در دنیایی که رسانه‌های اجتماعی پدیده‌ها را شایسته توجه جهانی می‌دانند، آیا گزارش پایان سال فرهنگ لغت‌ها می‌تواند با این رقابت کند؟

سنت سالانه انتخاب «کلمه سال» که از اوایل دهه ۲۰۰۰ آغاز شد، هم یادبودی از روح زمانه سالی که گذشت است و هم تلاشی برای باقی ماندن در صحنه. کارل سندبرگ، نویسنده برنده جایزه پولیتزر، در شعری با عنوان زبان‌ها از طبیعت همیشه در حال تغییر واژه‌ها سخن می‌گوید:

«واژه‌هایی که امروز بر زبانت جاری‌اند

و به شکل اندیشه میان دندان‌ها و لب‌هایت شکسته‌اند

اکنون و امروز

به خطوط محو هیروگلیف‌ها بدل خواهند شد...»

شاید این کشمکش میان حافظه و فراموشی است که موج سالانه «کلمه‌های سال» را به وجود می‌آورد. یا شاید مسئله‌ای عمیق‌تر باشد: در فرهنگی تصویری که رسانه‌های اجتماعی معیار سلیقه‌اند، چگونه می‌توان بقا یافت مگر با الگوبرداری از آن‌ها؟ از این رو، سنت سالانه انتخاب «کلمه سال» هم بزرگداشتی از روح زمانه سال گذشته است و هم تلاشی برای بقا.

به عنوان نمونه، کلمات انتخاب‌شده امسال را در نظر بگیرید. از «زوال مغزی» (Brain Rot) که توسط دیکشنری آکسفورد انتخاب شد، تا «آشغال‌سازی» (Enshittification) که به کلمه سال دیکشنری استرالیایی مک‌کواری بدل شد، یا «تجلی» (Manifest) که در دیکشنری کمبریج برگزیده شد و «متواضع» (Demure) از Dictionary.com، همگی بازتاب‌دهنده دغدغه‌ها، اضطراب‌ها و آرزوهای عصر دیجیتال هستند.

اولین استفاده ثبت‌شده از واژه «زوال مغزی» به سال ۱۸۵۴ در کتاب والدن اثر هنری دیوید ثورو برمی‌گردد، اما آیا چیزی بهتر از این واژه می‌تواند بی‌حوصلگی و خمودگی ناشی از مصرف بیش از حد رسانه‌های اجتماعی در زمانه کنونی را نمایندگی کند؟ یا مثلاً «تجلی» که به‌عنوان نوعی شعار ساده‌لوحانه برای باشگاه تأیید دیجیتال عمل می‌کند و با هر ویدئوی کوتاه، قدرت خودباوری را تقویت می‌کند.

اگر انتخاب امسال عمدتاً تحت تأثیر تکنولوژی بود، سرنخ‌هایی از دغدغه‌های دیگر زمانه نیز در میان کاندیداهای دیگر یافت می‌شود. لیست کوتاه دیکشنری آکسفورد در این زمینه نمایانگر است: در جهانی پر از جنگ، واقعیت «قیمت‌گذاری پویا» و گریز به دنیای «رمانتاسی» نیز جایگاه خود را پیدا کردند.

اما اگر یک فرهنگ لغت‌ بتواند ادعا کند که کلمه‌ای واقعاً جهانی را انتخاب کرده، آن فرهنگ لغت‌ مرینام-وبستر است. در سالی که بیش از۷۰ انتخابات ملی در سراسر جهان برگزار شد، بسیاری از آن‌ها به‌شدت پرتنش و تفرقه‌برانگیز، انتخاب این دیکشنری کاملاً گویای اوضاع بود: قطبی‌سازی(Polarisation).

https://indianexpress.com/article/opinion/editorials/word-of-the-year-dictionaries-9719780/?ref=view_opinion