منبع: شبکه برلین و براندنبورگ

از نوامبر سال ۲۰۱۸ که امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه خواستار بازگرداندن گنجینه‌های آفریقایی موجود در موزه‌های فرانسه شد، مسئولان دولت آلمان نیز تصمیم گرفتند تا بخشی از آثار مربوط به دوران استعمار در موزه‌های خود را به کشورهای مبدا بازگردانند. اما همه به خوبی می‌دانیم که چنین کاری با مشکلات مختلفی همراه است. از یک سو، بازگرداندن تمام آثار دوران استعمار به کشورهای مبدا کار آسانی نیست و از سوی دیگر، برخی از دولت‌های آفریقایی به دلیل کمبود شدید امکانات، ترجیح می‌دهند که آثار تاریخی‌شان در موزه‌های آلمان باقی بماند. از این‌رو، انجمن موزه‌های آلمان در هفته‌های اخیر، یک کتابچه راهنما تهیه کرده‌ است تا نحوه برخورد با آثار مربوط به دوران استعمار و همچنین ارتباط با مسئولان کشورهای مبدا را به مسئولان موزه‌های آلمان آموزش ‌دهد. این کتابچه راهنما به سه زبان انگلیسی، آلمانی و فرانسه منتشر شده است.

سال‌هاست که دارایی‌های فرهنگی در بسیاری از کشورها به دلیل جنگ‌ و استعمار به غارت می‌روند. در این شرایط، نه تنها آثار هنری و باستانی برای همیشه ناپدید می‌شوند، بلکه منابع مهم تاریخی و فرهنگی نیز از بین می‌روند. به طور مثال، بخشی از آثار موجود در موزه‌های آلمان توسط دریانوردان، سربازان، تجار و کلکسیون‌داران وارد این کشور شده است. از نوامیر سال ۲۰۱۸ که رئیس‌جمهور فرانسه خواستار بازگرداندن گنجینه‌های آفریقایی موجود در موزه‌های این کشور شد، مسئولان دولت فدرال نیز تصمیم گرفتند تا بخشی از آثار مربوط به دوران استعمار در موزه‌های خود را به کشورهای مبدا بازگردانند. اما همه به خوبی می‌دانند که چنین کاری با مشکلات مختلفی همراه است. از یک سو، بازگرداندن تمام آثار دوران استعمار امکان‌پذیر نیست و از سوی دیگر برخی از کشورهای آفریقایی به دلیل کمبود امکانات، ترجیح می‌دهند که آثارشان در موزه‌های کشورهای اروپایی نگهداری شود. در همین ارتباط، انجمن موزه‌های آلمان به تازگی کتابچه راهنمایی را منتشر کرده‌ است تا مسئولان موزه‌ها را درباره نحوه نگهداری از آثار مربوط به دوران استعمار و همچنین چگونگی برخورد با مسئولان کشورهای مبدا آگاه سازند. این کتابچه راهنما که در ۲۲۰ صفحه و به سه زبان انگلیسی، آلمانی و فرانسه تهیه شده است، اطلاعات مفیدی درباره تبادل و همکاری میان موزه‌های آلمان و کشورهای مبدا در اختیار مسئولان مربوطه قرار می‌دهد. در این راستا قرار است که لیستی از آثار مربوط به دوران استعمار در سراسر موزه‌های آلمان تهیه شود. همچنین مقرر شده است که تصاویر و اطلاعات مربوط به آثار خریداری شده از کشورهای دیگر نیز به صورت دیجیتال در دسترس عموم قرار گیرد.

در بخشی از این کتابچه راهنما درباره چگونگی بازگرداندن اشیای تاریخی به کشورهای مبدا آمده است:« باید آثار تاریخی و میراث فرهنگی مربوط به دوران استعمار مورد بررسی قرار گیرد. این کار حتی در موزه‌های کوچک نیز باید انجام شود. اگر کارشناسان مربوطه به این نتیجه برسند که وجود آثار تاریخی، مذهبی و یا فرهنگی مربوط به دوران استعمار در موزه‌های آلمان، باعث می‌شود که حقوق کشورهای مبدا زیر پا گذاشته شود، باید این آثار به صاحبان اصلی خود بازگردانده شود.»

این در حالی است که مسئولان بخش فرهنگی وزارت خارجه آلمان معتقدند که بسیاری از کشورها تنها خواستار برگزاری نمایشگاه‌های مشترک با جمهوری فدرال آلمان هستند و به دلیل کمبود امکانات ترجیح می‌دهند که آثارشان در موزه‌های آلمان باقی بماند. اگر می‌خواهید که در این باره اطلاعات بیشتری به دست آورید، به سایت زیر مراجعه کنید:

https://www.rbb24.de/kultur/beitrag/2021/02/museen-berlin-kolonialismus-kultur-leitfaden.html