در تاریخ 10 سپتامبر، در هتل «Sheraton» شهر بیشکک، جلسه حضوری گروه کاری هماهنگی شورای فتوا پیش از نشست ادارات دینی کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک برگزار شد. در این جلسه، موضوع «وحدت امت در اسلام» و فتواهای مورد بررسی ادارات دینی کشورهای عضو این سازمان مورد بحث قرار گرفت. همچنین مسائل و موضوعاتی که در هفتمین نشست روسای ادارات دینی سازمان مذکور بررسی خواهند شد، مطرح و بررسی گردید. در این نشست، کارشناسان فتوا و علمای دینی از آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکیه و ازبکستان شرکت کرده و نظرات خود را تبادل کردند.

پیش از این، در همین زمینه چندین جلسه به صورت آنلاین و حضوری برگزار شده و فتواهای مشترک برای جهان ترک آماده شده بود.

در جلسه اخیر، معاون دبیرکل سازمان کشورهای ترک میرواحد عظیموف، مدیر پروژه‌های این سازمان هارون نورالله تانزی؛ از آذربایجان معاون رئیس اداره دینی علیارلی رشاد، معاون رئیس اداره دینی جیحون رستموف، کارشناس فتوا والح نصیروف؛ از قزاقستان رئیس بخش شریعت و فتوا و نائب مفتی سانسِزبای شاکانوف، رئیس دستگاه مفتیات عالم‌بک مِژی‌یِف، دبیر شورای علمای مسلمانان قزاقستان باتیرجان منصوروف، کارشناسان بخش شریعت و فتوا بائورجان عبدالعلی و مِدِر کورساکوف؛ از ازبکستان معاون رئیس مرکز فتوا اداره دینی غلام‌الدین خالبایف، رئیس بخش بین‌الملل اداره دینی و کارشناس بخش پروتکل شوکت همدموف، کارشناس مرکز فتوا اداره دینی حکمت‌الله تاشتِمیروف؛ از ترکیه معاون رئیس شورای علمای اداره دینی ترکیه پروفسور فاتح محمد آیدین، رئیس بخش کشورهای اوراسیا صالح گور و از طرف قرقیزستان نمایندگان شورای فتوای ادارات دینی کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک از مفتیات قرقیزستان رئیس بخش فتوای مفتیات جوروبای شیرغازی‌یِف، قاضی مسلمانان استان اوش حبیب‌الله قادربِردی‌یِف و هماهنگ‌کننده شورای مذکور در قرقیزستان عاقل‌بیک خال‌بیکوف؛ اعضای شورای علمای دین عبدالله آسیرانقولوف، محمد انارقولوف، جِنیش‌بیک قربانوف، اِمیل‌بیک اندارتِگین و کارشناسان بخش فتوای اداره دینی مسلمانان قرقیزستان عاقل‌بیک تاغایِف و ابوبکر مراد اولو حضور داشتند.

جلسه شورای فتوای ادارات دینی کشورهای ترک

در همان روز و در همان جا، جلسه بعدی شورای فتوا پیش از نشست ادارات دینی کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک برگزار شد. این رویداد توسط مفتی اعظم مسلمانان قرقیزستان عبدالعزیز ذاکروف افتتاح شد که گفت: «اعضای محترم شورای فتوا! علمای محترم! میهمانان گرامی! از همه برادرانی که با پاسخ به دعوت ما از نزدیک و دور آمده و در جلسه شورای فتوا پیش از نشست ادارات دینی کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک شرکت می‌کنند، صمیمانه تشکر می‌کنم. همان طور که می‌دانید، فتوا صرفاً پاسخ به یک پرسش نیست. فتوا تصمیمی دینی مهم است که نیازمند مسئولیت، دقت علمی، عمق شناخت جهانی و بینش شریعتی است. در شرایط پرشتاب امروز، مسائل جدید دینی، اجتماعی، اقتصادی و حقوقی هر روز در جامعه پدید می‌آید. در چنین شرایطی، ارائه فتوا نباید بر اساس نظر شخصی باشد، بلکه باید بر پایه دانش علمی، همبستگی سازمانی و فرآیندهای تصمیم‌گیری نهادی قرار گیرد».

