1. نماینده دائم چین در سازمان ملل درباره آتش بس اسرائیل و ایران: امیدوارم دیگر فریب وجود نداشته باشد.

   در 24 ژوئن، فو زونگ، نماینده دائم چین در سازمان ملل، در مصاحبه ای با خبرنگار CCTV در مورد توافق آتش بس بین ایران و اسرائیل گفت: ما امیدواریم که این آتش ‌بس برقرار بماند و همه طرف‌ها به طور جدی به آن پایبند باشند. این بار نباید فریبی وجود داشته باشد.

                                          (منبع: سایت روزنامه جوانان چین، 06 / 04 / 1404)

https://m.gmw.cn/2025-06/25/content_1304067561.htm

2. ژانگ یوان (پژوهشگر موسسه مطالعات خاورمیانه دانشگاه مطالعات زبان های خارجی شانگهای) در مصاحبه ای با خبرگزاری ایسکانیوز (ISCA) در مورد مناقشه ایران و اسرائیل گفت: صلح پایدار و بلندمدت صرفا از طریق قدرت ملی قوی و قدرت نظامی تضمین شود.

وی افزود: چین با استفاده از زور برای حل اختلافات، چه در مورد مسئله هسته‌ای ایران و چه در مورد مسئله فلسطین، مخالف است و باید به مسیر صحیح گفت و گوهای سیاسی و مذاکرات دیپلماتیک بازگردد و در عین حال بر صحت چهار ابتکار چین در طول درگیری تأکید کند.

(منبع: سایت رسمی موسسه مطالعات خاورمیانه دانشگاه مطالعات زبان های خارجی شانگهای، 10 / 04 / 1404)

https://mp.weixin.qq.com/s/uVNA8SFEIojOrSLr1iCQSQ

3. لئو ژونگ مین (پروفسور مؤسسه مطالعات خاورمیانه دانشگاه مطالعات زبان های خارجی شانگهای)، در مصاحبه ای با خبرگزاری «روزنامه آزادیبخش» در مورد رابطه ایران و اسرائیل گفت: از زمان آغاز درگیری بین ایران و اسرائیل، از مداخله ناگهانی تا عقب نشینی سریع، ترامپ در واقع مجموعه ای از روش‌های غیرمعمول را اتخاذ کرده است،. اکنون، در زمینه نبود مکانیسمی برای نظارت بر آتش‌بس، او به سرعت به مذاکره روی آورده و طعمه ‌ی "احتمال کاهش تحریم‌های نفتی" را به میان می‌آورد و بار دیگر آشفتگی و بی ‌ثباتی سیاستش را به نمایش می ‌گذارد. این رفتار نمایانگر سیاست ترامپ در ادغام "فشار حداکثری" و "مذاکرات تشویقی" علیه ایران است و تا حدی یک استراتژی یا توطئه نیز به حساب می ‌آید که ممکن است موجب بروز تضادهای داخلی در ایران شود.

     لیو ژونگ مین معتقد است که امتناع ایران از همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی نه تنها به معنای نمایاندن سرسختی ها و فشار به طرف مقابل است، بلکه روشی برای دفاع از حقوق هسته‌ای خود نیز به شمار می‌آید. اما در مواجهه با پیشنهاد ترامپ برای مذاکرات، ایران در یک دوراهی قرار دارد، یعنی «آیا مذاکره کند ؟» و «در مورد چه چیزی مذاکره کند؟»

      لیو ژونگ مین با نگاهی به مناقشه اخیر ایران و اسرائیل، اشاره کرد که ایران از مواجهه سخت اولیه به تدریج وضعیت را تثبیت کرده و در برابر بحران مقاومت کرده است. اگرچه سیستم اطلاعات امنیتی آن نقاط ضعف مشهودی را نشان می ‌دهد، اما رژیم و ساختار نظامی به شدت در هرج و مرج فرو نرفته‌اند.

