شخصیت‌های برجسته دینی و معنوی

1.  سنت ساوا  (Saint Sava)

سال‌های زندگی: 1174 – 1236

بنیان‌گذار کلیسای ارتدکس صربستان و نخستین اسقف اعظم آن. فرزند شاه استفان نمانیا. نویسنده نخستین قانون‌نامه کلیسایی صربستان (Nomokanon) بود.

سنت ساوا قدیسی است که هنوز محبوب‌ترین شخصیت دینی صرب‌ها به‌شمار می‌رود. او را پدر معنوی ملت صرب و نماد هویت دینی، فرهنگی و تاریخی صربستان می دانند

نقل قول: "روح ملت صرب با ایمان ارتدکس زنده است."

2. استفان نمانیا (Stefan Nemanja)

پس از مرگ به عنوان "سنت سیمئون مرمیرزا" در کلیسای ارتدکس مقدس شمرده شد.

سال‌های زندگی:  1113 – 1199

بنیان‌گذار دودمان نمانیچ و پدر سنت ساوا.

در اواخر عمر به صومعه هیلاندار در کوه آتوس پیوست و نام راهبانه‌ی "سیمئون" را پذیرفت.

3.  پاتریارک پاوله (Patrijarh Pavle)

سال‌های زندگی: 2009-1914

رهبر کلیسای ارتدکس صربستان از 1990 تا 2009.
به‌خاطر زندگی زاهدانه، فروتنی و عقلانیت اخلاقی‌اش بسیار محبوب شد.
در زمان فروپاشی یوگسلاوی، در میان خشونت‌های قومی، خواهان صلح، گفتگو و عدالت بود.
نقل قول "بیایید انسان بمانیم، حتی وقتی دیگران انسان نیستند."

4.  نیکولای ولیمروویچ (Nikolaj Velimirović)

سال‌های زندگی:  1956-1881 

معرفی: اسقف، فیلسوف دینی و نویسنده ارتدکس.
منتقد نازیسم و کمونیسم، در اردوگاه داخائو زندانی شد.

آثار مهمی مانند "کلام بر دریاچه‌ها" و "نامه‌هایی به ملت صرب" را نوشت.
در سال 2003 توسط کلیسای ارتدکس صربستان به عنوان قدیس اعلام شد.

5  یوستین پوپوویچ (Justine Popović)

سال‌های زندگی: 1979-1894

معرفی: راهب، الهی‌دان برجسته و استاد فلسفه مسیحی

به دلیل مخالفت با ایدئولوژی‌های ماتریالیستی و سکولار در دوران کمونیسم، مورد تهدید بود.

 آثار زیادی در باب انسان‌شناسی ارتدکس و فلسفه معنوی دارد.

       در سال 2010 به عنوان قدیس ارتدکس شناخته شد.

6. پاتریارک گابریل دوم (Patrijarh Gavrilo II)

سال‌های زندگی: 1950-1881

معرفی:رهبر کلیسای ارتدکس در زمان جنگ جهانی دوم، اسیر نازی‌ها شد.
از نخستین کسانی بود که پس از جنگ، خطر کمونیسم برای کلیسا را هشدار داد.

7.  آتاناسیوس یوتیچ (Atanasije Jevtić)

سال‌های زندگی: 2021-1938

معرفی: اسقف هرزگووین و استاد الاهیات در دانشگاه بلگراد.
از مهم‌ترین شاگردان نیکولای ولیمروویچ و یوستین پوپوویچ.فعال در حفظ فرهنگ و ایمان ارتدکس در دوران جنگ بالکان.
نویسنده آثار عمیق در باب ایمان و شهادت.

8. پاتریارک  ایرنئی (Patrijarh Irinej)

سال‌های زندگی: 2020-1930

معرفی:پاتریارک صربستان پس از پاول (2010–2020).
چهره‌ای محافظه‌کار اما میانه‌رو، نقش مهمی در روابط کلیسا و دولت داشت.در دوران او، روابط دینی با کلیساهای ارتدکس منطقه تقویت شد.

9. گریگوریه دوریچ  (Grigorije Durić)

معرفی:اسقف صرب ارتدکس در آلمان و یکی از روشنفکران معاصر.
نویسنده کتاب‌های عرفانی-فلسفی مانند "زبان سکوت".
به دلیل رویکرد باز و گفت‌وگوگرایانه‌اش با جوامع دیگر، در میان نسل جدید محبوب است.

