١٧٢۰ -١٧٩٣
سیدی أمحمد بوقبرین
سیدی أمحمد بن عبدالرحمن الأزهری معروف به بوقبرین، عارفی مشهور است که در زاویهٔ سیدی أمحمد در محلهٔ بلوزداد پایتخت مدفون می‌باشد. تبار سیدی أمحمد بن عبدالرحمن الأزهری به قشطوله و روستای آیت‌اسماعیل، در منطقهٔ بونوح در ناحیهٔ بوغنی، در استان تیزی‌ووزو می‌رسد. روستای آیت‌اسماعیل در ۱۵کیلومتری شرق بازوی میزان در منطقهٔ جرجرهٔ الجزائر واقع شده است.
به احتمال زیاد او بین سال‌های ۱۷۱۵ تا ۱۷۲۰ میلادی به دنیا آمده و در منطقهٔ قبایل که در آن دوره به علم و فقه معروف بودند، بزرگ شده است. سیدی أمحمد بن عبدالرحمن ابتدا در نزد شیخ سیدی الصدیق بن أعراب الإیراثنی که به تازگی با انبانی پُر از دانش و معرفت از الأزهر مصر آمده بود، در زاویهٔ أربعاء ایراثن تعلیم دید و حوالی سال ١٧٣۴میلادی به حج مشرف شد. وی در راه بازگشت از حج، به مصر رفت و تحت تأثیر اوضاع علمی مصر قرار گرفت، به همین دلیل در کنار الأزهر اقامت گزید و در آنجا به دست علمای برجسته ازجمله شیخ احمد بن‌محمد بن‌ابی حامد العدوی مالکی الأزهری، معروف به «الدردیر»، شیخ علی بن احمد الصعیدی العدوی، شیخ علی الامروسی و شیخ محمد بن عبدالله بن‌ایوب، معروف به «المنور التلمسانی» آموزش دید. پس از کسب علوم اسلامی از این بزرگان، به شیخی فرهیخته و مربی بزرگی به نام شیخ محمد بن سالم حفناوی (از طریقهٔ خلوتیه) دست پیدا کرد و از او پیروی نمود و آنچه را که می‌خواست در او یافت و با راهنمایی وی به طریقهٔ خلوتیه انتساب یافت.
سیدی أمحمد بن عبدالرحمن الأزهری حدود ۳۰سال در قاهره ماند و نزد شیخ حفناوی تحصیل کرد و از او اصول فقه را آموخت و به طریقهٔ خلوتیهٔ تصوف که بعداً به نام طریقهٔ رحمانیه شهرت یافت ملحق شد. او بعد از ازدواج با زنی از اهل حبشه به دستور شیخ خود به سودان سفر کرد و برای تبلیغ و ارشاد و انتشار اذکار و اوراد در آن منطقه ساکن شد و عدهٔ زیادی از مریدان گرد او جمع شدند و ۶سال در آنجا بود و برای مردم سخن می‌گفت و موعظه می‌کرد و به راهنمایی و ارشاد دینی و معرفتی در دارفور مشغول بود و پیروان و یاران فراوان یافت. سپس به دستور شیخ خود از سودان به هند رفت و چندی در هندوستان بود، بعد از آن به مصر بازگشت و پس از آن که شیخ خرقهٔ صوفیه را بر او پوشاند، وی را مأمور کرد که به موطن خود الجزائر بازگردد و طریقهٔ صوفیهٔ خلوتیه را در میان مردم تبلیغ کند و این سفر حوالی سال ١٧۵٨ میلادی بود.
وی ابتدا در منطقهٔ قبائل در اطراف جرجره ساکن شد و به ارشاد و وعظ پرداخت و بعد از آن به پایتخت آمد و در الجزیره استقرار یافت. در اینجا بود که شهرت بسیار پیدا کرد و افراد خاندان بنی‌عیسی قطعه‌ای زمین به او بخشیدند و او در آن محل زاویهٔ خود را برای نشر طریقهٔ عرفانی و هدایت مریدانش بنا کرد و بدین ترتیب سیدی أمحمد بن عبدالرحمن الأزهری نخستین کسی بود که طریقهٔ رحمانیه را در پایتخت گسترش داد.
وی در سال ١٧٩٣ میلادی در منطقهٔ بلوزداد پایتخت درگذشت و پیکرش در منطقهٔ حامه در پایتخت الجزائر دفن شد.
از آن‌جهت وی را «بوقبرین» یعنی «صاحب دوقبر» می‌نامند که علاوه بر این آرامگاه، علاقمندان و مریدان او همچنان مقامی که در زادگاهش روستای آیت‌اسماعیل داشته به صورت قبر و مرقد او حفظ کرده‌اند. وی ده‌ها تألیف دارد که از سوی شاگردان و فرزندانش مورد توجه فراوان قرار گرفته و پس از وی طریقهٔ رحمانیه توسط آنان ادامه یافته است.
نظر شما