برنامه اموزشی در الجزایر حتی در دوره ابتدایی آن قدر سخت و موضوع آموزش آن قدر جدی است که گاه برای طراحی سوالات آزمون نهایی، معلمان برگزیده تا سه ماه در ایزوله کامل بدون هرگونه ارتباط حتی با خانواده به سر می برند و کسی هم نمی داند کجا هستند، یا مثلا مجازات تقلب در آزمون از دو تا ده سال زندان پیش بینی شده است و نیروهای پلیس مستقیما برای دستگیری فرد متخلف به داخل مدرسه وارد می شوند.

   در چنین فضایی طی موفق مدارج تحصیلی  و توانایی برای ورود به دانشگاه به خودی خود زمینه ساز آینده شغلی و جایگاه اجتماعی و درآمد مالی فرد و خانواده اوست و از همین رو دارای اهمیت بسیار زیادی می باشد و همه خانواده مخصوصا مادران در ایام امتحانات فشار روحی و روانی بسیار شدیدی را تحمل می کنند.

   نتایج درخشان افراد حائز رتبه های برتر کنکور در طی سالهای اخیر تصادفی نبوده است، مخصوصا از آن رو که نام دانش اموزان حافظ قرآن و اعضای مراکز آموزش قرآن در میان رتبه های برتر تکرار می شود و همین مساله موجب گردیده تا موضوع ارتباط میان آموزش قرآن و موفقیت تحصیلی دوباره مورد توجه قرار گرفته و باعث شده است تا بسیاری از خانواده ها به فکر ثبت نام فرزندان خود در مدارس تابستانی آموزش قرآن بیافتند.

   آموزش قرآن، داخل مدارس یا در مساجد؟

   الجزایر گرچه کشوری مسلمان است و اسلام و زبان عربی طبق قانون اساسی آن دو رکن از عناصر بنیادین شکل دهنده کشور به شمار می آیند، اما از نظر تاریخی همواره در این کشور آموزش قرآن را زاویه ها و مساجد بر عهده داشته اند.

   در این کشور غالب مردم به ادای وظایف دینی ملتزم هستند؛  مساجد بسیار رونق دارد و عموم مردم حتی کودکان و نوجوانان اهل نماز هستند. روزهای جمعه همه مغازه ها و رستوران ها به طور کامل تعطیلند و در ماه مبارک رمضان مطلقا روزه خواری دیده نمی شود. تلاوت و حفظ و آشنایی کامل با قرآن کریم نیز رواج عمومی دارد.

   اما از سوی دیگر تعلیم مستقیم قرآن کریم و آموزش مستقل آن در نظام آموزشی مدارس محدود به درسی با عنوان کلی "تربیت اسلامی" است و توسعه آن از آغاز استقلال تا کنون همواره محل اختلاف و مورد بحث بوده و مخصوصا بعد از درگیری های خونین دهه سیاه (از 1990 تا 1999 که حدود 150 هزار نفر کشته شدند) بسیاری این خشونت ها و تندروی های داعش گونه را متاثر از معلمان دینی مدارس دانستند و به این بهانه خواستار محدودیت آن شدند و مدعی بودند که دولت و حاکمیت باید جنبه بیطرفی و سکولار بودن خود را حفظ کند.

   اکنون که در سالهای اخیر نوجوانان حافظ قرآن و دختران باحجاب به عنوان برگزیدگان آزمون کنکور و دارای رتبه های نخست معرفی می شوند، دوباره این پرسش و مساله مطرح شده و نقش آشنایی کامل با قرآن کریم و حفظ آن با موفقیت دانش آموزان مورد توجه قرار گرفته است.

  رتبه برتر سال گذشته، الگوی موفقیت امسال!

   مریم زکری خبرنگار روزنامه الشروق در گزارشی به "رونق زانی" صاحب بالاترین معدل کنکور سال جاری که حافظ قرآن است اشاره می کند و او را نمونه ملموس و شاهد زنده برای تاثیر قرآن کریم در موفقیت تحصیلی می داند، چنان که خود او نیز به این موضوع تصریح و تاکید کرده و می گوید که یکی از اسرار موفقیت او قرآن کریم بوده که باعث اعتماد به نفس و تمرکز و آرامش او گردیده است و علاوه بر این اساسا او خودش هم این را از رتبه برتر سال گذشته الهام گرفته است.