وی افزود که هدف جلسه، توسعه همکاری دینی میان کشورهای ترک، تبادل تجربیات در صدور فتوا و تقویت تفاهم متقابل است و شوراهای فتوا، که دارای آمادگی علمی بالا و درک عمیق از قوانین حقوقی و دینی هستند، امروز اهمیت ویژه‌ای دارند و پیشنهادات و تصمیمات اتخاذ شده در جلسه به بهبود فعالیت‌های فتوا و پاسخگویی هماهنگ و علمی به مسائل دینی در جهان ترک کمک خواهد کرد.

در نشست شورای فتوا که کارشناسان فتوا از آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکیه و ازبکستان شرکت داشتند، مسائل مهم و روز مطرح شده و آماده تأیید توسط مفتیان اعظم شد.

هفت موضوع بررسی شده در شورای فتوا شامل: مسئله تعویض اعضای ارگان‌ها در شریعت؛ مرگ مغزی در دین اسلام؛ مسائل محرمیت زنان در سفر حج؛ نکات مربوط به نکاح مدنی و طلاق؛ تعیین آغاز ماه قمری؛ حکم استفاده از ژلاتین به عنوان ماده غذایی؛ و اندازه‌ها و میزان محصول‌های کشاورزی بود.

دیدار رئیس‌جمهور قرقیزستان با مفتیان کشورهای ترک

۱۱ سپتامبر، رئیس‌جمهور قرقیزستان، صادر جباروف، هیئت رهبران دینی کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک را پذیرفت.

در سخنرانی خود، رئیس‌جمهور یادآور شد که در ۶ نوامبر سال گذشته، یازدهمین اجلاس سازمان کشورهای ترک در بیشکک برگزار شد و بر اساس نتایج آن، ریاست سازمان به قرقیزستان منتقل شد.

صادر جباروف تأکید کرد که یکی از مهم‌ترین زمینه‌های همکاری در چارچوب سازمان کشورهای ترک، تعامل در حوزه دینی است. وی گفت: «ما باید تلاش کنیم تا ارزش‌های اسلام - دین ایمان و اخلاق، وحدت و همدلی - با سنت‌ها و میراث فرهنگی جهان ترک ترکیب شده و در خدمت آینده روشن ملت‌های ما باشد. این، به نوبه خود، به تقویت پایه‌های اخلاقی جامعه کمک خواهد کرد. در این راستا، نشست شما اهمیت ویژه‌ای در تقویت وحدت معنوی کشورهای ترک و توسعه روابط برادرانه و دوستانه دارد».

رئیس‌جمهور همچنین خاطرنشان کرد که قرقیزستان کشوری چند مذهبی و چند قومی است و ۹۰ درصد جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می‌دهند. وی افزود: «در این راستا، در سال‌های اخیر در قرقیزستان مجموعه‌ای از اصلاحات در حوزه دینی اجرا شده و از مدیریت دینی مسلمانان قرقیزستان - مفتی‌خانه - حمایت همه‌جانبه می‌شود. امسال، کمیسیون دولتی امور دینی به «آژانس ملی امور ادیان و روابط بین‌قومیتی» زیر نظر رئیس‌جمهور تبدیل شد و اکنون تحت نظارت مستقیم من قرار دارد. علاوه بر این، در روزهای آینده، در شهر توقموق، آکادمی اسلامی افتتاح خواهد شد که با هدف ارتقای سطح سواد دینی، بازآموزی و ارتقای مهارت‌های خادمان دینی تأسیس شده است».

صادر جباروف همچنین اعلام کرد که قانون جدیدی تصویب شده است که هدف آن تضمین آزادی دینی برای شهروندان است.

رئیس‌جمهور به ویژه تأکید کرد که در دنیای امروز، نفوذ جریان‌های دینی مختلف افزایش یافته و به ویژه جوانان از طریق اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به راحتی تحت تأثیر آن‌ها قرار می‌گیرند.

