بر اساس داده های Eurostat ، تعداد خانوارهای اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۸، ۱۹۴ میلیون نفر بود که ۱۲ میلیون بیشتر از سال ۲۰۱۰ است. اگرچه تعداد خانوارها در حال افزایش است، اما میانگین تعداد اعضای آنها رو به کاهش است. در کمتر از ده سال، متوسط ​​اندازه یک خانوار در اتحادیه اروپا از ۲.۴ عضو به ۲.۳ کاهش یافت، در حالی که درصد خانوارهای یک نفره در سال ۲۰۱۰، ۱۷ درصد افزایش یافت. تعداد زوج‌های بدون فرزند یا خانواده‌های تک والد در همین بازه زمانی ۱۳ درصد افزایش داشته است.

آلمان و فنلاند بیشترین تعداد خانوارهای بدون فرزند را دارند،هر کدام ۷۸ درصد. پس از آن سوئد با ۷۷ درصد، اتریش با ۷۵ درصد و بلغارستان با ۷۴ درصد قرار دارند. از سوی دیگر، بیشترین خانه های دارای فرزند در ایرلند - ۳۹ درصد، سپس در لهستان، اسلواکی و قبرس - هر کدام ۳۶ درصد و سپس در رومانی ۳۵ درصد ثبت شده است.

حدود ۱۴ درصد یا ۷.۹ میلیون خانوار درکل اتحادیه اروپا دارای والدین مجرد هستند. در دانمارک، تقریباً ازهر سه خانواده یکی والدین مجرد هستند. پس از دانمارک، استونی، سوئد، لیتوانی، لتونی و فرانسه قرار دارند.

در مقابل، کرواسی با شش درصد کمترین درصد خانواده های تک والد را دارد و رومانی، فنلاند، اسلواکی و یونان اندکی بیشتر.

در مورد تعداد فرزندان، درصد خانواده هایی که در اتحادیه تنها یک فرزند دارند ۴۸ درصد است. دو نفر ۴۰ درصد خانه و سه نفر ۱۳ درصد.

بیشترین خانوارهای دارای یک فرزند در بلغارستان  ۶۰ درصد و در پرتغال ۵۸ درصد ثبت شده است. لتونی و لیتوانی هر کدام با ۵۵ درصد در رتبه های بعدی قرار دارند. کمترین تعداد چنین خانواده هایی در ایرلند۳۵ درصد، سوئد و هلند هر کدام ۳۹ درصد است.

وضعیت خانواده در صربستان

براساس همین آماردرصربستان از۲,۴۱۷,۰۰۰ خانوار، ۵۴۰,۵۰۰ خانواده تک نفره هستند، یعنی بیش از نیم میلیون نفر به تنهایی زندگی می کنند. طبق آمار، ۵۲۵۰۰ والدین مجرد، ۴۱۷۵۰۰ زوج دارای فرزند و ۴۰۹۶۰۰ زوج بدون فرزند در صربستان ثبت شده اند.

بنابه گزارش اداره آمار جمهوری صربستان میانگین تعداد فرزندان در هر خانواده در صربستان ۱.۵۸ است و همچنین تقریبا نیمی از خانواده ها در صربستان والدین دارای فرزند هستند. تقریباً یک سوم خانواده ها را زوج های متاهل و بدون فرزند تشکیل می دهند، ۱۳.۷ درصد مادران دارای فرزند و تنها ۳.۶ درصد خانواده ها دارای پدر و فرزند هستند.

در صربستان، بیش از نیمی از خانواده ها دارای یک فرزند(۵۱.۸٪)  ، ۴۰ درصد دارای دو فرزند، ۶.۷ درصد دارای سه فرزند، در حالی که تنها ۱.۴ درصد از خانواده ها دارای چهار فرزند یا بیشتر هستند. متوسط ​​خانواده دارای فرزند در جمهوری صربستان ۱.۶ فرزند دارد.

کارشناسان آمار خاطرنشان کردند که زندگی مشترک چندین نسل به طور فزاینده ای نادر می شود، بنابراین بیش از ۸۸ درصد خانواده ها تنها از یک خانواده تشکیل شده اند.

نبویشا ساویچ، درمانگر خانواده و رئیس انجمن "ازدواج و خانواده"، خاطرنشان می کند شیوه زندگی خانواده در نیم قرن اخیر به شدت تغییر کرده است. برای اولین بار در تاریخ تمدن، مردم در شهرها بیشتر از روستاها زندگی می کنند و زندگی در یک خانواده صنعتی به اصطلاح شهری به معنای شاغل بودن پدر و مادر است، بنابراین مراقبت از فرزندان آنها باید به عهده شخص ثالثی مانند موسسان، مهد کودک یا مدرسه. دلایل تاخیر برخی از زوج ها در تشکیل خانواده یا داشتن یک فرزند عینی است نداشتن مسکن، یا درآمد برنامه ریزی برای خانواده واقعاً دشوار است. داده های رسمی نشان می دهد که یک سوم مادران در صربستان بیکار هستند.

تعداد زوج هایی که فرزندی ندارند درحال افزایش است. برخی خانواده نمی خواهند وبرخی دیگر نمی توانند فرزندآوری داشته باشند. تعداد زیادی از جوانان صربستان را ترک می کنند زیرا نمی توانند شغل و امنیت مالی برای خانواده خود بیابند. از طرفی برخی از زوج ها به دلایل روانی تمایلی به بچه دار شدن ندارند.

خانواده چند نسلی، که نشان فرهنگ پدرسالاری صربستان برای قرن‌ها بوده است، به آرامی به تاریخ سپرده می شود . ۸۸ درصد از خانواده‌ها در صربستان فقط یک خانواده هستند. در ۱۱ درصد خانواده ها دو نسل با هم زندگی می کنند و رقم ناچیز ۰.۸ درصد از خانوارها آنهایی هستند که سه نسل زیر یک سقف را تشکیل می دهند.