   "محمد امین" که سال گذشته برترین رتبه کنکور را دارا شد، از نمونه هایی است که فعالیت درسی و علمی را با حفظ قرآن جمع کرده و نشان داده که این دو مسیر با هم منافاتی ندارند و "رونق" نیز به او اقتدا کرده و کوشیده تا با تمام توان الگوی او را در تمام طول سال تحصیلی پیش چشم داشته باشد و مانند او که هم حافظ قرآن هم دارای رتبه برتر کنکور بوده بین این دو موضوع جمع کند و در واقع موفقیت درخشان محمد امین بیشترین انگیزه را برای او فراهم آورده و مخصوصا در تنگنای خستگی و ناامیدی فشارها و درس ها الگوی موفقیت محمد امین به او روحیه داده و او را تشویق کرده است.

   در پایان هر سال تحصیلی با اعلام نتایج آزمونهای رسمی افرادی با معدل نوزده یا حتی بالاتر از آن معرفی می شوند که داستان موفقیت بیشتر آنها حاکی از تمرکز بر حفظ قرآن و نظم و انضباط است، حتی بسیاری از آنان در سخنان خود به صراحت گفته اند که حفظ قرآن باعث قدرت و توان ویژه آنان در تمکز و مدیریت وقت شده و در موارد متعدد دانش آموزان اظهار داشته اند که حفظ قرآن در اغاز دوران کودکی سنگ بنای موفقیت ها و پیشرفت های بعدی شان بوده است.

   لحظه استثنایی اعلام خبر

   وقتی "امیمه" آخرین آیه قرآن کریم را تلاوت کرد، همان موقع خبر قبولی او در امتحانات دوره متوسطه رسید و اشک شادی خانواده با صدای دعا و فریاد خوشحالی درهم آمیخت.او که چهارده سال دارد آن روز برای نخستین بار قرآن کریم را به طور کامل ختم می کرد و از همین رو دریافت اعلام خبر قبولی اش با بالاترین نمرات در محل دارالقرآن مسجد محله شان همزمان با تلاوت آخرین آیه و ختم قرآن برای او و خانواده اش معنایی خاص داشت و همه حاضران و کسانی که خبر را می شنیدند برکت قرآن کریم را به زیباترین شکل احساس کردند.

   مدیر دارالقرآن مسجد محله براقی در پایتخت الجزائر می گوید که امیمه ثابت کرده که حفظ و آموختن قرآن کریم نه تنها مانع موفقیت تحصیلی نیست بلکه موجب جدیت و پیشرفت بیشتر می شود و اکنون وی به الگوی همه دخترانی که او را می شناسند تبدیل شده و همه آرزو دارند که مانند او بدرخشند و مورد تجلیل و تکریم قرار بگیرند. مخصوصا از این جهت که پس از اعلام نتایج آزمون های تحصیلی مراسم عمومی برای برگزیدگان و رتبه های برتر برگزار می شود و رسانه ها به شکل گسترده آنان را معرفی می کنند و حتی رتبه های برتر کنکور در مراسمی با حضور رییس جمهوری مورد تقدیر ویژه قرار می گیرند.

   امحمد بن الحاج جلول عضو موسسه نهضت قرآنی می گوید: تلاش ما تغییر تصور ذهنی غالب در نزد مردم است که فکر می کنند حفظ قرآن باعث افت تحصیلی می شود یا ضعف مسیر موفقیت درسی را در پی دارد، بلکه برعکس آمار نشان می دهد که تعداد زیادی از رتبه های برتر آزمون ها مخصوصا کنکور از حافظان قرآن هستند.

   وی تاکید کرده که موسسات قرآنی تلاش می کنند که برنامه های آموزشی شان برای حفظ قرآن متناسب با برنامه های آموزشی دانش آموزان و شرایط اولیا و خانواده ها و ترجیحا در تعطیلات تابستان باشد که باعث فشار بر کودکان و نوجوانان نشود بلکه انضباط آنان را افزایش دهد و مهارت های تمرکز و تنظیم وقت و تسلط برنفس را در آنها نهادینه کند.