     پروفسور لیو ژونگ مین اشاره کرد که این آتش ‌بس ممکن است برای مدتی برقرار باشد، اما پیش‌بینی اینکه چقدر طول می ‌کشد دشوار است. دو دلیل وجود دارد: از یک سو، این دور از درگیری میان اسرائیل و ایران یک درگیری طولانی مدت نیست، بلکه نوعی "درگیری از راه دور" با شدت بالا و کوتاه مدت است که با موشک‌ها اداره می ‌شود. از سوی دیگر، پس از 12 روز حملات متقابل شدید، برخی از تضادها و احساسات بین طرفین رها شده است. اما، آتش ‌بس به معنای صلح نیست و عواملی که منجر به دور بعدی درگیری می ‌شود همچنان وجود دارد: هدف آمریکا و اسرائیل برای وادار کردن ایران به دوری کامل از سلاح‌های هسته‌ای محقق نشده است؛ تضادها بین اسرائیل و "محور مقاومت" به رهبری ایران حل نشده باقی مانده است؛ "ماشین جنگی" نتانیاهو هنوز در حال کار است......

     با نگاهی به آینده، لیو ژونگ مین به سه جهت برای مشاهده اشاره کرد: 

     اول، تغییر وضعیت رویارویی بین اسرائیل و ایران. در دو سال گذشته، اسرائیل در یک تقابل مداوم با "محور مقاومت" بوده است. اسرائیل در موقعیت برتر قرار دارد و "محور مقاومت" به شدت تضعیف شده است. در مرحله بعد، آیا تضادهای بین دو طرف دوباره تشدید می‌ شود یا به تدریج کاهش می ‌یابد و به دنبال آرامش هستند؟

     دوم، بازی هسته‌ای سه ‌جانبه بین آمریکا، اسرائیل و ایران. در این دور از درگیری، در پس زمینه "فشار حداکثری" آمریکا بر ایران، اسرائیل نه تنها ابتکار عمل حمله را به دست گرفت، بلکه آمریکا را برای پیوستن به عملیات نظامی کشید. در مرحله بعد، آیا آمریکا، اسرائیل و ایران به جنگ ادامه خواهند داد؟  آیا آمریکا دوباره توسط اسرائیل تحت فشار قرار خواهد گرفت؟  یا راه دیگری برای تلاش برای از سرگیری روند دیپلماتیک پیدا خواهد کرد؟

     سوم، سیر روابط کشورها در منطقه. تشدید تضادهای اسرائیل و ایران، روابط کشورهای عربی با اسرائیل و ایران را پیچیده تر کرده است. اگرچه در حال حاضر روند آشتی عربستان سعودی و ایران تحت تأثیر قرار نگرفته است، اما ناتوانی کشورهای عربی به وضوح نمایان است.

     "نقشه سیاسی خاورمیانه به‌ طور هم‌ زمان چندقطبی و بی‌ نظم در حال شکل‌ گیری است". لیو ژونگ مین اشاره کرد که از یک سو، به جز قدرت‌های سنتی آمریکا، روسیه و اروپا، کشورهای "جنوب جهانی" مانند چین، هند، ژاپن و برزیل نیز در حال تسریع در مشارکت خود در امور خاورمیانه هستند؛ از سوی دیگر، عدم هماهنگی میان قدرت‌های بزرگ که هر کدام به طور مستقل عمل می ‌کنند و تفکیک و ترکیب نیروهای منطقه‌ای، وضعیت را پیچیده‌ تر و به سمت اشتعال بیشتر می ‌برد.

     لیو ژونگ مین گفت: "به دلیل سبک رفتاری 'خودسرانه' ترامپ، نقش سازنده آمریکا به تدریج تضعیف شده و شهرت بین‌المللی آن به شدت کاهش یافته است؛ در حالی که نفوذ منطقه‌ای روسیه نیز به دلیل ادامه جنگ اوکراین ضعیف شده است". تحت تأثیر این شرایط، خودمختاری استراتژیک قدرت‌های منطقه‌ای، شامل کشورهای عربی، ترکیه، ایران و اسرائیل در حال افزایش است. اما از منظر منفی، ریسک‌پذیری، و رفتارهای پوششی نیز در حال افزایش است. آغاز درگیری کنونی میان اسرائیل و ایران تا حد زیادی نمایانگر استراتژی ماجراجویانه اسرائیل است.