سال تولد: 1967

10. پاتریارک پورفیریه (Patrijarh Porfirije) 

تاریخ تولد: ۲۲ جولای ۱۹۶۱

تحصیلات:الهیات ارتدکس در بلگراد، دکترای الهیات از دانشگاه آتن، تحصیل در روان‌شناسی، فلسفه و موسیقی

او چهره‌ای است با دیدگاه‌های متعادل، گفتمان‌محور، و اهل دیالوگ که تلاش دارد میان سنت دینی و الزامات جهان مدرن پل بزند.

شخصیت های برجسته فرهنگی و ادبی

1. دوسیتئی اوبرادوویچ  (Dositej Obradović)

سال‌های زندگی: 1811-1739

معرفی: فیلسوف، نویسنده، مترجم و روشنفکر عصر روشنگری. نخستین وزیر آموزش و بنیان‌گذار دانشگاه بلگراد.او ادبیات صرب را از سنت قرون وسطایی به سمت نثر مدرن و عقل‌گرایی سوق داد. پایه‌گذار ادبیات نوین صرب، اصلاح‌طلب فرهنگی

اثر معروف:  زندگی و ماجراهای دوسیتئی

2. ووک کاراجیچ (Vuk Karadžić)

سال‌های زندگی: 1864-1787

معرفی: اصلاح‌گرزبان صربی وگردآورنده ادبیات شفاهی،ضرب‌المثل‌ها و افسانه‌های فولکلور. بنیان‌گذار زبان ادبی صربی نوین بر اساس گویش عامیانه

او بیش از هر فرد دیگری درصربستان با هویت فرهنگی، زبان، و ادبیات این کشور گره خورده است. ومحبوب‌ترین شخصیت فرهنگی-ادبی صربستان، از قرن ۱۹ تا به امروز است.

اثر مهم: فرهنگ واژگان زبان صربی

3. پتار دوم پتروویچ-نیگوش (Petar II Petrović-Njegoš)،

سال های زندگی: 1851-1813

معرفی: یکی از بزرگ‌ترین حکمرانان، فلاسفه و شاعران مونته‌نگرو  مشهورترین اثرش "Gorski vijenac" تاج کوهستان است، یک حماسه کلاسیک که جایگاه تاریخی و ادبی ویژه‌ای در ادبیات صربی و مونته‌نگرو دارد میراثش امروز در ادبیات، سیاست و هویت ملی مونته‌نگرو و صربستان زنده است.

4.  برانکو رادیچویچ (Branko Radičević)        

سال‌های زندگی: 1853-1824

معرفی: شاعر رمانتیک جوان‌مرگ، شاگرد وفادار ووک کاراجیچ.
شعرهایش بیانگر شور ملی‌گرایی، طبیعت و عشق است.
 اثر برجسته:  مجموعه شعرهای عاشقانه و میهنی

5. یوان یوانوویچ زمای (Jovan Jovanović Zmaj)،

سال‌های زندگی: 1904-1833

معرفی: یکی از محبوب‌ترین شاعران تاریخ صربستان شاعر محبوب کودکان و نویسنده اشعار طنز و ملی.آثار او در آموزش ادبیات کودک و اخلاق عمومی صرب‌ها تأثیرگذار بود. او اولین مترجم شعرهای فارسی از آلمانی به صربی بود.

اثر معروف: شعرهای «Đulići»

6.  لازا لازارویچ  (Laza Lazarević)

سال‌های زندگی: 1891-1851

معرفی: پزشک و نویسنده رئالیست، استاد داستان کوتاه.
نثر دقیق، روان‌شناسانه و ساده‌نویسی برجسته از ویژگی‌های اوست.
 اثر برجسته: همه چیز برای مردم

7.  بورا استانکوویچ (Bora Stanković)

سال‌های زندگی: 1927-1876

معرفی: نویسنده اهل جنوب صربستان، بازتاب‌دهنده رنج مردم در سنت‌های پدرسالار.او احساسات سرکوب‌شده زنان را در رمان‌ها و نمایشنامه‌ها به تصویر کشید.

اثر معروف: " نوشتا" و "کوزه"

8.  ایوو آندریچ (Ivo Andrić)

سال‌های زندگی: 1975-1892

معرفی: رمان‌نویس و دیپلمات اهل بوسنی، برنده جایزه نوبل ادبیات در ۱۹۶۱.آثار او ترکیبی از تاریخ، فرهنگ، روان‌شناسی و سرنوشت اقوام بالکان است.

