تاریخ روابط فرانسه و ژاپن به حدود اوایل قرن هفدهم باز می گردد، هنگامی که یک سامورایی ژاپنی در راه سفر به رم برای چند روز در یکی از شهرهای فرانسه اقامت کرد.

فرانسه و ژاپن در طول قرن ها، تعاملات متنوع خود را به ویژه در حوزه فرهنگی توسعه دادند و به روابطی بسیار مستحکم  دست یافته اند.

پس از گذشت نزدیک به ۲۵۰سال انزوای ژاپن در دوران توکوگاوا، دو کشور از نیمه دوم قرن نوزدهم در زمینه های نظامی، اقتصادی، حقوقی و هنری شرکای بسیار مهمی شدند و حتی ژاپنی ها برای بازسازی ارتش خود از کمک فرانسوی ها برخوردار شدند و در ادامه نیز در مسیر مدرنیته بسیاری از جنبه های فرانسوی به ویژه در توسعه صنعت کشتی سازی و یا تدوین قانون اساسی را اخذ نمودند.

از سوی دیگر فرانسوی ها در حوزه هنر مدرن و یا موضوعات مرتبط با ابریشم موضوعات متنوعی را از ژاپنی ها الهام گرفتند.

یکی از مهمترین جنبه های همکاری این دو کشور در حوزه فرهنگی را می توان در خصوص برنامه "Japonismes ۲۰۱۸" برشمرد.

در قرون گذشته برای هنرمندان امپرسیونیست، ژاپن برای بسیاری از افراد در فرانسه منبع الهام و جذابیت بوده است و این برنامه یعنی  "Japonismes ۲۰۱۸" در واقع در جهت معرفی بسیاری از ظرفیت های فرهنگی و هنری ژاپن طراحی و برنامه ریزی شده بود.

کوروهیتو ماسودا ، مدیر برنامه "Japonismes ۲۰۱۸" در ارتباط با این مناسبت مهم گفته بود که کاندیداها و شهرهای دیگری مانند مسکو یا اسپانیا وجود داشتند، اما فرانسوی ها بیش از هر کشور دیگری فرهنگ ژاپنی را بهتر درک می کنند.

در این برنامه موسیقی نظامی دوره توکوگاوا تا آثار هنرمندان معاصر باحدود ۶۷ نمایشگاه، اجراهای مختلف، آثار متنوع و متعدد، تجربیات دیجیتالی (در حدود فضای دو کیلومتری) و ... با هدف برجسته سازی نشاط فرهنگی ژاپن در مقیاسی بسیار بزرگ که کمتر در خارج از ژاپن اتفاق افتاده بود به انجام رسید که مسئولان عالی مانند نخست وزیر زاپن، رئیس جمهور فرانسه و بسیاری دیگر از مقامات در ان حضور داشته و یا حمایت کرده بودند تا در واقع با  ادغام هنر، فناوری و رسوم سنتی، استمرار سنت های ژاپنی تا امروز را به نمایش گذارد.

ژاپن در این پروژه بیش از ۳۰ میلیون یورو سرمایه گذاری کرد و به نظر می رسد که نگاهی هم به غلبه بر فرهنگ چینی در جهان داشت تا بتواند ظرفیت ها و توانایی های هنر ژاپنی را نیز به نمایش گذارد و این برنامه در کشوری که نگاهی بسیار مثبت به ژاپن دارد به اجرا در آمد و بر اساس آمارها این برنامه نیز در فرانسه بیش از ۲۵۰ هزار بازدید کننده داشته است.

نخست وزیر شینزو آبه هم در این ارتباط و در نشستی به افتخار این برنامه بر اهمیت برنامه های فرهنگی ژاپن در فرانسه تاکید کرد.

