هنری، نمایشگاه هنر نقاشی در پرونده خود داشته است. در این برنامه ها عموما زندگی و مشکلات دختران، خانم ها و علایق آنها  تحلیل و بررسی شده است.
۵-    مرکز پشتیبانی زنان در شهر کیکیندا در استان ووی وودینا در شمال صربستان:
 این مرکز پشتیبانی زنان، یک سازمان غیر حزبی و غیر انتفاعی است که در سال ۲۰۰۴ میلادی(۱۳۸۳ شمسی) با هدف سازماندهی اجرای انواع برنامه های آموزشی، تبلیغی، مشاوره ای و سایر فعالیت ها برای بهبود جایگاه زنان دایر شده است.
این مرکز از سال ۲۰۰۹ میلادی(۱۳۸۸ شمسی) مرکز مشاوره برای ارائه کمک های حقوقی و روانی به زنان بازمانده از خشونت دایر کرده که در آن تیمی از متخصصان کمک های حقوقی و روانی و همچنین مشاوره های اجتماعی را ارائه می دهد.
این مرکز جهت کمک های مشورتی به زنان تلفن هایی را برقرار کرده که هر روز از ساعت ۹ تا ۲۲ در خدمت زنان قرار دارد. در کنار تلفن همچنین ئی میلی هایی نیز در این سازمان برای ارائه کمک وجود دارد.
شماره تلفن: ۰۰۳۸۱۲۳۰۴۳۷۳۴۳
ایمیل: podrska۱@open.telekom.rs.
۶-    سازمان غیر انتفاعی «پدیده» در شهر کرالیوو: 
 این مرکز یک سازمان غیر انتفاعی در شهر کرالیوو در جنوب صربستان است که به بهبود زندگی زنان در جامعه شهری و محلی می پردازد. 
این سازمان غیر انتفاعی همواره با درنظر گرفتن جنبه های برابر جنسیتی، محیط زندگی و کارآفرینی اجتماعی اهداف خود را در محور برابری جنسیت و کارآفرینی های جنسیتی پیاده می کند.
ایجاد و ارائه خدمات جدید اجتماعی به بازماندگان خشونت بر پایه جنسیت، ارتقای آگاهی و آموزش به ویژه برای جوانان و زنان و عموم مردم در مورد مسایل مساوات جنسیتی و کارآفرینی، بهبود مکانیسم اجرای قوانین مربوط به بهبود برابری جنسیتی و ارتقای مفهوم کارآفرینی اجتماعی از دیگر فعالیت های این مرکز به شمار می روند.
این سازمان از سال ۲۰۱۳ میلادی(۱۳۹۲ شمسی) تصمیم خود را برای تشکیل و شکل گیری گروه خودیاری تحت عنوان  «کمک موجب تغییرات می شود» که از سوی اداره کمک و حمایت های امور اجتماعی دولت جمهوری صربستان نیز حمایت می شود، به اجرا در آورد.
آدرس سایت : www.fenomena.org
۷-    فرهنگسرای «داما د» ( Dama D) نووی پازار: 
این فرهنگ سرا در سال ۱۹۹۲ میلادی (۱۳۷۱ شمسی) تاسیس شده و هدف از آن ترویچ حقوق بشر، برابری جنسیت و به طور کلی حقوق بشر است. 
فعالیت های این فرهنگ سرا در چهار مؤلفه  تقسیم بندی شده است: ۱) دموکراتیزه شدن، حقوق بشر و آزادی بیان؛ ۲) گفت و گو بین قومی و همکاری؛ ۳)برابری جنسیت و کار با گرو های آسیب پذیر؛ ۴) رهبری جوانان در جوامع محلی.
در مؤلفه کار با گروه های آسیب پذیر تحت نظر مرکز فرهنگی «داما د Dama D » از سال ۲۰۰۲ میلادی(۱۳۸۱ شمسی)، نخستین و تا کنون تنها خط تلفن کمک « SOS» برای زنان و کودکان قربانی خشونت در شهر نووی پازار و منطقه سنجاک دایر شده است که از سال ۲۰۰۳ میلادی (۱۳۸۲شمسی)این مرکز بر اساس دواطلبانه فعالیت می کند.
۸-    واحد امنیت در شهر کراگویواتس (Oaza sigurnosti ) در جنوب صربستان:
 این مرکز در سال ۲۰۰۸ میلادی (۱۳۸۷ شمسی) در شهر کراگویواتس صربستان با هدف تحقق حقوق بشر زنان بنیاد شده است. یکی از پروژه های اجرا شده در این سازمان « حمایت از پیشگیری سرطان در زنان در مناطق روستایی شهر کراگویواتس در فاصله زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ میلادی(۱۳۸۹-۱۳۹۱ شمسی)است که از این طریق این سازمان معاینه بیماری های زنانه را برای حدود ۳ هزار زن انجام داده است.
همچنین برپایی میزگرد های بی شمار، تریبون و کنفرانس از دیگر اقدامات مرکز واحد امنیت بوده که این سازمان با مشارکت در این مراسم ها به یک خالق فعال در زندگی روزمره در شهر کراگویواتس و منطقه شومادیا تبدیل شده است.
