دانشگاه ملی قزاقستان به میزگرد درباره استعمارزدایی واکنش نشان داد.

دانشگاه ملی فارابی قزاقستان اعلام کرد که چه موضوعاتی در میزگرد موسسه مطالعات بین‌المللی دانشگاه دولتی مسکو در مورد تفسیر گذشته تاریخی قزاقستان و گفتمان استعمارزدایی مطرح شده است.به نقل از کانال تلگرامی Qumash، دانشگاه بلافاصله اطمینان داد که هیچ "موضوع مشکوکی" در این رویداد مورد بحث قرار نگرفته است. مسوولان اظهار کردند که دانشگاه دولتی مسکو یک دانشگاه همکار دانشگاه ملی فارابی قزاقستان ب است.

در بیانیه مطبوعاتی آمده است: «دانشمندان تعدادی از موضوعات مهم مربوط به انتشارات در مجلات علمی بین‌المللی نمایه شده در Scopus و همچنین روش‌های ارتقای رتبه در رتبه‌بندی QS، استراتژی‌های همکاری در علم و آموزش را مورد بحث قرار دادند. هیچ موضوع دیگری در میزگرد مطرح نشد.»

با این حال، لازم به ذکر است که در اطلاعیه میزگرد از طرف دانشگاه، موضوعات زیر ذکر شده است:

• مرور مختصری از موضوعات بحث‌برانگیز تاریخ مشترک.
• تسلط ارزیابی‌های سیاسی در فضای اطلاعاتی و مشکلات ترویج رویکرد دانشگاهی.
• همکاری استراتژیک و متحدانه قزاقستان و روسیه: مشکلات ایدئولوژی متحد کننده. لزوم یافتن رویکردها و ارزیابی‌های قابل قبول متقابل.
• "گفتمان استعمارزدایی" به عنوان ابزاری برای تفرقه: چه کسی از آن سود می‌برد و چه چیزی می‌تواند در مقابل آن قرار گیرد.

 پیشینه

در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۴، میزگردی با عنوان "تاریخ مشترک قزاقستان و روسیه و گفتمان استعمارزدایی" در دانشگاه ملی قزاقستان به نام فارابی برگزار شد. الکساندر کنیازف، سازمان‌دهنده این پروژه، ادعا می‌کند که ایده‌های تحریک‌آمیز و غیرعلمی در مورد تاریخ قزاقستان در امپراتوری روسیه و اتحاد جماهیر شوروی با حمایت بنیادهای غربی در جامعه قزاقستان ترویج می‌شود.

این میزگرد در قزاقستان با واکنش‌های متفاوتی روبرو شد. همکاران کانال تلگرامی Qumash یک درخواست رسمی به وزارت علوم و آموزش عالی ارسال کردند و پرسیدند که آیا قحطی (هولودومور)، سرکوب‌های گسترده، آزمایش‌های هسته‌ای در سایت سمی‌پالاتینسک و سایر رویدادهای مهم تاریخی در این رویداد مورد بحث قرار گرفته است یا خیر؟ آنها پاسخ دقیقی در مورد برنامه این رویداد دریافت نکردند، زیرا با وزارتخانه هماهنگ نشده بود.

کامیلا سماگولووا محقق جنبش‌های استعمارزدایی و دانشجوی دکترای موسسه تاریخ دانشگاه لیدن، اظهار کرد که تعمیم تاریخ دو کشور در تفسیر دانشگاه دولتی مسکو با هدف نادیده گرفتن واقعیت فتح استعماری آسیای مرکزی توسط روسیه است. او معتقد است که برنامه میزگرد با هدف محو کردن مرزهای استعمار و انکار حق قزاقستان برای ارزیابی مستقل از تاریخ خود است.

سرکوب‌ها و قحطی در قزاقستان

در ۳۱ مه هر سال، قزاقستان روز بزرگداشت قربانیان سرکوب‌های سیاسی را گرامی می‌دارد. آنها انجمن‌ها و جلساتی برگزار می‌کنند، گل‌ها را به یادبودهای معدود می‌گذارند، نام‌های معروف را به یاد می‌آورند، و به طور سنتی، فرزندان سوگند یاد می‌کنند که هرگز این صفحه وحشتناک تاریخ را که میلیون‌ها قربانی بر جای گذاشته است، فراموش نکنند. اما به دلایلی، آنها در مورد تراژدی دیگری که مردم قزاقستان تجربه کردند - قحطی - بسیار کمتر صحبت می‌کنند. Ulysmedia.kz به بررسی آنچه در پشت این تاریخ غم‌انگیز نهفته است، پرداخته است.