(منبع: سایت موسسه مطالعات خاورمیانه دانشگاه مطالعات زبان های خارجی شانگهای، 10/04/1404)

https://mp.weixin.qq.com/s/7Xt4oO_aSg89Hpuq4DykjA

4. آیا آتش بس اسرائیل و ایران می تواند پایدار بماند؟ کارشناس چینی: عدم اعتماد متقابل استراتژیک، درگیری ممکن طولانی مدت شود.

     مدتی پس از اعلام رسمی اجرای توافق آتش‌بس، خبر حملات موشکی متقابل ایران و اسرائیل و متهم کردن یکدیگر به "نقض توافق" به گوش رسید. در این راستا، وانگ لی شین (Wang li xin)، پژوهشگر مؤسسه تحقیقاتی مسائل بین ‌المللی آکادمی علوم اجتماعی شانگهای، اشاره کرد که شیوه آتش‌بس که ایران ابتدا امتیازاتی را برای توقف نیروهای اسرائیلی می ‌دهد، در واقع به آرامش بخشیدن به متحدش اسرائیل توجه دارد و ماهیتاً مذاکراتی برابر نیست. بنابراین، ایران که نیاز به آتش‌بس دارد، از اسرائیل می‌خواهد که ابتدا حملات هوایی خود را متوقف کند و اسرائیل نیز از ایران می ‌خواهد که طبق توافق، اول آتش‌بس را انجام دهد. مواضع هر دو طرف به بهانه‌ای برای ادامه حملات و نقض توافق تبدیل شده است.

     توافق آتش‌بس که فقط در پلتفرم‌های اجتماعی ترامپ وجود دارد، فاقد نظارت چندجانبه است و طرفین ایرانی و اسرائیلی به صورت مستقل شرایطی را برای قضاوت درباره اینکه آیا طرف مقابل تخلف کرده یا خیر، تعیین کرده‌اند. کاتز، وزیر دفاع اسرائیل به طرف آمریکایی اعلام کرد که اسرائیل به آتش‌بس پایبند خواهد بود، اما این تنها در صورتی است که "ایران توافق را نقض نکند"؛ رئیس‌ جمهوری ایران نیز اظهار داشت که ایران در صورت پایبندی اسرائیل، به آتش‌بس پایبند خواهد بود. در غیاب داوری عینی، هر گونه اختلال جزئی ممکن است به عنوان مدرکی برای تخلف طرف مقابل تفسیر شود.

"این یک توافق آتش‌بس است که فاقد اعتماد متقابل استراتژیک است". به نظر وانگ لی شین، به عنوان طرف‌های اولیه درگیری، ایران و اسرائیل همیشه نسبت به اهداف نهایی یکدیگر هوشیار بوده‌اند و مدتی طولانی یکدیگر را به قصد "سرنگونی رژیم" متهم کرده‌اند و چنین آتش‌بس‌هایی نمی ‌تواند پایدار باشد. به‌ ویژه برنامه‌های ترامپ تا کنون به نظر می ‌رسد که به هدف کوتاه‌ مدت "دستیابی به آتش‌بس" محدود شده است.

وانگ لی‌ شین معتقد است که پیش‌بینی روند وضعیت آینده دشوار است. سرنوشت آمریکا به بزرگترین عامل تأثیرگذار تبدیل خواهد شد. ترامپ دو نوع تفکر کاهش تنش سریع و فشار حداکثری را با هم ترکیب کرده است، هم برای رسیدن به ثبات منطقه‌ای در اسرع وقت و هم برای درک محدودیت‌های مقاومت ایران در برابر فشار. در حال حاضر، طرفین به سختی می توانند آن را کنترل کنند، اما اگر یکی از طرفین خطاهایی در عمل یا قضاوت داشته باشد، خطر تشدید درگیری هنوز بسیار بالاست.

