اندونزی بیشترین  جمعیت مسلمانان جهان را داراست. داده های بررسی جمعیت جهان (World Population Review)  نشان می دهد که جمعیت مسلمانان این کشور بالغ بر 285میلیون نفر یعنی 87.2 درصد  مسلمان را تشکیل می دهد. از نکات حائز اهمیت برای مردم این کشور با توجه به  مسلمان بودن ، محل و مکانی برای عبادت است. مساجد و مصلی ها دراندونزی از جایگاه ویژه ای درنزد مردمان خصوصا قشر جوان برخوردار است. کارکرد مساجد در اندونزی نیز قابل تامل است.کارکرد اجتماعی و فعالیت های دینی خصوصا فعالیت های قرآنی درماه های رمضان نیز درمساجد افزایش می یابد. معماری وزیبایی برخی از مساجد در اندونزی نیز زبانزد است. کشوراندونزی که از آن با عنوان «مجمع‌ الجزایر هزار مسجد» نیز یاد می‌شود، دارای مساجدی است که از حیث طرح‌ های معماری گوناگون و همچنین تنوع‌ رنگ‌های مختلفی که در ساخت آن به کار برده شده، بی‌نظیر است.  براین اساس در وهله اول درصددیم آمار و تعداد مساجد دراندونزی را رصد و درگزارش های تکمیلی بعدی با تمرکز برکارکردها و برنامه ها ، نقش کشورهای عربی را درساخت برخی ازمساجد دراندونزی بیشتر مورد کنکاش قرار دهیم.

تعداد مسجد و نمازخانه در اندونزی

مساجد و نمازخانه ها را می توان به راحتی در بازارهای سنتی تا مدرن، پمپ بنزین ها، مدارس، ادارات، مجتمع های مسکونی تا مساجد بزرگ شهرها جستجو کرد. به گفته یوسف کالا رئیس کل شورای مساجد اندونزی، تعداد مساجد در اندونزی بین 800.000 تا 900.000  است. این در حالی است که براساس داده های سامانه اطلاعات مساجد وزارت دین، تعداد کل مساجد و نمازخانه ها در اندونزی 741.991 مسجد است.

عکس: مسجد الجبار، شهر باندونگ

 این داده های ثبت شده دستی است که به صورت مرحله ای از دفتر امور دینی در هر منطقه وارد نرم افزار مساجد شده است. اطلاعات مربوط به تعداد مساجد و نمازخانه های آنلاین سامانه اطلاع سانی مساجد وزارت دین همراه با تایید و اعتبارسنجی داده ها همچنان درحال افزایش است. درصورت تفکیک طبقات، 33 واحد مسجد رایا، 410 مسجد آگونگ، 4.704 مسجد بزرگ، 217.042 مسجد جامع، 44.711 مسجد در اماکن عمومی، 922 مسجد تاریخی و 1 مسجد دولتی وجود دارد. اما تعداد نمازخانه ها به 78.850 واحد در اماکن عمومی، 3.395 واحد در ادارات، 10.768 واحد در مراکز آموزشی و 217.436 واحد در مجتمع مسکونی رسیده است.

سامانه اطلاع رسانی یا اپلیکشن مساجد

اپلیکیشن مساجد که از سال 2013 تولید شده ، به عنوان نوعی خدمات عمومی برای بهبود کیفیت مدیریت و توانمندسازی پتانسیل مساجد و نمازخانه های اندونزی طراحی شده است. اهداف این اپلیکیشن عبارتند از: (الف) گسترش اطلاعات خدمات و داده های مساجد؛ ب) شناسایی و نقشه برداری پتانسیل و مشکلات مساجد برای بهینه سازی و توانمندسازی مساجد؛ و (ج) تحقق نوسازی خدمات داده ها در بخش مساجد. اپلیکیشن سامانه اطلاع رسانی مساجد از یک پلت فرم آنلاین بلادرنگ مبتنی بر وب استفاده می‌کند تا ادمین‌ها/ اپراتورها در همه سطوح دفاتر امور دینی را برای انجام کارکردهای ورود، تأیید و اعتبارسنجی داده ‌های مساجد و مصلی ها آسان‌تر کند و همچنین دریافت و نمایش سریع داده های مساجد برای عموم آسان تر است.

