«چینتان گیریش مودی» در مقاله ای با عنوان«عشق در زمان جهاد عشق: زندگی پیچیده زوج های هندو-مسلمان در هند[1]» به بررسی کتاب «صمیمیت در بیگانگی: مطالعه روانکاوانه روابط هندو و مسلمان[2]» نوشته «آشیس روی» می پردازد و می نویسد که ازدواج یک هندو با یک مسلمان یا یک مسلمان با یک هندو در کشوری مانند هند چگونه است که خانواده ها نه تنها در مراسم عروسی بلکه در زندگی روزمره زوج های تازه ازدواج کرده نیز درگیر هستند؟ چرا آنها ازدواج با یکدیگر را در یک زمینه سیاسی-اجتماعی انتخاب میکنند که اغلب هویت هندو و هویت مسلمان را بهعنوان متضاد و حتی ناسازگار میسازد؟ فرزندانی که توسط چنین زوجهایی بزرگ میشوند چگونه در مورد وابستگیهای مذهبی والدین خود گفتگو میکنند و رابطه خود را با مذهب تعیین میکنند.
مودی می نویسد که آشیس معتقد است که این زوجها از طریق ایدئولوژیهای متضاد، از جمله روایت تحریکآمیز«جهاد عشق»، با فشارهای اجتماعی و خانوادگی مواجه هستند. این اصطلاح که توسط برخی به عنوان ابزار اطلاعات نادرست استفاده می شود، نشان می دهد که روابط بین زنان هندو و مردان مسلمان، بخشی از یک طرح غارتگرانه است.
A public protest against the proposed passing of laws against “love jehad” in Bengaluru on December 1, 2020
رویکرد روانکاوانه آشیس که از طریق مصاحبه با زوجهای طبقه متوسط شهری به دست میآید، با روشن کردن پیچیدگیها و ژرفای این«روابط» با این«روایت» مقابله میکند و نشان میدهد که چگونه «عشق»، «هویت» و «میل یا تعلق» در میان تنشهای اجتماعی با هم «تعامل» دارند.
تمرکزاین کتاب روی«روانبیوگرافیها[3]»است.تاریخچه زندگی شرکتکنندگان35تا45 ساله است که درگیریهای شخصی و گفتگوهای آنها را به تصویر میکشد. تحقیقات آشیس، «درون روانی[4]» این زوجها را بررسی میکند و نشان میدهد که چگونه عشق میتواند شکوفا شود، حتی زمانی که خانوادهها یا جامعه در کل آن را قبول ندارند. در یک مثال، یک زن هندو، به نام سونینه[5]، پس از ازدواج با یک مرد مسلمان به نام قاسم، توسط خانواده اش طرد می شود. در حالی که مرد مسلمانی به نام عاصم توسط مادرش به دلیل«از دست دادن» هویت مذهبی خود پس از ازدواج با زنی هندو به نام رنو[6] ، مورد انتقاد قرار می گیرد. علیرغم این فشارها، زوجها متعهد میمانند و نشان میدهند که عشق میتواند بر اساس احترام متقابل، خویشاوندی فکری یا ارزشهای مشترک فراتر از روابط عاشقانه ساخته شود.
زمینه های تنش بینا ادیانی و «جهاد عشق»
مفهوم «جهاد عاشق»، روایتی که توسط برخی جناحهای سیاسی و مذهبی تبلیغ میشود. آنها ازدواجهای هندو و مسلمانان را به عنوان تلاشی عمدی مردان مسلمان برای زنان هندو به ازدواج و تغییر مذهب در نظر میگیرند. این روایت، مردان مسلمان را درنده و «هیپرجنسگرا[7]» نشان میدهد. در حالی که زنان هندو را منفعل و فاقد میل به تصویر میکشد. آشیس این کلیشههای سمی را نقد میکند و تأکید میکند که این کلیشهها پیچیدگی و عاملیت در روابطی را که در غیر این صورت میتوانستند بهعنوان مشارکتهای واقعی که از احترام و عشق متقابل شکل میگیرند درک شوند، تضعیف میکنند. کتاب آشیس به خوانندگان یادآوری می کند که تقلیل این اتحادیه ها به بیانیه های سیاسی یا ایدئولوژیک صرف، نادرست و آسیب زا است. بنابراین، تحلیل آشیس کلیشههای مضر ترویج شده توسط گفتمان «جهاد عشق» را نقد میکند که اغلب زنان هندو را منفعل و مردان مسلمان را خطرناک نشان میدهد. به گفته آشیس، چنین روایتهایی، عاملیت زنان را نادیده میگیرند و محبت واقعی را که میتواند اتحادیههای هندو-مسلمان را هدایت کند، نادیده میگیرد. زوج های مورد مطالعه آشیس، اغلب آشفتگی عاطفی و خانوادگی را به دلیل تعصبات اجتماعی تحمل می کنند. با این حال، آنها تلاش می کنند تا پیوند خود را حفظ کنند و هر روز تفاوت های فرهنگی و مذهبی را بررسی و در خصوص آن گفتگو کنند.
