- خواهشمندیم در ابتدا نگاهی کلی به موضوع مهاجرت و ایرانیان خارج از کشور داشته باشید.
مهاجرت یک پدیده اجتماعی است، که به منظور کسب موقعیت مادی و معنوی بهتر، یا به عبارتی ارتقاء وضعیت انجام می گیرد و این امری است طبیعی و در تمام دنیا و در تمام اعصار صورت گرفته و هم اکنون هم در حال انجام است. کشور ایتالیا اولا بواسطه موقعیت جغرافیایی خود (نزدیکی به قاره آفریقا) دررتبه اول کشورهای مهاجرپذیر و دوماً بواسطه وضعیت اقتصادی خود، در رده اولین کشورهای مهاجر فرست (بیش از شش میلیون مهاجر ایتالیایی در دنیا) اروپای غربی به شمار می آید و حدود 8.7% جمعیت این کشور(5.7 میلیون نفر) مهاجر هستند؛ که از این جمعیت میلیونی مهاجر، معدودی ایرانی در این کشور زندگی می کنند.
- از منظر تجزیه تحلیل داخلی و خصوصا سازمانی(SWOT) نقاط قوت و ضعف پرداختن به موضوع ایرانیان خارج از کشور را چه می دانید؟ و چگونه می توان نقاط ضعف را به نقاط قوت مبدل نمود؟
پرداختن به موضوع ایرانیان خارج از کشور و بررسی نقاط ضعف و قوت آن و تبدیل نقاط ضعف به قوت مستلزم یک برنامه ریزی دقیق و منسجم می باشد. مسئولین کشوری بایستی به این نکته امعان نظر داشته باشند که پرداختن به موضوعات مربوط به ایرانیانی که بدنبال مهاجرت دایمی یا حتی مقطعی خود ناچار به صرف نظر از بخشی از منافع شخصی خود شده اند، بسیار حساس و گاها شکننده است. چه بسا برخی وعده هایی که از سوی رسانه های داخلی از قول مسئولین کشوری منتشر می شود، نه تنها هیچگاه جامه عمل نمی پوشند بلکه در مواردی باعث تقویت حس عدم اطمینان به وعده های مطرح شده ازسوی مسئولین می انجامد. متاسفانه این حس عدم اطمینان در سالهای اخیر شیوع بیشتری نیز داشته است. چنانچه یک ایرانی مقیم خارج از کشور بداند که کشورش و نمایندگی ج ا ایران در خارج از کشور همواره مدافع حقوق آن بوده طبیعتاً این نقاط ضعف به مرور زمان و به صورت تدریجی به نقاط قوت تبدیل خواهند شد.
- از منظر تجزیه تحلیل خارجی چه فرصت ها و چه تهدیدهایی در پرداختن به موضوع ایرانیان خارج از کشور وجود دارد؟ و چگونه می توان تهدید ها را به فرصت تبدیل کرد؟
مهاجرت فرایند دشوار و پرهزینه ای در معنای اعم کلمه است که غالباً در گریز از یک فقدان(فردی یا جمعی؛ واقعی یا موهوم) و با امید به احراز یک امکان غیر موجود صورت می پذیرد. همانگونه که در پاسخ سوال قبلی اشاره گردید، پرداختن به موضوع ایرانیان خارج از کشور فی نفسه امری شایسته است که می بایست طی آن به حساسیت هایی که قبلا بدان اشاره گردید توجه ویژه ای داشت.پرداختن به موضوع ایرانیان هرگاه با ایجاد حس اطمینان همراه باشد هیچگاه تهدیدی را در بر نمی گیرد در غیر اینصورت ممکن است باعث قطع رابطه قطعی و دایمی گردد و بهانه ای شود که دشمنان از آن به عنوان مستمسکی بر علیه جمهوری اسلامی ایران استفاده نمایند.برای ایجاد فرصت، کافی است که ایرانی مقیم، خود را در حفظ منافع ملی شریک بداند تا دچار فریب وعده های اغوا کننده دشمنان نگردد.
- جمعیت ایرانیان مقیم در کشور ایتالیا به طور تقریبی چه تعداد است؟ پراکندگی جمعیت ایرانیان در کدام شهر و منطقه بیشتر است؟ آیا دلیل خاصی دارد؟
این جمعیت به طور تقریبی حدود40 هزار نفر است؛ که عمدتاً در شهرهای رم، فلورانس، بولونیا، میلان، تورین، ونیز، و پروجا ساکن هستند، که دلیل اصلی آن این است که، انگیزه اولیه بخش اعظم ایرانیان در مهاجرت به ایتالیا ادامه تحصیل بوده است و از این رو، شهرهایی با دانشگاه های بزرگ و معتبر را به عنوان مقصد برگزیده اند.