در این زمینه، صادر جباروف تأکید کرد که یکی از وظایف کلیدی رهبران دینی، تربیت نسل جوان بر اساس ارزش‌های دینی سنتی و آداب و رسوم ملی است. وی افزود که جامعه به جوانانی با ایمان پاک، تحصیل‌کرده و مقاوم در برابر تأثیرات مضر ایده‌های بیگانه نیاز دارد.

رئیس‌جمهور در سخنرانی خود از رهبران دینی خواست که فعالانه تلاش کنند تا جوانان را از جریان‌های افراطی حفظ کنند، آموزش صحیح و دانش لازم برای تقویت وحدت ملی و ثبات را به آن‌ها ارائه دهند.

در مقابل، مفتیان کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک از پذیرش خود توسط رئیس‌جمهور قدردانی کردند و دستاوردهای قابل توجه قرقیزستان در دوران ریاستش بر سازمان را ستودند.

رهبران دینی به ویژه اهمیت چنین رویدادهایی را تأکید کردند که هدف آن‌ها تقویت وحدت، ترویج ارزش‌های معنوی و حفظ اسلام سنتی است.

مفتیان نیز متعهد شدند که تمام تلاش خود را برای مقابله با افراط‌گرایی و همچنین آموزش و پرورش جوانان در روحیه ایمان، اخلاق و سنت‌های ملی به کار گیرند.

در پایان نشست، رئیس‌جمهور صادر جباروف به دلیل سهم قابل توجهش در تقویت پیوندهای فرهنگی میان کشورهای ترک و حمایت از توسعه ارزش‌های معنوی، از سوی اداره دینی مسلمانان قرقیزستان، به نشان «آیکول» («بزرگوار») مفتخر شد.

دیدارهای دوجانبه مفتی اعظم مسلمانان قرقیزستان با مفتی‌های کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک

در تاریخ 11 سپتامبر، در خانه پذیرایی «اِنِه-سای» واقع در اقامتگاه دولتی «آلا-آرچا»، در چارچوب ششمین نشست روسای ادارات دینی سازمان کشورهای ترک، مفتی اعظم مسلمانان قرقیزستان، قاری عبدالعزیز ذاکروف، با مفتی‌های جهان ترک دیدار دوجانبه برگزار کرد.

در این دیدارهای دوجانبه، رئیس اداره مسلمانان قفقاز و مفتی آذربایجان شیخ الاسلام الله‌شکور پاشازاده، رئیس اداره مسلمانان قزاقستان مفتی اعظم حاج نوروزبای تاغان اولو، رئیس اداره امور دینی ترکیه پروفسور دکتر علی اِرباش و رئیس اداره مسلمانان ازبکستان مفتی حاج نورالدین خالق‌نظور حضور داشتند.

افتتاح ششمین نشست روسای ادارات دینی سازمان کشورهای ترک

11 سپتامبر، در اقامتگاه دولتی «آلا-آرچا» شهر بیشکک، ششمین نشست روسای ادارات دینی کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک به طور رسمی آغاز شد. در این گردهمایی تاریخی، رئیس اداره مسلمانان قفقاز و مفتی آذربایجان شیخ الاسلام الله‌شکور پاشازاده، رئیس اداره امور دینی ترکیه پروفسور دکتر علی اِرباش، رئیس اداره مسلمانان قزاقستان مفتی اعظم حاج نوروزبای تاغان‌اولو، رئیس اداره مسلمانان ازبکستان مفتی حاج نورالدین خالق‌نظروف و دبیر کل سازمان کشورهای ترک قوبانیچ‌بیک عمرعلی‌یِف حضور داشتند.

جلسه با تلاوت قرآن توسط امام جماعت مسجد مرکزی امام سرخسی بیشکک، بزرگ‌ترین مسجد کشور که توسط ترکیه ساخته شده، و دعای مفتی قرقیزستان آغاز شد.

