هندوستان و ایران از روزگاران کهن، جایگاه ممتازی در عرصه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و حتی نظامی داشته اند و روابط میان دو کشور پهناور مشرق زمین به دوران باستان باز می گَردد. با پیدایش نظام های سیاسی در بین النهرین باستان و تمدن های اولیه ایران و سپس دولت های آریایی، نقش این حوزه استراتژیک در تحولات اقتصادی جهان آشکار شد.  

بر اساس شواهد باستان شناسی در می یابیم که تجارت دریایی میان ایران و هند پس از تشکیل حکومت آریایی آغاز شده است و نخستین فردی که به این امر مهم اشاره کرده فردی رومی، به نام، پالادیوس در قرن ۴ میلادی است. پس از وی، در سالنامه های نسطوریان مسیحی به تجارت دریایی ایران با هند و سریلانکا اشاره شده است. "کوسماس رومی" در کتاب توپوگرافی مسیحیان که در حدود ۵۵۰ میلادی نگاشته شده است از نقش کلیدی سریلانکا در تجارت قرن ۶ میلادی و فعالیت های بازرگانان ایران در اقیانوس هند سخن به میان آورده است وی در توصیف شهر "تاپروبن" یا "تامر" ایرانی از منابع جواهرات به ویژه یاقوت کبود و تجهیزات بندری و لنگرگاه بزرگ آن یادکرده است که پذیرای ناوگان های بسیاری از ایران، هند و اتیوپی بوده است. همچنین کشتی های بسیار دیگری نیز از این بندر سیلانی به دیگر آب های جهان بادبان برمی افراشته اند. بازرگانان خلیج فارس در هند با فروش کالاهای خود، انواع کالاهای دیگر را می خریدند که آنها شامل، لباس های حریر، ادویجات، عاج، صدف، مرجان، عطر ، روغن ها و محصولات دریایی بوده است.

 با تشکیل سلسله هخامنشیان در ایران روابط تجاری ایران و هند رشد چشم گیری داشت. در دوران پادشاهی داریوش، تسلط و نقش آفرینی ایران هخامنشی در کرانه های شمالی و جنوبی خلیج فارس و دریایی عمان به اوج رسید. اگر غارهای واقع شده در هند که امروزه به عنوان آثارباستانی مورد بازدید جهانگردان بسیاری از هند و خارج از هند قرار می گیرد، مورد بررسی قرار دهیم به خوبی در می یابیم که آثار درون غارها با اشکال تخت جمشید مشابه هستند که به عنوان می توان به غارکرلا در ایالت کرلای هندوستان اشاره کرد. پس از آنکه داریوش در سال ۵۱۲ قبل از میلاد مسیح هند را تصرف کرد، منطقه هندوستان غربی به ایران ملحق شد و این بستری مناسبی برای گسترش روابط اقتصادی و تسلط بر آب های اقیانوس هند و دریایی عمان را فراهم کرد.

پس از سقوط هخامنشیان و تصرف بین النهرین، کرانه های خلیج فارس و دریای عمان به تسخیر سپاه اسکندر مقدونی در آمد. اسکندر با هدف تامین برقراری ارتباطات میان امپراطوری گسترده خود و بهره مندی نظامی و اقتصادی، با اشتیاق وافر به اکتشافات جغرافیایی و مسّاحی اراضی و ارزیابی آبراه ها پرداخت. باید گفت که شناخت سلوکیان نسبت به آب های شمالی ایران و اقیانوس هند بسیار اندک بود؛ چنانکه سند را مصب نیل و دریای خزر را با اقیانوس هند مرتبط می دانستند! اگر نوشته های آن زمان را مورد تحقیق قرار دهید به خوبی در می یابید که به بنظر اسکندر با کشف رودخانه سند، سرچشمه رود نیل نیز آشکار می شود چرا که در آن زمان معتقد بودند که نیل از هند آغاز می گردد.

باید گفت که پس از سلوکیان نیز حکومت های ایران با هند رابطه بسیار گسترده اقتصادی داشتند. با فتح ایران توسط اعراب مسلمان، زرتشتیان ایران از شهرهای مختلف رهسپار بندرگاه ها شدند و از راه دریا به شهر سنجان در ایالت گجرات وارد شدند. حکومتهای ایران باستان به اهمیت استراتژیک حوزه دریایی برای گسترش روابط تجاری با هند بسیار آگاه بودند و همواره می کوشیدند که تجارت خود را تا حد امکان با هند افزایش دهند.