دولت‌ های مختلف پاکستان همواره با پیروی از استکبار جهانی و قدرت های دشمن اهل بیت (ع) سعی در جلوگیری از عزاداری امام حسین (ع) داشتند و با ترفندها و بهانه ‌های مختلف، اقداماتی را برای جلوگیری از عزاداری امام حسین (ع) انجام دادند، اما با وجود این سعی و تلاشهای ضد اهل بیت (ع)، تاکنون هیچ دولتی در این نیت شوم خود موفق نشده است. براساس تعدادی از گزارش های رسانه ای امسال (2025ء) دولت پنجاب پاکستان نیز برای این اقدامات تلاش نموده و پیش از رسیدن اربعین امام حسین (ع)، مأموران امنیتی و نیروهای پلیس ‌به خانه ‌های مردم مومن سر ‌زده و به بانیان مراسم عزاداری، اعضای دسته ‌های عزاداری و عموم عزاداران تهدید می‌کنند که اگر مجالس عزا یا دسته عزاداری برگزار کردند در فهرست طرح چهارم (بیان شده در زیر) قرار می ‌گیرند، علیه آن ها پرونده ‌های جنایی تشکیل می‌ گیرد و به زندان می ‌اندازیم. از چند سال اخیر مردم مسلمان پاکستان جهت شرکت در راهپیمایی مرکزی عزاداری سیدالشهداء به مناسبت اربعین از مناطق مختلف پاکستان پیاده روی کرده و به شهرهای بزرگ پاکستان سفر می کنند، اما امسال دولت پنجاب پاکستان پیاده روی اربعین را ممنوع کرده و تهدید کرد، همچنین برای زائران پاکستانی سفر زمینی عتبات عالیه ایران و عراق را ممنوع کرد، اما به دلیل اعتراضات سراسری زائران، دولت مذاکرات کرده و در نتیجه توافق هفت ماده ای، این اعتراضات به تعویق افتاد، در این گزارش اقدامات اخیر دولت علیه پیاده روی اربعین و واکنش مردم را بررسی می کنیم تا وضعیت کلی روشن گردد.

دولت پنجاب با صدور اطلاعیه ‌ای، پیاده‌ روی اربعین امام حسین (ع) در پاکستان را ممنوع کرد.

دولت ایالت پنجاب پاکستان تاکتیک ‌های ناموفقی را بکار گرفته و اطلاعیه ‌ای مبنی بر ممنوعیت پیاده ‌روی اربعین  امام حسین (ع) در این ایالت را صادر کرده است[1]، از سوی دیگر مردم مومن پاکستان اعلام کردند که اگر این اطلاعیه به زودی لغو نشود، اعتراضاتی در سراسر پاکستان برگزار خواهد شد. براساس این گزارش، تصمیم دولت پنجاب برای ممنوعیت عزاداری و پیاده ‌روی اربعین امام حسین (ع) در این ایالت، باعث نگرانی دوستداران اهل بیت (ع) شده است و آن ها اعلامیه دولت پنجاب را رد کرده و اعلام کردند، اعتراضات سراسری برگزار می کنیم، زیرا بدعت خواندن پیاده‌ روی اربعین امام حسین (ع)، معادل به توهین عزاداری امام حسین (ع) است. این تصمیم احمقانه و مغرضانه از سوی دولت پنجاب است که احساسات میلیون‌ ها عزادار را جریحه ‌دار کرده است. دولت باید امنیت عزاداران را تضمین کند و از اقدامات خود سرانه خودداری کند. سازمان ‌های مذهبی سراسر پنجاب تماس با حسینیه ‌ها و انجمن ‌ها ی عزاداری را آغاز کردند و انتظار می ‌رود اعتراضات سراسری اعلام شود. اگر دولت این اطلاعیه نامناسبی را پس نگرفت، اعتراضات سراسری پاکستان برگزار خواهند شد. علما، رهبران مذهبی و دسته های عزاداری اعلام کردند پیاده ‌روی اربعین امسال با قدرت بیشتری نسبت به سال ‌های گذشته برگزار خواهد شد[2]،[3]،[4].

کنفرانس مطبوعاتی علیه ممنوعیت اجباری پیاده روی اربعین توسط دولت پنجاب پاکستان.

