مقدمه
سازمان های مردم نهاد در عراق پسا صدام نقش بسیار موثری در پیشبرد اهداف فرهنگی و اجتماعی ایفا کرده اند.بخشی از این سازمان های مردم نهاد که با حمایت دولت های نقش آفرین در صحنه عراق شکل گرفت در راستای پیش برد اهداف و منافع دولت های حامی خود حرکت می کنند.استفاده از این ابزار یعنی سازمان های مردم نهاد می تواند در صورت برنامه ریزی درست و ارتباط گیری موثر نخبگان و اقشار مختلف مردم بسیار کارآمد باشد.یکی از زمینه های که برخی از سمن های وابسته به کشورهای غربی به ویژه آمریکا در عراق به دنبال آن بوده اند نشر و گسترش ارزشهای دمکراسی و حقوق بشر است.در این زمینه اقلیم کردستان با توجه به اینکه بستر بسیار مناسبی برای فعالیت این گونه سمن ها است توانسته است تا میزبانی بسیاری از این نهادهای غیر دولتی باشد.نگاشت پیش رو به بررسی و معرفی یکی از سمن های مورد حمایت دولت های غربی که در راستای گسترش و نشر ارزشهایی چون حقوق بشر و دمکراسی در اقلیم کردستان و عراق است می پردازد.
نگاهی اجمالی به موسسه مترو برای دفاع از حقوق روزنامه نگاران
موسسه مترو برای دفاع از حقوق روزنامه نگاران در سال 2009 با تلاش مجموعه ای از روزنامه نگاران و مدافعان حقوق بشر با همکاری موسسه گزارشگری جنگ و صلح -که مجموعه ای از سازمان های غیر انتقاعی بین المللی مستقر در لندن است- با هدف نظارت بر آزادی بیان در روزنامه ها و دفاع از روزنامه نگاران در اقلیم کردستان تاسیس شد.این سازمان مردم نهاد توانست نزد اداره سازمانهای مردم نهاد اقلیم کردستان ثبت شده و اجازه فعالیت رسمی از این نهاد را دریافت کند.
موسسه مترو برای دفاع از حقوق روزنامه نگاران در مسیر فعالیت خود به حمایت خارجی متکی بوده و از حمایت برخی نهادهای بین المللی مانند موسسه گزارشگری جنگ و صلح(مستقر در لندن) سازمان مساعدت مردم (نروژ) و سازمان حمایت جهانی از رسانه که در دانمارک مستقر است بهره مند شده است.
مرکز مترو در اقلیم کردستان بر اساس قانون روزنامه نگاری مصوب سال 2007 و هم چنین قانون شماره 11 مصوب 2013 پارلمان اقلیم کردستان پیرامون حق دستیابی به اطلاعات فعالیت می کند.این موسسه فرهنگی دارای نمایندگی در شهرهای مختلف اقلیم کردستان،دارای شعبه در بغداد و هم چنین دارای نمایندگی هایی در برخی کشورهای اروپایی است.این مرکز هم چنین با بسیاری از سازمان های مردم نهاد محلی و بین المللی همکاری دارد.
این مرکز دارای شبکه مدافعین از حقوق روزنامه نگاران است که دارای 100 نفر عضو بوده که در شهرهای مختلف اقلیم پراکنده هستند.این مرکز از ابتدای تاسیس خود تاکنون بیانیه ها و هم چنین تظاهرات هایی را در راستای گسترش آزادی های روزنامه نگاران و هم چنین حق دستیابی به اطلاعات در اقلیم کردستان سازماندهی کرده است.
هیات موسس این مرکز عبارتند از:شهید عمار الشابندر،رازوا شریف،هیوا عثمان،توانا عثمان و رحمان غریب .با توجه به اساسنامه داخلی مرکز که رئیس باید طی انتخابات داخلی انتخاب شود رئیس این مرکز از سال 2018 رازوا شریف است.
