یادداشت رایزن فرهنگی با عنوان :

" چند همسری در نیجریه "

چند همسری در نیجریه یک موضوع قانونی و فرهنگی است که به‌ویژه در برخی از گروه‌های قومی و دینی در این کشور رایج است. این پدیده بیشتر در جوامع مسلمان و برخی قبایل سنتی نیجریه مشاهده می‌شود.

در نیجریه که بیش از ۵۰ درصد مردم مسلمان هستند، بر اساس شریعت اسلام، مردان مجازند که تا چهار همسر داشته باشند، مشروط بر اینکه عدالت و برابری را میان آنها رعایت کنند. به همین دلیل، در مناطق شمالی کشور که بیشتر مسلمان هستند، چند همسری شایع‌تر است.

در برخی از قبایل سنتی نیجریه نیز مردان اجازه دارند که چند همسر اختیار کنند. این وضعیت ممکن است بر اساس وضعیت اقتصادی و اجتماعی مردان و توانایی آنها در تأمین هزینه‌های خانواده‌ها باشد. در این جوامع، چند همسری به‌ویژه در نواحی روستایی و قدیمی‌تر دیده می‌شود.

چند همسری از نگاه قانون در نیجریه

قانون نیجریه چند همسری را به‌طور رسمی مجاز می‌داند، اما این امر تحت شرایط خاصی در سیستم‌های مختلف حقوقی کشور اعمال می‌شود. در حالی که در مناطق مسلمان‌نشین شریعت اسلامی و قوانین سنتی رواج دارد، در مناطق غیرمسلمان (مانند جنوب نیجریه) و تحت سیستم حقوقی سکولار، چند همسری معمولاً پذیرفته نیست.

در دهه‌های اخیر، به‌ویژه در شهرهای بزرگ نیجریه، تغییرات فرهنگی و اجتماعی باعث شده که بسیاری از افراد، به‌ویژه در نسل‌های جوان‌تر، ترجیح دهند که تنها یک همسر داشته باشند. در عین حال، بحث‌های قانونی و اجتماعی در مورد حقوق زنان و عدالت در چند همسری نیز داغ‌تر شده است.

چند همسری در نیجریه به عنوان یک مسأله پیچیده و چندبعدی در سطح قانونی، فرهنگی و اجتماعی باقی مانده است .

عوامل اقتصادی و اجتماعی

 در بسیاری از موارد، چند همسری با شرایط اقتصادی نیز ارتباط دارد. در مناطق روستایی، جایی که خانواده‌ها اغلب به کشاورزی و دامداری مشغول هستند، مردان ممکن است به دلیل نیاز به نیروی کار بیشتر در خانواده، تمایل بیشتری به داشتن چند همسر داشته باشند. همچنین در برخی از خانواده‌های متمول‌تر، چند همسری به عنوان یک نماد وضعیت اجتماعی و اقتصادی دیده می‌شود.

نگاه مردم به چند همسری در نیجریه

نگاه عمومی به چند همسری در نیجریه بسته به زمینه‌های فرهنگی، دینی و اجتماعی متفاوت است و نظرات مختلفی در این باره وجود دارد. به‌طور کلی، این موضوع در میان گروه‌های مختلف مردم و مناطق مختلف کشور، دیدگاه‌های متفاوتی دارد.

در جوامع مسلمان و شمال نیجریه:

در مناطق شمالی نیجریه که بیشتر جمعیت مسلمان در آن زندگی می‌کنند، چند همسری به‌عنوان یک سنت مذهبی و فرهنگی پذیرفته شده است. در این مناطق، بسیاری از مردان بر اساس شریعت اسلام که اجازه می‌دهد مردان تا چهار همسر داشته باشند، به این امر عمل می‌کنند. در این جوامع، نگاه عمومی به چند همسری عموماً مثبت و حتی به شکا طبیعی نیز درآمده است.  بسیاری از افراد در این مناطق معتقدند که این یک حق دینی است و تا زمانی که مرد بتواند به‌طور عادلانه و با توان مالی کافی از همسرانش مراقبت کند، مشکلی ندارد.