- جایگاه فرهنگی اقتصادی و اجتماعی اکثر ایرانیان مقیم گونه است؟
بخش قابل اعتنایی از ایرانیان مقیم ایتالیا ، نه تنها از فرهنگ مبدا خود گسیخته نیستند، بلکه بدان نیز افتخار می کنند اما سیاست مسئولین فرهنگی کشور را به صورت جدی مورد نقد قرار می دهند . غنای فرهنگی ایرانیان به صورت کلی این فرصت را به ایرانیان خارج از کشور می دهد که در برخورد با دیگر فرهنگها ، رویکرد معتدلی داشته و از فرصت بوجود آمده جهت غنای فرهنگی خویش بهره بگیرند. از این رو جایگاه فرهنگی مردم ایران در خارج از کشور جایگاه مناسبی است.متعاقب جایگاه فرهنگی مناسب ایرانیان، جایگاه اقتصادی نیز در مقایسه با مهاجرین دیگر کشورها ، از وضعیت نسبی بالاتری برخوردار است.
- موقعیت تحصیلی اکثر ایرانیان مقیم به چه صورت است؟
بخش اعظم ایرانیان مقیم ایتالیا را، دانشجویان فارغ التحصیل شده سنوات گذشته یا شاغل به تحصیل تشکیل می دهند و از این رو، کمیت قابل اعتنایی از ایشان تحصیلات دانشگاهی دارند.
- موقعیت شغلی ایرانیان مقیم چگونه است؟
بخش اعظم دانشجویان ایرانی در ایتالیا، عمده هزینه های تحصیل و اقامت خود را از محل کمک هزینه های تحصیلی دولت ایتالیا تأمین نموده و در خوابگاه های دانشجویی اقامت دارند و کسری مالی شان را با کارهای دانشجویی پاره وقت تأمین می نمایند؛ که بخشی از این شاغلین پاره وقت پس از فارغ التحصیلی نیز در فضای بحران بیکاری و محدودیت فرصت های شغلی در ایتالیا، به همان مشاغل غیر تخصصی دوره دانشجویی، به صورت تمام وقت ادامه می دهند؛ که بخشی از ایشان، فاقد قرارداد رسمی کار می باشند؛ فرصت شغلی برای فارغ التحصیلان رشته های فنی مهندسی و پزشکی به مراتب بیشتر است و غالباً با قرارداد رسمی در رشته تخصصی شان استخدام شده؛ یا مستقلا آغاز به کار می نمایند. جمعیت دیگری نیز، مستقیما یا پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه، به فراخور سرمایه ای که غالبا از ایران منتقل نموده، و وام هایی که از بانک های ایتالیایی دریافت می نمایند، تجارت خرد یا کلانی مانند دایر نمودن یک فرش فروشی؛ مهمان پذیر و... در پیش می گیرند و فن آوران، صنعت گران یا ارایه دهندگان خدمات از میان ایشان نیز اگرچه به دشواری، اما در نهایت، در حوزه خود مشغول به کار می شوند.
- شاخص ترین ایرانیان هنرمند و فرهنگی در آن کشور چه کسانی هستند؟
خوشبختانه پرشمارتر از آن هستند که بتوان فهرست تمامی ایشان را در این فرصت احصاء نمود. تنها به عنوان نمونه در حوزه هنرهای تجسمی، محسن وزیری مقدم و بهمن محصص از میان متوفایان؛ و بیژن بصیری و حسن واحدی که افتخار حضورشان را داریم؛ در حوزه ترجمه و تألیف ادبی، بهمن فرزانه و بیژن زرمندیلی فقید؛ در حوزه سینما بابک کریمی، باستان شناسانی نظیر دکتر سید منصور سید سجادی؛ فرش شناسانی نظیر دکتر طاهر صباحی؛ کارآفرینانی نظیر هرمز وصفی و حتی اخیراً یک شهردار ایرانی الاصل به اسم جمیل صادق الوعد نیز در شهر "ریمینی" ایتالیا انتخاب شده است.
