خانواده به عنوان سلول بنیاده جامعه شناخته می شود و چین همواره به خانواده و ساختار آن اهمیت زیادی داده است . چین معتقد است که این امر برای توسعه کشور، پیشرفت ملی و هماهنگی اجتماعی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است . چگونگی انجام کار آموزش خانواده به رشد طولانی مدت کودکان ، منافع حیاتی هزاران خانواده وآینده کشور و ملت مرتبط است و در واقع ، رشد یک فرد ابتدا تحت تأثیر خانواده و والدین قرار می گیرد و این تأثیر غیر قابل جایگزینی است . در دوران باستان چین ، آموزش خانواده به عنوان روش اصلی پرورش و آموزش کودکان به شمار می رفت .

      با توسعه اقتصادی و اجتماعی چین و بهبود سطح زندگی مردم ، ساختار و سبک زندگی خانواده های شهری و روستایی در چین تغییرات جدیدی را تجربه کرده و چالش های جدیدی به وجود آمده است .تغییرات پویای ساختار خانواده در چین به وضوح ویژگی های مانند کوچک شدن اندازه خانواده ، تنوع در انواع خانواده ، هسته ای شدن ساختار و شبکه ای شدن هسته خانواده را نشان می دهد  که این تغییرات به نوبه خود در تحول روابط زناشویی وروابط والدین و فرزندان منعکس شده است . اندازه خانواده ها در چین به طور فزاینده ای کوچک تر شده و ساختار نسلی خانواده ها به سمت خانواده های تک نسلی حرکت کرده است ، در حالی که انواع خانواده ها متنوع تر شده است. و سر شماری خانواده ها نشان می دهد که در اولین سر شماری جمعیت در سال 1953 ، اندازه متوسط خانوار 4.3 نفر بود . در حالی که داده های هفتمین سر شماری حمعیت در  سال 2020 نشان می دهد که تعداد خانواده ها به 494 میلیون خانوار و جمعیت خانوار ها به 1.292 میلیارد نفر رسیده است و اندازه متوسط خانوار به 2.62 نفر کاهش یافته است که برای اولین بار به کمتر از 3 نفر رسیده و نسبت به سال 2010  کاهش 0.48 نفزی را نشان می دهد .

     محافل علمی به طور گسترده بر این باورند که اگرچه هسته ای شدن و کوچک شدن ساختار خانواده، گرایش به تنوع در روابط و انواع خانواده با نیازهای توسعه جامعه مدرن سازگار است ، اما در عین حال چالش های جدیدی را به همراه آورده و مجموعه ای از مسائل اجتماعی را ایجاد کرده است که نیاز به حل فوری دارند . برای مقابله با این چالش ها و ایفای نقش فعال آموزش خانواده در فرایند رشد کودکان و نو جوانان و ترویج رشد سالم و همه جانبه آنها ، چین از سال 2015 به بعد اسنادی مانند ” راهنمای  وزارت  آموزش و پرورش برای تقویت کار آمورش خانواده “ و ” قانون ترویج آموزش خانواده “ را منتشر کرده است که در آنها الزاماتی برای اجرای آموزش برابری جنسیتی در کار آموزش خانواده تعیین شده است . همچنین در ” برنامه توسعه زنان چین ( 2021-2030 )“ در بخش راهبردها و اقدامات مربوط به زنان و آموزش ، به صراحت بیان شده است که ” باید الگوهای آموزش برابری جنسیتی که ترکیبی از آموزش مدرسه ای ، خانواده و جامعه است ، مورد بررسی و توسعه قرار گیرد “ .

      در زمینه پیشبرد آموزش برابری جنسیتی در آموزش خانواده ، چین عمدتا بر به روزرسانی و تجدید ایده و مفاهیم آموزش ، نوآوری در روش های عملی و ایجاد مکانیسم های همکاری بین خانواده ، مدرسه و جامعه تمرکز کرده و اقدامات مختلفی را انجام داده است . این اقدامات شامل موارد زیر است  :

 اول ، به روز رسای مفاهیم آمورش خانواده و از بین بردن کلیشه های جنسیتی : خانواده محیط کلیدی برای یادگیری نقش های جنسیتی است و آمورش خانوده باید بر اساس مفهوم برابری جنسیتی باشد و از تقویت تقسیم کار سنتی نقش های جنسیتی (مانند ” مرد نان آور و زن خانه دار “) اجتناب کند. تحقیقات نشان می دهد که کلیشه های جنسیتی در خانواده (مانند اینکه پسران باید قوی و دختران باید آرام باشند ) می تواند رشد چند جانبه کودکان را محدود کرده و بر انتخاب های شغلی و استقلال شخصیتی آنها تأثیر بگذارد. برای درک علمی تفاوت های جنسیتی ، باید بین جنسیت بیولوژیک و جنسیت اجتماعی تمایز قایل شد و مشخص کرد که نقش های جنسیتی عمدتا توسط فرهنگ و محیط شکل می گیرند . به عنوان مثال ، از طریق کتاب های مصور و گفت وگو های خانوادگی می توان مفاهیمی مانند ” پسران می توانند رنگ صورتی بپوشند “ یا ” دختران می توانند دانشمندان علمی شوند “ را منتقل کرد و به این ترتیب پیش داوری های جنسیتی را از بین برد .