سرکوب‌های استالینیستی در سال‌های ۱۹۳۷-۱۹۳۸ در قزاقستان، مانند سایر مناطق اتحاد جماهیر شوروی، با پاکسازی‌های سیاسی و سرکوب علیه اقشار مختلف مردم، از جمله روشنفکران، کادرهای حزبی و غیره همراه بود. بسیاری از مردم دستگیر یا تبعید شدند که منجر به تلفات انسانی زیاد و ویرانی‌های اجتماعی شد.

قحطی نتیجه سیاست عمدی دولت شوروی با هدف نابودی طبقه ثروتمند "بای‌ها" از طریق مصادره دام و سایر مواد غذایی بود.

سرکوب‌ها و قحطی تقریباً کل اتحاد جماهیر شوروی، از جمله میلیون‌ها قزاق را تحت تأثیر قرار داد و عواقب مخربی برای جامعه قزاقستان، از جمله از دست دادن ارزش‌های فرهنگی و معنوی و بیگانگی از شیوه زندگی سنتی، برجای گذاشت.

طبق برآوردهای مختلف، تا ۳.۲ میلیون نفر در سال‌های ۱۹۳۱-۱۹۳۳ جان خود را از دست دادند. حدود یک میلیون قزاق مجبور به مهاجرت به جمهوری‌های همسایه و خارج از اتحاد جماهیر شوروی، به ویژه چین، مغولستان، ایران و افغانستان شدند.

برخی از مورخان قزاقستانی ارقام بسیار بالاتری را ذکر می‌کنند، به عنوان مثال، پروفسور آبژانوف معتقد است که "قحطی جان حداقل ۴ میلیون قزاق را گرفت. یک ششم جمعیت بومی برای همیشه وطن تاریخی خود را ترک کردند. از ۶.۵ میلیون قزاق در سال ۱۹۱۱ که ۸۲٪ از جمعیت منطقه را تشکیل می‌دادند، تا سال ۱۹۳۹ تنها ۲.۳ میلیون نفر باقی ماندند و سهم آنها در جمعیت جمهوری به ۳۸٪ کاهش یافت. "

در سال ۲۰۱۳، موسسه جمعیت‌شناسی و مطالعات اجتماعی اوکراین به نام M.V. Ptukha گزارش داد که تلفات نسبی ناشی از قحطی ۱۹۳۲-۱۹۳۳ در قزاقستان - ۲۲.۴۲٪، در اوکراین - ۱۲.۹۲۶٪ و در روسیه - ۳.۱۷٪ بوده است.

ارزیابی‌های ارائه شده این امکان می‌دهد نتیجه بگیریم که در آن زمان قزاقستان بیش از همه مناطق اتحاد جماهیر شوروی از قحطی رنج برد.

نکته: برخی از جریان های ملی گرا قزاقستان مباحثی همانند گفتمان استعمارزادیی را در فعالیتهای مطالعاتی و انتشاراتی دنبال می کنند و این مباحث از سوی طرفداران روسیه مورد هجمه قرار می گیرند و این امر در مواردی باعث جنجال و تنش در روابط دو کشور قزاقستان و روسیه می شود. آنچه مسلم است قزاقستان به عنوان یکی از همسایگان روسیه در دوره های مختلف تاریخی تعاملات و تبادلات در اشکال گوناگون داشته است و قطعا اندیشمندان قزاق می توانند تحلیل های قابل امعان نظر در مقوله استعمار و استعمارزادیی و روندهای نامتوازن فرهنگی و ... از گذشته تا به امروز ارایه نمایند.

آلماتی قزاقستان

منبع:https://www.ulysmedia.kz/news/۴۰۱۳۰-skandal-s-kaznu-kruglyi-stol-o-dekolonizatsii-prokommentirovali-v-vuze/