اگربرای بازتولید ساده ملت، لازم است هر زنی سه فرزند به دنیا بیاورد. آینده تاریکی برای صربستان با توجه به اینکه در این کشور یک زن ۱.۳۶ درصد بچه ها را به دنیا می آورد، پیش بینی می شود.  جای تعجب نیست که هر سال یک شهر ۳۵۰۰۰ نفری "ناپدید" می شود و تعداد شهروندان صرب بین دو سرشماری ۳۷۷۳۳۵ نفر کاهش یافت. در بیست سال گذشته، تعداد کودکان در صربستان از ۱۶ به ۱۴ درصد کاهش یافته است و همه گیری ویروس کرونا آمار حیاتی را بدتر کرده است، زیرا تعداد مرگ و میرها در دو سال گذشته دو برابر شده است.

اگرچه اعتقاد بر این است که در صربستان آیین ازدواج و خانواده وجود دارد، اما داده ها نشان می دهد که از هر چهار زن یک نفر در دفتر ثبت احوال حاضر نشدند و از هر ۳ مرد یکی از آنها "بله سرنوشت ساز" را نگفتند. از هر چهار زوج متاهل یکی به ازدواج خود پایان می دهند. یک پنجم آنها در سال های اول ازدواج طلاق می گیرند. حدود ۳۰۰۰۰۰ نفر از صربها یک ازدواج ناموفق پشت سر خود دارند که یک پنجم بیشتر از دهه گذشته است.

در صربستان ۵۱.۸٪ از تعداد کل خانواده های دارای فرزند،پس از آن خانواده های دارای دو فرزند (۴۰%)، خانواده های دارای سه  فرزند(۶.۷%) و چهار فرزند (۱.۱%)، در حالی که خانواده های دارای پنج فرزند یا بیشتر کمترین تنها (۰.۴%) را تشکیل می دهند. متوسط ​​خانواده دارای فرزند در جمهوری صربستان ۱.۶ فرزند دارد.

خانواده در صربستان  سالهاست که به دلیل تغییر ارزش ها، نگرش ها و مفاهیم اخلاقی دچار بحران شده و نقش آن تغییر کرده است و اغلب محیط امن و محرکی برای رشد کودکان و همه اعضای آن نیست. در صربستان هر سال ازدواج کمتر و کمتری صورت می گیرد و افزایش منفی وجود دارد. تعداد قابل توجهی از خانواده ها  زیر خط فقر زندگی می کنند. در طول سال ۲۰۲۰، ۸۳۶۵ مورد خشونت خانگی ثبت شد و ۱۵۵۰۵۲ کودک در مراقبت های جایگزین، در خانه های امن و خانواده های سرپرست زندگی می کردند. فقدان حمایت اجتماعی و سیستمی از خانواده‌های آسیب‌پذیر، به‌ویژه خانواده‌هایی که با بیماری، خشونت، اعتیاد، ، فقر و سایر مشکلات مواجه هستند، وجود دارد.

در صربستان اعلام این آمارکه از هر چهار ازدواج یکی با طلاق به پایان می رسد یک رکورد سیاه تلقی شده است.

طبق گزارش اداره آمار جمهوری، زنان بیشتر از مردان درخواست طلاق می‌دهند، اگرچه اکثر طلاق‌ها توافقی بوده‌اند. تقریباً ۱۰۰۰۰ زوج هر سال به طور متوسط ​​پس از ۱۳ سال زندگی مشترک طلاق می گیرند

ناتوانی در حل تعارضات، کلاهبرداری زناشویی، دخالت بیش از حد والدین و همچنین مشکلات پاتولوژیک مانند اعتیاد به الکل، اعتیاد و خشونت زناشویی علل اصلی طلاق را تشکیل می دهد

در سال ۲۰۲۰، ۲۳۵۹۹ ازدواج در جمهوری صربستان منعقد شد که نسبت به سال قبل ۳۳.۶ درصد کاهش داشته است. در عین حال، ۱۸۲۰۹ ازدواج اول منعقد شده حاکی از کاهش ۳۵.۲ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۹ است. تعداد ازدواج در هر ۱۰۰۰ نفر ۳.۴ است. میانگین سن ازدواج برای داماد ۳۴.۸ سال و برای عروس ۳۱.۵ سال است.

در جمهوری صربستان در سال ۲۰۲۰، ۸۶۸۷ ازدواج طلاق گرفته اند که ۲۰.۳ درصد کمتر از سال قبل است. تعداد طلاق به ازای هر ۱۰۰۰ نفر ۱.۳ است. میانگین سنی شوهر در هنگام طلاق ۴۴.۵ سال و برای زنان ۴۱ سال است.

منابع:

https://www.danas.rs/vesti/drustvo/vise-od-pola-miliona-stanovnika-u-srbiji-zivi-samo-svaki-drugi-par-bez-dece

https://www.politika.rs/scc/clanak/508128/Oko-40-odsto-porodica-u-Srbiji-ima-dvoje-dece

https://www.vreme.com/dodatno/prirodno-kretanje-stanovnistva-u-srbiji

https://mondo.rs/Magazin/Porodica-i-roditeljstvo/a1185960/Porodice-u-Srbiji.html

https://mondo.rs/Magazin/Porodica-i-roditeljstvo/a1083374/Brak-i-razvod-u-Srbiji-statistika.html

https://www.espreso.co.rs/vesti/drustvo/968117/statistika-razvoda-u-srbiji

https://www.stat.gov.rs/sr-Latn/oblasti/stanovnistvo/zakljuceni-i-razvedeni-brakovi