 دوم ، ایجاد تقسیم کار عادلانه در نقش های خانودگی : والدین باید با الگو بودن ، از طریق تقسیم مساوی کارهای خانه و مشارکت مشترک در تربیت فرزندان ، مفهوم برابری جنسیتی را به کودکان منتقل کرده و الگویی از برابری جنسیتی برای آنها ایجاد کنند . به عنوان مثال ، پدران می توانند مسئولیت های تربیت رابه عهده بگیرند و مادران در تصمیم گیری های خانوادگی مشارکت کنند تا الگوی سنتی ” مرد نان آور و زن خانه دار “ شکسته شود . همچنین تشویق کودکان به مشارکت برابر در فعالیت های مختلف ، مانند یادگیری آشپزی برای پسران و شرکت در ورزش های فیزیکی برای دختران ، می تواند مرزهای علایق و توانایی های آنها را گسترش دهد .

 سوم ، هدایت علمی شناخت جنسیت : در آموزش کودکان ، بر منحصر به فرد بودن هر فرد و اهمیت انتخاب های شخصی تأکید شود و به رشد شخصی آنها احترام گذاشته شود . از طریق  گفت و گو های باز ، کودکان را تشویق کنند تا آزادانه درباره کلیشه های جنسیتی بحث کنند و آنها را به چالش بکشند و به این درک برسند که انتخاب های شخصی باید بر اساس علایق و توانایی ها باشد ، نه محدود به چار چوب های جنسیتی . از طریق رسانه های مانند کتاب های مصور و فیلمها ، نقش های جنسیتی متنوعی مانند دانشمندان زن یا پرستاران مرد به کودکان نشان داده شود تا از برچسب های تک بعدی شغلی یا شخصیتی جلوگیری شود . در بیان زبانی  نیز باید از پیش داوری های جنسیتی اجتناب کرد ، مثلا عبارات مانند ” دختران باید آرام باشند “ یا” پسران گریه نمی کنند  “ پرهیز شود .

 چهارم ، همکاری خانواده ، مدرسه و جامعه : حمایت مدرسه : با الهام از تجربه استان شاندونگ ، آموزش برابری جنسیتی را می توان در برنامه های مشترک خانواده و مدرسه گنجاند ، مثلا از طریق جلسات اولیا و مربیان ، مواردی از آموزش برابری جنسیتی به اشتراک گذاشته شود یا فعالیت های عملی والدین وفرزندان برگزار گردد . منابع مجتمع مسکونی  : از طریق سخنرانی ها و کارگاه های در مجتمع مسکونی  ، راهنمایی های در مورد آموزش برابری جنسیتی به والدین ارائه شود تا آگاهی و مهارت های آنها افزایش یابد .

پنجم ، تضمین سیاست ها و نظام ها : با الهام از تجربیات  بین المللی ، سیاست های مانند مرخصی والدین و ساعت کاری انعطاف پذیر بهبود یابد تا فشار مراقبت از خانواده کاهش یابد و والدین را به مشارکت مشترک در مسئولیت های تربیتی تشویق کند . همچنین باید آموزش برابری جنسیتی را در استاندارد های صنعت خدمات راهنمایی آموزش خانواده گنجاند و دوره های آنلاین و ابزارهای را برای والدین توسعه داد .

ششم ، توامند سازی فنّاوری و توسعه منابع : ” قانون ترویج آموزش خانواده “ ایجاد یک پلتفرم اطلاعاتی  برای آموزش خانواده را پیشنهاد کرده و دوره های آنلاین و خطوط تلفن خدمات را ترویج می کند . در عمل ، مناطق مختلف به طور فعال از پلتفرم  های دیجتال ( مانند اپلیکیشن ها و ویدیو های کوتاه ) برای انتشار دانش آموزش برابری جنسیتی استفاده می کنند ، مثلا با ساخت انیمیشن های تعاملی برای توضیح مفاهیم برابری .

        آموزش خانواده می تواند در از بین بردن تعصبات جنسیتی و شکل گیری شخصیت  مستقل کودکان نقش کلیدی ایفا  کند و در نهایت پیشرفت کلی برابری جنسیتی در جامعه را تقویت نماید . در عمل آموزش خانوده  ، چین همسو با تحولات زمانه ،  مفاهیم جدید خانوادگی را ایجاد کرده  و خانوده های متمدن را عمیق تر کرده ، ثبات و هماهنگی خانواده ها را حفظ کرده و قوانین و سیاستهای مرتبط را تصویب کرده است . همچنین با نوآوری در روشهای آموزش خانواده به طور مداوم در تلاش است تا مفاهیم و شیوه های آموزشی برابر برای زنان و مردان را در این حوزه پیادهسازی کند و به توسعه کامل و برابری زنان و مردان ادامه دهد. 

متن سخنرانی

لی یینگ معاون دانشگاه زنان چین