اثر معروف: پلی بر رودخانه درینا (Na Drini ćuprija)به فارسی ترجمه شده است.

9. دِسانکا ماکسیموویچ (Desanka Maksimović)

سال‌های زندگی: 1993-1898

معرفی: شاعر برجسته قرن ۲۰، مشهور به اشعار عاشقانه، طبیعت و مقاومت.در دوران اشغال نازی، شعرهای او روحیه‌بخش نسل جوان بود.

اثر معروف: خون‌آلودی در دره کراگویه‌واتس

10.  میلوش کرنیانسکی (Miloš Crnjanski)

سال‌های زندگی: 1977-1893

معرفی: نویسنده وشاعرنوگرای صرب، پیشگام نثر مدرن. تجربیات خود از جنگ و تبعید را در رمان‌ها و اشعارش بازتاب داد. نقد غرب‌زدگی بی‌ریشه

اثر معروف: مهاجرت‌ها (Seobe)

 مشا سلیموویچMeša Selimović  

سال های زندگی: ۱۹۱۰ -۱۹۸۲

معرفی: از بزرگ‌ترین نویسندگان و متفکران ادبیات یوگسلاوی و بوسنی است. آثار او در ادبیات بوسنی و صربستان جایگاهی ممتاز دارند .پس از جنگ، سمت‌هایی چون استاد دانشگاه، مدیر بخش دراماتیک تئاتر ملی سارایوو، و سردبیر انتشارات «سوچتلوست» را بر عهده داشت.

شاهکار ادبی او: Derviš i smrt  مرگ و درویش، رمانی فلسفی و روان‌شناختی درباره مکاشفه شخصیت در برابر فساد نظام‌های قدرت است که به یکی از ماندگارترین رمان‌های ادبیات بالکان تبدیل شد.

11. بوریسلاو پکیچ  (Borislav Pekić)

سال‌های زندگی: 1992-1930

معرفی: نویسنده، فیلم‌نامه‌نویس و روشنفکر معاصر.آثار فلسفی و پیچیده‌ای درباره قدرت، تاریخ و اخلاق نوشت.عضو آکادمی علوم و هنر صربستان بود.
اثر معروف: زمان طلایی (Zlatno doba)

12. دانیلو کیش (Danilo Kiš)

سال‌های زندگی: 1989-1935

معرفی: تحصیلات در دانشگاه بلگراد در رشته ادبیات تطبیقی.

آثار برجسته:

سه‌گانه زندگی‌نامه‌ای (Autobiographical Trilogy)بر پایه زندگی وتجربه شخصی، به‌ویژه پدرش.، مجموعه‌های داستان کوتاه  داستان‌هایی درباره قربانیان ایدئولوژی‌های قرن ۲۰، به‌ویژه کمونیسم شوروی، داستان‌هایی با درون‌مایه مرگ، حافظه، تاریخ و انسان‌گرایی

گورستانی برای بوریس داویدوویچ یا دائرةالمعارف مردگان(از نمونه‌های نادر تلفیق ادبیات با تاریخ، فلسفه، اسطوره و حافظه‌اند) .

13. سِوتیسلاو باسارا (Svetislav Basara)

تولد: ۲۱ دسامبر ۱۹۵۳

حرفه‌:رمان‌نویس، مقاله‌نویس، نمایشنامه‌نویس، روزنامه‌نگار، دیپلمات پیشین

سبک و ویژگی‌ها:

نویسنده‌ای پست‌مدرن و طنزپرداز فلسفیآثارش سرشار از نقد اجتماعی، زبان نمادین، بینامتنی، طنز سیاه و نگاه فلسفی به انسان، تاریخ و ایدئولوژی، از تأثیرپذیرفته‌ها: بورخس، کافکا، اومبرتو اکو

14. سرجان وی. تشین (Srđan V. Tešin)

تولد:۱۹۷۱

شغل:  نویسنده، رمان‌نویس، روزنامه‌نگار، فعال مدنی

با آثار ادبی، مقاله‌ها و دیدگاه‌های اجتماعی‌اش به‌ویژه در حوزه حقوق بشر، عدالت اجتماعی و نقد ناسیونالیسم شناخته می‌شود. برنده جایزه آندریچ ۲۰۲۴

از مدافعان حقوق اقلیت‌ها، مهاجران و گروه‌های به‌حاشیه‌رانده‌شده در جامعه صربستان و منطقه بالکان در نوشته‌ها و مصاحبه‌هایش، از فلسطینیان، کولی‌ها (Roma)، پناهندگان و کارگران مهاجر دفاع کرده و نسبت به بی‌عدالتی‌های جهانی واکنش نشان داده است.