- پیوند ایرانیان با هویت ایرانی و علی الخصوص آشنایی با زبان فارسی در نسل سوم به بعد تا چه میزان است؟
این پیوند گسیخته نیست، اما کاهش چشم گیر می یابد و در خصوص زبان فارسی، در نسل سوم، غالباً منقطع گردیده، یا به آشنایی سطحی و غیر کاربردی محدود می گردد.
- به نظر شما فراگیری زبان فارسی تا چه اندازه برای فرزندان مهاجر مهم است، و برای تسریع روند آموزش زبان فارسی برای ایرانیان چه پیشنهاداتی دارید؟
آشنایی با هر زبان، امکان گام نهادن به یک دنیای جدید را فراهم می سازد، که در خصوص زبان فارسی علاوه بر چشم اندازهای منحصر به فرد، امکان شناخت بهتر والدین ایرانی؛ تبار و ریشه ها؛ شبکه خویشاوندی و امکان تعامل با ایشان و مؤلفه های سهیم در هویت ملی و فرهنگی فرد را نیز به همراه دارد؛ که اتفاقا مدرس یا مدرسین این زبان، شبانه روز با فرد همراه؛ امکان دانش افزایی آن با سفر به ایران، مصداق هم فال و هم تماشا و در نهایت، یک امکان و توانایی است، که می تواند فرصت های شغلی ای در شبکه تعاملی دو کشور را نیز به همراه داشته باشد؛ که برای تسریع روند آموزش آن، آغاز از خردسالی هم زمان با توانایی یادگیری هم زمان چند زبان در قالب قصه گویی به زبان فارسی و...؛ تکلم و شنیدن زبان فارسی در قالب پخش موسیقی باکلام و فیلم فارسی زبان در خانه؛ ارتباط با فارسی زبانان و حضور در مناسبت ها؛ مطالعه به فارسی؛ بهره گیری از دوره های آموزشی زبان فارسی نظیر دوره های مجازی رایزنی فرهنگی و سفرهای مستمر به ایران پیشنهاد می گردد.
- میزان تاثیر وسایل ارتباط جمعی آن کشور در میان ایرانیان مقیم به خصوص نسل سوم به بعد تا چه اندازه است و آیا بیننده برنامه های شبکه های جهانی جام جم و یا شبکه های داخلی هستند؟ چه شرایط و برنامه هایی در آنان جاذبه دیدن شبکه های ایران اعم از سینمای خانگی یا شبکه های سیما ایجاد می کند؟
ایتالیایی ها زمان قابل اعتنایی از اوقات فراغت خود را با رسانه ها سپری می نمایند و فرزندان ایرانیان مقیم نیز از این امر مستثنی نیستند. اما، در خصوص شبکه های بین المللی ج.ا.ایران ، متاسفانه دریافت این شبکه ها در ایتالیا با مشکلاتی همراه است؛ یا مستلزم تجهیزات و پیش نیازهایی است و کاستی ها و اختلالات فنی ای دارد، که دسترسی را مشکل می سازد و در صورت دسترسی نیز، برنامه های هدف گذاری شده برای مخاطب داخلی، غالبا برای فرزندان ایرانیان مقیم چندان جذاب نبوده و کمیت و کیفیت برنامه های هدف گذاری شده در این خصوص به میزانی اندک است، که به شکل گیری مخاطب مستمر منجر نمی شود و از این رو، مراجعه ها، غالباً به وساطت والدین، به صورت ناپیوسته، با محتوای پیگیری اخبار یا برنامه های تفریح و سرگرمی و مسابقات ورزشی ملی انجام می یابد و در خانواده هایی که یکی از والدین غیر ایرانی باشد، این سطح مراجعه نیز وجود ندارد.
- مهم ترین مشکلات و نگرانی های ایرانیان مقیم به ویژه نسل سوم به بعد چیست؟
غالباً در خصوص این گروه، فرآیند جذب فرهنگی کامل شده و غالب مشکلات و نگرانی ها، همان مشکلات و نگرانی های گروه مشابه ایتالیایی، نظیر تغییرات اقلیمی، بحران اقتصادی و بیکاری، و... است و مشکلات و نگرانی ها در خصوص جامعه مبداء، تنها به واسطه والدین ایرانی ممکن است، برای فرزندان طرح گردد و موضوعیت باید. علاوه بر این، معدود مشکلات ناشی از اختلاف فرهنگی میان والدین( فرهنگ جامعه مبداء) و نسل بعدی(فرهنگ جامعه میزبان) نیز به چشم می خورد، که غالباً به وخامت موارد مشابه نزد برخی از دیگر مهاجرین در ایتالیا(پاکستانی ها و...) نیست و در نهایت، دسته سوم مشکلات به پیش فرض ها در جامعه میزبان در خصوص جامعه مبدا و نگرانی ها در خصوص بیگانه هراسی به واسطه تفاوت ظاهر؛ پوشش؛ اسم و فامیل و...؛ و سوء رفتار و تبعیض های ناشی از آن راجع است.