این مرکز رسالت خود را آزادی روزنامه نگاری و حق دستیابی به اطلاعات به عنوان مبنای نظام دمکراتیک کثرت گرا و جزیی از حقوق بشر تعریف کرده استاین مرکز هم چنین اهداف خود را در چند مورد بیان کرده است که عبارت است از:
- نهادینه ساختن مبانی حقوق بشر و دمکراسی،گسترش آزادی روزنامه نگاری و حق دستیابی به اطلاعات و مقابله با فرار مجرمانی که حقوق روزنامه نگاران را نقض کرده اند،نشر ارزشهایی چون تسامح و ارزشهای اخلاقی کار حرفه ای و مقابله با گفتمان طایفی و هم چنین نهادینه ساختن مبادی مساوات و برابری
- دفاع از حقوق روزنامه نگاران و آزادی فعالیت حرفه ای آنان و حق آنان برای دسترسی به اطلاعات،فراهم ساختن حمایت قانونی از انان با هماهنگی و همکاری موسسات همکار و نظارت بر اجزای قوانین مرتبط یا آزادی روزنامه نگاران و آزادی بیان
- انتشار گزارش سالانه که در بردارنده موارد نقض حقوق روزنامه نگاران است
- مشارکت در برخی فعالیت اجتماعی مانند حرکت های اعتراضی مسالمت آمیز در اعلام همبستگی با روزنامه نگاران،برگزاری همایش ها و کارگاههای علمی مرتبط با آزادی روزنامه نگاری و آزادی بیان با تمرکز بر حقوق بشر و اهمیت حفاظت از آن
نگاهی به برنامه های موسسه مترو
برنامه های اجرا شده توسط مرکز مترو در چند حوزه و بخش صورت پذیرفته است.در این زمینه می توان نوعی تقسیم بندی انجام داد بخشی از برنامه های در راستای آگاهی بخشی،بخشی در راستای تهیه گزارش،برخی آموزشی و دسته دیگری نیز قانونی و حقوقی بوده است.
مهم ترین برنامه های اجرا شده توسط موسسه مترو عبارت است از:
- برنامه آگاهی بخشی حقوقی به روزنامه نگاران با همکاری موسسه گزارشگری جنگ و صلح 2010
- اجرای برنامه آگاهی بخشی در زمینه قانون فعالیت روزنامه نگاری برای نیروهای امنیت داخلی اقلیم با حمایت موسسه گزارشگری جنگ و صلح 2010
- اجرای برنامه رسانه مترو در سال 2013 با حمایت موسسه مساعدت مردم نروژ
- اجرای برنامه تهیه گزارش از نقض حقوق روزنامه نگاران با همکاری مرکز رصد آزادی روزنامه نگاری با حمایت موسسه مساعدت مردم نروژ 2013
- برنامه حمایت از روزنامه نگاران در حین درگیری های مسلحانه با همکاری موسسه ندا ژنو در سال 2015
- برنامه رصد وضعیت آزادی روزنامه نگاری با همکاری اتحادیه ملی روزنامه نگاران عراق و با حمایت سازمان جهانی حمایت رسانه ای دانمارک در سال 2017
- برگزاری کارگاههای عملی پیرامون امنیت دیجیتال با حمایت مرکز خلیج برای حقوق بشر طی 3 سال(2015 تا 2017)
- همکار در برنامه آرای ما(اصواتنا)با سازمان اینتر نیوز آمریکا طی 3 سال(2019 تا 2022)
- برنامه آموزش روزنامه نگاری برای اقلیت های دینی و مذهبی عراق با مشارکت سازمان توسعه مدنی و با حمایت وزارت امور خارجه آمریکا
- برنامه حمایت مالی از روزنامه نگاران و فعالان مدنی سوری در اقلیم کردستان با حمایت سازمان بین المللی حمایت رسانه ای(2020- 2021)
- نظارت و رصد موضوع اقلیت ها در رسانه های کردی با حمایت سازمان بین المللی حمایت رسانه ای 2021
- نظارت بر انتخابات مجلس عراق با حمایت سازمان بین المللی حمایت رسانه ای 2021
- رصد رسانه های کردی با در نظر گرفتن مولفه هایی چون کیفیت پوشش رسانه ای،مشارکت زنان و جوانان در خلال پویش رسانه ای انتخابات مجلس عراق با حمایت سازمان بین المللی حمایت رسانه ای 2021
- حمایت قانونی از روزنامه نگاران با حمایت سازمان بین المللی حمایت رسانه ای 2021
- آموزش روزنامه نگاران پیرامون پوشش قربانیان خلال درگیری های مسلحانه با همکاری موسسه ندای ژنو در سال 2021
عضویت در نهادهای بین المللی و مشارکت در همایش ها:
