علامه محمد متولی الشعراوی کیست؟ و چه جایگاهی در میان مردم مصر دارد؟

علامه محمد متولی شعراوی که روز 28 خرداد سالروز درگذشت ایشان بود یکی از معروف ترین و بارزترین رجال دینی مصر در نیمه دوم قرن بیستم به شمار می رود وی نزد بسیاری از مردم مصر  جایگاهی رفیع و محبوبیتی ویژه دارد.

محمد متولی شعراوی که بود؟

شعراوی در در 15 آوریل 1911 در روستای دقادوس در مصر به دنیا آمد و در یازده سالگی قرآن را حفظ کرد. وی در سال 1923 مدرک ابتدایی الأزهری را گرفت و وارد مؤسسه متوسطه الأزهری شد وی به ادبیات عرب علاقه و ذوق وافری در زمینه سرودن شعر داشت به همین خاطر پروفسور خالد محمد خالد، دکتر احمد هیکل و دکتر حسن جاد از اساتید الازهر آنچه را که می‌نوشتند به او نشان می‌دادند. شعراوی در سال 1937م توانست وارد دانشکده زبان عربی الازهر شود و پس از به پایان رساندن تحصیلات خود و گرفتن دیپلم بین المللی که به او اجازه تدریس می داد در مؤسسه دینی طنطا و سپس زقازیق و اسکندریه مشغول تدریس شد.

شعراوی در سال 1950م به عربستان سفر کرد و در آنجا به عنوان استاد شریعت اسلامی در دانشگاه ام القری مشغول تدریس شد. اگر چه رشته مورد علاقه شیخ شعراوی ادبیات عرب بود اما در دانشگاه ام القری مجبور شد عقائد تدریس کند وی توانست بخوبی از عهده تدریس دروس عقائد برآید به همین خاطر در سال 1963م لوح تقدیر از دانشگاه دریافت کرد شعراوی پس از آنکه رابطه جمال عبدالناصر با ملک سعود پادشاه عربستان تیره شد نتوانست بار دیگر به عربستان سفر کرده و تدریس در دانشگاه ام القری را ادامه دهد و مجبور شد در مصر بماند وی در سال 1964م بعنوان رییس دفتر حسن مأمون شیخ الازهر منصوب شد.

از طرفی دیگر رابطه او با ناصر نیز بخاطر اینکه شعراوی او را پیرو مکتب کمونیستی می دانست تیره و تار شد لذا ترجیح داد به عنوان رئیس مؤسسه الازهر در الجزایر به آن کشور سفر و مدت 7 سال در آنجا به تدریس پرداخت سپس بار دیگر به قاهره بازگشت و پس از مدتی به عربستان رفت و اینبار در دانشگاه ملک عبدالعزیز به تدریس مشغول شد. در سال 1976م در دوران انور سادات رییس جمهور اسبق مصر وی به عنوان وزیر اوقاف معرفی شد. پس از آنکه وی بخاطر اختلافاتش با انور سادات از وزارت اوقاف کنار رفت چندین سمت در سایر کشورهای اسلامی به او پیشنهاد شد اما وی ترجیح داد باقی مانده عمر خود را صرف تبلیغ دین اسلام کرده و بعنوان یک واعظ و مبلغ بر بالای منبر رود و مردم را با معارف اسلامی بویژه تفسیر قرآن کریم آشنا کند.

بیان ساده و روان او در تبلیغ اسلام و استفاده از روشی عامه پسند در تبلیغ باعث شد تا شعراوی به تدریج در دل های بسیاری از مصریان و دیگر مسلمانان عرب زبان جا باز کند وی از سال 1973م در برنامه تلویزیونی "نور علی نور" به تفسیر قرآن کریم پرداخت وی در 17 ژوئن 1998م دار فانی را وداع گفت اما سخنرانی های و کتاب های او همچنان مورد استقبال بخش بزرگی از متدینین مصری می باشد و پس از 25 سال از درگذشت او همچنان عکس های او بر شیشه عقب برخی خودروهای عمومی و دیوارهای مصر دیده می شود و فایل صوتی سخنرانی های وی توسط مردم مورد استفاده قرار می گیرد شاید بتوان روش او در تفسیر ساده قرآن را با روش آقای قرائتی در ایران مقایسه کرد شعراوی بخاطر زندگی ساده و زبان گرم و نرمی که داشت خاطره ای خوش از خودش در میان مردم مصر برجای گذاشته است و برخی به او لقب امام الواعظین داده اند. در باره رفتار او با هنرمندان بخصوص خانم های بی حجاب نقل شده که در ابتداء موضعی هجومی داشت اما پس از مدتی تغییر روش داد و تلاش کرد با زبانی نرم آنها را به حفظ حیاء و عفت فرا خواند. میگویند بسیاری از هنر پیشه ها تحت تأثیر سخنان او تغییر روش دادند و برخی هنرپیشه های زن حجاب اختیار کردند.

در ماه رمضان گذشته وزارت فرهنگ مصر اعلام کرد قصد دارد در شب های ماه رمضان اقدام به اجرای نمایش تآتر در باره زندگی برخی بزرگان مصر از جمله شعراوی نماید. و در پی آن برخی سکولارها به شعراوی و اندیشه هایش حمله کردن و خواستار لغو این برنامه شدند اما جالب اینکه برخی هنرپیشه های مصری به دفاع از شعراوی پرداختند.[1]

نکته دیگری که باید در باره شعراوی ذکر شود اینست که وی تقریبا رابطه خوبی با همه زمامداران مصر داشته است در زمان ملک فاروق ابیاتی را در مدح او و پدرش سروده و وی را به خلیفه مأمون تشبیه کرده بود در زمان عبدالناصر ابتدا رابطه خوبی با او برقرار کرد و سپس با وی از در اختلاف در آمد اما پس از مرگ ناصر در رثای او زبان به سخن گشود با سادات نیز همین رفتار را کرد و سپس با حسنی مبارک تا آخر عمر رابطه خوبی داشت.