در سخنرانی خود، مفتی قرقیزستان، قاری عبدالعزیز ذاکروف، تأکید کرد که موضوع اصلی دستور جلسه دیدار رؤسای ادارات دینی و مفتیان کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک «وحدت امت اسلامی» است. این عالم با اشاره به اینکه خانواده‌ها در جوامع مسلمان با مجموعه‌ای از مشکلات جدی مرتبط با ارزش‌های دینی، سنتی و آموزشی مواجه هستند، ضرورت اتخاذ موضع مشترک در این زمینه را بیان کرد. وی گفت: «تغییر وظایف سنتی مردان و زنان در جامعه، کاهش علاقه جوانان به ارزش‌های دینی و سنتی، کاهش زمان والدین با فرزندانشان و همچنین افزایش اهمیت فناوری‌ها در تربیت کودکان، باعث افزایش طلاق‌ها در جوامع مسلمان، بدتر شدن روابط والدین و فرزندان، اختلالات روانی و فساد اخلاقی می‌شود. ما باید روی پیشنهاداتی کار کنیم که به جوامع خود ارائه خواهیم داد».

ذاکروف همچنین تأکید کرد که رئیس‌جمهور قرقیزستان، صادر جباروف، اهمیت زیادی برای وحدت ترک‌ها قائل است و از حمایت وی از تمام فعالیت‌های سازمان کشورهای ترک قدردانی کرد.

در سخنرانی خود، رئیس سازمان امور دینی ترکیه، علی اِرباش، خاطرنشان کرد که تقریباً همه کتاب‌هایی که پس از قرآن به عنوان منابع اصلی اسلام شناخته می‌شوند، توسط دانشمندانی نوشته شده‌اند که در قلمرو کشورهای ترک رشد یافته‌اند. ارباش با اشاره به اینکه بشریت با بحران عمیق معنا و ارزش‌ها مواجه است، اظهار داشت: «نژادپرستی، فرقه‌گرایی و گرایش‌های ایدئولوژیک اختلافاتی ایجاد کرده‌اند که سراسر جغرافیای اسلامی را فرا گرفته است. تجزیه جغرافیایی منجر به پراکندگی فکری شده است. در نتیجه این پراکندگی، جغرافیای اسلامی که قدرت و عظمت خود را از دست داده، به سختی از نظر نظامی، سیاسی و فرهنگی در برابر مداخلات و چالش‌های امپریالیستی محافظت می‌شود».

وی با اشاره به اهمیت وحدت و انسجام در جهان اسلام افزود: «ما به این وحدت نیاز داریم تا وجود و یکپارچگی خود را حفظ کنیم. ما به این نیاز داریم تا از سلطه سیستم‌های استثمارگر جهانی رهایی یابیم. ما به این نیاز داریم تا فلسطین، بیت‌المقدس و غزه آزاد شوند. ما باید به این هدف برسیم. نجات بسیاری از کشورهای اسلامی دیگر مانند سومالی، سودان، لیبی، آراکان، ترکستان شرقی و یمن که به سرزمین خون و اشک تبدیل شده‌اند، وابسته به بازسازی آگاهی امت است. برای این منظور، ما به وحدت، انسجام و همبستگی نیاز داریم».

رئیس اداره مسلمانان قفقاز و جمهوری آذربایجان، شیخ الاسلام الله‌شکور، در سخنرانی خود گفت: «مردم کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک همواره به دین مقدس، هویت ترکی و ارزش‌های ملی خود وفادار بوده و به آن افتخار کرده‌اند». وی یادآوری کرد که شورای رؤسای ادارات دینی و مدیریت‌های دینی کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک به یمن رئیس‌جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان، تأسیس شده است و افزود: «با هدایت رئیس‌جمهور قرقیزستان، صادر جباروف، دولت قرقیزستان از ارزش‌های دینی و معنوی خود محافظت می‌کند. ما به عنوان رهبران دینی جهان ترک، حمایت مشترک خود را از این تلاش‌ها اعلام می‌کنیم و از خداوند متعال دعا می‌کنیم».

رئیس اداره مسلمانان قزاقستان، حاج نوروزبای تاغان اولو، با تأکید بر اهمیت سند نهایی که سال گذشته در آستانه در پنجمین جلسه رؤسای ادارات دینی و مدیریت‌های دینی کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک تصویب شد، گفت: «من معتقدم که دیدار امروز وحدت کشورهایی که دارای ریشه‌ها و تاریخ مشترک هستند را تقویت خواهد کرد». وی با بیان اینکه تقویت وحدت روحانی ملل ترک وظیفه مشترک همه است، افزود: «ما به یکدیگر نیاز داریم و باید همواره در کنار هم باشیم. دیدار امروز ما گواهی بر این امر است». او به شرکت‌کنندگان دیدار، کتاب «فتوا» که توسط اداره مسلمانان قزاقستان تهیه شده بود، هدیه داد.

