صنعت پویانمایی در قزاقستان به طور رسمی از دوران شوروی آغاز شد. استودیوهای انیمیشن آن زمان، به ویژه در آلماتی، آثار برجسته‌ای را تولید کردند که تأثیراتی ماندگار بر کودکان و نوجوانان داشت. پس از استقلال قزاقستان در سال 1991، این صنعت دچار تغییراتی شد و با چالش‌هایی نظیر کمبود منابع مالی و فناوری‌های نوین روبرو شد. اما با گذشت زمان، با حمایت دولت و سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی، صنعت پویانمایی قزاقستان جانی دوباره گرفت.
پویانمایی‌های قزاقستان اغلب بر اساس اساطیر و داستان‌های فولکلور محلی ساخته می‌شوند. این آثار نه تنها به تقویت هویت ملی کمک می‌کنند، بلکه فرهنگ غنی این کشور را به جهان معرفی می‌نمایند. همچنین، آثار مدرن‌تر بر مسائل اجتماعی، آموزشی و محیط‌زیستی تمرکز دارند.
تاریخ انیمیشن داخلی قزاقستان از سال 1966 با تاسیس کارگاه کارتون در قزاق فیلم آغاز گردید که شامل فارغ التحصیلان انستیتوی دولتی سینما شوروری و مدرسه هنری آلما آتا بود. مدیریت این کارگاه انیمیشن را آمین خیدروف به عهده خود گرفت.
آمین خیدروف سال 1923 یک چهره افسانه ای در انیمیشن قزاقستانی است. بایرجان نوگربک، مورخ انیمیشن قزاقستان، کارشناس فیلم، استدلال کرد که همه انیماتورهای قزاق - چه زنده و چه متوفی - شاگردان او هستند. در دهه 1970، به لطف او، انیمیشن قزاقستان نه تنها در سرزمین خود، بلکه در اتحادیه شوروی نیز به یک پدیده قابل توجه تبدیل شد. مردم از تمام جمهوری های آسیای مرکزی برای یادگیری هنر انیمیشن به قزاقستان آمدند. استاد تقریبا تا آخرین ساعت خود به آموزش انیماتورها در آکادمی ملی هنر ژورگنف ادامه داد. اولین تصویر نه تنها از آمین خیداروف، بلکه از انیمیشن قزاقستانی به طور کلی، "چرا یک پرستو دم با شاخ دارد؟" که در سال 1966 ساخته شد، در جشنواره فیلم اتحاد، جایزه دوم را در جشنواره کارتون در نیویورک - "پراکسینوسکوپ برنز" دریافت کرد. این فیلم توسط 48 کشور خریداری شد و اکران خوبی داشت. اولین سمپوزیوم بین المللی کاریکاتوریست های آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین که در سال 1976 در آلماتی برگزار شد، نشانه ای از شناخت عمومی انیمیشن قزاقستان شد.
وضعیت کنونی
مشکلات و دغدغه های مبرم صنعت پویانمایی قزاقستان
- کمبود رقابت
- کمبود بودجه
- کمبود متخصصان
- عدم وجود یک نهاد مستقل دولتی برای تولید انیمیشن
حمایت دولتی
بر اساس داده های کمیته فرهنگ، بیش از 25 شرکت متخصص در تولید محتوای انیمیشن در قزاقستان وجود دارد. به نوبه خود، وزارت فرهنگ و اطلاع رسانی جمهوری قزاقستان سالانه موضوعات با اولویت را تعیین می کند.
به گفته کمیته فرهنگ وزارت فرهنگ و اطلاع رسانی این کشور، یک فیلم پویانمایی به عنوان یک فیلم مهم اجتماعی طبقه بندی می شود که هدف آن افزایش ظرفیت های میهنی، معنوی، اخلاقی و فرهنگی کشور است و دارای یک مؤلفه ایدئولوژیک است، زیرا این امر بر نسل جوان تأثیر می گذارد. انیمیشن ابزاری مؤثر برای آموزش و پرورش نسل جوان است که به شکل گیری احساسات میهن پرستانه و مشارکت مدنی کمک می کند. ایجاد محتوای انیمیشنی با کیفیت بالا به بهبود تصویر قزاقستان در صحنه جهانی و جلب توجه گردشگری فرهنگی کمک می کند.