عکس: مسجد گنبد طلایی ، شهر دپوک

بیشترین استان های دارای مساجد

آمارها درسامانه اطلاع رسانی مساجد نشان می دهد که سه استان در جزیره جاوه بیشترین تعداد مساجد و نمازخانه را در اندونزی دارا هستند . این سه استان عبارتند از جاوه غربی (53.832 مسجد و 40.933 نمازخانه)، جاوه مرکزی (47.241 مسجد و 81.146 نمازخانه) و جاوه شرقی (45.147 مسجد و 89.204 نمازخانه) هستند. برای برخی افراد، داده های بالا ممکن است کمی گیج کننده باشد. عمدتاً از نظر ذکر، سطح و طبقه بندی مساجد که در آن مسجد دولتی، مساجد رایا، مساجد آگونگ و غیره وجود دارد. طبقه بندی مساجد در واقع مدت هاست که توسط وزارت دین ایجاد شده است.

سبک معماری وزیباترین مساجد در اندونزی

اندونزی بیشترین آمار مساجد را در کشورهای جنوب شرق آسیا داراست که هر کدام زیبایی خاصی دارند و جزو زیباترین مساجد جهان به شمار می روند. طراحی و مهندسی معماری این مساجد بی نظیراست . از جمله مساجد در مناطق دیگر که می‌تواند مورد توجه گردشگران قرار بگیرد، مسجد «تقوی محمدیه» در «پادانگ» واقع در سوماترای غربی و مسجد «رایا باندوگ» واقع در باندوگ هستند. مسجد «رایا باندوگ» ، یکی از مشهورترین مساجد شهر باندوگ است که گردشگران از کشورهای مختلف جهان از این مسجد بازدید می کنند. این مسجد که از مهندسی معماری و طراحی زیبایی برخوردار است، دو مناره دارد که در کنار آن قرار گرفته اند و دو گنبد طلایی نیز در اطراف گنبد اصلی مسجد قرار دارند. در مقابل این مسجد، فضای سبز بزرگی قرار دارد و دارای گل های رنگارنگ طبیعی است. ازجمله مساجد در مناطق دیگر که می‌تواند مورد توجه گردشگران قرار بگیرد، مسجد «تقوی محمدیه» در «پادانگ» واقع در مسجد «گنبد طلایی» در «دپوک» واقع درجاوه غربی؛ مسجد «بیت الرحمن» در «آچه»  و مسجد ۹۹ گنبد «اسماءالحسنی» در «ماکاسار» واقع در سولاوسی جنوبی نیز ازجمله مساجدی هستند که گردشگران بسیاری را می توانند به خود جذب کنند و نقش بزرگی در توسعه گردشگری حلال این کشور داشته باشند.

عکس: مسجد بیت الرحمن، شهر آچه

مسجد «بیت الرحمن» در شهر «آچه» اندونزی واقع شده است و بیش از ۱۳۰ سال قدمت دارد.این مسجد مجددا در سال ۲۰۱۷ میلادی بازسازی و افتتاح شده است. دربازسازی این مسجد تمامی موارد رعایت شده و طرح اصلی خود را حفظ کرده است.

این مسجد از سونامی سال ۲۰۰۴ میلادی نجات پیدا کرد و با وجود آنکه بیشتر شهر تخریب شده بود، این مسجد استوار باقی ماند و از آن به عنوان پناهگاه استفاده می شده است .

علاوه بر این، برخی از مساجد از جمله مسجد بزرگ «دماک»درجاوه مرکزی؛ مسجد «مناره کودوس» در جاوه مرکزی؛ مسجد بزرگ «بانتن» واقع در بانتن و مسجد «سلطان ترنات» درشمال مالوکو، میراث تاریخ گسترش اسلام و همچنین امپراتوری های اسلامی در اندونزی هستند.در همین حال، مسجد بزرگ «الجبار» در «باندونگ» واقع در جاوه غربی که در دسامبر ۲۰۲۲ افتتاح شد، نیز به دلیل طراحی منحصر به فرد خود مشهور است.

منابع:

سایت وزات دین اندونزی

https://kemenag.go.id/read/data-masjid-dan-mushalla-tersedia-di-aplikasi-simas-ppdpr

http://simas.kemenag.go.id