رئیس اداره مسلمانان ازبکستان و مفتی اعظم، حاج نورالدین خالق‌نظروف، اظهار داشت که سازمان کشورهای ترک همواره فعالیت خود را توسعه داده و موقعیت خود را در صحنه بین‌المللی تقویت می‌کند. وی افزود: «این سازمان نه تنها از نظر ثبات و توسعه منطقه‌ای اهمیت حیاتی دارد، بلکه از نظر ایجاد پایه‌ای مستحکم برای نسل‌های آینده نیز حیاتی است». ایشان با اشاره به این که دوستی و همکاری میان مردم کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک دائماً تقویت می‌شود، ادامه داد: «به لطف تلاش‌های رهبران دولتی ما، سازمان گام‌های جسورانه‌ای برای تقویت وحدت ملل ترک، حمایت از منافع مشترک و پاسخ به رویدادهای جهان اسلام برمی‌دارد». وی همچنین با تأکید بر اهمیت فتاوا در حل مشکلات خانوادگی، به مسائلی مانند تغییرات اقلیمی، آتش‌سوزی جنگل‌ها، کمبود آب، بیابان‌زایی و مسائل زیست‌محیطی که جهان ترک با آن مواجه است، اشاره کرد.

دبیرکل سازمان کشورهای ترک، قوبانیچ‌بیک عمرعلی‌یِف، یادآور شد که اولین جلسه رؤسای ادارات دینی و مدیریت‌های دینی کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک در سال ۲۰۲۲ در استانبول برگزار شد و سپس در ترکستان (قزاقستان)، باکو (آذربایجان)، شوشه (آذربایجان)، تاشکند (ازبکستان)، آستانه (قزاقستان) و امروز در بیشکک (قرقیزستان) برگزار شد و از مفتی قرقیزستان برای سازماندهی جلسه تشکر کرد. او گفت که در هر جلسه، تصمیمات مشترک درباره حفاظت و حمایت از ارزش‌های ترکی-اسلامی، مقابله با تبعیض علیه مسلمانان (اسلام‌هراسی) و افراط‌گرایی و همچنین تقویت همکاری میان نهادهای دینی تأیید شده است.

نتایج ششمین نشست روسای ادارات دینی سازمان کشورهای ترک

در نتیجه این گردهمایی تاریخی، که به همراه مفتیان اعظم کشورهای عضو، معاون رئیس بخش برنامه‌ریزی و تحلیل استراتژیک اداره تحقیقات سیاسی و اقتصادی ریاست جمهوری دکتر اکتبر کاپالبایف، رئیس آژانس ملی امور ادیان و روابط بین‌قومیتی ریاست جمهوری قرقیزستان عظمت یوسوف و دبیر کل اتحادیه کشورهای ترک قوبانیچ‌بیک عمرعلی‌یِف و همچنین علما و پژوهشگران جهان ترک شرکت داشتند، چندین سند مهم امضا شد:

1. تصویب قطعنامه «وحدت امت در اسلام» ششمین نشست روسای ادارات دینی کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک؛
2. تصویب فتواهای ارائه شده توسط شورای فتوا پیش از نشست روسای ادارات دینی کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک؛
3. صدور فراخوانی برای مقابله با تغییرات اقلیمی، حفاظت از محیط زیست و حل مسائل زیست‌محیطی.

همچنین، مفتی اعظم مسلمانان قرقیزستان، قاری عبدالعزیز ذاکروف، پیشنهادهایی درباره حمایت از نهاد خانواده، ارتقاء ارزش‌های سنتی خانواده، همکاری نزدیک در آموزش دینی و تبادل تجربیات برای نشست‌های بعدی ارائه کرد. در پایان مراسم، ایشان کتاب‌های مختلفی را میان شرکت‌کنندگان توزیع کرد و مراسم صرف ضیافت رسمی برای همه آنها برگزار شد.