در حوزه فرهنگی یک داستان عاشقانه هم بین دو کشور وجود دارد که به رابطه ای که اندکی پس از آغاز روابط دو کشور در سال ۱۸۵۸ اشاره می کند و برخی نیز معتقدند بسیاری مانند ون گوگ، مونه و دیگر هنرمندان قرن نوزدهم تحت تاثیر "ژاپنیسم" بوده اند و نکته جالب آن که در فرانسه رئیس جمهور پیشین ژاک شیراک نیز طرفدار هوادار سرسخت هنر ژاپنی و به ویژه کشتی سنتی سومو بوده و ده‌ها بار به این کشور سفر کرده است.

برجسته ترین برنامه هایی که برای "Japonismes ۲۰۱۸" در فرانسه برنامه ریزی و اجرا شده بود، اولین کنسرت اروپایی توسط هاتسون میکو ستاره پاپ ژاپنی بودکه بسیار مورد توجه قرار گرفت و در کنار آن هم برنامه هایی از موسیقی کلاسیک ژاپنی، کابوکی، تئاتر، موسیقی مدرن، الکترونیکی و کنسرت های هیپ هاپ و نمایشگاه های خلاقیت های باستانی و مدرن  همچون سفال های ۱۱۰۰۰ ساله و لباس های سنتی در نظر گرفته شده بود و به افتخار این برنامه هم برج ایفل به مدت دو شب در ماه سپتامبر به رنگ قرمز و سفید پرچم ژاپن در آمد.

فعالیت های فرهنگی در ژاپن از طریق سفارت فرانسه در این کشور، انجمن همکاری های فرانسه و ژاپن و مرکز فرهنگی فرانسه انجام می شود.

نکته حائز اهمیت آن که مرکز فرهنگی فرانسه در شهرهای توکیو، یوکوهاما، کیوشو و اوساکا شعباتی را ایجاد نموده و به فعالیت مشغول می باشد.

بخش فرهنگی سفارت فرانسه در ژاپن بیشترین تمرکز خود را در حوزه گردشگری و هنر معاصر قرار داده هر چند که فعالیت های متنوع دیگری همچون برگزاری کلاس های آموزش زبان فرانسه، برگزاری نمایشگاه عکس هنری و نقاشی، برگزاری کنسرت موسیقی، اجرای جلسات سخنرانی هنرمندان و شاعران فرانسوی در ژاپن، اجرای تئاتر، برگزاری نمایشگاه های تزئییات لباس و زیروآلات فرانسوی، نشست های نقد و بررسی کتاب و فیلم، آموزش رقص و ... را به انجام می رساند.

ملاحظات:

۱- تفاوت روند مدرنیسم در ژاپن با بسیاری از کشورهای دیگر را می توان به صورت عمده در حفظ ارتباط با آداب و سنت های گذشته از یک سو و توان و ظرفیت بومی سازی برداشت های مختلف فرهنگی از دیگر سو دانست که ژاپن را در این جهت از دیگر کشورها متمایز نموده و علاوه بر این که جذابیت های فراوانی را در داخل حفظ نموده، برای مخاطب خارجی نیز زمینه های ارزشمندی را به منظور توجه و دریافت تصویری بهتر از ژاپن فراهم کرده است.

۲- علیرغم ان که بسیاری از داشته های فرهنگی از جمله زبان، آئین، دین و سنت های این کشور از چین، کره و یا حتی کشورهای مسیر ابریشم به دست آمده ، اما ژاپن در تلاش است تا یگانگی و منحصر به فرد بودن فرهنگ خود را معرفی نماید و تا حدود زیادی می توان گفت که در این جهت توفیق داشته و همچون دهه هایی که با شکست بر چین، کره و روسیه توانست جایگاه خاصی را از توانایی و پشتکار برای خود ایجاد نماید، در این زمینه نیز توانسته ویژگی های انحصاری خود را به نمایش گذارد.

۳-  ژاپن همواره در رقابت با چین در زمینه های اقتصادی قرار داشته اما به نظر می رسد زمین این بازی علاوه بر اقتصاد، فرهنگ را نیز در برگرفته و زاپن علاقه مند است تا به عنوان فرهنگی برتر نه در آسیا که در جهان مورد شناسایی قرار گیرد.