- میزان ارتباط ایرانیان مقیم با رایزنی و سفارت تا چه اندازه است؟ چگونه می توان به ارتباط عمیق و مؤثر در این راستا رسید؟
همانگونه که در پاسخ به سوال های سوم و چهارم اشاره شد، بر اساس مشاهدات میدانی، ایرانیان مقیم نسبت به برخی از مؤلفه های ایران معاصر نگرشی انتقادی داشته و در عین حال دلبستگی خود به تمدن و فرهنگ ایرانی را همچنان حفظ کرده اند. نمایندگیهای جمهوری اسلامی ایران با درک این مهم توانسته اند این ارتباط شکننده را به صورت محدود ترمیم نمایند و در امور فرهنگی این رایزنی، از موهبت مشارکت ایرانیان با گشاده رویی و نشان دادن حسن همکاری برخوردار است. البته روند این ترمیم هر چند کمی کند ولی همچنان رو به افزایش است.
از این رو، راهبرد بهره ور و کارا، شبکه سازی ایشان، تعامل و تمرکز بر کانون دلبستگی های ایشان است. ایرانیان مهاجر در ایتالیا، ظرفیت بالایی برای جذب در فرهنگ جامعه میزبان و تنها رجعت های ادواری در مناسبت های ملی به فرهنگ مبداء خود دارند و در سالهای اخیر تلاشهای فراوانی برای شبکه سازی ایشان، با فراخوان همایش ها؛ یا نشست های مختلف، انجام گرفته که اغلب این تلاشها به دلیل عدم وجود پیش نیازها نظیر مسدود بودن ارتباطات بانکی و عدم تحقق وعده های داده شده و تبلیغات منفی، ناکام مانده است و به ناکارایی منجر شده و توصیه می شود که به مشکلات و نیازهای اساسی ایرانیان که اکثریت ایشان را شامل می شود بیشتر پرداخته و برای رفع موانع، پیشنهادها و راهکارهای عملی و واقعی ارائه شود.
- آیا مرکز اسلامی وابسته به ایران در آن کشور وجود دارد؟ میزان استقبال ایرانیان از برنامه های آن مرکز چگونه است؟
مرکز اسلامی وابسته خیر؛ اما مراکز شیعیان همسوی در تعامل و مورد حمایت وجود دارند، که شیعیان ایتالیایی و غیر ایتالیایی؛ از جمله شیعیان ایرانی از برنامه های آن ها استقبال می نمایند.
- آیا مدرسه وابسته به ج.ا.ایران در آن کشور وجود دارد؟ میزان استقبال ایرانیان برای ثبت نام فرزندان شان در آن چگونه است؟
پیش از این، دو مدرسه وابسته به ج.ا.ایران در شهرهای میلان و رم فعال بود، که چندسالی است، به دلیل کمبود بودجه مورد نیاز به حد نصاب نرسیدن دانش آموزان، دایر نمی باشد؛ اما در زمان فعالیت، دانش آموزان این مدارس را در وهله نخست، فرزندان خانواده های کارکنان اعزامی نهادهای ج.ا.ایران در این دو شهر؛ یا فرزندان دانشجویان مقاطع تکمیلی و محققین در دوره فرصت مطالعاتی در ایتالیا تشکیل می دادند و معدود فرزندان خانواده های ایرانی مقیم در بدو مهاجرت به ایتالیا، به ویژه در شرایطی که سال های معدودی از تحصیلات دبیرستان این فرزندان، تا اخذ مدرک پیش دانشگاهی باقی مانده بود نیز در این مدارس ثبت نام می نمودند.
- چه مراکز فرهنگی هنری دینی دیگری در آن کشور توسط ایرانیان مقیم فعال هستند؟ و ارتباط ایرانیان با این مراکز چگونه است؟
علاوه بر انجمن های مردم نهاد فرهنگی و انجمن های دانشجویی در شهرهایی مانند رم؛ میلان؛ تورین؛ و... ؛ بنیاد فرهنگی هنری بصیری؛ مرکز ایتالیایی ایرانی همکاری های فرهنگی و اقتصادی و انجمن دوستی ایتالیا _ ایران نیز در ایتالیا فعال است.