پس از جلسه، کنفرانسی با موضوع نقش امام سیرج‌الدین الاوشی در دین اسلام برگزار شد.

کنفرانس علمی-عملی بین‌المللی «سیراج‌الدین الاوشی و نقش او در علوم اسلامی»

11 سپتامبر، در خانه پذیرایی «انه-سای» واقع در اقامتگاه دولتی «آلا-آرچا»، در چارچوب ششمین نشست روسای ادارات دینی کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک، کنفرانس علمی-عملی بین‌المللی «سیراج‌الدین الاوشی و نقش او در علوم اسلامی» برگزار شد.

مفتی اعظم مسلمانان قرقیزستان، قاری عبدالعزیز ذاکروف، کنفرانس را افتتاح کرده و به حاضران خیرمقدم گفت و به معرفی مختصری از سیراج‌الدین الاوشی، عالم بزرگ مذهب حنفی-ماتریدی، پرداخت و جایگاه او در جهان اسلام و نقشش در علوم اسلامی را توضیح داد. وی اهمیت این رویداد علمی را تأکید کرد و گفت: «عوامل تقویت وحدت جهان ترک، برادری، تاریخ مشترک، سنت‌های مشترک و اعتقادات مشترک ماست. میراث دینی جهان ترک اسلام است، بنابراین با تقویت ارزش‌های مشترک اسلامی و پایبندی به معرفت سنتی می‌توانیم برادری ذاتی خود را از طریق برادری دینی تقویت کنیم. به همین دلیل فتواهای مشترک، تصمیمات مشترک و مسیرهای مشترک ما را به هم نزدیک و قوی‌تر می‌کند. امید است این رویداد علمی موفق باشد و وحدت ما در علم و مشورت مستحکم گردد».

در این کنفرانس علمی-عملی بین‌المللی که با مدیریت حاج ساماگان میرزا ابراهیموف، معاون اول مفتی مسلمانان قرقیزستان برگزار شد، علمای جهان ترک به ارائه گزارش‌های خود پرداختند:

·         پروفسور فاتح محمد آیدین - نماینده رئیس شورای علمای سازمان امور دینی ترکیه: «بررسی میراث علمی سیراج‌الدین الاشی»؛

·         دکتر، دانشیار قیدیر تورالی یدیلبای اولو - مدیر مؤسسه تحقیقات علمی-اسلامی اداره دینی مسلمانان قزاقستان: «قرون ۱۰ تا ۱۲ میلادی: توسعه علوم اسلامی و وضعیت کلی مدارس دینی در منطقه ماوراءالنهر»؛

·         جیحون رُستَموف - معاون رئیس اداره مسلمانان قفقاز و آذربایجان: «نقش آثار نگارش شده به زبان ترکی در گسترش علوم اسلامی»؛

·         غلام‌الدین خالبایف - معاون رئیس مرکز فتوا اداره مسلمانان ازبکستان: «بر اساس داده‌های تحقیقاتی آرشیوی ازبکستان: علمای حنفی و ماتریدی در قرون وسطی»؛

·         دکتر علی جوسوبالیف - دانشیار دانشگاه دولتی اوش: «قرون ۱۰ تا ۱۲ میلادی، شهر اوش: وضعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی»؛

·         شوکت همدموف - رئیس بخش بین‌الملل اداره مسلمانان ازبکستان: «میراث ادبی سیراج‌الدین الاشی: بدء الأمالی»؛

·         دکتر باتیرجان منصوروف - رئیس بخش تبلیغ و ارشاد اداره مسلمانان قزاقستان: «سهم سیراج‌الدین الاشی در علم فقه: الفتاوی السیراجیه»؛

·         دکتر زین‌العابدین حاجیماماتوف - دانشیار دانشگاه دولتی اوش: «دوران قراخانیان: توسعه مذاهب حنفی و ماتریدی»؛

·         اِمیل‌بیک اصیل‌بیکوف - عضو شورای علمای مسلمانان قرقیزستان: «آثار علمی سیراج‌الدین الاشی: تحلیل نظری-روش‌شناختی».