شخصیت های برجسته علمی

1.  روژه بوشکویچ   (Ruđer Bošković)

سال‌های زندگی: ۱۷۱۱ – ۱۷۸۷

تخصص:  فیزیک، ریاضیات، اخترشناسی، فلسفه علم

دستاورد:
نظریه نیروی مرکزی و یکی از نخستین مدل‌های اتمی؛ عضو انجمن سلطنتی لندن؛ پیشرو در ترکیب فیزیک کلاسیک و فلسفه طبیعی.

2. میلان کویانجیچ آبردار (Milan Kujundžić Aberdar)

سال‌های زندگی: ۱۸۴۲ – ۱۸۹۳

تخصص:  فلسفه، زبان‌شناسی، فرهنگ‌نویسی

دستاورد:
اولین رئیس فرهنگستان علوم صربستان؛ مشارکت در تحول علمی و فلسفی دوران نوزایی فکری صربستان.

3. نیکولا تسلا  (Nikola Tesla)

سال‌های زندگی: ۱۸۵۶ – ۱۹۴۳

تخصص: مهندسی برق، فیزیک

دستاورد:
بنیان‌گذار سیستم برق متناوب (AC)، کویل تسلا، اختراعات متعدد در زمینه جریان، موتور، ارتباطات بی‌سیم؛ یکی از بزرگ‌ترین مخترعان تاریخ بشر.

میلوتین میلانکوویچ  (Milutin Milanković)

سال های زندگی: ۱۸۷۹ - ۱۹۵۸

معرفی: دانشمند برجسته ، مهندس عمران، ریاضی‌دان، اخترفیزیک‌دان و بنیان‌گذار اقلیم‌شناسی سیاره‌ای. با مجموعه‌ای از دستاوردهای علمی، مهندسی و ادبی، بنیان‌گذار نظریه‌های اقلیمی و تقویم‌شناسی نوین شد. مسیر علمی‌اش الهام‌بخش نسل‌ها بوده و تأثیرش در علم اقلیم تا امروز محسوس است.ناسا او را در فهرست ۱۵ ذهن بزرگ تاریخ زمین‌شناسی قرار داد .

4.  میهایلو پوپین (Mihajlo Pupin)

سال‌های زندگی: ۱۸۵۸ – ۱۹۳۵

تخصص:  فیزیک، مخابرات، مهندسی

دستاورد:
اختراع کویل پاپین (تقویت سیگنال تلفن)، بنیان‌گذار انجمن علمی صرب‌های مهاجر در آمریکا، نویسنده خودزندگی‌نامه معروف "از چراگاه تا کلمبیا".

5.  یووان سوییچ  (Jovan Cvijić)

سال‌های زندگی: ۱۸۶۵ – ۱۹۲۷

تخصص: جغرافیا، زمین‌شناسی، مردم‌شناسی

دستاورد:
بنیان‌گذار جغرافیای علمی در صربستان؛ پژوهش درباره ساختار زمین و فرهنگ قومی بالکان؛ نقش فعال در ترسیم مرزهای یوگسلاوی.

6. ویکتور نوواک (Viktor Novak)

سال‌های زندگی: ۱۸۸۹ – ۱۹۷۷

تخصص:  تاریخ، علوم انسانی

دستاورد:
نویسنده کتاب مهم "Magnum Crimen" درباره نقش کلیسای کاتولیک در جنایات جنگ جهانی دوم؛ استاد دانشگاه زاگرب و بلگراد.

7. میودراگ رادولوواسکی  (Miodrag Radulovacki)

سال‌های زندگی: ۱۹۳۳ – ۲۰۲۱

تخصص:  نوروفیزیولوژی، پزشکی خواب

دستاورد:
پژوهشگر خواب و بیداری در مغز انسان؛ استاد دانشگاه ایلینوی آمریکا؛ از بنیان‌گذاران داروهای ضد خروپف و درمان‌های خواب.

