وقتی جامعه ای با توسعه نایافتگی و عقب ماندگی به ظاهر بی پایان،دست و پنجه نرم می کند، تقریباً اجتناب ناپذیر است که آنها به دنبال توضیحات متافیزیکی برای برون رفت از مشکلات خود باشند . این همان کاری بود که پروفسور بانجی آکینتویه رهبر مبارزات معروف به ملت یوروبوها در نیجریه به آن متوسل شد و به نوعی از قربانیان تجارت برده در اقیانوس اطلس عذرخواهی کرد. آکینتویه با این ادعا که روح القدوس به او وحی کرده است که عقب ماندگی یوروبوها در نتیجه نفرینی است که توسط قوم و خویشاوندان آنها به بردگی فروخته شده اند ، می باشد. آکینتویه اینطور فکر می کرد که اگر این نفرین را لغو کند و یا آنرا از بین ببرد و یا از آسیب دیدگان دلجویی کند ، پیشرفت در قاره آفریقا و کشور نیجریه حاصل خواهد شد . به عبارتی آکینتویه به روح القدوسی نیاز داشت تا اطلاعاتی را که مدت‌ها در کتاب‌ها گفته شده بود و به نوعی به مجموعه‌ای از روایت‌های سینمایی نیز تبدیل شده بوده ، یکجا به او بدهد. از آنجایی که او مدعی الهام الهی بود ، پایان نامه او وارد کلیساها شد و مدت ها تبدیل به کتاب دعا شد . با کمی تامل می توان دریافت که آفریقایی‌ها چقدر در یافتن ریشه‌های ماوراء طبیعی توسعه‌نایافتگی‌شان سرمایه‌گذاری کرده‌اند و در این راه انواع شیطان ها ،  برده داری، استعمار، نفرین اجداد ، مردم روستا ، نفرین افسانه هام و .... را مقصر دانسته اند . ولی واضح است که تاکنون شناسایی دشمنان این چنینی نتوانسته است مسیر سرنوشت آنها را تغییر دهد.

این یک حقیقت است که آفریقایی ها پس از برده داری نتوانسته است توسعه یابند و دلیل آن نیز به علل ماوراء طبیعی در این خصوص بر نمی گردد . آنچه قاره آفریقا و کشور نیجریه را رنج دهد ، پیامدهای یک عادات عمیق  است که ریشه در جامعه دوانده است ، آفریقائی ها همه منابع خود را از جمله منابع انسانی خود را صرف خرید کالا و خدمات از دیگران کرده اند . امروز هم آنها با سرزمین و منابع خود همان کاری را می کنند که در گذشته آنرا انجام می دادند و خیلی هم با هم فرقی ندارند . زیراکه آنها توانائی تامین و تولید نیاز های خود را ندارند . اگر به کشورهایی مانند گامبیا، سنگال، نیجریه و مالی نظری بیاندازیم ، می بینیم که آنها جنگل‌هایشان را خراب می‌کنند تا چوب رز را به چینی‌ها بفروشند ، چون رشد سریع اقتصادشان به عرضه دائمی آن نیاز دارد . نباید زیاد تعجب کرد که اگر برده داری امروز قانونی بود،به احتمال قوی آنها به روستاها حمله می کردند و روستائیان را به چینی ها و کشور های دیگر می فروختد تا بجای آن کالا و خدمات جدید بخرند . کشور های آفریقا عاشق مصرف هستند و فاقد هرگونه صبر و خویشتنداری برای تولید توسط خودشان . وقتی یک نژاد و یک قومی این قدر مستعد مصرف باشد ، بنابرین با این عادت ریشه دار ، هیچ راهی وجود ندارد که این مردم  در نظر دیگران نفرین شده ظاهر شوند . چطور ممکن است جامعه آفریقا به دلیل فروختن افراد تحت عنوان برده، عقب مانده شوند ولی آنهائی که این برده ها را گرفته اند ، پیشرفته و مترقی شوند و هر روز هم رونق و پیشرفت بیشتری را شاهد باشند . جوامع غربی نه تنها اقتصاد خود را بر اساس برده داری بنا کردند، بلکه نهادهایی پایداری را ایجاد کردند که شاید رهبران افریقا تا 100 سال دیگر به آن دست نخواهند یافت . پس موضوع نفرین بخاطر برداری توهمی بیش نیست . به عنوان مثال ، کشورهایی مانند بلژیک و آلمان در طول تاریخ خود بدترین جنایات را در تاریخ بشریت در این قاره  انجام دادند ولی آنها یکی از مرفه ترین کشور ها هستند. از قرن نوزدهم تا قرن بیستم ، بلژیک در کنگو شرارت های غیرقابل توصیفی را انجام دادند ولی الان کشورکنگو یکی از فقیرترین کشورهای جهان و بلژیک مرفه ترین آن درجهان است . آلمان نیز همین طور قبل از هولوکاست ، آزمایشی را در نامیبیا انجام داد و کل جمعیت آنرا نابود کرد، ولی امروز مرفه ترین کشور جهان است. یقین داشته باشید با این وصف اگر امروز هم کشورهایی که تجارت برده می کردندکشتی های خود را به سواحل آفریقا بفرستند، نیمی از قاره آفریقا برای ورود به این کشور ها التماس خواهند کرد . برای اینکه بتوانیم صادقانه از گذشته عذرخواهی کنیم، ابتدا باید به این فکر کرد که چگونه آفریقائی ها به خود اجازه داده اند فریب اشیاء درخشان سرمایه داری مدرن را بخورند . باید تاریخ را از نزدیک مطالعه کرد تا پیوندهای بین گذشته و حال را درک کرد و تلاش های هماهنگ برای شکستن عادت مبادله چیزهای ارزشمند در این قاره با چیزهای زودگذر را فهمید و فهمید که رهبران آفریقایی در گذشته منابع انسانی و طبیعی خود را فروختند و رهبران آفریقایی معاصر نیز زمین و منابع آنرا  را در معاملات خود می‌فروشند تا نسل‌هایی آینده آفریقایی‌ها پیشاپیش به بردگی برده شوند  .

عادت ریشه‌دار در آفریقا ، تنبلی ذهنی، تباهی، ناتوانی در قبول مسئولیت از دلائل اصلی این مهم است . اگر به درستی بررسی کنیم میتوان دریافت که فعلا این عادت ها در آفریقا ریشه دوانده است و تا این مشکل فرهنگی در این کشورها حل نشود ، توسعه نایافتگی هم ریشه کن نخواهد شد .

رایزنی فرهنگی ج.ا.ا در نیجریه

مهرماه  1401

منابع:

1.    https://punchng.com/yoruba-and-the-curse-of-enslaved-africans