حتی این رویکرد در بین مسلمانان با برگزاری همایش ها و نشست های تخصصی مورد تاکید قرار می گیرد و تعدد زوجات را با نگاه دینی و اجتماعی برای مردم  تبیین و روشنگری می کنند و آنرا یک واقعیت اجتماعی و دینی می داند.

درجوامع غیرمسلمان و جنوب نیجریه:

در مناطق جنوبی و جنوب‌غرب نیجریه، که اکثراً مسیحی و پیرو مذهب‌های سنتی هستند، نگاه به چند همسری متفاوت است. در این مناطق، مردم معمولاً با یک همسر زندگی می‌کنند و چند همسری بیشتر به‌عنوان یک موضوع فرهنگی یا مذهبی برای جوامع مسلمان شناخته می‌شود تا یک ویژگی عمومی یا رایج برای کشور نیجریه مورد تاکید باشد . در این مناطق، بسیاری از افراد با چند همسری مخالف هستند و آن را ناعادلانه یا مشکلات‌ساز می‌دانند. به‌ویژه زنان در این جوامع بیشتر از مردان مخالف این پدیده هستند و معتقدند که این نوع روابط می‌تواند منجر به تبعیض و نابرابری شود. در جوامع مسیحی و سنتی، تک همسری به‌عنوان الگوی درست و اخلاقی برای خانواده ها شناخته می‌شود.

دیدگاه‌های مدرن و شهری

در دهه‌های اخیر، به‌ویژه در مناطق شهری و بزرگ‌تر نیجریه مانند لاگوس و ابوجا، دیدگاه‌ها نسبت به چند همسری تغییر کرده است. جوانان، به‌ویژه نسل‌های جدید، بیشتر به تک‌همسری علاقه دارند و به دنبال روابط متعهدانه و برابر هستند. در این مناطق، چند همسری کمتر پذیرفته می‌شود و برخی افراد از آن به‌عنوان یک پدیده قدیمی یا متناقض با زندگی مدرن یاد می‌کنند.

دیدگاه رسانه و جنبش های حقوق زنان

رسانه‌ها، جنبش‌های حقوق زنان و جنبش‌های اجتماعی مدرن در نیجریه تأثیر زیادی بر تغییر نگرش‌ها نسبت به چند همسری داشته‌اند. بسیاری از افراد در جوامع شهری به دنبال روابطی برابرتر و متعهدتر هستند که به حقوق زنان و عدالت در خانواده احترام بگذارد. نگاه عمومی به چند همسری در نیجریه همچنین تحت تأثیر مسائل حقوقی و اجتماعی قرار دارد. حقوق زنان و چالش‌هایی که آنها در روابط چند همسری با آن مواجه می‌شوند، باعث شده که بسیاری از فعالان حقوق بشر و گروه‌های مدافع حقوق زنان از چند همسری انتقاد کنند. این گروه‌ها معتقدند که این نوع روابط می‌تواند به نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی دامن بزند و حقوق زنان را نادیده بگیرد.

نتیجه‌گیری:

در نهایت، نگاه عمومی به چند همسری در نیجریه کاملاً بستگی به منطقه، دین، فرهنگ و دیدگاه‌های فردی دارد. در حالی که در مناطق مسلمان و شمالی کشور، چند همسری همچنان به‌عنوان یک سنت پذیرفته شده و طبیعی است، در مناطق جنوبی و در میان نسل‌های جدید شهری، تمایل به تک همسری بیشتر و نگرانی‌ها در مورد نابرابری‌های ناشی از چند همسری در حال افزایش است.

منابع:

 http://opr.news/15864ca3241203en_ng?link=1&client=mini

https://www.stears.co/article/understanding-the-costs-of-polygamy-in-nigeria

https://www.bbc.com/news/world-africa-39038459

https://thenigerialawyer.com/polygamous-marriage-under-the-nigerian-law-what-the-law-has-to-say/#google_vignette

https://www.prb.org/resources/polygamy-in-west-africa-impacts-on-fertility-fertility-intentions-and-family-planning

 https://www.pewresearch.org/short-reads/2020/12/07/polygamy-is-rare-around-the-world-and-mostly-confined-to-a-few-regions/