موسسه مترو توانسته است تا در برخی همایش ها و هم چنین کنگره های مرتبط با روزنامه نگاری در خارج از عراق و اقلیم کردستان حضور یافته و درآنها عضویت یابد.در کنار مشارکت در برنامه های خارج از کشور،موسسه مترو در راستای پیشبرد برنامه ها و اهداف خود با شماری از سازمانهای مردم نهاد بین المللی همکاری داشته است. در زمینه موسسات همکار و هم چنین عضویت موسسه مترو در کنگره های خارج از عراق می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عضویت در کنگره مدافعین حقوق بشر 2014 تونس
- عضویت در کنگره مدافعین حقوق بشر 2015 استانبول
- عضویت در کنگره مدافعین حقوق بشر 2018 بیروت
- همکار سازمان جهانی حمایت رسانه ای دانمارک
- همکار با سازمان رصد آزادی روزنامه نگاری
- همکار با اتحادیه ملی روزنامه نگاران عراق
- عضویت در پیمان حقوق بشر در اردن 2018
- همکار با سازمان توسعه مدنی و سازمان مردمی النجده الکوردستانیه و هم چنین مرکز توسعه دمکراسی و حقوق انسان در اقلیم کردستان
- همکار سازمان اینترنیوز آمریکا در راستای اجرای برنامه های این سازمان در عراق 2019
- عضویت در کنگره مدافعین حقوق بشر 2021 استانبول
جوایز:
مرکز مترو توانسته است تا با مشارکت در جشنواره های فرهنگی و هم چنین همایش ها و نشست های متط با آزادی روزنامه نگاران جوایزی را به خود اختصاص دهد.در این زمینه می توان به جایزه هایی چون
جایزه سوران مام حمه برای آزادی روزنامه نگاری در سال 2014 سلیمانیه،جایزه هادی المهدی برای آزادی روزنامه نگاری در سال 2015 در بغداد،جایزه مدافعین حقوق بشر در سال 2018 در بغداد و جایزه ودات حسین برای آزادی روزنامه نگاری در سال 2018 در دهوک اشاره کرد
انتشارات:
یکی از بخش های فعالیت موسسه مترو ،بخش انتشارات و چاپ است.این موسسه با همکاری موسسه های بین المللی و خارجی و در راستای تامین اطلاعات از حوزه روزنامه نگاری و رسانه ای اقلیم کردستان و عراق اقدام به جمع آوری اطلاعات و انتشار گزارش های سالانه و همچنین موردی در زمینه روزنامه نگاری می کند.
بخشی از گزارش ها و آثار انتشار یافته توسط موسسه مترو عبارت است از:
- گزارش های سالانه پیرامون وضعیت آزادی روزنامه نگاری در اقلیم کردستان از سال 2011 تا 2020
- انتشار ماهنامه پیرامون زنان از سال2015 با حمایت موسسه بین المللی حمایت رسانه ای.این ماهنامه با هدف به تصویر کشیدن موفقیت های زنان کرد و عراقی منتشر می شود
- گزارش پیرامون روزنامه نگاری در اقلیم کردستان با همکاری موسسه مساعدت مردم نروژ 2012
- کار پژوهشی پیرامون آزادی روزنامه نگاری در استان کرکوک در سال 2016 با حمایت موسسه بین المللی حمایت رسانه ای
- نظر سنجی پیرامون ارزیابی عملکرد ادارات دولتی در کرکوک حول دسترسی به اطلاعات در سال 2017
- کار پژوهشی پیرامون گفتمان نفرت پراکنی در منابر و خطبه های ائمه جماعت در سال 2014 با حمایت موسسه بین المللی حمایت رسانه ای
- کار پژوهشی و رصد تصویر زن در رسانه در سال 2015 با همکاری موسسه آسودا(مبارزه با خشونت علیه زنان)
- کار پژوهشی و نظر سنجی پیرامون قانون حق دسترسی به اطلاعات در اقلیم کردستان در سال 2016 با حمایت موسسه بین المللی حمایت رسانه ای
- ارزیابی قانون حق دسترسی به اطلاعات در اقلیم کردستان در سال 2017 با حمایت موسسه بین المللی حمایت رسانه ای
- انتشار جزوات در موضوعاتی چون نتایج نظر سنجی پیرامون آزادی اطلاعات در استان دهوک در سال 2018،جزوه ارزیابی شبکه های ارتباط جمعی در سال 2019 و راهنمای روزنامه نگاری موبایلی
- انتشار کتاب رسانه و مسئولیت اجتماعی در سال 2020
اطلاعات تماس:
این مرکز در استان سلیمانیه در اقلیم کردستان واقع شده است.اطلاعات مرکز به شرح زیر می باشد
شماره تماس رئیس مرکز : 07701523300
شماره تماس مدیر المرکز: 07700004147
شماره تماس بخش ثبت نام: 07708079999
شماره تماس روابط بین الملل: 07701528887
درگاه الکترونیکی :: www.metroo.org
پست الکترونیکی : : metrocenter2009@gmail.com
حامیان خارجی
نظر شما