سناتور علامه راجا ناصر عباس جعفری، رئیس حزب وحدت مسلمین پاکستان، در یک کنفرانس مطبوعاتی به همراه سایر رهبران شیعی علیه محدودیت ‌های غیرقانونی اعمال شده بر اربعین امام حسین (ع) در ایالت پنجاب پاکستان، گفت که بی ‌قانونی در حال حاضر در پنجاب «الامان و الحفیظ» است. اربعین در آستانه ی وقوع است که مأموران امنیتی و پلیس در حال بازدید از خانه ‌های مردم مومن هستند و به برگزار کنندگان مجالس عزا، راهپیمایی و دسته عزاداری تهدید می‌کنند که اگر این کار را انجام دادید، شما را در فهرست طرح چهار قرار می‌ دهیم، پرونده ‌هایی (FIRs) تشکیل می ‌دهیم و به زندان می‌ اندازیم. از زمان تشکیل پاکستان، جامعه شیعه بیشترین آسیب را از تروریسم دیده است. قبرستان ‌های دیره اسماعیل خان، کویته و کراچی پر از شهدا است. خود دولت موانعی را در راه اعمال حق آزادی مذهبی ایجاد می ‌کند. در تاریخ بشریت هرگز رویدادی مانند کربلا وجود نداشته است. عزاداری امام حسین (ع) عبادت و حق قانونی و اساسی ماست. برگزاری مراسم عزاداری در مکانی جدید دشوار شده است. مردم در فهرست طرح چهارم قرار گرفته ‌اند، برگزاری مجالس عزا در محیط خانه ‌چه تهدیدی برای ایالت دارد؟ علامه گفت که علیه مجالس عزای زنان پرونده هایی تشکیل شده است، گزارش‌ هایی حاکی از این است که محدودیتی برای برگزاری مراسم اربعین امام حسین (ع) اعلام شده است، اکنون در آستانه اربعین امام حسین (ع) هستیم و به نام امنیت، مسیرهای دسته‌ های اربعین تا چندین کیلومتر مسدود می شود، آئمه طاهرین (ع) ما بر پیاده ‌روی اربعین امام حسین (ع) تأکید کرده ‌اند، مردم از دور و نزدیک برای پیوستن به دسته‌ های عزاداری مرکزی شهر پیاده روی می کنند، ابتدا دولت سفر زمینی زائران کربلا را ممنوع کرد و اکنون محدودیت ‌هایی برای  پیاده روی اربعین برای  عزاداران به مناسبت اربعین در ایالت پنجاب اعمال شده است، در حال حاضر برگزار کنندگان مجالس عزا، دسته ‌های عزاداری در مناطق سراسر ایالت پنجاب تهدید می ‌شوند. عزاداران در طرح چهارم قرار می‌ گیرند، مراسم عزا داری و مجالس عزا به عنوان تجمع تروریستی معرفی می ‌شوند، خشونت پلیس در حال حاضر در پنجاب در حال افزایش است، به مناسبت اربعین امام حسین (ع)، ممنوعیت برگزاری مراسم در مسیرها وجود دارد، عزاداران بازداشت می‌ شوند، چرا امنیتی که از سوی دولت علیه عابران پیاده برقرار شده است، برای حفاظت عزادران انجام نمی گیرد؟ علامه افزود که ما این رفتار مغرضانه دولت پنجاب را به شدت محکوم می ‌کنیم، شما هرگز نمی توانید جلوی مردم را بگیرید، به مناسبت روز استقلال، دستگیری ‌ها را به ما هدیه خواهید داد؟ حقوق مذهبی ما نباید غارت شود، قبلاً مشتی افراطی دست به قتل و کشتار و تخریب ما می ‌زدند، اکنون با همکاری دولت ‌ها علیه مکتب شیعی گام بر می ‌دارند، آیا پنجاب یک ایالت ویژه است که قانون اساسی و قانون جداگانه ‌ای دارد، کسی نباید به ما بگوید که چگونه باید عبادت خود را انجام دهیم، من به شدت به این ظلم و زیاده‌ روی اعتراض دارم، جشن‌ های روز استقلال و کنسرت‌ های موسیقی در سراسر کشور برگزار می ‌شود، اما محدودیت ‌هایی برای اربعین امام حسین (ع) اعمال شده است، پنجاب بیشترین مشکلات را نسبت به سایر ایالت ‌ها دارد، ما اربعین امام حسین (ع) را با شکوه برگزار خواهیم کرد و هیچ محدودیتی را در نظر نخواهیم گرفت[5].