در سال 2024 موضوعات اولویت دار برای انتخاب رقابتی فیلم های انیمیشن به شرح زیر است:
• عشق به وطن،
• حفظ سنت های ملی،
• حفاظت از ارزش های خانواده،
• تربیت ارزش های معنوی و اخلاقی در نسل جوان،
• تقویت هویت فرهنگی قزاقستان با حفظ تفاهم بین قومیتی و ادیان،
• اهمیت دوستی و کمک متقابل،
• حفاظت از حیوانات،
• انسان و طبیعت.
مرکز دولتی حمایت از سینمای ملی سالانه بودجه ای را برای ساخت انیمیشن به زبان قزاق اختصاص می دهد. به عنوان مثال، در سال 2023-2024، مرکز دولتی سینمای ملی 230 میلیون تنگه (425 هزار یورو) برای تولید فیلم‌های انیمیشن اختصاص داد.
در سال 2022 در استودیو ملی قزاق فیلم انجمن "قزاق‌انیمیشن" تاسیس شد. در سال 2023 برای اجرای 10 پروژه توسط استودیوی "قزاق‌انیمیشن" از دولت این کشور 262 میلیون تنگه (485 هزار یورو) اختصاص یافت. برای سال 2025 انتظار می رود از طرف دولت برای تولید کارتون های قزاقی و انتشار آنها در تلویزیون و شبکه های اجتماعی 350 میلیون تنگه (648 هزار یورو) اختصاص یابد. حاصل کار در این راستا پیروزی و حضور در مسابقات و جشنواره های بین المللی انیمیشن است.
به منظور پیاده سازی وظایف تعیین شده از سوی رئیس جمهور کشور برای اصلاح صنعت سینما، دولت در حال اصلاح قانون «سینماتوگرافی» و ایجاد سازوکار جدیدی برای حمایت دولتی از صنعت فیلم است. در میان اصلاحاتی که ارائه می شود، مقرراتی برای افزایش تعداد فیلم ها و فیلم های انیمیشن کودکان به زبان قزاق برای تماشای خانواده است. لایحه مربوطه توسط مجلس پارلمان جمهوری قزاقستان در حال بررسی است.
نخست وزیر قزاقستان در این باره گفت: نظریه سیاست فرهنگی قزاقستان برای سال های 2023 تا 2029 که با مصوبه دولت تصویب شده است، در حال اجرا است. افزایش سهم فیلم های داخلی، از جمله انیمیشن ها، از 21 درصد در سال 2024 به 35 درصد در سال 2030 در نظر گرفته شده است.
سال گذشته انیمیشن «لالایی» محصول سال 2021 با حمایت مرکز سینما بهترین انیمیشن کوتاه در جوایز فیلم مادفا مادرید 2023 (اسپانیا) و جشنواره بین‌المللی فیلم روشنی 2023 "(هند) شد که نشان دهنده کیفیت و سطح این اثر است. همچنین 5 کارتون «قزاق‌انیمیشن» دیگر در مسابقات و جشنواره های بین المللی جوایزی را کسب کردند: Aibyndy aula، Bakashabak، «Margau men Makta kyz، Undeme، Kandai rakhat sabiler zhylamagan.
آیدار عمروف، معاون قزاق فیلم گفت که قزاق‌انیمیشن چگونه کارتون های داخلی مدرن را می بیند: ما معتقدیم که یک کارتون خوب مدرن قزاق باید دارای جنبه های آموزشی با نگرش مثبت نسبت به توسعه فرهنگی، معنوی، اخلاقی و معنوی باشد. در عین حال ، نباید خسته کننده باشد ، زیرا کودکان مدرن سلیقه و ترجیحات خود را در انتخاب کارتون ایجاد کرده اند. همچنین نباید از نظر کیفیت از محتوای تولید شده در شرکت های خارجی کمتر باشیم.
همچنین در سال 2023 جشنواره انیمیشن آلماتی در قزاقستان راه اندازی شد.
آنیتا چرنیخ یکی از بنیانگذاران، کارگردان انیمیشن، تأکید کرد که در قزاقستان، در اکثر موارد، حوزه تجاری انیمیشن و تقریباً تمام پروژه‌هایی که توسط دولت حمایت می‌شوند، 100 درصد برای مخاطبان کودک کار می‌کنند. و فیلم های کوتاه مولف و پروژه های جشنواره ای بیشتر برای مخاطبان بزرگسال هستند.