درباره سیراج‌الدین الاوشی

عالم بزرگ ابو محمد علی بن عثمان بن محمد بن سلیمان الحنفی الشهید سیراج‌الدین الاوشی (رحمت الله علیه) در قرن ششم و هفتم هجری در شهر اوش متولد شده و زندگی کرده است (وفات 575 هجری قمری). وی در میان معاصران خود با القاب «چراغ دین»، «مربی دین»، «امام»، «شیخ»، «علامه»، «شمس‌الاسلام»، «محقق» و «قاضی» شناخته می‌شد. الاوشی در منطقه فرغانه تحت سلطه دولت قراخانیان (آل افراسیاب)، در شهر اوش فعالیت علمی داشته است.

وی کتاب‌های متنوعی در علوم اسلامی مانند حدیث، فقه و عقیده نوشته و میراث علمی خود را به نسل‌های بعدی منتقل کرده است. برخی از آثار او تا امروز باقی مانده‌اند، از جمله «الفتاوی السیراجیه»، «نصاب الأخبار لتذکرة الأخیار» و «غرر الأخبار ودرر الأشعار» که به عنوان نسخه خلاصه‌ای از مجموعه احادیث محسوب می‌شوند. در ادبیات اسلامی، اثر معروف او «القصائد اللامیه فی التوحید» یا «بدء الأمالی» مجموعه‌ای از مسائل عقیدتی است که به عنوان مرجع در بسیاری از مدارس آسیای مرکزی، هند و عثمانی تدریس شده است و تا امروز در برخی مراکز دینی جهان آموزش داده می‌شود.

آشنایی مفتی‌های کشورهای ترک با فرهنگ قرقیزستان

۱۲ سپتامبر، مفتی‌های کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک در پارک ملی آلا-آرچا با فرهنگ قرقیزستان آشنا شدند. در این مراسم که هنر ملی «سالبورون» (بازداری) نمایش داده شد، مفتی‌های قزاقستان، ترکیه و ازبکستان شرکت کردند و مفتی اعظم مسلمانان قرقیزستان، قاری عبدالعزیز ذاکروف، ارزش‌های باستانی کشور را به همکاران خود معرفی کرد.

اقامه نماز جمعه توسط مفتی‌ها در مسجد مرکزی امام سرخسی بیشکک

همان روز مفتی‌های قرقیزیتان، قزاقستان و ترکیه در مسجد اصلی «امام سراهسی» نماز جمعه را اقامه کردند. مفتی‌های قرقیزستان، قزاقستان و ترکیه با مسجد آشنا شدند و پس از نماز برای صلح جهانی و وحدت امت دعا کردند.

بازدید مفتی‌ها از اداره دینی مسلمانان قرقیزستان

سپس رئیس اداره مسلمانان قزاقستان، مفتی اعظم حاج نوروزبای تاغان اولو و رئیس اداره امور دینی ترکیه پروفسور دکتر علی اِرباش به همراه علمای جهان ترک از اداره دینی مسلمانان قرقیزستان بازدید کردند. مفتی اعظم قرقیزستان قاری عبدالعزیز ذاکروف اطلاعاتی درباره اداره دینی و تاریخ مفتیات ارائه کرد و برنامه استراتژیک پنج‌ساله خود را با 40 گام برای ارتقاء فرهنگ اسلامی در جامعه و توسعه اداره دینی مسلمانان قرقیزستان معرفی نمود.

کاشت نهال توسط مفتی‌ها

در پایان برنامه مفتیان قرقیزستان و قزاقستان و ترکیه در حیاط اداره دینی مسلمانان قرقیزستان نهال کاشتند. این مراسم نمادین با توجه به فراخوان مقابله با تغییرات اقلیمی و حفاظت از محیط زیست اهمیت سمبولیک داشت. در این رویداد، نهال‌های سرو کاشته شد و شرکت‌کنندگان برای سلامتی جهان، صلح جهانی و وحدت امت دعا کردند.

شایان ذکر است که جلسه بعدی رؤسای ادارات دینی کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک در آذربایجان برگزار خواهد شد.

منبع:

https://muftiyat.kg/ru/