8.  ولادیمیر کوستیچ (Vladimir Kostić)

سال تولد: ۱۹۵۳

تخصص: عصب‌شناسی، پزشکی

دستاورد:
رئیس فرهنگستان علوم و هنر صربستا (SANU)؛ پژوهشگر بیماری‌های مغزی مانند پارکینسون؛ ترکیب علوم اعصاب و فلسفه.

9. میلوش وی. توماشیویچ (Miloš V. Tomašević)

 تخصص: استاد تمام دانشکده مهندسی برق دانشگاه بلگراد در زمینه‌های محاسبات با کارایی بالا، پردازش موازی، و استفاده از پردازنده‌های گرافیکی (GPU) در الگوریتم‌های یادگیری ماشین و یادگیری عمیق.

دستاوردها

انتشار بیش از ۷۰ مقاله علمی در مجلات و کنفرانس‌های بین‌المللی مشارکت در پروژه‌های تحقیقاتی مرتبط با پردازش داده‌های بزرگ و الگوریتم‌های موازی

10 دانیسا گرویچیچ  (Danica Grujičić)

سال تولد: ۱۹۵۸

تخصص: جراحی مغز و اعصاب

دستاورد:
برجسته‌ترین جراح مغز صربستان؛ مدیرانستیتو ملی انکولوژی؛ فعال در مسائل زیست‌محیطی پس از بمباران ناتو با اورانیوم ضعیف‌شده.

11. لیوبیشا بوئیچ (Ljubiša Bojić)

دانشمند، نویسنده و آینده‌پژوه صرب
از چهره‌های کلیدی توسعه چارچوب مفهومی «CERN for AI» ، متخصص در حوزه‌های علوم ارتباطات، آینده‌پژوهی رسانه، هوش مصنوعی و اخلاق دیجیتال

آثار علمی و پژوهش‌های مهم

الگویی برای ایمنی و هماهنگی هوش مصنوعی. چارچوبی مفهومی برای هماهنگ‌سازی جهانی اخلاق و علم در حوزه هوش مصنوعی، پژوهشی درباره تأثیر سیستم‌های توصیه‌گر هوش مصنوعی بر دموکراسی، آگاهی عمومی و آزادی اطلاعات.تحلیلی فلسفی-اجتماعی از ساختار قدرت، اعتیاد و سرمایه‌داری در بستر متاورس.

شخصیت های محبوب ورزشی و هنری

ورزش

1. نوواک جوکوویچ  (Novak Đoković)

برترین تنیسور مرد تاریخ با ۲۴ عنوان گرنداسلم؛ نماد ملی‌گرایی متعادل و شخصیت سرشناس جهانی .

2. نیکولا یوکیچ( Nikola Jokić)

متولد ۱۹ فوریه ۱۹۹۵ قهرمانی NBA در سال ۲۰۲۳ و انتخاب به‌عنوان MVP ، نخستین سنتر NBA در تاریخ که میانگین تریپل‌دابل فصل کامل را ثبت کرد

3. ولادیمیر دیواس (Vlade Divac)

ستاره NBA، چهره ملی محبوب بنیان‌گذار کارهای خیریه پس از جنگ‌ها

رسانه و سرگرمی

4. تشا تشانووویچ   Teša Tešanović

مجری وخبرنگاربرجسته، مؤسس برنامه اینترنتی «Balkan Info»؛ با میلیون‌ها بازدید، تأثیر قابل‌توجهی در شکل‌دهی گفتمان عمومی

5. ایوان اوانوویچ  Ivan Ivanović

مجری طنز و ستاره تلویزیونی محبوب؛ مجری برنامه «Veče sa Ivanom Ivanovićem» که در رسانه‌های اجتماعی بسیار تأثیرگذار است.

سینما

6. امیرکوستوریتسا (Emir Kusturica)

کارگردان جهانی با جوایز کن، ونیز و برلین.

سبک ترکیبی از فولکلور بالکان، طنز سیاه و تخیل سوررئالی؛ شهرت گسترده جهانی دارد. آثار او مانند «زمان کولی‌ها» فرهنگ بالکان را در سطح بین‌المللی معرفی کردند.

تئاتر

7 . ایوانا ژیگون (Ivana Žigon)

متولد: ۲ فوریه ۱۹۶۸ در بلگراد

بازیگر مشهور و محبوب تئاتر صربستان

رئیس انجمن دوستی صربستان و روسیه از سال ۲۰۰۲

مواضع: مخالف غرب، حمایت از ایران و فلسطین

1404/04/22