                                                 (منبع: سایت اخبار سینا، 05/04/1404)

https://news.sina.com.cn/w/2025-06-26/doc-infckanq7262226.shtml

5. درگیری بدون برنده: تغییر وضعیت در اسرائیل و ایران پس از مداخله آمریکا و معضل همه طرف ها

     در 25 ژوئن، خبرنگاران ناندو و ویدیوی N با تعدادی از متخصصان مسائل خاورمیانه تماس گرفتند تا کشمکش‌های سیاسی پشت مناقشه اسرائیل و ایران تحت مداخله آمریکا را تحلیل کنند. برخی از کارشناسان اظهار کردند که دولت ترامپ سعی داشت با "معاملات کوتاه ‌مدت" نقشه خاورمیانه را بازسازی کند، اما به خاطر تضادهای سیاسی و محدودیت‌های توانایی خود به بن‌بست رسید. در میان تردیدهای جامعه جهانی، نظم امنیتی خاورمیانه به سمت "قانون جنگل" شتاب می ‌گیرد و تصویر هژمونی آمریکا به خاطر این "درگیری بدون برنده" آسیب عمده‌ای دیده است.

     برای جهان خارج از آمریکا، اسرائیل و ایران، جزئیات توافق آتش‌بس وجود ندارد، و تفاوت زمانی بین این سه کشور، سردرگمی در مورد توالی حملات و ضدحملات که پس از اعلام آتش‌بس اولیه در چند ساعت ادامه داشت، تشدید کرده است.

     قبل از اینکه توافق آتش‌بس به طور رسمی اجرایی شود، به نظر می ‌رسد اسرائیل و ایران هر دو در حال استفاده از آخرین لحظه برای ضربه زدن به یکدیگر هستند.

     زو ژی چیانگ (Zou zhi qiang)، پژوهشگر مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه فودان، به خبرنگاران گفت که توافق آتش‌بس یک توافق شفاهی موقت است و آتش‌بس تنها یک تعلیق موقت درگیری‌هاست و مشخص نیست که آیا می‌توان آن را به یک توافق آتش‌بس بلندمدت تبدیل کرد یا خیر و همچنین این توافق به معنای آشتی اساسی بین ایران و اسرائیل نیست. همچنین، توافق آتش‌بس نه متن رسمی امضاء شده و نه محتوای آن به‌ وضوح مشخص شده است و نه مکانیسم نظارتی دارد. این بدان معناست که هزینه نقض توافق آتش‌بس پایین است و تعیین مسئولیت مؤثر یا اعمال اقدامات تنبیهی دشوار است.

     زو ژی چیانگ معتقد است که دلیل "ضعیف" این آتش‌بس این است که اسرائیل هنوز نتوانسته است به هدف خود برای از بین بردن توانایی‌های هسته‌ای و موشکی ایران دست یابد. بنابراین، اسرائیل تمایلی به ترک حملات نظامی خود علیه ایران ندارد و تمایل آن برای رعایت توافق آتش‌بس به وضوح ناکافی است و ممکن است در آینده با تکیه بر برتری هوایی، هر زمان که شرایط ایجاب کند، به حملات علیه ایران بازگردد.

     سون ده گانگ (Sun de gang)، مدیر مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه فودان، به خبرنگار ناندو نیز گفت: "آتش‌بس کنونی به عنوان یک فرصت خوب قابل قبول برای تمامی طرف‌ها در نظر گرفته می ‌شود و در حال حاضر، آمریکا، اسرائیل و ایران همگی بر این باورند که هزینه ادامه درگیری بسیار بالاست و امیدوار هستند که از طریق آتش‌بس این ضرر را متوقف کنند".

     سون ده گانگ افزود: طرف ایرانی اکنون ادعا می کند که سیستم دفاع موشکی سه لایه اسرائیل را شکسته است و خسارات قابل توجهی به اسرائیل وارد کرده و حملات تلافی جویانه ای علیه پایگاه های نظامی آمریکا در قطر، عراق و سوریه انجام داده است. طرف اسرائیلی نیز اعتقاد دارد که برخی از تأسیسات هسته‌ای ایران را نابود کرده و دانشمندان و فرماندهان نظامی برجسته ایران را هدف قرار داده‌اند. آمریکا نیز ادعا کرده که تأسیسات هسته‌ای ایران را نابود کرده است و ترامپ حتی می ‌تواند به عنوان مسبب آتش بس بین اسرائیل و ایران اعتبار کسب کند.

