گزارش «گزارشگران بدون مرز» (RSF) تصویری تیره از وضعیت روزنامه‌نگاری در سال ۲۰۲۴ ارائه و نشان می‌دهد که نوار غزه مرگبارترین منطقه برای خبرنگاران در سال جاری بوده و خشونت علیه خبرنگاران، به‌ویژه در مناطق درگیر جنگ، به شدت افزایش یافته است.
طبق آمار RSF، امسال ۵۴ خبرنگار در سراسر جهان کشته شده‌اند که ۳۱ نفر از آنان در مناطق جنگی همچون غزه، عراق، سودان، میانمار و اوکراین جان خود را از دست داده‌اند. غزه با ثبت بیش از ۳۵ مرگ مستقیم خبرنگاران در صدر این فهرست قرار دارد. از اکتبر ۲۰۲۳، ارتش اسرائیل به کشته‌شدن بیش از ۱۴۵ خبرنگار در این منطقه متهم شده است. این آمار وحشتناک، غزه و فلسطین را به خطرناک‌ترین مکان‌ها برای خبرنگاران طی پنج سال اخیر تبدیل کرده است.
«گزارشگران بدون مرز» در واکنش به این جنایات، چهار شکایت‌نامه به دادگاه بین‌المللی کیفری ارسال کرده است تا به این قتل‌ها به‌عنوان جنایات جنگی رسیدگی شود.
۵۵۰ خبرنگار پشت میله‌ها
در حال حاضر، ۵۵۰ خبرنگار در سراسر جهان زندانی هستند که این تعداد نسبت به سال گذشته ۷ درصد افزایش یافته است. روسیه و اسرائیل به‌عنوان عوامل اصلی این افزایش شناخته می‌شوند. اسرائیل پس از آغاز حمله به غزه، سومین کشوری است که بیشترین تعداد خبرنگاران را زندانی کرده است.
چهار کشور چین (۱۲۴ خبرنگار)، میانمار (۶۱)، اسرائیل (۴۱) و بلاروس (۴۰) تقریباً نیمی از کل خبرنگاران زندانی جهان را در اختیار دارند.
گروگان‌گیری و ناپدیدشدن خبرنگاران
گزارش امسال به وضعیت اسفناک خبرنگاران گروگان‌گرفته‌شده و مفقود نیز اشاره می‌کند. در حال حاضر، ۵۵ خبرنگار به گروگان گرفته شده‌اند و ۹۵ نفر نیز مفقود شده‌اند. سوریه کانون اصلی گروگان‌گیری‌هاست، به‌طوری که ۷۰ درصد این موارد به اقدامات گروه داعش نسبت داده می‌شود. همچنین، یمن و مالی در سال‌های اخیر شاهد موارد جدیدی از آدم‌ربایی خبرنگاران بوده‌اند.
از میان خبرنگاران مفقود، ۴۵ درصد قربانی «ناپدیدشدگی‌های اجباری» شده‌اند. کشورهایی مانند مکزیک، سوریه و فلسطین نقش برجسته‌ای در این آمار دارند. RSF از کشورها خواسته است «کنوانسیون بین‌المللی حفاظت از افراد در برابر ناپدیدشدگی اجباری» را تصویب کنند.
فراخوان فوری برای اقدام جهانی
تیبو بروتن، مدیرکل RSF، در این گزارش بر ضرورت اقدام جهانی برای مقابله با مصونیت عاملان خشونت علیه خبرنگاران تأکید کرده است. او اظهار داشت:
«خبرنگاران نمی‌میرند؛ بلکه کشته می‌شوند. در زندان نیستند؛ بلکه توسط رژیم‌ها زندانی می‌شوند. ناپدید نمی‌شوند؛ بلکه ربوده می‌شوند.»
او تأکید کرد که این جنایات، که اغلب توسط دولت‌ها و گروه‌های مسلح بدون مجازات صورت می‌گیرند، نقض آشکار قوانین بین‌المللی هستند. بروتن از جامعه جهانی خواست که به عدالت برای خبرنگاران و حفاظت از آنان اولویت بدهند:
«این جنایات، که اغلب با بی‌توجهی به قانون انجام می‌شود، نباید بدون مجازات باقی بمانند. حفاظت از خبرنگاران یعنی حفاظت از حقیقت. ما نباید اجازه دهیم تسلیم‌طلبی برنده شود.»
این گزارش نشان‌دهنده شرایط وخیم خبرنگاران در مناطق جنگی و افزایش فشار بر روزنامه‌نگاران در سراسر جهان است. از غزه تا اوکراین، از چین تا روسیه، آزادی مطبوعات تحت تهدید است. جامعه جهانی باید برای پایان دادن به مصونیت عاملان این خشونت‌ها تلاش کند. خبرنگاران، صدای حقیقت هستند و حمایت از آنان، به معنای حمایت از آگاهی و آزادی است.
نظر شما