برای نخستین بار؛ رونمایی از ترجمه بلغاری «قصیده برده» در توصیف پیامبر رحمت(ص)
همزمان با ۱۵۰۰مین سال میلاد پیامبر اسلام (ص) در صوفیه
به مناسبت ۱۵۰۰مین سال میلاد پیامبر اسلام حضرت محمد مصطفی (ص)، مراسمی باشکوه برای رونمایی از کتاب ارزشمند «قصیده برده» به زبان بلغاری در شهر صوفیه برگزار شد. این برنامه با ابتکار مفتیگری اعظم بلغارستان و شورای مسلمانان بلغارستان و با همکاری رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران برپا شد.
در این آیین که با حضور دکتر مسعود احمدی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بلغارستان، جمعی از اندیشمندان و شخصیتهای فرهنگی و دینی مسلمان و مسیحی، اساتید دانشگاه و دانشجویان برگزار شد، از نخستین ترجمه بلغاری این اثر ماندگار اسلامی رونمایی به عمل آمد.
دکتر بخرین شوپووا، مردمشناس برجسته و پژوهشگر آکادمی علوم بلغارستان، در سخنانی به جایگاه ویژه «قصیده برده» در تاریخ ادبیات اسلامی اشاره کرد و گفت: «این قصیده از دیرباز در جهان اسلام الهامبخش بوده و در فرهنگهای گوناگون بهعنوان متنی سرشار از عشق و ارادت به پیامبر اسلام (ص) جایگاهی والا داشته است. ترجمههای مکرر آن به فارسی، ترکی، اردو، انگلیسی و اکنون بلغاری نشان میدهد که پیام معنوی و ادبی این اثر محدود به یک ملت یا یک زبان نیست، بلکه میراثی جهانی است که میتواند نسلهای امروز اروپا را نیز با چهرهای رحمانی از اسلام آشنا سازد.» وی تأکید کرد که این اثر در ادبیات اسلامی نه تنها جنبه مذهبی، بلکه وجوه زیباییشناختی، عرفانی و فرهنگی دارد و میتواند بهعنوان پلی میان جهان اسلام و اروپا عمل کند.
در ادامه، دکتر عزیز شاکر طاش، مترجم کتاب و استاد دانشگاه صوفیه، انتشار نسخه بلغاری «قصیده برده» را «نمادی از رحمت و محبت پیامبر اسلام (ص)» دانست و گفت: «این اثر، سرشار از مضامین عرفانی و معرفتی است که نشان میدهد چگونه یک شاعر با زبان شعر میتواند رابطهای عمیق میان انسان و پیامبر برقرار کند. ترجمه این قصیده به زبان بلغاری تنها یک رویداد ادبی نیست، بلکه فرصتی است برای آشنایی جامعه ما با ادبیات اسلامی که مفاهیمی همچون عشق، شفقت و انساندوستی را بازتاب میدهد.» وی افزود که این قصیده در سنت اسلامی بهعنوان متنی شفابخش، روحانگیز و یادآور نور پیامبر رحمت (ص) شناخته میشود و خواندن آن برای قرنها مایه آرامش دلها بوده است.
دکتر مسعود احمدی، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بلغارستان، نیز در حاشیه مراسم در گفتوگو با مفتی بیرالی و همچنین دکتر شوپووا ناقد و دکتر عزیز شاکرطاش مترجم اثر، بر آمادگی ایران برای گسترش همکاریهای فرهنگی و دینی تأکید کرد و گفت: «پیامبر اعظم اسلام (ص) پیامآور رحمت، محبت و همزیستی است و چنین برنامههایی میتواند بستری برای گفتوگوی ادیان و همکاریهای مشترک فرهنگی در منطقه
بالکان باشد. ما آمادهایم در کنار دوستان بلغاری، فعالیتهای مشترک علمی، فرهنگی و دینی را با محوریت شخصیت پیامبر اسلام (ص) برگزار کنیم.»
این مراسم در فضایی معنوی و با حضور نمایندگان ادیان مختلف برگزار شد و در پایان با اجرای مولودی و مداحی به زبان ترکی در وصف پیامبر رحمت (ص) حال و هوایی روحانی یافت.
اما آنچه این رویداد را فراتر از یک برنامه فرهنگی ساده قرار میدهد، جایگاه این برنامه های مشارکتی در دیپلماسی فرهنگی است. در شرایطی که دیپلماسی سیاسی در فضای بینالمللی و بهویژه در اروپا با دشواریها و موانع جدی مواجه است و تبلیغات مسموم علیه ایران در رسانههای غربی به بالاترین سطح خود رسیده، برگزاری چنین آیین های توسط کشورهای اسلامی و مشارکت فرهنگی ایران در آنها میتواند بهعنوان نمونهای از وحدت اسلامی حول محور پیامبر اعظم(ص) جلوه کند از جمله این دیپلماسی ها «دیپلماسی مشارکت فرهنگی–علمی» با کشورهای اسلامی در جهان غرب در مناسبت های مشترک است. گردهم آمدن اندیشمندان، هرچند محدود، برای گفتوگو پیرامون اثری عرفانی و اسلامی، نشاندهنده آن است که راههای ارتباط میان ملتها و نخبگان همچنان باز است و فرهنگ و ادبیات میتواند نقشی مؤثر در ترسیم تصویری متفاوت و واقعی از اسلام رحمانی و ملت های اسلامی و بویژه ایران ایفا کند.
نظر شما