     زو ژی چیانگ معتقد است که در مورد اینکه آیا تأسیسات هسته‌ای ایران به‌ طور کامل نابود شده است یا نه، بحث‌های زیادی وجود دارد. ترامپ اعلام کرده است که تأسیسات هسته‌ای ایران را به ‌طور کامل نابود کرده است، اما در آمریکا در این مورد احتیاط وجود دارد. هم وزیر دفاع و هم معاون رئیس‌ جمهور ونس گفته‌اند که وضعیت همچنان نیاز به بررسی بیشتری دارد. ایران به نوبه خود نابودی تاسیسات هسته‌ای را رد کرده و گفته است که مقداری از مواد هسته‌ای را منتقل کرده و بر ادامه توسعه توانایی‌های هسته‌ای خود تأکید دارد.

     بر اساس تحلیل ژو ژی چیانگ، با توجه به گزارش‌ها و گفته‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سایر طرف‌ها، در حال حاضر نمی ‌توان تأیید کرد که تأسیسات هسته‌ای یا مواد هسته‌ای ایران به‌ طور کامل نابود شده‌اند و هیچ نشت هسته‌ای نیز شناسایی نشده است. بنابراین نمی ‌توان ادعا کرد که تأسیسات هسته‌ای ایران به‌ طور کامل نابود شده است. اما می ‌توان تأیید کرد که تاسیسات هسته‌ای ایران ممکن است بخش عمده‌ای تخریب شده باشد و قابلیت هسته‌ای آن به شدت تضعیف شده است. برای بازسازی تاسیسات هسته‌ای یا احیای توان تولید اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا، ایران به زمان بیشتری نیاز دارد که تخمین دقیق آن دشوار است. اما در هر صورت، ایران همچنان مبنای بازسازی یا احیای توان هسته‌ای خود را حفظ کرده است.

     "من معتقدم که در این درگیری اسرائیل و ایران "برنده‌ای" وجود ندارد و آمریکا نیز از آن بهره‌ای نبرده است. سون ده گانگ اشاره کرد: آمریکا به شدت در امور خاورمیانه دخالت کرده است، به ویژه پس از آنچه که به اصطلاح "نابودی تأسیسات هسته‌ای ایران" نامیده می ‌شود، رفتار سلطه‌جویانه آن به وضوح نمایان شده و جامعه بین ‌المللی ماهیت آن را به وضوح درک کرده و مردم ایران به طور کامل از آمریکا ناامید شده‌اند.

     ژو جی چیانگ گفت: "ترامپ می ‌کوشد تا از طریق تعدیل سیاست‌ها، مسائل فوری در خاورمیانه را حل کند، از جمله مناقشه غزه، مسئله اسرائیل و فلسطین و مسئله هسته‌ای ایران. اما واقعیت نشان می‌ دهد که سیاست‌های او به شکل مورد انتظار مؤثر نبوده است. تناقضات و ناپایداری در سیاست‌های ترامپ، عدم انطباق بین توانایی و تمایل آمریکا به پیگیری سیاست‌های خاورمیانه را نشان می ‌دهد. «با وجود اینکه دولت ترامپ در پاسخ به تغییر شرایط، سیاست‌های فرصت‌طلبانه‌تری اتخاذ کرده است، اما چالش‌های ژئوپلیتیکی مانند مناقشه غزه، مسئله اسرائیل و فلسطین و مسئله هسته‌ای ایران همچنان حل‌نشده باقی مانده‌اند.» بنابراین، به سختی می‌توان ادعا کرد که حاکمیت دولت ترامپ در خاورمیانه افزایش یافته است، بلکه ممکن است با پرسش‌هایی در مورد کاهش توانایی آن مواجه شود.

     زو جی ‌چیانگ تأکید کرد: "با وجود اینکه دولت ترامپ بر اساس تغییر شرایط، سیاست‌های فرصت ‌طلبانه‌تری را اتخاذ کرده است، اما مشکلات ژئوپلیتیکی مانند درگیری غزه، مسئله اسرائیل و فلسطین و مسئله هسته‌ای ایران همچنان حل‌ نشده باقی ‌مانده‌اند. از این رو، دشوار است که بگوییم توانمندی دولت ترامپ در منطقه خاورمیانه افزایش یافته است و برعکس، ممکن است با تردیدهایی در مورد کاهش توانایی آن مواجه شویم".