در میان پروندههایی که آشیس ارائه میکند، یکی از پیچیدهترها اصغر است. مردی مسلمان که پدربزرگش یک هندو بود که به اسلام گروید. اصغر مصمم است که دخترش را از مذهب که به نظر او آلوده کننده است، دور نگه دارد و لذا راچانا[8] همسر هندو خود را از نمایش هرگونه نماد مذهبی در خانه خود، منع می کند. با این حال، وقتی پدر و مادرش به ملاقاتشان میآیند، آشکارا دعا میکنند و دخترش را در معرض دین قرار میدهند.اما فقط اسلام. این باعث ایجاد عدم تعادل می شود که راچانا را که احساس می کند از ایمان خود محروم است، رنج می دهد. آشیس از تقلیل شخصیت اصغر به یک کلیشه ساده پرهیز می کند، در عوض درگیری درونی او را بر سر هویت او به عنوان یک مسلمان در کشوری که ایمان او می تواند خانواده اش را در معرض خطر قرار دهد، برجسته می کند.
فرزندان ؛گفتگو درباره هویت
این کتاب همچنین به دیدگاههای کودکانی که در خانههای بینا ادیانی بزرگ میشوند، میپردازد، هرچند که عمدتاً بر والدین تمرکز دارد. برخی از کودکان به یک دین و برخی دیگر به هر دو مذهب کشیده می شوند و برخی ترجیح می دهند که وابسته نباشند. این پویایی بیشتر بر چگونگی درک زوج های مسلمان- هندو از هویت خود در خانواده های گسترده تأثیر می گذارد. با این حال، تحلیل او به تأثیر نسلی گستردهتر ازدواجهای بینا ادیانی اشاره میکند و نشان میدهد که چگونه کودکانی که در چنین محیطهایی بزرگ میشوند میتوانند هم غنای فرهنگی و هم تضادهای درونی اتحادیه والدین خود را تجسم کنند.
شکاف های تحقیق
آشیس محدودیتهای تحقیق خود، بهویژه فقدان اجازه از سوی والدین شرکتکنندگان را تصدیق و خاطرنشان می کند که مصاحبه با والدین شرکت کنندگان می توانست بینش بیشتری در مورد تأثیر بین نسلی روابط بینا ادیان ارائه دهد. او همچنین موقعیت خود را به عنوان یک محقق هندو تصدیق میکند و میداند که این ممکن است بر نحوه پاسخ اتباع مسلمانش به سؤالات او تأثیر گذاشته باشد. این خودآگاهی به کار آشیس اعتبار میافزاید و نشاندهنده گشودگی به نقد و به رسمیت شناختن سوگیریهای ذاتی ناشی از مطالعه چنین موضوع حساسی است.
مقابله با روایت ها
رویکرد روانکاوانه و تعهد کتاب به جزئیات، عمق انتقادی بسیار مورد نیاز را به گفتگو میآورد که اغلب بهعنوان بیش از حد ایدهآلی یا کاملاً سیاسی رد میشود. کار آشیس تصویر سادهای از زوجهای هندو-مسلمان را به چالش میکشد و روایتی متضاد در برابر لفاظیهای تفرقهانگیز ارائه میدهد که آنها را یا بهعنوان«قربانیان» یک توطئه فرهنگی یا افرادی که تلاش میکنند هماهنگی اجتماعی را برهم بزنند، نشان میدهد. آشیس با تمرکز بر «زندگی درونی خیال و میل»، خوانندگان را دعوت می کند تا این روابط را عمیقاً انسانی و پیچیده ببینند که از دوتایی «ظالم» و «ستمدیده» یا «قربانی» و «مجرم» فراتر می روند.
در نهایت، کتاب صمیمیت در بیگانگی، یک تحقیق حساسی از روابط هندو و مسلمانان ارائه می دهد. آشیس با ترکیب بینشهای روانکاوانه با تاریخچههای شخصی عمیق، واقعیتهای صمیمی این اتحادیهها را آشکار میکند و روایتی خلاف پیش داوریهای اجتماعی ارائه میکند و خوانندگان را تشویق میکند تا در مورد هویت، عشق و تعلق فراتر از کلیشههای سطحی تأمل کنند. این کتاب نشان میدهد که چگونه قدرت عشق، اگرچه پیچیده و اغلب توسط مرزهای اجتماعی به چالش کشیده میشود، اما این پتانسیل را دارد که شکافهای عمیق را از بین ببرد.
کتاب«صمیمیت در بیگانگی: مطالعه روانکاوانه روابط هندو و مسلمان» به زبان انگلیسی در 220 صفحه توسط انتشارات یودا پرس در سال 2024 چاپ و منتشر شده است.
#ذکریایی
نظر شما