- آیا روزنامه یا مجله ایرانی در آن کشور فعالیت داشته و منتشر می گردد؟ مواضع گردانندگان آن چگونه بوده، و میزان تاثیر گذاری آن تا چه حد است؟
چنین روزنامه یا مجله ای در ایتالیا منتشر نمی گردد؛ اما در گذشته، یک نشریه رقومی دانشجویی ایرانی منتشر می شد و در حال حاضر هم، یک نشریه دانشگاهی زبان و ادبیات فارسی با نام "میخانه" در دانشگاه بولونیا انتشار می یابد. چند تارنمای ایتالیایی زبان اخبار ایران نیز وجود دارد، که تارنمای اخبار فرهنگی هنری ایران(دیروز)؛ به ویژه بخش مرور اخبار هفتگی مطبوعات ایران در آن، توانسته است، مخاطبین بیشتری را نسبت به همتایان خود جذب نماید.
- رایزنی و دیگر نهاد های فرهنگی(NGO ها) چه اقداماتی را برای حفظ و تقویت هویت ایرانیان در دستور کار دارند؟ اولویت های کاری رایزنی در این زمینه چیست؟
هم افزایی ها و برون سپاری ها در این حوزه، در وهله نخست بر برنامه ریزی گردهمایی ایرانیان مقیم در مناسبت های ملی و اجرای برنامه ها و رخدادهای فرهنگی با محتوای فاخر، محیط _ مخاطب شناسی شده؛ و برخوردار از کیفیت استاندارد، در قالب نمایش فیلم؛ اجرای موسیقی و دیگر نمایش های صحنه ای؛ برپایی نمایشگاه هنری و فرهنگی و... به عنوان مجالی برای معرفی مطلوب فرهنگ ایرانی و هویت ایرانیان مقیم به جامعه میزبان متمرکز است؛ هدفی که با فعالیت در حوزه ترجمه و نشر؛ یا فعالیت های مستقل و مشارکتی در حوزه آموزش زبان فارسی و... نیز تأمین می گردد و در سال های اخیر، به ویژه حضور مؤثر در فضای مجازی را در دستور کار قرار داده، و علاوه بر برگزاری جشنواره های مجازی نوروز و یلدا و...؛ در قالب طراحی و راه اندازی بزرگ ترین و جامع ترین پایگاه اطلاع رسانی ایران شناسی به زبان ایتالیایی تحقق یافته؛ که بخش های ویژه معرفی مشاهیر؛ آداب و رسوم؛ و ... ایران در آن، هدف حفظ و تقویت هویت ایرانیان را نیز تأمین می نماید. در سال های اخیر همچنین، برنامه های مدارس عصری برای فرزندان ایرانیان مقیم، در شهرهای رم و میلان و... نیز پیش بینی گردیده است. پشتیبانی از فعالیت های علمی؛ فرهنگی؛ و هنری ایرانیان مقیم؛ به ویژه دانشجویان ایرانی هم، از برنامه های ثابت در تقویم فعالیت های رایزنی فرهنگی است. و در نهایت، اخیرا، با پیگیری مستمر رایزنی فرهنگی، تندیس فردوسی در یکی از پارک های مرکز شهر رم، که محل گردهمایی ایرانیان مقیم این شهر در مناسبت های ملی است، مرمت و پاک سازی گردیده است.
- آیا ایرانیان با مرکز و انجمن های ایرانیان در محل اقامت خود ارتباط دارند؟
بله، بخش اعظم ایرانیان مقیم، با مراکز و انجمن های محلی ایرانیان، ولو ناپیوسته، در ارتباط هستند.
