جوانان تحصیل‌کرده بلوچ در پاکستان، عمدتاً در پنجاب که روایت‌های اجتماعی سیاسی کشور را کنترل می‌کند با مشکل تصویر مواجه هستند. نهادهای امنیتی، روشنفکران، رسانه ها، حتی آموزش و پرورش و جامعه مدنی تصویر جوانان بلوچ را به شکلی منفی ساخته اند. فراتر از تصویر بلوچ را خشمگین نشان میدهند. آنها تصویری از مرد قبیله‌ای می‌سازند که با «آداب» شهری آشنا نیست، از نظر مذهبی درس نخوانده و دارای اتهامات سیاسی است. کسی که به ناسیونالیسم (دولتی) اعتقادی ندارد. چنین فرافکنی به بلوچ ها از جمله تحصیلکردگان آسیب می رساند.

افسانه های پیرامون بلوچ ها باید از بین برود. تعامل جوانان بلوچ با سایر نقاط کشور در سال های اخیر به شدت گسترش یافته است. یکی از عوامل مؤثر پذیرش آنها در دانشگاه های پنجاب یا بر اساس شایستگی خود یا سهمیه ای که دولت برای آنها در نظر گرفته است. سردارها (فئودالها) هنوز دوست دارند فرزندان خود را به مدارس و کالج های امپراتوری بریتانیا بفرستند. با این حال والدین طبقه متوسط نیز فرزندان خود را به موسسات آموزشی دولتی و خصوصی به پنجاب می فرستند تا فرصت های بهتری داشته باشند و آنها را از شر شورشیان و نظارت سازمان های امنیتی نجات دهند.

کراچی خانه دوم بلوچ ها

به ویژه برای کسانی که از مناطق ساحلی هستند. آنها هنر زندگی در کلان شهر را آموخته اند. کراچی ممکن است این کلیشه را پرورش نداده باشد، اما افسانه های پیرامون بلوچ ها را نیز در هم نمی شکند.

این تصور وجود دارد که بلوچ ها تمایلات بسیار سکولار دارند و کمتر مذهبی هستند و همین امر آنها را مستعد جذب تبلیغات هندی و غربی می کند. شاید این امر برای برخی از سرداران و نخبگان قدرت صادق باشد. اما بلوچ معمولی به اندازه یک ساکن پنجاب مسلمانانه عمل می کند. بلوچ‌ها در برابر حساسیت‌های مذهبی و گرایش‌های افراطی خشونت‌آمیز و غیرخشونت‌آمیز آسیب‌پذیر هستند. کتابخانه های بلوچستان در مقایسه با سایر استان ها شلوغ تر است.

هنگام سفر از کراچی به کویته می توان شاهد گرافیتی های گسترده گروه های مذهبی و لباس های فرقه ای ممنوع بود. از نظر منفی القاعده و سایر سازمان‌های شبه‌نظامی بین‌المللی بلوچ‌های بسیاری را در کنار سایر ملیت‌ها در میان خود دارند. اما حتی این واقعیت نیز نتوانسته اسطوره «سکولاریسم» بلوچ را بشکند. هنگامی که رسانه‌ها رابطه مشکوکی بین شورشیان بلوچ و تحریک طالبان پاکستان را برجسته می‌کنند، آن را به عنوان یک اتحاد نامقدس می‌خوانند.

بدون شک گروه های شورشی بلوچ مانند بسیاری دیگر از جنبش های جدایی طلب در جنوب آسیا و مناطق فراتر از آن به ایدئولوژی چپ گرایش دارند. این جنبش‌ها ایدئولوژی چپ را با ناسیونالیسم آمیخته‌اند. اما به این معنی نیست که ضد دین هستند. سیاست ناسیونالیستی بر جنبش جدایی‌طلب تأثیر می‌گذارد. اما سیاست ناسیونالیستی بلوچ از زمان پیدایش پس از جنگ جهانی اول تحت تأثیر گرایش‌های ملی‌گرایانه مسلمان باقی مانده است.

با این حال، این مربوط به تاریخ نیست بلکه اسطوره‌های ریشه‌دار در پاکستان شهری درباره بلوچ‌ها است. در مقابله با این افسانه ها بخش هایی از روشنفکران مترقی هستند که اغلب از بلوچ های تحصیل کرده به عنوان پرخواننده ترین جوانان پاکستان یاد می کنند و به عنوان دلیل به رکورد فروش کتاب در جشنواره های ادبیات در بلوچستان اشاره می کنند. کتابخانه های بلوچستان در مقایسه با سایر استان ها شلوغ تر است. در بازدید اخیر از مناطق مختلف بلوچستان از جمله شهر کوچک نوشکی شاهد حضور تعداد زیادی از جوانان در کتابخانه ها بودیم. اکثر جوانان برای استفاده از منابع برای مطالعه برای امتحانات حرفه ای و خدمات مدنی به کتابخانه ها مراجعه می کنند. کتاب های مرجع گران هستند و در شهرهای کوچک به راحتی در دسترس نیستند. اتصال به اینترنت نیز بسیار ضعیف است و جوانان چاره ای جز صرف وقت بیشتر در کتابخانه ها ندارند.

جوانان تحصیل کرده بلوچ اغلب جذب بوروکراسی، نهادهای امنیتی و سایر خدمات عمومی می شوند. که می تواند آنها را از نظر اقتصادی و اجتماعی توانمند کند. با این حال جستجوی دانش و زندگی بهتر زمانی جرم می شود که بلوچ ها سوالات انتقادی را مطرح کنند.

جوانان تحصیل کرده بلوچستان بیشتر از جوانان در بقیه مناطق شهری پاکستان با روشنفکران مترقی ارتباط برقرار می کنند و اثار مورخان و روشنفکران محبوب پنجاب را می خوانند.

وقتی خبر ناپدید شدن یک جوان تحصیلکرده بلوچ پخش میشود باعث خشم بیشتر بلوچ ها می شود زیرا این اقدامی است که توسط نهادهای دولتی انجام می شود. دستگاه امنیتی اشتهایی به اندیشه های مترقی، تغییرات اجتماعی و آزادی بیان ندارد و جوانان بلوچ را از منشور ایدئولوژیک باریکی می بیند که حول نظریه دو ملت و تفکر دوتایی طراحی شده است.

بدنام کردن و برچسب زدن، جوانان به حاشیه رانده شده بلوچستان را عمیق تر به بحران هویت سوق می دهد. این خطرناک تر از نادیده گرفتن تقاضای مشروع انها برای توزیع منابع و توانمندسازی سیاسی است. بحران هویت شکایات را تسریع می کند. درک این موضوع سخت نیست. هنگامی که مولانا هدایت رحمان از حق با تمام اعتبار مذهبی و مبارزه خود در حوزه قانون اساسی شکست می خورد.

چه نوع سیگنال هایی به مردم عادی بلوچستان ارسال می شود؟

نابرابری های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نمی تواند تفکر یکنواخت را پرورش دهد.

منبع:

https://www.dawn.com/news/1759146