   یک تیر و چند نشان!

   در واقع تعلیم قرآنی می تواند تربیت و آموزشی چندجانبه برای نسل جوان و نوجوان موفق را فراهم سازد که هم در زمینه درسی برتر باشند و هم التزام دینی خود را حفظ کنند و هم از اعتماد به نفس و قدرت بیان و توانایی گفتگو در جامعه پرآشوب فعلی برخوردار باشند و در عین حال از آسیب و انحراف فضای مجازی هم دور بمانند.

   امروزه که تهدید روزافزون فضای مجازی ارزشها و اخلاق جامعه و شخصیت فرد را در معرض نابودی قرار داده است، فرزندان ما باید در برابر این خطرات واکسینه شوند و نسل جدید بیش از هر زمان دیگر نیازمند تربیت و پرورش دینی و مراقبت اخلاقی هستند، اما متاسفانه این هدف غالبا در خانواده و مدارس تامین نمی شود و مراکز آموزش قرآنی می توانند به خوبی از عهده تحقق این هدف برآیند و نقش پیشگیرانه در مقابل آسیب های اجتماعی و تهدیدهای فضای مجازی را بازی کنند.

   از سوی دیگر عومر بن عوده که کارشناس آموزش و پرورش است تاکید دارد که رابطه میان قران کریم و موفقیت تحصیلی رابطه ای استوار و عمیق است و همان طور که تلاوت قرآن یا گوش دادن به آن موجب آرامش واحساس امنیت دانش آموز می شود و اضطراب او را می کاهد ، همین موضوع در مسیر تحصیل باعث موفقیت بیشتر او خواهد شد.

   از سوی دیگر شخصیت های قرآنی و قصه های قرآن الگوهای تابناک و نمونه هایی درخشان برای زندگی نوجوان و جوان ارائه می دهد و ارزش هایی مانند صبر و برنامه ریزی و دانش دوستی را برجسته می سازد و اقتدا به سیره و منش پیامبران به رفتاری شایسته منجر خواهد گردید که زمینه ساز هر گونه پیشرفت و موفقیت است.

   در عین حال همه می دانیم حفظ قرآن باعث تقویت حافظه و افزایش تمرکز و افزایش درک ذهنی می شود و از همین روی نباید تعجب کرد که هر ساله تعداد بالایی از رتبه های بالای آزمونهای تحصیلی حفاظ قرآن یا کسانی هستند که به تلاوت قرآن کریم عادت دارند.

   ارزشهای اخلاقی قرآنی مانند راستگویی و امانتداری و درستکاری و وقت شناسی مستقیما بر رفتار تحصیلی فرد اثر می گذارد و موجب می گردد او در ارتباط با معلمان و همشاگردی های خود مودب تر و منظم تر رفتار کند.

   عومر بن عوده از کسانی است که اصرار دارند برنامه آموزشی مدارس الجزایر مورد بازنگری قرار گیرد و قرآن کریم در دوره های مختلف ابتدایی، متوسطه و دبیرستان آموزش داده شود و زمان بیشتری برای حفظ و شرح سوره های برگزیده از قرآن کریم به دانش آموزان پیش بینی گردد، زیرا این رویکرد موجب ارتقای سطح تحصیلی دانش آموزان و افزایش کیفیت آموزشی و کاهش نسبت مردودی ها و همچنین کاهش پدیده های منفی اخلاقی در محیط های آموزشی خواهد شد.

   در مقابل برخی دیگر علیرغم فضای عمومی دیندار و مومن جامعه الجزایر چندان با این رویکرد همراهی نمی کنند، زیرا نگران هستند که معلمان دینی و امامان مساجد با القای تفکرات اخوانی و سلفی و جهادی فرزندانشان را به تفکرات داعشی دهه سیاه سوق دهند و از آموزش قرآن کریم بهانه ای برای ترویج افکار خود بسازند.