طرح چهارم چیست؟

اقدامات قانونی زیادی برای از بین بردن تروریسم و افراط‌ گرایی در پاکستان انجام می ‌شود، «طرح چهارم» نیز یک ماده قانونی مهم پاکستان است که تحت بخش ۱۱ قانون مبارزه با تروریسم ۱۹۹۷ء تدوین شده است. این قانون به دولت اختیار می ‌دهد تا افرادی را که مظنون به تهدید نظم عمومی یا ایجاد هرگونه شر یا ترس در جامعه هستند، تحت نظر داشته باشد. در عصر حاضر، قرار گرفتن در فهرست طرح چهارم موضوعی بسیار جدی است که بر بسیاری از جنبه ‌های زندگی از جمله آزادی، رفت و آمد و امور مالی یک فرد تأثیر می ‌گذارد. هنگامی که نام یک شهروند در فهرست طرح چهارم قرار می ‌گیرد، دولت محدودیت ‌های زیادی را برای آن شخص اعمال می ‌کند که زندگی تحت آن بسیار مشکل است. شخصی که در فهرست طرح چهارم قرار می‌ گیرد، ابتدا باید به طور منظم در کلانتری پلیس منطقه خود حضور یابد که این حضور دو هفته ‌ای یا ماهانه است. شخصی که مشمول این قانون می ‌شود، برای سفر به خارج از مرزهای منطقه یا ایالت، نیاز به اجازه قبلی از اداره پلیس دارد. به همین ترتیب، اگر قصد تغییر محل اقامت باشد، لازم است فوراً به کلانتری پلیس مربوطه اطلاع داده شود تا از مکانی به مکانی دیگر نقل مکان کند. اغلب، گذرنامه فرد مذکور باطل یا مصادره می ‌شود و ممنوعیت سفر خارجی برای او اعمال می ‌شود. حساب‌ های بانکی برای نظارت بر امور مالی تحت نظر قرار می‌ گیرند و گاهی اوقات حتی حساب ‌ها مسدود می‌ شوند. فرد مذکور اجازه شرکت در هیچ نوع جلسه، راهپیمایی یا تجمع عمومی را ندارد و مجوزهای اسلحه صادر شده به نام او به حالت تعلیق درآمده یا لغو می ‌شوند. به طور مشابه، حساب ‌های رسانه ‌های اجتماعی او نیز به دقت تحت نظر قرار می ‌گیرند تا فعالیت‌ های آنلاین آن شخص رصد شود[6].

تحلیل کارشناسی

تحلیلگران معتقدند که:

