چندی قبل بنده پژوهشگری از دانشگاه جواهر لعل نهرو را در یک گرد همایی اجتماعی ملاقات کردم. در میان صحبتهای مان متوجه شدم که وی دانشجوی دکتری است . از وی در خصوص  اینکه  مدرک دکتری چیست ، پرسیدم. با ترحم خاصی ، نگاهی به من انداخت و به گونه ای که من ناراحت نشوم گفت، که مبحث بسیار پیچیده است و تنها دانشجویان این سطح آن را خواهند فهمید. نگاهی به ساعتم انداختم. هنوز دو ساعت مانده بود تا گردهمایی تمام شود. پس با وجود حرف های او، از وی خواستم تا برایم اندکی توضیح دهد، شاید که بفهمم. از میان سخنانش دریافتم که وی در حال مطالعه ی فرهنگ و سیاست های قبیله ای نه چندان شناخته شده از مرکز هند بود. مطالعه ای که بخشی از یک پژوهش بزرگتر با مضمون ظلم و تعدی به شمار می‌رفت. کاملا واضح بود  که اطلاعات وی در خصوص تعدی و ستمگری مربوط به قبل از مطالعات  وی بر می گشت. از اینکه چرا او این موضوع را برای مطالعه انتخاب کرده بود تعجب کردم اما هیچ سوالی در این خصوص از وی نپرسیدم چرا که نمی خواستم با این پرسش شانس گفتگوی بیشتر با او را از دست بدهم. بعدها، با خواندن کتاب حیرت انگیز " تاریخ هند از زبان تاریخ دانان آن " ( ۱۸۶۷میلادی) تالیف   Elliott  و  Dowson  به بخشی رسیدم که  اینگونه اظهار می کرد که ، نخوت بیش از حد ، عامل اصلی مشکلات مردم هند در چند صد سال گذشته در سطوح مختلف بوده است. خوافی خان ـ تاریخدان( مطالعه و تحقیق در خصوص عصر مغول) ـ مخالف و منتقد کمپانی هند شرقی انگلیسی و تاراج ناوگان کشتیرانی توسط آنها بود. وی اشاره می کند که " عایدی شهر بمبئی  که غالبا حاصل از فروش دانه های درخت نخل هندی (فوفل) و کاکائو می باشد حتی به دویست و یا سیصد هزار روپیه هم نمی رسید و بنا بر آنچه که در گزارشات آمده است منافع حاصل از تجارت  انگلیسی ها  ( صاحبان عقاید نادرست ) از دو میلیون روپیه تجاوز نمیکرد و مابقی هزینه های  انگلیسی ها از  دستبرد و غارت کشتی هایی که به سوی معابد در حرکت بودند تامین می شد . گویا برای رئیس این شرکت که مجموعه ای از فاسقان بودند با حماقت و نادانی خود، جرات به چالش کشیدن قوم مغول را به خود داده بودند . در طی  سه دهه از نکوهش و انتقاد وی، امپراطوری مغول خرد شد و به فروپاشی رسید و همین فاسقان به رهبران و سیاستمداران هند مبدل شدند". چه چیز هندی ها را این چنین مغرور  کرده و یا چه عاملی باعث ریشه دواندن خود انکاری  و خودشکنی در میان هندی ها شده است؟ رفتار امروز هندی ها بیانگر  این است  که دانش کامل و صحیح مختص غرب بوده و مدارک تحصیلی غربی بسیار معتبرتر از مدارک کسب شده در داخل هند می باشند. درست ۲۰۰ سال قبل هندی ها بی لیاقتی بزرگی را در مقابل  انگلیسی ها از خود به نمایش گذاشتند.

 آنچه که هر کودک هندی می بایست به  یاد داشته باشد این است که کمپانی های اروپایی  گوناگونی از دهه  آخر قرن شانزدهم میلادی وارد هند شدند و برای بیش از ۱۵۰ سال و تا پیش از نبرد پلاسی در کنار امور تجاری، تعاملاتی نیز با هند داشتند ، با این حال کسی متوجه نشد که اروپایی ها با خود اسلوب و روش کاملا متفاوتی از تجارت را ـ بدون هیچ گونه رقت و شرمساری در استفاده از اجبار و قدرت و اختیار دولتی در راستای  تحقق  اهدافشان در تجارت ـ به هند تحمیل کردند. کمپانی هند شرقی ـ خیلی پیشتر از پیروزی هند در نبرد پلاسی و توانمند سازی تجارت هند ـ بازرگانان هندی را در بازی تجاری ای که خود به راه انداخته بودند، درهم کوبید. برای مثال، بانک خصوصی جاگات  شیث  از پرداخت وجه _برای آزاد سازی نواب سراج الدوله _ به کمپانی هند شرقی امتناع کرد و پنج سال بعد و با قدرت  گیری کمپانی هند شرقی، این بانک خصوصی با نزول و ورشکستگی برگشت ناپذیری مواجه گردید. اما آنچه که امروز در حال رخ دادن است دیگر حکایت تاریخی نمی باشد. همه گیری امروز ، چیدمان اساسی جهانی را بر هم زده است. حتی برخی از نویسندگان بر این باورند که نوعی استعمارگری مدرن مبتنی بر پایه انحصار اطلاعات در حال رخ دادن است و هند مستعد قربانی شدن مجدد در این استعمار نوین غرب می‌باشد و همین امربسیار جدی و نگران کننده می باشد و بیانگر این است که ما از ۲۰۰ سال تحت سلطه ی استعمارگران بودن، آنچنان که باید  درس نیاموخته ایم.  جدای از آنچه انگلیس پلید بر سر هند آورد، می توان از تحریک پذیری بسیار کمپانی هند شرقی نسبت به پیرامونش و استفاده از آن  به عنوان قابلیتی برای آموختن از رقبا و از همه مهمتر، قابلیتی برای محک زدن باورها مقابل واقعیت، به عنوان نکته ی مثبتی نام برد که می بایست از آنها آموخت و به کار گرفت. برای کسب درآمد  نه دسترسی به سرمایه بلکه توانایی تصور آینده، آموختن مداوم و به چالش کشیدن باورها مقابل واقعیت لازم می‌باشد.

نویسنده:  خانم Meeta Rajivlochan  نویسنده  کتاب " تلاشی دیگر برای هندی بهتر: آموختن از تاریخ" می باشد.

روزنامه: ایندین اکسپرس   مورخ: ۲۲ دسامبر

توضیح: اپیدمی ویروس کرونا در جهان توجه همگان را به مسائل پسا کرونا جلب کرده است و همه متخصصین بر تغییر چیدمان اساسی جهان اذعان می کنند و اعلام می کنند که نوعی استعمار جدید در حال شکل گیری است که پایه های آن بر روی تکنولوژی های روز می باشد.