شماره تلفن کمک (SOS) این سازمان؛ ۰۰۳۸۱۳۴۳۳۲۰۴۸ که هر روز کاری از ساعت ۸ تا ۱۵ در دسترس متقاضیان است.
۹-    مرکز رومی ها ( کولی ها) دایه، Daje برای زنان و کودکان در بلگراد:
 این مرکز برای زنان و کودکان قربانیان خشونت از قشر قومی رومی ها اختصاص دارد که در سال ۲۰۰۱ میلادی (۱۳۸۰شمسی)از طرف زنان در منطقه زمون پولیه در حومه بلگراد تاسیس شده است.
 هدف از تاسیس این مرکز مقابله با خشونت جنسی بر زنانی است که در مسیر رسیدن به بخش شهری منطقه قرار دارند. هدف این انجمن بهبود بخشیدن تمامی سازوکارهای اجتماعی به منظور مقابله با خشونت های جنسی، اقتصادی و دیگر خشونت ها و تبعیض کودکان و زنان با قومیت رومی ( کولی) است.
این مرکز طی ۱۵ سال کار در جهت بهبود جایگاه زنان رومی در تمامی زمینه های زندگی از جمله حق تحصیل، اشتغال، بهداشت و درمان، حق انتخاب شریک زندگی و برنامه ریزی خانواده گام های بزرگی برداشته است.
خط تلفنی کمک (SOS) به زبان رومی ( کولی) در بلگراد دایر است. این مرکز در واقع تنها گروه زنان شناخته شده است که بطور مستقیم از زنان در شهرک های غیر رسمی رومی ها حمایت می کند. این سازمان،۲۱ شهرک غیر رسمی در بلگراد را که عموما ساکنین آنها رومی هستند، پوشش می دهد.
این انجمن علاوه بر اینکه عضو شبکه زنان در مقابله با خشونت است، عضو شبکه زنان رومی و شبکه «زنان در پوشش سیاه» صربستان نیز است. فعالیت انجمن زنان در پوشش سیاه حمایت از زنان و حقوق بشر در صربستان است.
۱۰-    مرکز زنان SOS در شهر نووی ساد:
 تلفن کمک (SOS) برای قربانیان زنان و کودکان نووی ساد در شمال صربستان در ۸ مارس سال ۲۰۰۲ میلادی (۱۷ اسفند ۱۳۸۰ شمسی)تاسیس شد. این مرکز به عنوان یک انجمن مستقل شهروندان از نوامبر سال ۲۰۰۴ میلادی(۱۳۸۳ شمسی) شکل گرفت و به زنان و کودکان قربانی خشونت در قالب حمایت عاطفی، اطلاع رسانی، روان شناسی و حقوقی کمک های مستقیم ارائه می کند.
این مرکز همچنین در زمینه حفاظت و ارتقای بهبود جایگاه زنان و کودکان و جوانان در خصوص آگاهی از حق زندگی بدون خشونت و امکان غلبه بر خشونت فعالیت دارد.
انجمن مرکز زنان SOS در شهر نووی ساد، عضو شبکه زنان علیه خشونت و شبکه SOS در استان ووی وودینا است. شماره تلفن این مرکز ۰۰۳۸۱۲۱۴۲۲۷۴۰ که هر روز کاری بین ساعات ۱۷ تا ۲۱ در خدمت نیازمندان به کمک است.
۱۱-    « ... از مسیر- بلگراد»:
 این مرکز سازمانی برای حفاظت از حقوق و حمایت از زنان معلول است که در سال ۱۹۹۷میلادی(۱۳۷۶شمسی) با هدف ارتقای حقوق بشر در زندگی بدون خشونت و تبعیض با افزایش آگاهی عمومی از موقعیت و نیازهای ویژه زنان معلول و همچنین بهبود سلامت افراد با معلولیت های خاص مخصوص زنان تاسیس شده است.
این مرکز همچنین تلفن کمک SOS با این شماره  ۰۰۳۸۱۱۱۳۴۴۸۰۴۵ که از ساعت ۱۰ تا ۱۶ هر روز فعال است برای حمایت از افراد معلول و خانواده آنان در شرایط خشونت و تبعیض دایر کرده که خدماتی مانند؛ کمک های حقوقی و روانی و کمک های حقوقی رایگان به زنان معلول، خانواده و سرپرستان آنان ارائه می دهد. 
۱۲- «ژیوادین یووانوویچ» وزیر امور خارجه یوگسلاوی سابق و یکی از موسسین مجمع بلگراد برای جهانی برابر است. این مجمع در سال ۲۰۰۰ میلادی (۱۳۷۹ شمسی) در بلگراد پایتخت صربستان تاسیس شده است.
یووانوویچ از سال ۲۰۰۵ میلادی(۱۳۸۴ شمسی) برای رئیس این مجمع انتخاب شده و هدف اصلی این سازمان برای جهانی برابر است که زنان و مردان در آن نقش برابر و یکسانی داشته باشند.

منابع: 
https://www.zeneprotivnasilja.net/o-nama/misija-organizacija
https://nkd.rs/۲۰۱۹/۰۹/۲۶/zene-u-politici-njihovo-prisustvo-i-uticaj/