با وجود نتایج خوب، هنوز جای پیشرفت وجود دارد. دانابک ایسابکوف نماینده مجلس پارلمان قزاقستان برای بهبود کار پیشنهاد کرد که دولت میزان یارانه تولیدات انیمیشن ملی را افزایش دهد. وی گفت: موسسات آموزشی متخصص انیماتور در کشور نباید به آموزش در زمینه انیمیشن دوبعدی اکتفا کنند بلکه تسلط بر قالب سه بعدی را در اولویت قرار دهند. مهم است که وزارت فرهنگ و اطلاع رسانی جمهوری قزاقستان به همراه وزارت آموزش و پرورش، نظریه ای برای توسعه انیمیشن داخلی تهیه کنند. به عقیده او، برای ایجاد یک پروژه با کیفیت بالا، مشارکت متخصصان فناوری اطلاعات، ایدئولوژیست ها، روانشناسان و معلمان در انیمیشن بسیار مهم است.
نکته:
صنعت پویانمایی در قزاقستان، علی‌رغم تاریخچه نسبتاً کوتاه خود، به یکی از ابزارهای مهم فرهنگی و آموزشی این کشور تبدیل شده است. این صنعت با الهام از میراث غنی فرهنگی و تاریخ کهن قزاقستان، توانسته است داستان‌هایی را روایت کند که هم برای نسل‌های جوان این کشور جذاب است و هم می‌تواند مخاطبان بین‌المللی را جذب کند. از سوی دیگر، پویانمایی در قزاقستان نه تنها به‌عنوان یک هنر، بلکه به‌عنوان وسیله‌ای برای تقویت هویت ملی و ترویج ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی این کشور ایفای نقش می‌کند.
در دنیای امروز، پویانمایی به عنوان یکی از مؤثرترین ابزارهای ارتباطی و تبلیغاتی شناخته می‌شود. قزاقستان، با تکیه بر منابع فرهنگی و حمایت‌های دولتی، این فرصت را دارد که پویانمایی را به یک صنعت پرسود و پرنفوذ در منطقه آسیای مرکزی و فراتر از آن تبدیل کند. استفاده از داستان‌های اسطوره‌ای، تاریخ قزاقستان و عناصر فرهنگی در کنار بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، می‌تواند این کشور را به یکی از قطب‌های پویانمایی در منطقه تبدیل کند.
در این میان، همکاری با کشورهایی که تجربه بیشتری در این حوزه دارند، از جمله ایران، می‌تواند به توسعه صنعت پویانمایی در قزاقستان کمک کند. ایران با سابقه غنی خود در تولید آثار پویانمایی که مفاهیم اخلاقی، آموزشی و فرهنگی را با کیفیت بالا ترکیب می‌کند، می‌تواند شریک استراتژیکی برای قزاقستان باشد. تبادل تجربیات در حوزه‌های فناوری، آموزش نیروی متخصص، تولید مشترک آثار و برگزاری جشنواره‌های بین‌المللی پویانمایی، می‌تواند زمینه‌ساز ارتقای کیفیت این صنعت در هر دو کشور باشد.
در نهایت، صنعت پویانمایی در قزاقستان افزون بر این که می‌تواند به موتور محرکه‌ای برای اقتصاد خلاق این کشور تبدیل شود، فرصت بی‌نظیری برای ترویج فرهنگ قزاقستان و ارتباط فرهنگی با دیگر کشورها، از جمله ایران، فراهم می‌آورد. این صنعت نه تنها می‌تواند به افزایش تعاملات فرهنگی و تقویت دیپلماسی عمومی کمک کند، بلکه به ابزاری مؤثر برای تأثیرگذاری بر نسل‌های جوان، درک بهتر از تنوع فرهنگی و ایجاد ارتباطات پایدار میان ملت‌ها تبدیل شود.
آستانه قزاقستان
منبع:
https://exclusive.kz/kak-goskino-sssr-nastorozhilo-poyavlenie-kazahskoj-animaczii
https://www.inform.kz/ru/animatsiya-v-kazahstane-kakim-dolzhen-bit-sovremenniy-otechestvenniy-multfilm-df3c2a
https://www.inform.kz/ru/animatsiya-v-kazahstane-kakim-dolzhen-bitsovremenniy-otechestvenniy-multfilm-df3c2a
https://liter.kz/kak-multindustriia-razvivaetsia-v-kazakhstane-1682334526 /
https://egemen.kz/article/296438-khalinh-qalay-qazaq-animatsiyasy
https://qazaq1913.com/2024/04/01/aza-standy-animacijany-zha-dajy ///
نظر شما