- ارتباط دانشجویان با رایزنی فرهنگی در چه اندازه و چگونه است؟ برای ارتباطات عمیق و گسترده بین این دو رکن چه راه کارهایی پیشنهاد می شود؟
این ارتباط اگر چه در سنوات گذشته بیشتر بوده و متأسفانه روندی رو به کاهش یافته؛ اما به موازات کاهش کمی، ارتقاء کیفی یافته و عمدتاً در قالب مراجعه نمایندگان دانشجویان به رایزنی فرهنگی جهت درخواست انتقال پیشنهادات؛ انتقادات و مطالبات دانشجویان به بخش کنسولی سفارت ج.ا.ایران؛ استفاده از منایع کتابخانه تخصصی رایزنی فرهنگی؛ دریافت مشاوره پژوهشی در تحقیقات و نگارش پایان نامه ها در حوزه زبان و ادبیات فارسی، ایران شناسی و...؛ درخواست مشارکت در برگزاری رخدادهای فرهنگی دانشگاهی با محتوای مناسبت های ملی و...؛ درخواست حمایت از فعالیت های دانشجویی نظیر برپایی نمایشگاه های هنری و...؛ با کیفیتی بیش از پیش در جریان است و در پاره ای موارد، همکاری های بین دانشگاهی، با ایفای نقش رابط، توسط دانشجویان ایرانی که با کمک هزینه تحصیلی یک دانشگاه در ج.ا.ایران در یک دانشگاه ایتالیایی به تحصیل و تحقیق اشتغال دارند، توسط رایزنی فرهنگی پیگیری می گردد و برون سپاری ها در حوزه ترجمه؛ گرافیک؛ خدمات رایانه ای و... نیز، تا آن جا که ممکن باشد، با بهره گیری از توان مندی های دانشجویان ایرانی انجام می یابد. تمرکز صرف بر تعامل علمی؛ فرهنگی؛ هنری در ساختاری تساهلی؛ با راهبرد هم افزایی در منافع مشترک؛ تأمین متقابل منافع و برون سپاری ها، راه کار تعمیق و گسترش کیفی ارتباطات در این حوزه بوده است.
- برنامه های پیش بینی شده رایزنی فرهنگی برای ایرانیان و برنامه های پشنهادی ویژه کشور محل خدمت با توجه به پتانسیل آن منطقه چیست؟ رایزنی برای جذب ایرانیان چه اندازه تلاش کرده و چه اقداماتی انجام داده و چه طرح و برنامه ای دارد؟
تنها به عنوان نمونه، می توان از عناوین تجهیز کتابخانه تخصصی؛ حمایت از تشکل های ثبت شده بومی همسو؛ حمایت از ایجاد و فعال سازی شبکه فعالان همسو؛ حمایت از بلاگرها و مؤثرین فضای مجازی همسو(به روز رسانی صفحات اجتماعی غیر رسمی و حمایتی)؛ حمایت از مراکز و مؤسسات فرهنگی اسلامی همسو و... در تقویم برنامه های فرهنگی سال جاری رایزنی نام برد، که جملگی طرح و برنامه هایی هستند، که مساعی و اقدامات در جریان آن ها، هدف جذب کیفی ایرانیان مقیم را نیز تعقیب می نماید.
- سطح علمی فرهنگی و هنری ایرانیان در آن کشور چگونه است؟
پاسخ به این پرسش به تفکیک نخبگان، سطح مطلوب و متوسط رو به بالای اکثریت و سطح بسیار خوب نخبگانی است، که برخی از آن ها در حوزه علمی، فرهنگی یا هنری فعالیت خود، حتی عالی و از مفاخر هستند.
- چه تمهیداتی برای نخبه گان ایرانی و ارتباط ایشان با داخل اندیشیده اید؟
تهیه کارنامک و بانک اطلاعات جامع و پایش و گزارش ادواری آثار و فعالیت های نخبگان مقیم به نهادهای ذی ربط داخلی؛ به همراه تقدیر در محیط و زمینه سازی تقدیر در جشنواره ها و رخدادهای داخلی؛ مساعدت به معرفی آثار و فعالیت ها در جامعه میزبان؛ پیگیری درخواست ها در تعامل با نهادهای ذی ربط داخلی؛ و زمینه سازی معرفی آثار و فعالیت ها در داخل کشور از رئوس اقدامات رایزنی فرهنگی در این حوزه بوده؛ که زمینه سازی برپایی نمایشگاه محسن وزیری مقدم فقید در موزه هنرهای معاصر تهران، تنها یک نمونه از آن است.
- عمده مشکلات ایرانیان موفق و یا نخبه که مایل به برقراری ارتباط با داخل هستند چیست؟
روند طولانی و دشوار دیوان سالارانه؛ ممنوعیت ها و محدودیت های ناشی از تحریم های بین المللی نظیر مسدود بودن ارتباطات بانکی؛ عدم وجود پرواز مستقیم و...؛ تفاوت عرف و استاندارهای جامعه میزبان و داخل کشور در همکاری های علمی؛ فرهنگی؛ هنری و عواید آن اهم مشکلات ارتباطی نخبگان ایرانی با داخل کشور هستند.
نظر شما