1. ایالت پنجاب پاکستان پایگاه سپاه صحابه است و دولت‌ های این ایالت همواره مورد اخاذی این گروه تروریستی برای کسب رأی و اقدام علیه ملت شیعه و سنی بریلوی بودند. با این حال، در زمان دولت سابق عمران خان در پاکستان، برخی از مقامات ارشد دولت پنجاب از جمله پرویز الهی که رئیس مجلس ایالتی پنجاب بوده است، روابط نزدیکی و دوستانه ‌ای با رهبران سپاه صحابه از جمله معاویه اعظم و حافظ یاسر داشتند و به همین دلیل این سازمان در پنجاب بیش از پیش قوی شد. در این مدت، با وساطت سپاه صحابه و پرویز الهی، لایحه ‌ای به نام لایحه "مبانی اسلام" در مجلس پنجاب تصویب شد که احترام به برخی از شخصیت ‌های بحث برانگیز اسلام که شیعیان و اهل سنت بریلوی آن ها را شخصیتهای جنجالی قرار می دهند، واجب و برای کسانی که به آن ها بی ‌احترامی ‌کنند، مجازات تعیین کرد. با این حال، این قانون به دلیل اعتراضات علمای شیعه رد شد و بعداً توسط مجلس ملی پاکستان نیز تصویب شد، اما به دلیل اعتراضات علمای شیعه، دکتر عارف علوی، رئیس جمهور پاکستان آن را امضا نکرد و نتوانست به قانون کشور تبدیل شود.
2. عزاداری امام حسین (ع) از جمله عاشورا و اربعین سکوی وحدت عموم مسلمانان و به ویژه شیعیان پاکستان است، لذا قدرت های استکباری و دشمن اهل بیت (ع) از این وحدت می ترسند و برای جلوگیری از عزاداری امام حسین (ع)، به دولت پاکستان فشار می آورند تا از برگزاری این مراسم در پاکستان جلوگیری کند.
3. مدت هاست که دولت پاکستان برای تعیین بانیان دسته های عزاداری محرم و اربعین، دریافت مجوز دولتی را ضروری قرار داده است، اما دولت ‌های متعصب یا عمال استکبار جهانی، از این فرصت برای جلوگیری از عزاداری امام حسین (ع) در جهت اهداف شوم خود استفاده ‌کردند یا  می کند و مجوز جدید را صادر نمی کنند و مجوز صادر شده را برای دیگران انتقال نمی دهند تا با مرور زمان عزاداری امام حسین (ع) در پاکستان محدود شود.
4. اگر ممنوعیت پیاده روی اعمال شده دولت پنجاب لغو نشد، پلیس و سازمان های امنیتی این ممنوعیت را علیه همه عزاداران اعمال کرده و پرونده ها را تشکیل می دهند تا از حضور مردم در عزاداری امام حسین(ع)  جلوگیری کنند.
5. روند متعصبانه دولت پاکستان نسبت به صدور مجوز عزاداری امام حسین (ع)، نگرانی شیعیان پاکستان را افزایش داده است که این روند باعث جلوگیری و محدودیت عزاداری امام حسین (ع) در پاکستان خواهد شد، لذا علما و رهبران شیعی مجوزی را برای عزاداری لازم نمی دانند و برای برگزاری عزاداری امام حسین (ع) اعلام کردند.
6. از چند سال اخیر، افراطی ها و دشمنان اهل بیت (ع) به بهانه توهین صحابه، علیه عزاداران امام حسین (ع) پرونده هایی را ثبت می کند که عزادار از یزید، عمر سعد و سایر قاتلان امام حسین (ع) توهین را مرتکب شده اند. در حالیکه اکثریت مردم مسلمان پاکستان اعم از شیعه و سنی یزید، عمر سعد و سایر قاتلان امام حسین (ع) را محترم نمی دانند، لعنت می کنند و اهل جهنم قرار می دهند و فقط تعدادی بسیار کم که طرفدار یزید است، یزید و سایر قاتلان امام حسین (ع) را صحابه و محترم قرار می دهند. دولت برخلاف اعتقاد اکثریت مسلمانان پاکستان، چنین اقدام متعصبانه را انجام می دهد.
7. این همان دولتی است که چند روز پیش به مناسبت عاشورای محرم، مقدمات راهپیمایی عزاداران را فراهم کرد، تمهیدات امنیتی را فراهم کرد و ضمن احترام به احساسات مذهبی، همکاری کامل را به عمل آورد. بعد چه شد که برای جلوگیری از پیاده روی اربعین، جاده ها بسته شد، کانتینر نصب شد و موانع اداری ایجاد شده است؟
8. پیاده‌ روی اربعین راهپیمایی سیاسی نیست و نه تظاهرات اعتراضی هیچیک از احزاب سیاسی است. این پیاده ‌روی تعهد به یک ایدئولوژی، سفری برای وفاداری و پیمان عشق به نوه پیامبر اکرم(ص)،حضرت امام حسین (ع) است که در برابر ظلم سر خم نکرد. آیا حضور پیاده عزاداران حسینی در مراسم عزاداری امام حسین (ع) بدعت است؟
9. در این کشور، بسیاری از گروه ‌های افراطی و تروریستی ممنوع الفعالیت نیز مراسم مذهبی خود را با شکوه برگزار می‌ کنند، حتی برنامه ‌هایی برای برخی از چهره ‌های اسلامی جنجالی نیز ترتیب می ‌دهند. با این حال، شیعیان هرگز سعی در متوقف کردن برنامه‌های آنها نکرده ‌اند، همچنین هیچ مانعی ایجاد نکرده ‌اند و به دولت برای توقف آنها فشار نیز نیاورده ‌اند، زیرا می ‌دانیم که هر فرد طبق آموزه ‌های اسلامی از آزادی کامل مذهبی برخوردار است. و هیچ کس را نمی‌ توان با زور مجبور به تغییر اعتقادات مذهبی خود کرد.
10. پس چرا دولت پنجاب آزادی مذهبی ذکر شده در قانون پاکستان را نادیده گرفته و تبعیض مذهبی را قایل شده است. آیا شیعیان شهروند این کشور نیستند؟ آیا اگر دشمنی مانند هند و اسرائیل به پاکستان حمله کند فقط طرفداران یزید دفاع می کنند؟ آیا این اقدام دولت برابر به ایجاد درگیری داخلی در کشور و نقض امنیت نیست؟آیا در چنین موقعیت حساس که دین اسلام و کشور پاکستان در معرض خطر است، چنین اقدامات دولت پنجاب خدمت به اسلام و کشور هستند؟ در حالیکه توقع نداشتیم دولت پنجاب در چنین موقعیت حساس این اقدامات مغرضانه را به دلیل فشار دشمنان اسلام یا مشتی از افراطی های داخلی، انجام دهد که باعث درگیری داخلی شوند.
11. زمانی که ایران و پاکستان بیشتر نزدیک یکدیگر شدند، قدرت های استکباری و همچنین برخی از عوامل استکبار جهانی در داخل کشور در تلاش هستند این روابط را ضربه وارد کنند، تا این اقدامات فرا قانون اساسی پاکستان باعث دوری دو کشور  شوند و دولت پاکستان ضد شیعیان معرفی شود.
12. شیعیان پاکستان در طول تاریخ پاکستان مخلص به کشور بودند و هیچ وقت اقدامی مانند سایر گروه های افراطی  مخالف به کشور انجام ندادند، زیرا شیعیان این حدیث پیامبر اکرم (ص)" حب الوطن من الایمان" را بخشی از اعتقاد خود قرار می دهند، اما دولت پنجاب با این اقدام تبعیض آمیز و مخالف به قانون اساسی پاکستان، آن ها را وادار به اختلاف با دولت می کند که این درگیری صد در صد به نفع دشمنان اسلام و پاکستان است. 

    منابع: