جشن نوروز نه تنها یکی از جشن‌های بزرگ برای ایرانیان محسوب می‌گردد، بلکه در شبه قاره نیز به صورت زیبای برگزار می‌گردد. در قسمت غربی شبه قاره هند جشن نوروز که مصادف با 21 الی 22 مارس است، معمولا سه روز بطول می‌انجامد. در خلال این مدت شیعیان اثنی عشری معتقدند به اینکه نوروز روز اعلام خلافت بلافصل امیر المومنین حضرت علی(ع) است. لباسهای نو و پاکیزه می پوشند و بساط دعوت شادی پهن می‌کنند و دعاهای مربوط به سایر آداب را در آن روز و در هنگام تحویل آفتاب به برج حمل که هر سال در تقویم‌های اردو چاپ می‌شود، بجای می‌آورند و به یک دیگر این عید را تبریک می‌گویند. نمازی که در روز نوروز وارد گردیده می‌خوانند، در منازل و مکان‌های اجتماعی شان چراغانی و تزیینات جالبی صورت می‌گیرد و در آن محافل قصیده خوانی برپا می‌شود. در این گونه محافل قصایدی در منقبت مولای متقیان علی بن ابی طالب(ع) خوانده می‌شود. سفره نوروز هم عده‌ای تهیه می‌نمایند که شامل هفت نوع سبزی، هفت رقم میوه‌های تازه و هفت جنس از آجیل همراه با تخم مرغ‌های رنگارنگ و باد بزن‌های دستی می‌باشد.
عید نوروز در بین شیعیان هند بدون مراسم دیگر آن که در ایران رواج دارد مانند چهارشنبه سوری، خانه تکانی، سیزده بدر و غیره برگزار می‌گردد و بیشتر جنبة دینی و مذهبی به خود گرفته است، به همین خاطر آن توأم با نیایش و عبادت و نماز و نیاز است.
اعتقاد عموم مردم بر این است که در لحظه تحویل سال در اجابت دعا باز و ادعیه قبول و مرادها برآورده می‌گردد و در مقابل چشمان همگی تنگی پر از آب که سوراخ باریکی در ته آن وجود دارد به وسیله طنابی می‌آویزند، همه حاضران چشم بدان تنگه می‌دوزند و با نهایت اشتیاق منتظر فرا رسیدن لحظه تحویل سال می‌نشینند، همین که حس می‌کنند جریان قطرات آب از سوراخ کمی متوقف شد با شعف عجیبی ادعیه و مرادهایی که در سینه محبوس نگاه می‌دارند با لبهای لرزان رها می‌سازند.
در تعدادی از خانواده‌های مرسوم است که در موقع تحویل خورشید تمام افراد فامیل دور هم جمع می‌شوند، در وسطشان کاسه‌ای پر از آب روی سینی بزرگ قرار می‌گیرد، در آب عطر و گلهای محمودی و گلاب می‌ریزند و بزرگ خانواده آیه تحویل سال را به زبان جاری می‌سازد و سایرین نیز در خواندن این آیات از او پیروی می‌کنند. این عمل 365 بار تکرار می‌شود و پس از آن شخص مزبور درود گویان آب کاسه را بوسیله انگشتان دست بر روی همه افراد موجود می‌پاشد و بقیه آب را در گوشه‌ای از حیاط می‌ریزد و این تشریفات نزد همه علاقمندان به نوروز سرچشمه یمن و سعادت محسوب می‌گردد.
شیعیان لکنهو در روزهای نوروز ابتکار بخرج داده و آب رنگارنگ را به وسیله تلمبه‌های کوچک و ظریف روی لباسهای یکدیگر می‌پاشند و از این بازی چنان لذت مفرطی می‌برند که گویی مقصد حقیقی‌شان را یافته‌اند.
لکنهو یکی از مراکز مهم شیعیان هندوستان بشمار می‌رود و هنوز هم اهتمام خاصی در مورد گرفتن جشن نوروز بکار برده می‌شود، جوش و جنب زاید الوصفی در میان شیعیان آن دیار در نوروز بچشم می‌خورد، به طوری که جشن را بایستی از اعیاد بزرگ دینی آنان قلمداد کرد.
وزیر محمد اشرف خان متخلص به اشرف در آغاز اثر خود بنام «ارمغان گلگت» که به سال 1957 میلادی در لاهور به چاپ رسید، می‌نویسد که در نواحی گلکت در شمال کشمیر برگزاری جشن نوروز همراه با برنامه‌های آتش بازی، تیراندازی و چوگان است. برنامه‌های جشن نوروز در نواحی شمال غربی شبه قاره که از حیث به ایران نزدیکتر است بسیار جالب و توآم با جریانات خاص می‌باشد.
در آنجا علاوه بر پوشیدن لباسهای نو و تبریک گفتن به یکدیگر پس از تحویل خورشید و ترتیب یافتن مجالس قصیده و شعر ضیافت‌های نیز به مناسبت جشن مزبور در منازل صورت می‌گیرد و در آن سفره امیر المومنین حضرت علی(ع) که شامل هفت نوع میوه خشک و سبزی جات و یک نوع بیسکویت به نام «کلوچه نوروزی» و پلو با گوشت مرغ سفید و تخم مرغ‌های رنگ زده می‌باشد گسترده می‌شود. مرغ سفید هر قدر که ناپیدا باشد، فراهم می‌کنند چرا که معتقدند که تهیه پلو با گوشت مرغ سفید را شحون نیک می‌دانند.
کلوچه نوروزی در بین مردم پیشاور نیز محبوبیتی خاصی دارد و حتی غیر شیعیان نیز به آن علاقه دارند. پس از «فاتحه» (نیاز) امیر المومنین، مردان و زنان شیعه در آن نواحی از خانه بیرون می‌آیند و مدتی در باغ‌ها و چمن‌زارها گردش می‌کنند و کوشش می‌کنند با پای برهنه بر سر سبزه و چمن قدم بزنند و این عمل را «سبزه لگد کردن» می‌نامند. بدین ترتیب تمام روز را با خوشحالی و شادکامی به سر می‌برند.
ناگفته نماند که ایرانیان و زرتشتیان مقیم شبه قاره که به تعداد قابل توجهی در نقاط مختلف سکونت دارند، عید نوروز را با کلیه ترتیبات و مراسم آن که در ایران معمول است، برگزار می‌کنند و جشن نوروز آنان با جشن نوروز ایرانیان در ایران فرقی ندارد.
سال 1397
نظر شما